قومس: تفاوت بین نسخه‌ها

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «پرونده:Iran provinces in Abbasid Caliphate.jpg|بندانگشتی|450px|چپ|موقعیت کومس در نقشه ایران در ع...» ایجاد کرد)
 
 
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Iran provinces in Abbasid Caliphate.jpg|بندانگشتی|450px|چپ|موقعیت کومس در نقشه ایران در عصر خلفای عباسی برگرفته از کتاب [[جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی]]]]
 
 
'''کومش''' ، '''کومس''' یا '''قومس'''، نام یکی از ایالت‌های کهن ایران است که امروزه، [[استان سمنان]] محدودهٔ آن سرزمین باستانی را در برگرفته است. که شامل شهرستانهای [[سمنان]] - دامغان - [[سرخه]] - گرمسار - شاهرود و...می باشد .
 
'''کومش''' ، '''کومس''' یا '''قومس'''، نام یکی از ایالت‌های کهن ایران است که امروزه، [[استان سمنان]] محدودهٔ آن سرزمین باستانی را در برگرفته است. که شامل شهرستانهای [[سمنان]] - دامغان - [[سرخه]] - گرمسار - شاهرود و...می باشد .
  
سطر ۱۰: سطر ۹:
 
بنا به روایات تاریخی، کومش چهاردهمین ایالت تاریخی «[[ورن]]» (ورنه) از [[تقسیمات شانزده‌گانه اوستایی]] در دوران باستان بوده است. این منطقه در طی دوران حکومت [[ماد|مادها]] و [[هخامنشیان]] با نام «کومیسنه» (کومس) یا «کومیشان» (کومش) شناخته می‌شده و بخشی از ایالت بزرگ «پارت» (پرتو) به شمار می‌رفته است.قومس، چاپ اول، ص ۳.
 
بنا به روایات تاریخی، کومش چهاردهمین ایالت تاریخی «[[ورن]]» (ورنه) از [[تقسیمات شانزده‌گانه اوستایی]] در دوران باستان بوده است. این منطقه در طی دوران حکومت [[ماد|مادها]] و [[هخامنشیان]] با نام «کومیسنه» (کومس) یا «کومیشان» (کومش) شناخته می‌شده و بخشی از ایالت بزرگ «پارت» (پرتو) به شمار می‌رفته است.قومس، چاپ اول، ص ۳.
  
=== قاجاریه و پهلوی ===
 
در زمان [[قاجاریه]]، شهر [[سمنان]] مرکز سرزمین قومس بود. نام جغرافیایی قومس تا اواخر دوران قاجاریه بر سر زبان‌ها بود. [[جندق]] و [[خور و بیابانک]] در سال [[۱۲۴۰ (قمری)|۱۲۴۰ق]] تابع ایالت قومس([[سمنان]] و [[سرخه]] و شاهرود و[[دامغان]]) شد و در سال [[۱۳۳۷ (قمری)|۱۳۳۷ق]] از آن جدا گردید.<ref>{{یادکرد |کتاب= جندق و قومس در اواخر دوره قاجار| نویسنده= هنر یغمایی(معتمد دیوان)، اسماعیل - تصحیح و توضیخ از [[عبدالکریم حکمت یغمایی]] | ناشر= نشر تاریخ ایران| چاپ= اوّل| شهر= تهران| سال=زمستان ۱۳۶۳| صفحه=ص۱۱۷| شابک= }}</ref>
 
 
در آغاز سال ۱۳۴۰ هجری شمسی در زمان نخست وزیری دکتر علی امینی و وزارت کشور سپهبد عزیزی، به پیروی از سنت تاریخی، طبق تصویب نامه هیئت وزیران، ایالت کومش (شامل سمنان، [[دامغان]]، [[شاهرود]]،  [[سرخه]] و [[بسطام]]) و جنوب طبرستان یعنی [[سنگسر]]، [[شهمیرزاد]] و روستاهای تابعه آنها) از نظر تقسیمات کشوری به نام فرمانداری کل سمنان نامگذاری شد. مرکز حکومت آن نیز در شهر سمنان تعیین و مستقر گردید.<ref>قومس، چاپ اول، ص ۴.</ref>
 
