قدّاحیه

ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب ؛ قَدّاحی را به فتح قاف و تشدید دال ضبط کرده است.

نامی که ظاهراً پس از ظهور خلفای فاطمی (297هـ. ق) از طرف بنی عباس بر فاطمیون اطلاق شده است.

این نام که منسوب به عبدالله بن میمون قداح است از طرف حکومت عباسی، برای غیرصحیح جلوه دادن نسب و مذهب خلفای فاطمی به کار رفته است. چنان که گاه مذهب فاطمیون به عبدالله بن میمون قداح منتسب شده است و گاه ایشان را از نسل وی برشمرده اند.

ابن اثیر در ذکر حوادثی که منجر به حکومت عبیدالله المهدی گردید، از عبدالله بن میمون قداح یاد می کند. ابن ندیم نیز هرچند نسبت به صحت و سقم انتساب خلفای فاطمی به ابن میمون خود را بی اطلاع معرفی می کند، اما از عبدالله بن میمون نام برده و پیروان وی را میمونیه می نامد.

شایان ذکر است که عبدالله بن میمون قداح از اصحاب امام باقر و امام صادق (علیهماالسلام) و صاحب کتاب می باشد و روایات او در کتب امامیه موجود بوده و خود او نیز در کتاب های رجالی شیعه توثیق شده است.

ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب از عبدالکریم بن محمد سمعانی نقل می کند که: «نام قدّاحی، منسوب به طائفه ای از باطنیه است که به آنان قداحیه گفته می شود، ایشان منسوب به عبیدالله بن میمون قداح جد زعیم باطنیه در مغرب می باشند. دعوت وی به این بدعت در سال 220هجری قمری بوده است. عبیدالله بن میمون غلام جعفر بن محمد الصادق(علیهماالسلام) بوده و با محمد بن اسماعیل بن جعفر به مکتب می رفت پس از این که محمد مُرد، ابن میمون به خدمت پدرش اسماعیل وارد گردید و پس از مرگ اسماعیل، ادعا نمود که وی عبیدالله بن اسماعیل است».

ابن اثیر پس از نقل عبارت فوق، با تعجب اشکالات دقیقی بر مطلب مورد اشاره وارد کرده و می گوید: « محمد بن اسماعیل پس از پدرش زنده بود در حالی که اسماعیل در زمان امام صادق (علیه السلام) فوت کرد و ممکن نیست با وجود زنده بودن امام صادق (علیه السلام) عبیدالله بن میمون ادعا کند که پسر اسماعیل است». و در پایان ابن اثیر نتیجه می گیرد که نسب خلفای فاطمی صحیح است و برای این ادعا به شعر سید رضی نیز استشهاد می کند.

شعر سید رضی این گونه است: من ابوه ابی و مولاه مولای : اذا ضامنی البعید القصی.

رک: میمونیه، فاطمیون.