کاملیه (از حشویه)

از دایره المعارف فرق اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۷ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۲:۵۹ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به: ناوبری، جستجو

از حشویه.

ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب ؛ کامِلِی را به فتح کاف و کسر میم و لام ضبط کرده است. [۱]

ایشان علی علیه السلام و جمیع صحابه را تکفیر می کردند. تکفیر علی (علیه السلام) در نگاه ایشان به این سبب بود که می گفتند وی وصیت پیغمبر صلی الله علیه و آله را ترک کرده و ولایت را رها نموده و با مخالفین خود قتال نکرده است، هرچند بر این باورند که وی و همراهانش، پس از آن که با معاویة بن ابی سفیان جنگ کردند، به اسلام برگشتند. ایشان، کفر صحابه را از آن جهت می دانستند که از حق عدول کرده و علی (علیه السلام) را از حقش در ولایت بیرون کرده و او را یاری نکردند. [۲]

به جز سعد اشعری در کتاب المقالات و الفرق، کتب ملل و نحل اهل سنت [۳]، کاملیه را از روافض برشمرده اند.

عبدالقاهر بغدادی می نویسد: « کاملیه پیروان مردی از روافض اند که به ابوکامل معروف بود. . . و بشار بن برد اعمی بر مذهب او بود، روزی از او پرسیدند درباره صحابه چه می گویی؟ گفت کافر شدند گفتند: درباره علی (علیه السلام) چه می گویی؟ به این شعر متمثل شد:

و مـا شـر الثـلاثة ام عمـرو *** بصاحبک الذی لا تصحبینا»

این بیت، بیت ششم از قصیده عمرو بن کلثوم تغلبی است. این بیت در زبان عرب به ضرب المثل تبدیل گردیده بود و معنای آن چنین است: «ای مادر عمرو، سوّمین فرد که با او همراهی نکردی شریرترین آن گروهی نیست که همراه تواَند» و گویا این بیت وقتی آورده می شـود که کسی را استثناء می کنند درحالی که تفاوتی بـا بقیه ندارد.[۴] [۵]

بغدادی او را قائل به رجعت و افضلیت آتش بر خاک، معرفی می کند. [۶] هم چنین بغدادی قصیده صفوان انصاری را در ردّ بشّار آورده است که در ضمن آن می گوید:

اتهجـوا بابکـر و تخلـع بعـده *** علیـاً و تعـزو کل ذاک الی بـرد

کأنک غضبـان علـی الدین کله *** و طالب ذحـل لا یبیت علی حقد

ترجمه: آیا از ابوبکر بدگویی می کنید و بعد از او علی (علیه السلام) را خلع می کنید و همه این مطالب را به برد (ظاهراً بشار بن برد) نسبت می دهید. گو این که تو از همه دین ناراحت هستی درحالی که جوینده خون بها بیتوته نمی کند بر روی کینه.[۷]

ابن اثیر آنان را از غلاة شیعه دانسته است. [۸] محمد شهرستانی می گوید: «ابوکامل معتقد به تناسخ نور نبوت بوده است. » [۹]

بیان الادیان ایشان را از زمره غلاة شیعه دانسته است. [۱۰]

پانویس

  1. اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج3، ص78
  2. المقالات و الفرق، سعد اشعری، ص14 / خاندان نوبختی، عباس اقبال، ص261
  3. اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین، فخر رازی، ص75 / البدء و التاریخ، مطهر مقدسی، ج5، ص124 / تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص168 / التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص35 / المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل، احمد بن یحیی بن مرتضی، ص95 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص352
  4. حاشیه محمد محی الدین عبدالمجید بر الفرق بین الفرق، ص73
  5. الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص73
  6. الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص73
  7. الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص73
  8. اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج3، ص78 / مفاتیح العلوم، محمد بن احمد خوارزمی، ص50 / نفائس الفنون فی عرایس العیون، شمس الدین محمد آملی، ج2، ص278
  9. الملل و النحل، محمد شهرستانی، ج1، ص156
  10. بیان الادیان، ابوالقاسم بلخی، ص67