متربّصه

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو

از روافض.

ایشان متربص (منتظر) خروج مهدی می باشند. [۱]

کتاب هفتاد و سه ملت آورده است: « متربصه گویند صاحب الزمان امام مهدی علیه السلام علیهاالسلام مهدی آخر زمان است. در ولایت بغداد در سنه خمسین و مأتین (250هـ. ق) در خانه شد و همان جا پنهان گشت چندان که وی را جستند، نیافتند از آن روز باز در جهان است و در میان خلق پنهان و او را ظهور خواهد بود. روزی باشد که پدید آید و عالم را به عدل و آبادانی مزین گرداند. یملأ الدنیا عدلاً کما مُلئت ظلماً و جوراً». [۲]

بنابراین می توان گفت متربصه، لقب امامیه اثنی عشریه است. البته باید توجه داشت که در عبارت فوق سه اشکال وجود دارد. یکی این که، محل آن حضرت بغداد نبود بلکه در سامرا حضور داشت؛ دوم آن که غیبت در سال 260هجری قمری بوده و نه 250 و سوم آن که عبارت «در خانه شد و همان جا پنهان گشت» صحیح نیست بلکه پدر بزرگوارش او را مخفی می داشت و بعد هم حضرت، خود در اختفا می زیست.

ابن جوزی می گوید: «این ها به زی زهّاد متشبّه می شوند و در هر عصری مردی را نصب می کنند که امر را [ظاهراً مراد امر ولایت و امامت] به او نسبت می دهند و معتقدند که او مهدی این امت است و وقتی که وی مُرد، یک نفر دیگر را نصب می کنند» [۳] البته روشن است که سخنان مذکور، نه با روش متقدمین شیعه امامیه متناسب است و نه با مسلک متأخرین آن ها هم خوانی دارد.

پانویس

  1. خاندان نوبختی، عباس اقبال، ص263 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص354
  2. هفتاد و سه ملت، ص55
  3. تلبیس ابلیس، ابن جوزی، ص42