|
|
| سطر ۱: |
سطر ۱: |
| − | (یا: [[علباویه]])
| + | از [[صوفیه رفاعیه]]. <ref> [[الفرق الصوفیة فی الاسلام]]، [[تری مینگهام]]، ص414 / [[فرهنگ فِرَق اسلامی]]، [[محمد جواد مشکور]]، ص316</ref> |
| | | | |
| − | از [[غلاة (غلات، غلاة)]].
| + | ایشان پیروان صفی الدین احمد العلوان می باشند. |
| | | | |
| − | ایشان پیروان [[بشّار شعیری]] می باشند.
| + | [[لویی ماسینیون]] به [[رفاعی]] بودن ایشان اشاره ندارد و تنها می نویسد: ایشان در قرن شانزدهم میلادی تأسیس یافته اند و خود را به یکی از اولیاء قرن نهم میلادی منسوب می سازند. این گروه از ترک ها هستند. <ref> [[دائرة المعارف الاسلامیة]]، ج15، ص184</ref> |
| | | | |
| − | [[علبائیه]] لقبی است که [[غلاة]] [[مخمسه]] <ref> [[خطّابیه]] ) بر عده ای دیگر از [[غلاة]] که مقام [[علی علیه السلام]] را بالا می برده اند، نهاده اند. [[علبائیه]] می گفته اند: «[[علی علیه السلام]] رب و خالق است، بر [[علویه]] [[هاشمیه]] ظهور کرد و عبد و رسول و ولی خود [[محمد صلی الله علیه و آله]] را به محمدیت ظاهر ساخت». این درحالی است که [[مخمسه]] این مقام که برای [[علی علیه السلام]] گفته شده را در مورد [[محمد صلی الله علیه و آله]] می گفتند. | + | [[تری مینگهام]] در حاشیه ای که بر کتاب خویش [[الفرق الصوفیة فی الاسلام]] دارد، می نویسد: «[[علوانیه]] طریقه ای یمنی است که آن را ابوالحسن صفی الدین احمد بن عطاف بن علوان (م: 665هـ. ق) تأسیس کرد. وی طریقه خویش را از [[احمد بدوی]] و احمد السیاد که خلیفه ابن [[رفاعی]] بود، اخذ کرد». <ref> [[الفرق الصوفیة فی الاسلام]]، [[تری مینگهام]]، ص75</ref> |
| | | | |
| − | [[علبائیه]] با [[مخمسه]] در اباحات و تعطیل و تناسخ هم عقیده بوده اند با این تفاوت که [[مخمسه]] مدعی بودند [[بشّار شعیری]]، ربوبیت [[محمد صلی الله علیه و آله]] را انکار کرده و آن را در [[علی علیه السلام]] قرار داده و [[محمد صلی الله علیه و آله]] را بنده [[علی علیه السلام]] دانسته و همچنین منکر رسالت سلمان شده، و در نتیجه سلمان، [[بشّار شعیری|بشار]] را به صورت پرنده دریایی که نام او علباء است، درآورده و به همین سبب نیز [[مخمّسه]] پیروان [[بشّار شعیری|بشار]] را [[علبائیه]] می نامیده اند. <ref> [[اختیار معرفة الرجال]]، [[کشّی]]، [[شیخ طوسی]]، ص305 / [[المقالات و الفرق]]، [[سعد اشعری]]، ص59 / [[مقباس الهدایة فی علم الدرایة]]، [[عبدالله مامقانی]]، ص85</ref> | + | [[عبدالمنعم حفنی]] می نویسد: «وی از اهالی [[یمن]] بود و به کتابت اشتغال داشت. [[تصوف]] او تقلیدی است و از خود اجتهادی ننموده است». <ref> [[موسوعة الصوفیة]]، [[عبدالمنعم حفنی]]، ص422</ref> |
| − | | + | |
| − | باید توجه داشت که در کتب لغت چنین نامی به این معنی یافت نمی شود و احتمال دارد نام صحیح این فرقه علیاییه باشد. <ref> [[نفائس الفنون فی عرایس العیون]]، [[شمس الدین محمد آملی]]، ج2، ص278</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | [[محمد شهرستانی]] این فرقه را منسوب به علباء بن دراع اسدی دانسته و آنان را با [[ذمّیه]] یکی گرفته و فرق های [[عینیه]] و [[میمیه]] را از شعب [[علبائیه]] معرفی کرده است. <ref> [[الملل و النحل]]، [[محمد شهرستانی]]، ج1، ص156</ref> درحالی که باید توجه داشت علباء بن دراع از اصحاب [[امام باقر]] و [[امام صادق]] علیهماالسلام و مستقیم الطریقه بوده و در حال استقامت رأی هم مرده است. <ref> [[تنقیح المقال فی علم الرجال]]، [[عبدالله مامقانی]]، ج2، ص258</ref> ضمن این که در تمام کتاب هایی که شیعیان نوشته اند و در آن [[علبائیه]] یا علیاییه را ذکر کرده اند، انتساب آنان به علباء بن دراع را مورد اشاره قرار نداده اند.
