|
|
| (یک نسخهٔ میانی توسط کاربر مشابهی که نشان داده نشده) |
| سطر ۱: |
سطر ۱: |
| − | {{جعبه شهر ایران
| |
| − | |نام‌رسمی=رشت
| |
| − | |روی‌نقشه=آری
| |
| − | |عرض‌جغرافیایی=۳۷٫۲۷۹۴
| |
| − | |طول‌جغرافیایی=۴۹٫۵۸۵۸
| |
| − | |تصویر=Rasht Montage 1.png
| |
| − | |اندازه‌تصویر=300
| |
| − | |برچسب‌تصویر=
| |
| − | |استان=گیلان
| |
| − | |شهرستان=رشت
| |
| − | |بخش=[[بخش مرکزی شهرستان رشت|مرکزی]]
| |
| − | |دهستان=
| |
| − | |نام‌محلی=رشت
| |
| − | |نام‌های‌دیگر=شهر باران
| |
| − | |نام‌های‌قدیمی= دارلمرز، دارالامان، بیه، رشت بازار
| |
| − | |سال‌شهرشدن= قرن هشتم
| |
| − | |جمعیت= ۶۳۹،۹۵۱ نفر (۱۳۹۰)<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.sko.ir/Sarshomari1390/Shahrhaye_IRAN.xls|عنوان=نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰ | ناشر =معاونت برنامه ریزی استانداری خراسان جنوبی (به نقل از مرکز آمار ایران) |تاریخ =۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲}}</ref>
| |
| − | |رشدجمعیت=۲/۸۳درصد<ref>[http://ost.gilan.ir/web/guest/209?p_p_id=56_INSTANCE_Jo3i&p_p_lifecycle=1&p_p_state=maximized&p_p_col_id=column-2&p_p_col_pos=2&p_p_col_count=3 دفتر آمار و اطلاعات (پرتال گیلان)]</ref><ref>[http://hamshahrionline.ir/details/201935 نرخ رشد جمعیت شهر رشت (همشهری آنلاین)]</ref>
| |
| − | |تراکم‌جمعیت=۴٬۳۴۰<ref>[http://ost.gilan.ir/web/guest/209?p_p_id=56_INSTANCE_Jo3i&p_p_lifecycle=1&p_p_state=maximized&p_p_col_id=column-2&p_p_col_pos=2&p_p_col_count=3 دفتر آمار و اطلاعات (پرتال گیلان)]</ref><ref>[http://shahrsazi.rasht.ir/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=15%20%20&PageId=2264&codeV=1&tempn معاونت شهرسازی و معماری شهرداری رشت]</ref>
| |
| − | |زبان=[[زبان گیلکی|گیلکی]]
| |
| − | |مذهب=[[شیعه]]
| |
| − | |مساحت=۱۳۶ کیلومتر مربع
| |
| − | |ارتفاع=۷- متر
| |
| − | |میانگین‌دما=۱۵٫۹ درجه سانتیگراد
| |
| − | |میانگین‌بارش‌سالانه= ۱٬۳۵۹ میلیمتر
| |
| − | |شمارروزهای‌یخبندان= ۲۵ روز
| |
| − | |شهردار= ندارد <small>(کفیل:کریم سرپرست)</small><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://diyarmirza.ir/1393/07/%D8%B3%D8%B1%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D8%B4%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%88%D9%85%D9%86/ |عنوان=سرپرست شهرداری رشت در مزار شهدای فومن !!! | ناشر = |تاریخ =۲۳ مهر ۱۳۹۳ |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://asretadbir.com/%D8%B1%D8%B4%D8%AA-%D8%AF%D9%88%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A8%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%AF/ |عنوان=رشت دوباره بی شهردار شد | ناشر =عصرتدبیر |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| |
| − | |ره‌آورد=[[ابریشم]]{{سخ}}[[نان برنجی]]{{سخ}}[[برنج]]{{سخ}}[[رشته خشکار]]
| |
| − |
| |
| − | صنایع دستی مانند:
| |
| − | انواع رشته‌دوزی{{سخ}}بر پارچه،{{سخ}}انواع محصولات{{سخ}}حصیری مانند{{سخ}}سفره،{{سخ}}زیرانداز، زنبیل،{{سخ}}زیر دیگی،
| |
| − | |پیش‌شماره=۰۱۳
| |
| − | |پلاک اتومبیل={{پرچمک|ایران}}ایران ۴۶<ref>[http://www.incars.ir/News.aspx?NewsId=35 شماره پلاک خودروهای شهرهای مختلف - Incars.ir]</ref>
| |
| − | |وبگاه=[http://www.rasht.ir www.Rasht.ir]
| |
| − | |جمله‌خوشامد= '''به شهر باران‌های نقره‌ای خوش آمدید'''
