محمد بن عبدالله اسکاف

ابوجعفر محمد بن عبدالله سمرقندی اسکافی، متکلم بزرگ معتزله در قرن سوم هجری قمری است. وی که اصالتاً سمرقندی بوده، در بغداد نشو و نما یافته است. وی در کودکی خیاطی می کرده و سپس با توجه به علاقه مفرطی که به علم و فضل داشته به کمک جعفر بن حرب که از متکلمین نامدار معتزله بغداد بوده در مسیر تحصیل گام می زند. اسکافی در نزد معتصم خلیفه عباسی (م: 227هـ. ق) بسیار محترم بوده و خلیفه عباسی وی را بسیار عزیز می داشته است. محمد بن احمد ذهبی او را دارای عقاید شیعی دانسته است. وی کتابی در فضائل علی علیه السلام به رشته تحریر درآورده است. اسکافی در سال 240هجری قمری در بغداد وفات یافته است.

اسکاف نام ناحیه ای از نهروان بوده که بین بغداد و واسط واقع است. اسکافی در کتابی که در ردّ کتاب « العثمانیة » جاحظ نوشته، صراحتاً علی علیه السلام را بر ابوبکر تفضیل داده است.