در حال ویرایش گینه

'''جمهوری گینه''' کشوری است در شمال غربی [[آفریقا]] در سواحل اقیانوس اطلس. پایتخت آن [[کوناکری]] است. جمعیت این کشور ۱۰ میلیون نفر و زبان رسمی آن فرانسوی است. زبان‌های بومی رایج آن عبارتند از [[زبان فولانی|فولانی]]، [[زبان مالینکه|مالینکه]] و [[زبان سوسو|سوسو]]. این کشور در دوم اکتبر ۱۹۵۸ از فرانسه مستقل شده‌است. واحد پول گینه [[فرانک گینه]] است. ۸۵ درصد از جمعیت این کشور مسلمان‌اند.<ref>[http://www.visualgeography.com/categories/guinea/religion.html][http://www.ecobank.com/countryinfo.aspx?cid=74049][http://www.uiowa.edu/~africart/toc/countries/Guinea-Conakry.html]</ref>  ۱۰ درصد از مردم این کشور نیز مسیحی‌اند.<ref>[http://www.guineaconakrysupport.com/?lang=en]</ref>

کشور گینه پیش از این گینه فرانسه و گاه گینه کوناکری نامیده می‌شد. امروزه نیز گاه به آن گینه کوناکری می‌گویند تا از [[گینه بیسائو]] و [[جمهوری گینه استوایی]] بازشناخته شود.
[[گینه بیسائو]]، [[سنگال]] و [[مالی]] از شمال، [[اقیانوس اطلس]] از سوی باختر [[سیرالئون]] و [[لیبریا]] از جنوب و [[ساحل عاج]] و [[مالی]] از سوی خاور، این کشور را احاطه کرده‌اند. رودخانه نیجر، رودخانه گامبیا، و رودخانه سنگال، همگی از بلندی‌های گینه سرچشمه می‌گیرند.<ref>[http://www.fao.org/docrep/W4347E/w4347e0h.htm],[http://www.fao.org/docrep/W4347E/w4347e0i.htm#the niger river basin], [http://www.fao.org/docrep/W4347E/w4347e0t.htm#the gambia river basin]</ref>

شهرهای اصلی گینه عبارتند از کوناکری، [[کانکان]]، [[نزرکوره]]، [[کیندیا]]، [[لابه]]، [[گوئکدو]]، [[مامو، گینه|مامو]] و [[بوکه، گینه|بوکه]].

== جغرافیا ==
کشور گینه با مساحتی معادل ۲۴۵٫۸۵۷ کیلومتر مربع در غرب [[آفریقا]] واقع شده و از شمال با کشورهای گینه بیسائو، سنگال و مالی و از شرق با مالی و ساحل عاج، از جنوب با سیرالئون و لیبریا هم مرز می‌باشد. مرز غربی این کشور به طول تقریبی ۳۰۰ کیلومتر را [[اقیانوس اطلس]] تشکیل میدهد.
بطور کلی دما در کشور گینه در فصل خشک و بارانی متمایز می‌باشد. پایینترین دما حدود ۱۱ درجه در ماه‌های دسامبر و ژانویه و بالاترین دما در ماه‌های مارس و آوریل حدود ۳۵ درجه گزارش شده‌است.
کشور گینه از نظر تقسیمات کشوری به ۷ استان و ۳۳ شهرستان و از نظر جغرافیائی طبیعی به چهار قسمت زیر بخش می‌شود:

[[گینه ساحلی]] یا گینه سفلی:
حدود ۱۸ درصد از خاک گینه را تشکیل می‌دهد و شهرهای کوناکری، کیندیا، کویا، بوکه٬، دوبریکا، بوفا، فوره کاریا، فریا، تله مله در این منطقه قرار دارند و طایفه سْو سْو بیشتر در این ناحیه زندگی می‌کنند. 
[[گینه میانی]] یا فوتاجالون: این بخش ۲۰ درصد از خاک گینه را شامل شده و فولاها در این محدوده مستفر می‌باشند. شهرهای مهم این قسمت مامو، دالابا، لابه، توگه، کوبیا، پیتا، للوما، مالی، کوندارا و گاوال می‌باشد.
[[گینه علیا]]: گینه علیا رودخانه مشهور نیجر از آن می‌گذرد. حدود ۴۰ درصد از خاک گینه را تشکیل داده و قوم مالینکه در این بخش متمرکز می‌باشند. شهرهای دابولا، سیگیری، کان کان، دینگیرای، کروسا، فرانا، کیروانی و ماندیانا در این منطقه قرار گرفته‌اند.
[[پرونده:Guinea Topography.png|راست|انگشتی|نقشه عوارض‌شناسی گینه.]]
[[گینه جنگلی]]:
در جنوب غربی گینه قرار گرفته و ترکیبی از طایفه‌های مختلف در آن زندگی می‌کنند. شهرهای زره کوره، بیلا، لولا، ماسانتا، کی سی دوگو، گه که دو و یومو در این محدوده قرار دارند.
جمهوری گینه در غرب آفریقا قرار دارد. از شمال با سنگال و گینه بیسائو، از جنوب با سیرالئون و لیبریا، و از شرق با مالی و ساحل عاج هم‌مرز است، از غرب نیز به اقیانوس اطلس محدود می‌شود. مساحت این کشور ۸۵۷٬۲۴۵ کیلومترمربع و جمعیت آن در حدود ۱۰ میلیون و پانصد هزار نفر است. پایتخت آن شهر کوناکری و زبان رسمی آن فرانسه‌است، در عین حال زبان‌های سوسو و مالینکه و سایر زبان‌های محلی نیز در آن رایج است. 
== تاریخ ==
کشوری که امروزه گینه نام دارد در قدیم به یک‌رشته از پادشاهی‌های آفریقایی تعلق داشت. سده‌ها پیش، کشور گینه و مناطق مالی و سنگال امپراتوری بزرگی را تشکیل می‌دادند که از میان رفت. در سده ۱۵م. پرتغالی‌ها وارد این سرزمین شدند و بر آن حکومت راندند. در سده ۱۷ دولت اسلامی [[فولانی]] در منطقه [[فوتاجالون]] تشکیل شد.