| + | |
| − | | + | |
| − | [[سعد اشعری]] در [[المقالات و الفرق]] نام مؤسس این فرقه را بشار سعیری (به سین [[مهمله]]) ضبط کرده است. (المقالات والفرق، [[سعد اشعری]]، ص59</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | [[کشّی]] نام وی را [[بشّار شعیری|بشار اشعری]] ضبط کرده است. وی روایتی را به نقل از سعد بن عبدالله نقل می کند که در آن [[امام صادق علیه السلام]] می فرماید: «ما اهل بیت، صادق هستیم ولی همواره از کذّابی که بر ما دروغ بندد و صدق ما را نزد مردم به کذب خود ساقط کند، خالی نبوده ایم. [[رسول الله صلی الله علیه و آله]]، صادق ترین مردم بود و مسیلمه بر او دروغ می بست و علی [[امیرالمؤمنین علیه السلام]] صادق ترین مردم بعد از [[رسول الله صلی الله علیه و آله]] بود و عبدالله بن سبأ لعنةالله علیه بر او دروغ بست و در تکذیب راستی او، به وسیله دروغ هایی که به او می بست کوشش می کرد. [[امام حسین|حسین]] بن [[امام علی|علی]] علیهماالسلام به [[مختار ثقفی|مختار]] گرفتار شد». سپس [[امام صادق علیه السلام]] از حارث شامی و بیان نام برده و می گوید ایشان بر [[امام سجاد|علی]] بن [[امام حسین|حسین]] علیهماالسلام دروغ بستند و بعد به [[مغیرة بن سعید]]، [[بزیع بن موسی|بزیع]]، سری، [[ابوالخطّاب محمد بن ابی زینب]]، معمر، [[بشّار شعیری|بشار اشعری]]، حمزه بربری و صائد نهدی اشاره کرده و می گوید: «خدا ایشان را لعنت کند ما از دروغ گو یا عاجزالرأی خالی نبوده ایم». <ref> [[اختیار معرفة الرجال]]، [[کشّی]]، [[شیخ طوسی]]، ص305</ref>
| + | |
| | | | |
| | == پانویس == | | == پانویس == |
نسخهٔ ۳۰ مهٔ ۲۰۱۵، ساعت ۱۱:۵۹
از صوفیه رفاعیه. [۱]
ایشان پیروان صفی الدین احمد العلوان می باشند.
لویی ماسینیون به رفاعی بودن ایشان اشاره ندارد و تنها می نویسد: ایشان در قرن شانزدهم میلادی تأسیس یافته اند و خود را به یکی از اولیاء قرن نهم میلادی منسوب می سازند. این گروه از ترک ها هستند. [۲]
تری مینگهام در حاشیه ای که بر کتاب خویش الفرق الصوفیة فی الاسلام دارد، می نویسد: «علوانیه طریقه ای یمنی است که آن را ابوالحسن صفی الدین احمد بن عطاف بن علوان (م: 665هـ. ق) تأسیس کرد. وی طریقه خویش را از احمد بدوی و احمد السیاد که خلیفه ابن رفاعی بود، اخذ کرد». [۳]
عبدالمنعم حفنی می نویسد: «وی از اهالی یمن بود و به کتابت اشتغال داشت. تصوف او تقلیدی است و از خود اجتهادی ننموده است». [۴]
پانویس
- پرش به بالا ↑ الفرق الصوفیة فی الاسلام، تری مینگهام، ص414 / فرهنگ فِرَق اسلامی، محمد جواد مشکور، ص316
- پرش به بالا ↑ دائرة المعارف الاسلامیة، ج15، ص184
- پرش به بالا ↑ الفرق الصوفیة فی الاسلام، تری مینگهام، ص75
- پرش به بالا ↑ موسوعة الصوفیة، عبدالمنعم حفنی، ص422
