سیدحسین مدرسی طباطبایی

سید حسین مدرسی طباطبایی (زاده ۱۳۲۰ - قم)[۱] پژوهنده، مجتهد، فقیه، استاد دانشگاه و نویسنده دینی ایرانی معاصر است. وی از ۱۹۸۳ تاکنون استاد کرسی Bayard Dodge در دانشکده مطالعات خاور نزدیک و حقوق اسلامی در دانشکده حقوق دانشگاه پرینستون است. او عضو پیوسته گلستانه در کالج سینت انتونی دانشگاه آکسفورد[۲] است و استاد مدعو کرسی خادم حرمین شریفین در دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد بوده است.[۳][۴]او عضو هیئت ویراستاری ژورنال حقوق اسلامی و خاور نزدیک یو سی ال ای[۵] است.

او پی اچ دی خود را در سال ۱۹۸۲ از دانشگاه آکسفورد دریافت کرد.

یادداشت مؤلف درباره شرح حال خود

حسین مدرسی در قم به دنیا آمد. پس از تحصیلات جدید، به حوزه علمیه پیوست. سطوح عالی فقه و اصول را نزد حضرات آقایان‌مرحوم فاضل لنکرانی، حسین نوری، یوسف صانعی، و مرحوم آیت‌الله‌سلطانی، ومتون فلسفی را خدمت آقایان محمد محمدی گیلانی، جوادی آملی، محمد شاه‌آبادی، و مرحوم مرتضی مطهری فرا گرفت. خارج فقه و اصول را عمدتاً درمحضر مرحوم آیت‌الله سید محمد محقق داماد (یک سال) و آیت‌الله مرتضی حائری طاب ثراه (ده سال) شاگردی کرد. هم‌زمان به تدریس متون‌درسی رایج در حوزه نیز می‌پرداخت که تا سطوح عالی ادامه داد. از سال۱۳۵۵ متناوباً، و از سال ۱۳۵۸ مستمراً، برای ادامه تحصیلات جدید درانگلستان به سر برد. در سال ۱۳۶۱ دوره دکتری خود را در دانشگاه آکسفوردبه پایان برد و برای تدریس به دانشگاه پرینستون آمریکا دعوت شد که از آن‌زمان تا کنون در همان‌جا مقیم و عهده دار کرسی Bayard Dodge آن دانشگاه‌است. او هم‌زمان در دانشکده مطالعات بین‌المللی دانشگاه کلمبیا در شهرنیویورک، و در کالج سینت انتونی دانشگاه آکسفورد نیز عهده دار کرسی مهدی (کلمبیا) و گلستانه (آکسفورد) است. همچنین به تناوب در دانشکده‌حقوق دانشگاه ییل و هاروارد نیز تدریس کرده و مدّت نه سال عضو شورای‌عالی نظارت بر دانشگاه هاروارد بوده‌است.

در زمینه نگارش، از ایام نوجوانی در اواسط دهه چهل به نوشتن مقالات‌اجتماعی و سپس مذهبی در روزنامه‌ها و مجلات مذهبی (مانند مجله مکتب‌اسلام) می‌پرداخت که سپس با پژوهش‌های تاریخی در مجلات ادبی تهران (مانند ماهنامه‌های وحید و بررسی‌های تاریخی) ادامه داد. در سال‌های ۱۳۵۰تا ۱۳۵۵ شماری کتاب در مورد پیشینه تاریخی شهر قم و اسناد تاریخی به‌چاپ رسانید. در بیست و پنج سال اخیر، تحقیقات و نوشته‌های اسلامی او دردو زمینه حقوق اسلامی و تاریخ تشیع متمرکز شده که از آن میان، این کتاب‌هابه فارسی در آمده‌است:

زمین در فقه اسلامی، دو جلد (تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۲) مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ترجمه محمد آصف فکرت، (مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۶۸) مکتب در فرایند تکامل، ترجمه هشام ایزد پناه (پرینستون: انتشارات داروین، ۱۳۷۳) (اخیراً انتشارات کویر در تهران با مقدمه تازه‌ای از سوی مؤلف آن رانشر داده است). مدرسی با چاپ ترجمه کتابش مکتب در فرایند تکامل پس از ۱۳سال در سال ۱۳۸۶در ایران در کانون توجه همگان قرار گرفت. میراث مکتوب شیعه از سه قرن نخستین هجری، ترجمه سید علی قرایی و رسول‌جعفریان (قم: کتابخانه تخصصی تاریخ، ۱۳۸۳) (همین کتاب).[۶]

مدرسی داماد شیخ مجدالدین محلاتی است.[۷] همسر او مدرس زبان فارسی[۸]در دانشگاه پرینستون است.[۹]

منابع

پنج فرمان صفوی درباره آستان قدس رضوی و مشهد مقدس وبگاه کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی People Archive 2007-2008 Courses and Reading Groups by Faculty Qur'an as a Legal Document: Tradition vs. Modernism by Prof. Hossein Modarressi | The Center for Middle Eastern Studies, Harvard University Editorial Board آینده روشن - درباره کتاب «میراث مکتوب شیعه»؛ به مناسب چاپ دوم http://mtif.org/p/person/37240/دکتر-سید-حسین-مدرسی-طباطبائی http://majdnaameh.com/Farsi/childrens.aspx http://www.princeton.edu/nes/people/display_person.xml?netid=amah

• صفحه شخصی در دانشکده مطالعات خاور نزدیک دانشگاه پرینستن
• مأخذشناسی آثار دکتر سید حسین مدرسی طباطبائی
• صفحهٔ سید حسین مدرسی طباطبایی در بانک اعلام بنیاد محقق طباطبایی