محمد شاهیه

از اسماعیلیه نزاریه .

فرهاد دفتری می نویسد: «گویا شمس الدین محمد بن خورشاه در سال 710 هجری قمری از دنیا رفته و بر سر جانشینی وی اختلافاتی در گرفته است. عارف تامر که خود یک اسماعیلی نزاری است، در مقاله «فروع الشجرة الاسماعیلیة الامامیة» به سلسله امامان نزاری بعد از الموت پرداخته و می گوید: «محمد شمس الدین در سال 643 هجری قمری در آذربایجان به دنیا آمد و در قونیه از دنیا رفت و بعد از وی پسرش مؤمن شاه که در سال 711 هجری قمری به دنیا آمده بود، جانشین وی شد و در سال 738 هجری قمری در شیراز از دنیا رفت. ولی نزاریان فعلی قائلند که بعد از شمس الدین، محمدقاسم شاه که در سال 701 در تبریز به دنیا آمده بود، امام شد و در سال 771 در قاسم آباد از دنیا رفت.

در اینجا نیز نزاریان به دو فرقه محمد شاهی و قاسم شاهی تقسیم شدند. فرهاد دفتری قائل است که آثار قاسم شاهی (نزاریان فعلی) هیچ اشاره ای به این انشقاق نکرده اند، ولی آثار محمد شاهی به این اختلاف اشاره کرده و آن را به بلندپروازی های قاسم نسبت می دهند. گویا محمد شاهیان در ابتدا در اکثریت بوده و مقرّشان در هند بوده است. بنابر نقل منابع نزاریان شاه طاهر حسینی دکنی به عنوان سی و یکمین امام محمد شاهی به امامت رسید و به خاطر فضلش مورد توجه همگان بود. شاه اسماعیل صفوی وی را به ایران دعوت کرد و در کاشان به تدریس پرداخت ولی به خاطر مسائل سیاسی مذهبی و ترس از جانش به هند بازگشت. در آنجا به تبلیغ مذهب شیعه اثنی عشری پرداخته و توانست سلطان احمدنگر را به تشیع در آورند.

اسماعیلیان این عمل شاه طاهر را از روی تقیه می دانند و آن را توجیه می کنند، ولی علمای امامیه وی را یکی از علمای شیعه اثنی عشری دانسته که به عرفان و تصوف تمایل داشته است، ولی گویا در همان زمان نیز به اسماعیلیه متهم بوده است.

شاه طاهر در سال 944 هجری قمری برهان نظام شاه، رئیس حکومت نظام شاهی را به شیعه اثنی عشریه وارد ساخته و باعث خرسندی شیعیان ایران گشت. شاه طاهر در سال 952 هجری قمری درگذشت. بعد از وی فرزندش شاه حیدر جانشین پدر شد و این جانشینی تا سال 1210 هجری قمری در احمدنگر ادامه یافت. ولی به خاطر قطع نسل امامان محمد شاهی، در سال 1210 هجری قمری، بعد از صد سال سرگردانی عده ای در سال 1304 هجری قمری به نزاریان قاسم شاهی پیوستند و امامان قاسم شاهی را پذیرفتند، ولی اکثریت آنان به آغوش شیعه اثنی عشریه آمده و به این کیش پیوستند. هنوز در شام عده ای پیرو فرقه محمد شاهی هستند. و در فقه پیرو مذهب شافعی هستند. عارف تامر نویسنده سوری اسماعیلی مذهب یکی از آنان است که چندی قبل از دنیا رفت. »