یمن: تفاوت بین نسخه‌ها

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو
جز یمن» را محافظت کرد ([ویرایش=فقط مدیران] (بی‌پایان) [انتقال=فقط مدیران] (بی‌پایان)))
سطر ۱: سطر ۱:
{{Coord|15|N|48|E||display=title}}
 
{{جعبه اطلاعات کشور|
 
نام اصلی =  الجمهوریة الیمنیة |
 
نام فارسی رسمی =  جمهوری یمن |
 
نام عادی = یمن |
 
تصویر پرچم = Flag of Yemen.svg |
 
تصویر نشان ملی =  Coat of arms of Yemen.svg |
 
شعار ملی = "خدا، ملت، انقلاب، اتحاد |
 
سرود ملی = [[سرود ملی یمن|جمهوری متحد]] |
 
نقشه = LocationYemen.png|thumb|200px |
 
پایتخت = [[صنعا]] |latd=15|latm=21|latNS=N|longd=44|longm=12|longEW=E|
 
بزرگ‌ترین شهر = [[صنعا]] |
 
زبان رسمی = [[زبان عربی]] |
 
نوع حکومت = [[جمهوری]] |
 
نوع حاکمان = • [[رئیس جمهور]]{{سخ}}• [[نخست‌وزیر]] |
 
نام حاکمان = [[عبدربه منصور هادی]]{{سخ}}[[محمد باسندوه]] |
 
نحوه تشکیل = وحدت |
 
موارد منجر به تشکیل = یمن شمالی و جنوبی |
 
تاریخ تشکیل = {{میلادی|1990|مه|22}}|
 
مساحت = ۵۲۷٬۹۶۸ |
 
رتبه مساحت = ۴۹ام |
 
درصد آبها = جزئی |
 
سال براورد جمعیت = [[۲۰۰۸ (میلادی)|۲۰۰۸]]  |
 
جمعیت = ۲۳٬۰۱۳٬۳۷۶ |
 
رتبه جمعیت = ۵۱ام |
 
تراکم جمعیت = ۴۲ |
 
رتبه تراکم جمعیت = ۱۶۰ام |
 
سال تولید ناخالص داخلی =  |
 
تولید ناخالص داخلی =  |
 
رتبه تولید ناخالص داخلی =  |
 
سرانه تولید ناخالص داخلی =  |
 
رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی =  |
 
سال شاخص توسعه انسانی = [[۲۰۰۷ (میلادی)|۲۰۰۷]] |
 
شاخص توسعه انسانی = ۰,۵۰۸ |
 
رتبه شاخص توسعه انسانی = ۱۵۳ام |
 
وضع شاخص توسعه انسانی = افزایش |
 
واحد پول = ریال یمن |
 
کد واحد پول = YER |
 
منطقه زمانی = UTC |
 
منطقه زمانی تابستانی =  |
 
utc = +3 |
 
dst =  |
 
کد بین‌المللی خودرو =  |
 
دامنه اینترنتی = ye. |
 
پیش‌شماره تلفنی = ۹۶۷+ |
 
}}
 
 
'''یَمَن''' {{به عربی|الجمهوریة الیمنیة}} کشوری عربی در جنوب غربی [[آسیا]] و در جنوب [[شبه جزیره عربستان]] واقع در [[خاورمیانه]]، و [[پایتخت]] آن شهر [[صنعا]] است. یمن ۵۲۷٬۹۶۸ کیلومتر مربع گستردگی دارد. یمن دارای دو ساحل مهم است، ساحلی غربی در کرانهٔ [[دریای سرخ]] و ساحلی جنوبی در کرانهٔ [[دریای عرب]]، همچنین دارای چند جزیره‌است که مهم‌ترین آنها: [[جزایر سوکوترا|جزیره سقطره]] در دریای عرب و [[جزیره حنیش]] در دریای سرخ است. یمن تا قبل از سال [[۱۹۹۰ (میلادی)|۱۹۹۰]] میلادی دو کشور متجاور بوده به نام‌های: [[جمهوری عربی یمن]] ([[یمن شمالی]]) و [[جمهوری دمکراتیک یمن]] (یمن جنوبی). در سال [[۱۹۹۰ (میلادی)|۱۹۹۰]] طی پیمانی این دو کشور با هم متحد شدند و جمهوری یمن بوجود آمد.
 
