حسن بن محمد حنفیه

ابومحمد حسن بن محمد بن علی بن ابی طالب علیهم السلام هاشمی فرزند محمد بن حنفیه بوده است. وی را از ظرفاء بنی هاشم برشمرده و از معتمدین اهل مدینه به شمار آورده اند. تراجم نویسان اهل سنت، او را از برادر بزرگترش ابوهاشم ـ که در سلسله کیسانیه است ـ افضل دانسته و او را از علماء اهل بیت خوانده اند. جمله معروف وی مبنی بر این که «ما نسبت به ابوبکر و عمر موالات داریم و نسبت به هرچه بعد از آن اتفاق افتاد ارجاء مي‌کنیم» یعنی حکم کردن در آن موضوع را به تأخیر ـ تا قیامت ـ مي‌اندازیم. درترجمه های وی مضبوط است و آن را سرمنشأ حرکت مرجئه دانسته اند. وی در حوالی سال 100هـ. ق و در مدینه وفات کرده است. در تراجم شیعه، وی را از اصحاب امام سجاد علیه السلام برشمرده اند.