| |
| − | |پانویس= '''''رشت، شهرباران'''''
| |
| − | }}
| |
| − |
| |
| | '''رَشْتْ''' ({{صدا|Rasht.ogg|آوا}}) ([[گیلکی]]: Rèsht) یکی از [[کلانشهر|کلانشهرهای]] [[ایران]]،<ref>«پورتال کلانشهرهای ایران»</ref><ref>[http://aftabnews.ir/vdccp0q4.2bq448laa2.html کلانشهر رشت (آفتاب)]</ref> مرکز [[استان گیلان]] در شمال [[ایران]]، مرکز [[شهرستان رشت]] است و مادرشهر<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://farsnews.com/newstext.php?nn=8911240230 |عنوان=تمرکززدایی خدمات عمومی شهری در کلانشهر رشت | ناشر =خبرگزاری فارس |تاریخ =89/11/24 |تاریخ بازبینی= }}</ref> استان گیلان و بخش‌هایی از استان‌های همجوار است. این [[کلانشهر]] همچنین بزرگترین و پرجمعیت ترین شهر شمال [[ایران]] در بین سه استان‌های حاشیهٔ [[دریای کاسپین]] و بزرگترین شهر [[گیلک]] نشین، بزرگترین سکونت گاه سواحل جنوبی دریای خزر محسوب میشود.<ref>http://www.gilannews.ir/4152.html</ref><ref>[http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/547495 مجله جهان کتاب]</ref> | | '''رَشْتْ''' ({{صدا|Rasht.ogg|آوا}}) ([[گیلکی]]: Rèsht) یکی از [[کلانشهر|کلانشهرهای]] [[ایران]]،<ref>«پورتال کلانشهرهای ایران»</ref><ref>[http://aftabnews.ir/vdccp0q4.2bq448laa2.html کلانشهر رشت (آفتاب)]</ref> مرکز [[استان گیلان]] در شمال [[ایران]]، مرکز [[شهرستان رشت]] است و مادرشهر<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://farsnews.com/newstext.php?nn=8911240230 |عنوان=تمرکززدایی خدمات عمومی شهری در کلانشهر رشت | ناشر =خبرگزاری فارس |تاریخ =89/11/24 |تاریخ بازبینی= }}</ref> استان گیلان و بخش‌هایی از استان‌های همجوار است. این [[کلانشهر]] همچنین بزرگترین و پرجمعیت ترین شهر شمال [[ایران]] در بین سه استان‌های حاشیهٔ [[دریای کاسپین]] و بزرگترین شهر [[گیلک]] نشین، بزرگترین سکونت گاه سواحل جنوبی دریای خزر محسوب میشود.<ref>http://www.gilannews.ir/4152.html</ref><ref>[http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/547495 مجله جهان کتاب]</ref> |
| − |
| |
| − | بر اساس سرشماری رسمی در سال [[۱۳۹۰]] جمعیت ساکن آن ۶۳۹،۹۵۱ نفر بوده‌است.<ref>[http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=1160 سرشماری نفوس و مسکن سال 1390]</ref>جمعیت شناور ثابت روزانه شهر رشت به عنوان مادر شهر استان گیلان<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://farsnews.com/newstext.php?nn=8911240230 |عنوان=تمرکززدایی خدمات عمومی شهری در کلانشهر رشت | ناشر =خبرگزاری فارس |تاریخ =89/11/24 |تاریخ بازبینی= }}</ref> بالغ بر ۱٬۲۰۰٬۰۰۰ نفر است.<ref>[http://www.shomalnews.com/view/18536/کمبود%20ایستگاه%20آتش%20نشانی%20در%20کلانشهر%20رشت/=جمعیت شناور آن یک میلیون و 200 هزار نفر است و این کلانشهر با جمعیت ذکر شده همچنان 17 ایستگاه آتش‌نشانی نیاز دارد تنها پنج ایستگاه آتش‌نشانی در این شهر فعال است.]</ref><ref>[http://www.irna.ir/fa/NewsPrint.aspx?ID=81007508=شهر رشت یکی از شهرهای شمالی ایران است که در شب جمعیت آن حدود 800 هزار نفر و در روز بیش از یک میلیون و 200 هزار است.]</ref><ref>[http://www.snn.ir/NSite/FullStory/News/?id=219008&Serv=9&SGr=98=رشت فشرده‌ترین شهر ایران به لحاظ نسبت جمعیت به وسعت است ]</ref>جمعیت این شهر در تعطیلات و ماه‌های گردگشری سال بالغ بر دو میلیون نفر است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930424001608 |عنوان=تراموای رشت 4 سال دیگر راه‌اندازی میشود | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref> رشت فشرده‌ترین شهر ایران به لحاظ نسبت جمعیت به وسعت است و از لحاظ نسبت جمعیت در روز و شب نیز رتبه نخست کشور را دارد.<ref>[http://www.snn.ir/NSite/FullStory/News/?id=219008&Serv=9&SGr=98=رشت فشرده‌ترین شهر ایران به لحاظ نسبت جمعیت به وسعت است ]</ref>