 
== پانویس ==
 
{{پانویس|2}}
 
 
== منابع ==
 
== منابع ==
 
* {{یادکرد |کتاب= قومس:گذری بر تاریخ و اقلیم و ویژگی‌های فرهنگی استان سمنان| نویسنده=میرباقری، محمدرضا| ناشر= هم‌پا| چاپ= اول| شهر= تهران| سال= ۱۳۸۷| شابک=۹۷۸-۶۰۰-۵۲۱۰-۰۹-۵}}
 
* {{یادکرد |کتاب= قومس:گذری بر تاریخ و اقلیم و ویژگی‌های فرهنگی استان سمنان| نویسنده=میرباقری، محمدرضا| ناشر= هم‌پا| چاپ= اول| شهر= تهران| سال= ۱۳۸۷| شابک=۹۷۸-۶۰۰-۵۲۱۰-۰۹-۵}}
سطر ۲۲: سطر ۱۴:
 
* {{یادکرد |کتاب= تاریخ قومس| نویسنده=حقیقت(رفیع)، عبدالرّفیع| ناشر= کومش| چاپ= سوّم| شهر= تهران| سال= ۱۳۷۰| شابک=}}
 
* {{یادکرد |کتاب= تاریخ قومس| نویسنده=حقیقت(رفیع)، عبدالرّفیع| ناشر= کومش| چاپ= سوّم| شهر= تهران| سال= ۱۳۷۰| شابک=}}
  
== پیوند به بیرون ==
 
 
* [http://www.atlasshia.ir/index.php/groups/historical-geography/iran/75-semnan قومس] - (از تارنمای مؤسسه اطلس تاریخ شیعه)
 
* [http://www.atlasshia.ir/index.php/groups/historical-geography/iran/75-semnan قومس] - (از تارنمای مؤسسه اطلس تاریخ شیعه)
 
[[رده:تاریخ استان سمنان]]
 
[[رده:تاریخ استان سمنان]]
 
[[رده:سرزمین‌های کهن شرق]]
 
[[رده:سرزمین‌های کهن شرق]]
 
[[رده:سرزمین‌های ایران باستان]]
 
[[رده:سرزمین‌های ایران باستان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۰۳:۴۲

کومش ، کومس یا قومس، نام یکی از ایالت‌های کهن ایران است که امروزه، استان سمنان محدودهٔ آن سرزمین باستانی را در برگرفته است. که شامل شهرستانهای سمنان - دامغان - سرخه - گرمسار - شاهرود و...می باشد .

سرزمین «کومش‌» که حدود آن را از ری تا سبزوار می‌دانند، سرزمینی است که در حاشیه شمالی کویر مرکزی ایران و در دامنه جنوبی کوه‌های البرز واقع است‌. استان سمنان نیز تقریبا همین محدوده را در برگرفته است.

شاهراه بزرگ خراسان که از ری، در ناحیه جبال می‌آمد و به نیشابور در خراسان منتهی می‌گردید از سراسر ایالت قومس می‌گذشت و همه شهرهای مهم قومس سر این راه واقع بود.[۱] جغرافی‌نویسان عرب بخشی از شاهراه بین آبادی‌های کنونی عباس آباد و لاسگرد دهستانی در شهرستان سرخه را جزء ولایت جداگانه‌ای به نام قومس دانسته‌اند.[۲]

تاریخچه[ویرایش]

پیش از اسلام[ویرایش]

بنا به روایات تاریخی، کومش چهاردهمین ایالت تاریخی «ورن» (ورنه) از تقسیمات شانزده‌گانه اوستایی در دوران باستان بوده است. این منطقه در طی دوران حکومت مادها و هخامنشیان با نام «کومیسنه» (کومس) یا «کومیشان» (کومش) شناخته می‌شده و بخشی از ایالت بزرگ «پارت» (پرتو) به شمار می‌رفته است.قومس، چاپ اول، ص ۳.

منابع[ویرایش]

  • قومس - (از تارنمای مؤسسه اطلس تاریخ شیعه)
  • الگو:یادکرد
  • الگو:یادکرد