'''یَمَن''' {{به عربی|الجمهوریة الیمنیة}} کشوری عربی در جنوب غربی [[آسیا]] و در جنوب [[شبه جزیره عربستان]] واقع در [[خاورمیانه]]، و [[پایتخت]] آن شهر [[صنعا]] است. یمن ۵۲۷٬۹۶۸ کیلومتر مربع گستردگی دارد. یمن دارای دو ساحل مهم است، ساحلی غربی در کرانهٔ [[دریای سرخ]] و ساحلی جنوبی در کرانهٔ [[دریای عرب]]، همچنین دارای چند جزیره‌است که مهم‌ترین آنها: [[جزایر سوکوترا|جزیره سقطره]] در دریای عرب و [[جزیره حنیش]] در دریای سرخ است. یمن تا قبل از سال [[۱۹۹۰ (میلادی)|۱۹۹۰]] میلادی دو کشور متجاور بوده به نام‌های: [[جمهوری عربی یمن]] ([[یمن شمالی]]) و [[جمهوری دمکراتیک یمن]] (یمن جنوبی). در سال [[۱۹۹۰ (میلادی)|۱۹۹۰]] طی پیمانی این دو کشور با هم متحد شدند و جمهوری یمن بوجود آمد.
  
سطر ۵۷: سطر ۱۱:
 
در دوران باستان منطقه یمن قلمرو حکومت‌هایی همچون:
 
در دوران باستان منطقه یمن قلمرو حکومت‌هایی همچون:
  
[[پرونده: HOJAH.jpg |چپ|300px|بندانگشتی| قلعه القاهرة (استان [[حجه (استان)|حَجّه]])]]
+
''' [[دولت قتبان]] '''
* ''' [[دولت قتبان]] '''
+
 
* ''' [[دولت معین|معین]] '''
 
* ''' [[دولت معین|معین]] '''
 
* ''' [[سبا]] '''
 
* ''' [[سبا]] '''
سطر ۷۲: سطر ۲۵:
  
 
سابقاً حکومت یمن در دست امیری بود که او را امام یمن می‌خواندند و او شخصاً کشور را اداره می‌کرد ولی از سال [[۱۹۶۲ (میلادی)|۱۹۶۲]] میلادی برابر [[۱۳۴۱]] شمسی به جمهوری تبدیل شد.
 
سابقاً حکومت یمن در دست امیری بود که او را امام یمن می‌خواندند و او شخصاً کشور را اداره می‌کرد ولی از سال [[۱۹۶۲ (میلادی)|۱۹۶۲]] میلادی برابر [[۱۳۴۱]] شمسی به جمهوری تبدیل شد.
 
== سیاست ==
 
سیاست خارجی یمن بر پایه بی طرفی حسن معاشرت با همسایگان می‌باشد.
 
 
== جغرافیا ==
 
 
== تقسیمات کشوری ==
 
 
کشور یمن به ۲۰ استان و یک محدوده پایتختی بخش شده‌است:
 
[[پرونده:Yemen governorates.png|400px|چپ|thumb]]
 
[[پرونده:Yemen-map.gif|بندانگشتی|200px]]
 
# [[استان عدن|عَدَن]]
 
# [[عمران (استان)|عَمران]]
 
# [[ابین (استان)|اَبیَن]]
 
# [[ضالع (استان)|ضالع]]
 
# [[بیضاء (استان)|بیضاء]]
 
# [[حدیده (استان)|حُدَیده]]
 
# [[جوف (استان)|جَوف]]
 
# [[مهره (استان)|مَهره]]
 
# [[محویت (استان)|مَحویت]]
 
# [[صنعا (استان)|استان صَنعاء]]
 
# [[ذمار (استان)|ذَمار]]
 
# [[حضرموت (استان)|حضرموت]]
 
# [[حجه (استان)|حَجّه]]
 
# [[اب (استان)|إب]]
 
# [[لحج (استان)|لَحِج]]
 
# [[مأرب (استان)|مأرب]]
 
# [[ریمه (استان)|رَیمه]]
 
# [[صعده (استان)|صَعده]]
 
# [[صنعا (استان)|استان صَنعاء]]
 
# [[شبوه (استان)|شبوه]]
 
# [[تعز (استان)|تَعِز]]
 
 
[[جزایر سوکوترا]] مهم‌ترین جزایر این کشور هستند.
 
 
== اقتصاد ==
 
فراورده‌های عمده آن قهوه، دام، چوب‌های جنگلی، [[جو]] و [[گندم]] است.
 
 
== مردم ==
 
۴۲درصد جمعیت ۲۲ میلیون نفری یمن را شیعیان تشکیل می‌دهند.
 