گینه در ۱۸۴۹ مستعمره فرانسه شد و گینه فرانسه نام گرفت و بخشی از [[آفریقای غرب فرانسه]] شد.<ref>{{cite web|url=http://www.historyofnations.net/africa/guinea.html |title=History of Guinea |publisher=Historyofnations.net |accessdate=28 March 2010}}</ref> گینه در ۲ اکتبر ۱۹۵۸ مستقل شد و نخستین مستعمره فرانسه بود که به طور مسالمت‌آمیز مستقل شد. گینه از زمان استقلال تا انتخابات ۲۰۱۰ توسط حکمرانان خودکامه‌ای اداره شد که باعث شده‌اند که این کشور یکی از فقیرترین کشورهای جهان شود.
گینه استقلال خود را در ۱۹۵۸ به رهبری [[احمد سکوتوره]] به دست آورد.
احمد سکوتوره در روز ۱۵ ژانویه سال ۱۹۵۹ میلادی به مقام ریاست جمهوری گینه انتخاب گردید. او با کشورهای سوسیالیستی روابط نزدیکی برقرار کرد و یک حکومت مارکسیستی با حزب واحد تشکیل داد. روابط میان پاریس و کوناکری بین سال‌های ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۵ میلادی به طور کامل قطع شدند. در اواخر سال‌های دهه ۱۹۷۰ میلادی احمد سکوتوره در سیاست مارکسیستی خود تعدیل کرد و به کشورهای اسلامی نزدیک شد.
احمد سکوتوره پس از این که در سال ۱۹۵۹ میلادی به قدرت رسید در ۵ نوبت متوالی به مقام ریاست جمهوری انتخاب گردید و به مدت بیست و پنج سال  از ۱۹۵۸ تا ۱۹۸۴ بر این کشور حکومت نمود.

پس از مرگ وی در سال ۱۹۸۴ میلادی، [[لانسانا کونته]] در یک کودتای ارتشی، قدرت را در این کشور به دست گرفت و به مدت بیست چهار سال در این کشور حکومت کرد. کونته در دوران حکومتش با مشکلات متعدد داخلی روبه رو بود و برای تداوم قدرت خود به نیروی ارتش تکیه می‌کرد. در یکی از آخرین نمونه‌های این شیوه حکومت، تظاهرات سال ۲۰۰۷ مردم گینه در اعتراض به شرایط سخت اقتصادی به شدت توسط نیروهای دولتی سرکوب شد و دست کم ۱۸۶ نفر از معترضان کشته شدند. وی به دلیل شیوه استبدادی در حکومت، به دیکتاتور گینه شهرت یافت و سرانجام در اوایل دی ماه سال جاری ۱۳۸۷ به دلیل بیماری قلبی در گذشت. 

== منابع ==
{{کوچک}}{{چپ‌چین}}
http://en.wikipedia.org/wiki/Guinea

[[رده:گینه|گینه]]
[[رده:ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۵۸ (میلادی)]]
[[رده:جمهوری‌ها]]
[[رده:کشورهای آفریقا]]
[[رده:کشورهای درحال توسعه]]
[[رده:کشورهای عضو اتحادیه آفریقا]]
[[رده:کشورهای عضو سازمان ملل متحد]]
[[رده:کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی]]
[[رده:کشورهای عضو فرانسه‌زبانی]]
[[رده:کشورهای فرانسوی‌زبان]]
[[رده:کشورهای هم‌مرز با اقیانوس اطلس]]