| |
| | | | |
| | در شهر رشت لهجه‌های گوناگون از گویش [[بیه پس|بیه‌پس]] [[زبان گیلکی]] توسط مردم تکلم میشود.<ref>[http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=زبان_و_گویش_مردم_استان_گیلان اطلس فرهنگی ایران]</ref> | | در شهر رشت لهجه‌های گوناگون از گویش [[بیه پس|بیه‌پس]] [[زبان گیلکی]] توسط مردم تکلم میشود.<ref>[http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=زبان_و_گویش_مردم_استان_گیلان اطلس فرهنگی ایران]</ref> |
| سطر ۵۰: |
سطر ۱۰: |
| | امروزه شهر رشت یکی از قطبهای کشاورزی و گردشگری در سطح کشور محسوب میشود. رشت قطب تولید برنج ایران،<ref>[http://fdn.ir/userfiles/file/1392-01/sh01-27/page%2001.pdf گیلان یکی از قطبهای تولید برنج ایران]</ref> تولید کنندهٔ بزرگ فولادو قطب تولید نانو داروهای ضد سرطان کشور<ref>[http://guilan.irib.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=41224:افتتاح-کارخانه-فولاد-خزر&catid=618:آرشیو-کلی-خبر مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گیلان:گیلان قطب تولید نانو داروهای ضد سرطان(سبحان انکولوژی)]</ref> یکی از مهم ترین شهرهای ایران است. | | امروزه شهر رشت یکی از قطبهای کشاورزی و گردشگری در سطح کشور محسوب میشود. رشت قطب تولید برنج ایران،<ref>[http://fdn.ir/userfiles/file/1392-01/sh01-27/page%2001.pdf گیلان یکی از قطبهای تولید برنج ایران]</ref> تولید کنندهٔ بزرگ فولادو قطب تولید نانو داروهای ضد سرطان کشور<ref>[http://guilan.irib.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=41224:افتتاح-کارخانه-فولاد-خزر&catid=618:آرشیو-کلی-خبر مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گیلان:گیلان قطب تولید نانو داروهای ضد سرطان(سبحان انکولوژی)]</ref> یکی از مهم ترین شهرهای ایران است. |
| | | | |
| − | == نام ==
| + | ==پانویس== |
| − | | + | {{پانویس}} |
| − | وجه تسمیه رشت در [[دساتیر|فر هنگ واژه های دساتیر]]، به معنی گچی که بنّایان، سنگ و آجر را به آن محکم نمایند و در لغت نامه‌های انجمن آراء، آنندراج، فرس اسدی، لغت محلی شوشتری، برهان، [[ناظم الاطبا]] و لغت نامه جهانگیری: چیزی که از هم فرو ریزد ـ هر چیزی که از هم فرو ریزد و فروپاشد ـ دیوار مشرف برافتادن. گچ را نیز گویند که بدان خانه سفید کنند ـ لجن و خاکروبه ـ خاک و گرد ـ خاک را گویند ـ رنگ کرده نیز معنی شده‌است.<ref>[http://fa.rashtcouncil.ir/?act=rasht_history شورای شهر رشت- نامگذاری رشت]</ref><ref>[http://www.rasht.ir/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=0&PageId=5&codeV=1&tempname=mun1 شهرداری رشت]</ref>
| + | |
