بیت المقدس: تفاوت بین نسخه‌ها
| سطر ۲۰: | سطر ۲۰: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| − | |||
| − | |||
* {{یادکرد|نویسنده=بیرونی، ابوریحان|کتاب=التفهیم لاوائل صناعة التنجیم|کوشش=به تصحیح و مقدمهٔ جلال‌الدین همایی|چاپ=پنجم|شهر=تهران|سال=۱۳۸۶|ناشر=نشر هما|شابک= ISBN 978-964-6171-31-2}} | * {{یادکرد|نویسنده=بیرونی، ابوریحان|کتاب=التفهیم لاوائل صناعة التنجیم|کوشش=به تصحیح و مقدمهٔ جلال‌الدین همایی|چاپ=پنجم|شهر=تهران|سال=۱۳۸۶|ناشر=نشر هما|شابک= ISBN 978-964-6171-31-2}} | ||
* {{یادکرد|نویسنده=طبری، محمد بن جریر|کتاب=تاریخ الرسل و الملوک [تاریخ بلعمی]|ترجمه=ابوعلی بلعمی|کوشش=با تکملهٔ ابوعلی بلعمی و تصحیح محمدتقی بهار و کوشش محمد پروین گنابادی|چاپ=سوم|شهر=تهران|ناشر=زوّار|سال=۱۳۸۵|شابک=ISBN 964-401-094-9}} | * {{یادکرد|نویسنده=طبری، محمد بن جریر|کتاب=تاریخ الرسل و الملوک [تاریخ بلعمی]|ترجمه=ابوعلی بلعمی|کوشش=با تکملهٔ ابوعلی بلعمی و تصحیح محمدتقی بهار و کوشش محمد پروین گنابادی|چاپ=سوم|شهر=تهران|ناشر=زوّار|سال=۱۳۸۵|شابک=ISBN 964-401-094-9}} | ||
| سطر ۳۳: | سطر ۳۱: | ||
[[رده:پایتخت‌های فلسطین]] | [[رده:پایتخت‌های فلسطین]] | ||
[[رده:تاریخ اسلام]] | [[رده:تاریخ اسلام]] | ||
| − | |||
[[رده:سرزمین‌های مورد مناقشه در آسیا]] | [[رده:سرزمین‌های مورد مناقشه در آسیا]] | ||
[[رده:شهرهای استان اورشلیم]] | [[رده:شهرهای استان اورشلیم]] | ||
| − | |||
[[رده:شهرهای فلسطین]] | [[رده:شهرهای فلسطین]] | ||
[[رده:شهرهای مقدس یهودیان]] | [[رده:شهرهای مقدس یهودیان]] | ||
| سطر ۴۲: | سطر ۳۸: | ||
[[رده:مکان‌های مقدس اسلامی]] | [[رده:مکان‌های مقدس اسلامی]] | ||
[[رده:مکان‌های مقدس یهودی]] | [[رده:مکان‌های مقدس یهودی]] | ||
| − | |||
[[رده:هلال حاصل‌خیز]] | [[رده:هلال حاصل‌خیز]] | ||
نسخهٔ ۶ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۰۴:۳۹
اورشلیم الگو:به عبری و الگو:به عربی یا بیت‌المقدس الگو:به عربی یا قُدس الگو:به عربی، شهری در دامنه جبال الخلیل و یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان است. این شهر در هر سه دین بزرگ ابراهیمی یهودیت، مسیحیت و اسلام مقدس است. جمعیت اورشلیم ۸۰۰۰۰۰ نفر (سال ۲۰۱۲)[۱] و مساحت آن ۱۲۵٫۱ کیلومترمربع است.
اورشلیم یکی از چهار شهر مقدس یهودیان محسوب می‌شود و در کنار شهرهای صفاد، حبرون و طبریه، محل سکونت بسیاری از دانشمندان مذهبی یهودی بوده است. این شهر مقدس‌ترین شهر در مسیحیت محسوب می‌شود و نیز پس از مکه و مدینه سومین شهر مقدس برای مسلمانان است.
قلب بیت‌المقدس "شهر قدیمی" است.
در سال ۵۳۹ پیش از میلاد کوروش به یهودیان آواره اجازه داد تا به اورشلیم باز گردند و در آنجا آزادانه برای خود کنیسه بسازند.[۲]
نام
نام این شهر در زبان عبری یروشلاییم و در زبان عربی قدس است. از دیگر نام‌های این شهر می‌توان به جروسلم، اورشلیم و یا بیت‌المقدس اشاره کرد. در متن‌های پهلوی از این شهر با نام اورشلیم (Urišlīm) یاد شده‌است.[۳] پس از اسلام در منابع فارسی از این شهر به طور عمده با سه نام ایلیا، اورشلیم (یا اورشلم) و بیت‌المقدس یاد شده‌است.[۴] در برخی از منابع فارسی این ایلیاست که نام عبری شهر دانسته شده‌است[۵] و نیز گفته شده‌است که اورشلیم نامی‌است که برخی پارسیان شهر را به آن باز خوانند.[۶] در برخی منابع ایلیا یکی سه شهرستان زمین بیت‌المقدس دانسته شده‌است.[۷] دو شهرستان دیگر را نام بلقا و اریحاست.[۷] هر دو صورت بیت‌المُقَدَّس و بیت‌المَقْدَس در زبان فارسی به کار رفته‌است. گرچه صورت بیت‌المَقْدَس اصیل‌تر است —و ترکیب عبری בית המקדש (بیت همقدش) با آن خویشاوند است — صورت بیت‌المقدَّس به طور خاص برای گنجانیدن در بحر متقارب (و بعضاً هزج) مناسب است و در شعر فارسی به کار گرفته شده‌است.[۸]
در بسیاری از متون کهن نظم و نثر فارسی از این شهر با نام بیت‌المقدس یاد شده است و بنا به گفتهٔ فردوسی نام این شهر در زبان پهلوی، کنگ دژهودج یا دژ هوخت‌گنگ بوده است:
الگو:شعرالگو:بالگو:بالگو:پایان شعر[۹]
تاریخچه
تا پیش از جنگ شش‌روزه ۱۹۶۷ میلادی بخش غربی شهر در اختیار اسرائیل و بخش شرقی در اختیار اردن بود. پس از آن بیت‌المقدس شرقی به اشغال اسرائیل در آمد. در ۱۹۸۰ بعد دولت اسرائیل رسماً بیت‌المقدس شرقی را که عمدتاً فلسطینی‌نشین است ضمیمه خاک خود کرد، لیک جامعهٔ بین‌الملل این الحاق را به رسمیت نشناخته‌است.
منابع
- الگو:یادکرد
- الگو:یادکرد
- الگو:یادکرد
- الگو:یادکرد
- مکنزی، دیوید نیل. فرهنگ کوچک زبان پهلوی. ترجمه مهشید میرفخرایی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ۱۳۷۹.
[۱۰]