=== شیعیان یمن ===
 
{{نوشتار اصلی|شیعیان یمن}}
 
{{بخش-خرد}}
 
یمن دارای اقلیت ۴۲درصدی شیعه و اکثریت سنی میباشد
 
 
== نگارخانه ==
 
<gallery>
 
پرونده: AAB.3.jpg |''' اب'''
 
پرونده: HADRAMOOT.1.jpg |''' [[حضرموت]] '''
 
پرونده: Sanaa.4.jpg |''' دروازه صنعاء'''
 
پرونده: ADAN.3.jpg |''' صهاریج عدن'''
 
</gallery>
 
</center>
 
 
<gallery>
 
پرونده: AMRAN.jpg|''' دژ تاریخی عمران'''
 
پرونده: LAHG-Mohammadian.jpg |''' مسجد و آرامگاه بزرگان لحج'''
 
پرونده: Gelah.Yaman.1.jpg|''' شهر [[جبله]] '''
 
پرونده: Gelah.Yaman.19.jpg |''' رودخانه الجنات'''
 
</gallery>
 
</center>
 
 
== جستارهای وابسته ==
 
* [[فهرست شهرهای یمن]]
 
* [[فهرست دهستان‌های یمن]]
 
** [[سد مأرب]]
 
* [[ربع‌الخالی]]
 
  
 
== منابع ==
 
== منابع ==
سطر ۱۵۳: سطر ۳۹:
 
* دکتر: زاهیه، وهبة، . '' (شُبه الجَزیرَة العََربیَة) '' دارالنهضة العربیة للطباعة والنشر، چاپ و انتشار سال ۱۹۷۷ میلادی.
 
* دکتر: زاهیه، وهبة، . '' (شُبه الجَزیرَة العََربیَة) '' دارالنهضة العربیة للطباعة والنشر، چاپ و انتشار سال ۱۹۷۷ میلادی.
 
*آذرنوش، آذرتاش، ''راه‌های نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی''، چاپ سوم. تهران: انتشارات توس، ۱۳۸۸. شابک ۳-۴۳۶-۳۱۵-۹۶۴-۹۷۸
 
*آذرنوش، آذرتاش، ''راه‌های نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی''، چاپ سوم. تهران: انتشارات توس، ۱۳۸۸. شابک ۳-۴۳۶-۳۱۵-۹۶۴-۹۷۸
{{استان‌های یمن}}
 
{{شهرهای یمن}}
 
{{دهستان‌های یمن}}
 
{{اتحادیه عرب}}
 
{{کشورهای خاورمیانه}}
 
{{برندگان جایزه نوبل ۲۰۱۱}}
 
{{کشورهای آسیا}}
 
{{ملک}}
 
{{موضوعات قوم سامی}}
 
 
{{جغرافیا-خرد}}
 
  
 
[[رده:یمن|یمن]]
 
[[رده:یمن|یمن]]

نسخهٔ ‏۱۴ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۰۵:۰۶

یَمَن الگو:به عربی کشوری عربی در جنوب غربی آسیا و در جنوب شبه جزیره عربستان واقع در خاورمیانه، و پایتخت آن شهر صنعا است. یمن ۵۲۷٬۹۶۸ کیلومتر مربع گستردگی دارد. یمن دارای دو ساحل مهم است، ساحلی غربی در کرانهٔ دریای سرخ و ساحلی جنوبی در کرانهٔ دریای عرب، همچنین دارای چند جزیره‌است که مهم‌ترین آنها: جزیره سقطره در دریای عرب و جزیره حنیش در دریای سرخ است. یمن تا قبل از سال ۱۹۹۰ میلادی دو کشور متجاور بوده به نام‌های: جمهوری عربی یمن (یمن شمالی) و جمهوری دمکراتیک یمن (یمن جنوبی). در سال ۱۹۹۰ طی پیمانی این دو کشور با هم متحد شدند و جمهوری یمن بوجود آمد.

اما در سال ۱۹۹۴ جنگ خونینی بین دو طرف رخ داد، که سرانجام شمالی‌ها بر جنوبی‌ها چیره شدند و اتحاد پابرجا ماند.

محدودهٔ یمن

محدودهٔ یمن: از شمال عربستان سعودی، از جنوب باب‌المندب، از مغرب ساحل دریای سرخ و از سمت مشرق به سلطنت عمان و خلیج فارس محدود می‌شود.

