حریزیه (از اهل سنت)

از اهل سنت.

ایشان منسوب به حریز بن عثمان می باشند.

حریز (م:163هـ. ق) همان کسی است که از ولید بن عبدالملک بن مروان، حدیث منزلت را به گونه ای متفاوت نقل کرده است. وی در این حدیث به جای جمله معروف پیامبر صلی الله علیه و آله خطاب به حضرت علی علیه السلام [انت منی بمنزلة هارون من موسی ]، جمله «انت منی بمنزلة قارون من موسی» را قرار داده است.

ابن حجر عسقلانی در ترجمه ابراهیم بن یعقوب سعدی ابواسحاق جوزجانی می نویسد: «ابراهیم بن یعقوب (م:256یا259هـ. ق) در مذهب تسنن سخت بود و برخی او را حروری مذهب دانسته اند ولی به این مذهب دعوت نمی کرد، وی حافظ حدیث بود ولی به جهت صلابتی که در تسنن داشت بسا پا را از گلیم خویش فراتر می نهاد. در بعضی از نسخه ها به جای حروری، حریزی آمده که ضبط آن به فتح حاء مهمله، و کسر راء و زاء پس از یاء است و منسوب به حریز بن عثمان می باشد، وی معروف به ناصبی بودن بوده است. گفته شده است که ابراهیم بن یعقوب به مذهب اهل دمشق که انحراف از علی علیه السلام است سخت متمایل بود».

باید توجه داشت که نام فرقه حریزیه فقط در کلام ابن حجر عسقلانی موجود است. ضمن آن که از کلام ابن حجر عسقلانی می توان استفاده کرد که در آن روزگار انحراف از علی علیه السلام، عین صلابت در تسنّن بوده است.

البته آنچه شایان توجه مضاعف است این است که ابن حجر عسقلانی، ابراهیم بن یعقوب را از زمره کسانی برمی شمارد که احمد بن حنبل او را بزرگ می شمرده و با او مکاتباتی داشته است. و این با توجه به مخالفت ابراهیم بن یعقوب با علی علیه السلام، و این که این مخالفت در حدّ ناصبی بودن بوده است، می تواند معلوم دارد که احمد بن حنبل چه کسانی را بزرگ داشته است، کسانی از قبیل ابراهیم بن یعقوب جوزانی که خود را تابع حریز بن عثمان می داند که روایت منزلت را به صورت تحریف شده نقل کرده است.

حدیث منزلت عبارت است از روایتی از پیامبر عظیم الشأن اسلام صلی الله علیه و آله که در آن منزلت امیرالمؤمنین علی علیه السلام نسبت به خود را به نقش هارون و موسی تشبیه می نمایند و می فرمایند: «انت منی بمنزلة هارون من موسی غیر انه لا نبی بعدی»

روایت مذکور که در غایة المرام از صد طریق از طرق اهل سنت نقل شده، از هفتاد طریق از طرق امامیه نیز روایت گردیده است. علامه امینی نیز صفحاتی را به این بحث اختصاص داده است. هم چنین میرحامد حسین دو جلد به این حدیث و طرق آن اختصاص داده است.

از میان صحابه 280 نفر این روایت را نقل کرده اند که از جمله ایشان می توان به سعد بن ابی وقاص، ابوهریره، ابن عباس، زید بن ارقم و حتی معاویة بن ابی سفیان اشاره کرد.