رقاشیه

ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب؛ رَقاشی را به فتح راء ضبط کرده است.

از مرجئه.

ایشان پیروان فضل رقاشی می باشند.

وی می گفته است که کسی از اهل توحید را به گناهی عذاب نمی کنند.

همین عقیده به معاذیه اصحاب یحیی بن معاذ رازی نیز نسبت داده شده است که او نیز از مرجئه بوده و می گفته: «خدای عزوجل از جهت جود و رحمت و فضلش کسی را، به سبب گناه، تا به حد کفر نرسد، عذاب نمی کند». جاحظ در البیان و التببین آورده است که: «فضل بن عیسی رقاشی از متکلمین بوده و در مجلس او عمرو بن عبید و هشام بن حسان و ابان بن ابی عیاش و سایر فقها می نشسته اند». جاحظ هم چنین فضل بن عیسی را رئیس فرقه ای به نام فُضَیلیه دانسته است.

قابل توجه است که بنابر آنچه در نقل جاحظ موجود است، مناسب بود که نام فرقه فَضلیه، و یا نام رئیس فرقه، فضیل باشد.

عمرو بن عبید: عمرو بن عبید بن باب تیمی، رئیس فرقه معتزله است که گویا شوهر خواهر واصل بن عطا پایه گذار فرقه اعتزال بوده است. او در کتاب های رجال اهل سنت، علیرغم قدح هایی که نسبت به وی به واسطه عقیده اعتزالی او روا داشته شده، به زهد نیز ستایش شده است. وی در 143 یا 144 هجری قمری وفات یافته است.

از روات و فقهای اهل سنت در قرن دوم هـ. ق است. در نام پدر وی اختلاف است. برخی نام ابی عیاش را «فیروز» و برخی «دینار» دانسته اند. در مورد وثاقت وی، هم قدح و هم مدح هایی در کتب رجال اهل سنت دیده می شود. لکن بیشتر وی مورد اتهام می باشد. برخی مرگ وی را در 138 هجری قمری ذکر کرده اند و برخی وی را تا سال 140 هجری قمری در قید حیات دانسته اند.

در چاپ های جدید البیان و التببین چنین آمده است: «فضل بن عیسی رقاشی از اخطب مردم بود و متکلم قاص و مجیدی بود و عمرو بن عبید، هشام بن حسان، ابان بن ابی عیاش و بسیاری از فقها در مجلس او حاضر می شدند. وی رئیس فضلیه (و نه فُضَیلیه) می باشد و این فرقه به او منسوب اند».