تاریخ

یمن کشوری است در همسایگی عربستان که از زمان‌های قدیم موقعیت خاص داشته‌است. یمن از قدیم ناحیه‌ای آباد و خرم و با نعمت بسیار و دارای جنگل‌ها در نقاط کوهستانی و در نقاط دیگر نخلستان‌ها و باغ‌ها میوه گوناگون می‌باشد. داستان سد تاریخی اش که بنام سد مأرب مشهور است در کتب تاریخ ذکر شده‌است. در آن دوران کشور یمن «یمن السعید» (یمن خوشبخت) نامیده می‌شده‌است. در دوران باستان منطقه یمن قلمرو حکومت‌هایی همچون:

 دولت قتبان 

در زمان خسرو انوشیروان کار یمن یکسره شد و در رقابت میان ایران و روم، ایران پیروزی یافت. [۱] با چیرگی ایران بر جنوب عربستان در سال ۵۹۸-۵۹۷ میلادی یمن نیز به‌وسیله شاهنشاهان ساسانی به تصرف ایران در آمد و تا ظهور اسلام تابع حکومت ایران بود. شَهرَب (ساتراپ) ساسانیان در کل منطقه جنوب عربستان، باذان بود.

در دوران‌های پیش، نخستین تماسی که یمنی‌ها با خارج یافتند، در شمال عربستان بود و آن هنگامی بود که آشوریان راه بازرگانی یمن را به خطر انداخته بودند. همچنین فتوحات عظیم هخامنشی نیز ایشان را دچار خطر کرد. اما این حوادث صدمه‌ای به یمن وارد نکرد و اصولاً روابط یمن و اکثر اعراب جنوب با ایران بیشتر دوستانه بوده و انتشار دین مسیح در آن نواحی این دوستی را استوار کرد. . [۱]

تا ظهور دین اسلام پس از مدتی اسلام در این سرزمین نفوذ یافت که عبدالله بن اسحاق بن ابراهیم یکی از حاکمان یمن در این دوران است.

همچنین در سال ۱۷۵۰ میلادی جزو قلمرو دولت عثمانی در آمد و با سقوط امپراتوری عثمانی، در سال ۱۹۳۴ میلادی با انعقاد قراردادی با انگلستان به استقلال رسید.

سابقاً حکومت یمن در دست امیری بود که او را امام یمن می‌خواندند و او شخصاً کشور را اداره می‌کرد ولی از سال ۱۹۶۲ میلادی برابر ۱۳۴۱ شمسی به جمهوری تبدیل شد.

منابع

الگو:پانویس الگو:ویکی‌سفر الگو:ویکی‌انبار-رده

  • بخشی از مطالب از دانشنامه رشد.
  • المقحفی، ابراهیم، احمد، (مُعجَم المُدُن وَالقَبائِل الیَمَنِیَة) ، منشورات دارالحکمة، صنعاء، چاپ وانتشار سال ۱۹۸۵ میلادی به (عربی).
  • الصنعانی، محمد بن یحیی بن عبدالله بن احمد، الیمانی.، (اَلأنَباءَ عَن دُولةَ بَلقِیسَ وَ سَبأَ) ، منشورات دارالیمنیة للنشر والتوزیع، صنعاء، چاپ وانتشار سال ۱۹۸۴ میلادی به (عربی).
  • استاد.دکتر: الجرو، سعید، اسمهان، ، (دراسات فی التاریخ الحضاری للیمن القدیم)، دارالکتاب الحدیث، چاپ عدن، ۲۰۰۳ میلادی به (عربی).
  • استاد.دکتر: الجرو، سعید، اسمهان، ، (دراسات فی التاریخ الحضاری للیمن القدیم)، دارالکتاب الحدیث، چاپ عدن، ۲۰۰۳ میلادی به (عربی).
  • کتاب «قتبان و سبأ» چاپ لندن سال ۱۹۵۵ میلادی.
  • دکتر: السید عبدالعزیز، بن سالم، (تاریخ العرب فی العصر الجاهلیة) ، دارالنهضة العربیة چاپ سال ۱۹۷۸ میلادی به (عربی).
  • دکتر: زاهیه، وهبة، . (شُبه الجَزیرَة العََربیَة) دارالنهضة العربیة للطباعة والنشر، چاپ و انتشار سال ۱۹۷۷ میلادی.
  • آذرنوش، آذرتاش، راه‌های نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی، چاپ سوم. تهران: انتشارات توس، ۱۳۸۸. شابک ۳-۴۳۶-۳۱۵-۹۶۴-۹۷۸
  • ۱٫۰ ۱٫۱ راه‌های نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی، ص ۴۰.