| − | همچنین رشت (به فتح اول) به معنی در فروافتاده در گودی قرار گرفته یا جای پست است. صفتی بود برای هفته بازار رشت و حومه که روزهای یکشنبه در این شهر و روزهای چهارشنبه در آج بیشه حومه رشت تشکیل می‌شد. رشت بازار یعنی بازار در گودی قرار گرفته و این صفت بدان اعتبار بود که هر پیله‌ور و یا مسافری که از بخشهای جنوبی، مانند رودبار یا از مناطق غربی مانند فومن یا از مناطق شرقی مانند لاهیجان به سوی رشت حرکت میکرد، از منطقه‌ای بلندتر به ناحیه‌ای که در سطح پایین قرار داشت سرازیر می‌شد. تدریجاً "بازار" از آخر نام حذف شد و "رشت" باقی‌ماند..<ref>[http://www.amordad.net/forum/index.php?topic=16776.0;wap2 امرداد- نام رشت]</ref><ref>[http://iranvatehran.persianblog.ir/post/27 ایران وطن]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | از جمله دیگر نظرات می‌توان به (بیه) یعنی مصب بین دو رود اشاره کرد. یا (دارالمرز) یعنی سرزمین پست و گود (جلگه) و یا به نظر [[علی‌اکبر دهخدا]] چون ساخت اصلی شهر در سال ۹۰۰ هجری بوده و کلمه رشت در حساب ابجد ۹۰۰ است این نام را انتخاب نمودند. بنا به یک گمانه زنی دیگر نیز: تلفظ دقیق این نام شهر رَشت "رِشت" بوده که آن نیز از بن ریسیدن گرفته شده‌است و دلیل این نام گذاری مطرح بودن این شهر در تولید رشته‌های نوغان یا همان ابریشم|ابریشمی دانسته شده‌است.<ref>[http://www.iscconferences.com/311/fa/Content/1155/درباره%20گیلان درباره گیلان (پایگاه استنادی علوم جهان اسلام)]</ref>
| + | |
| − | طبق یکی دیگر از گمانه زنی‌ها معنی کلمه رَشت از ترکیب کلمه «رِش» به معنی باران بسیار ریز است. که با پذیرفتن این گمانه زنی می‌توان رشت را به مکانی که در آنجا باران به صورت مداوم می‌بارد پذیرفت. واژه گیلکی «وارش» که به معنی باران است موید این نکته‌است که این واژه مرکب از وا+رش ساخته شده که اصل کلمهٔ مرکب هم پیشوند «وا» معادل «باز» متبادر کنندهٔ «باز باران» یعنی «باران مکرر»است.<ref>[http://rasht.irna.ir/News/80210508/انزلی-و-كیاشهر-ركوردار-بارندگی-در--گیلان-شدند/اقتصادي/ میزان بارندگی در گیلان]</ref><ref>[http://www.shomalnews.com/view/26749/كاهش%20نزولات%20جوي%20در%20پرباران%20ترين%20شهر%20ايران/ بارش در گیلان]</ref>
| + | |
| − | در اوستا کتاب ایرانیان باستان کلمه هو رشت بارها استفاده شده است. هو به معنی نیک و رشت به معنی کردار میباشد. شاید رشت در کتب پارسی به معنی کار یا عمل یا کردار یا محلی برای کار باشد. همچنین عده‌ای بر این گمانند که نام رشت از نام ایزد باران در [[فارسی پهلوی]] یعنی [[تیشتر]] گرفته شده.
| + | |
| − | | + | |
| − | == رشت از منظر تاریخ ==
| + | |
| − | [[پرونده:John Pinkerton. Map of Persia. 1818.H. Ghilan.jpg|300px|بندانگشتی|نقشهٔ گیلان در سال ۱۸۱۸ میلادی. نام رشت به عنوان مرکز و سایر شهرهای گیلان در آن نمایان است.]]
| + | |
| − | ابتدا رشت به صورت قصبه‌ای بزرگ میان یک فضای جنگلی بوده و از آبادی‌های کهن ایران بشمار می‌رفته که نامش در کتاب [[حدودالعالم]] به سال ۳۷۲ هجری آمده‌است.<ref>[http://guilan-e-ma.ir/2013/10/اتیمولوژی-رشت/ اتیمولوژی-رشت (گیلان ما - کریم کوچکی)]</ref>این قصبه که در میان دو رودخانه [[گوهررود]] و [[رودخانه زرجوب|سیاهرود]] قرار داشت و از این جهت نیز قدمت دیرینه دارد. نام قدیمی رشت "دارالمرز"یا " دارالامان" بوده که قبل از این دو به آن "بیه" می‌گفتند. بیه در لغت نامه‌ها، رود و یا مصب بین دو رودخانه معنی شده‌است و چنین به نظر می‌رسد که دلیل این نامگذاری قرار گرفتن آن در میان دو رودخانه‌است که به مثابه حفاظ و دیوار شهر محسوب می‌گردید<ref>[http://www.tafrihi.com/rasht/tarikh.htm تاریخچه رشت]</ref><ref>[http://www.guilan.ac.ir/intc/index.php?page=info&a=00845 پردیس بین‌الملل دانشگاه گیلان]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | '''لغت نامه دهخدا در باب رشت آورده است''':
| + | |
| − | {{نقل قول بزرگ}}
| + | |
| − | در قرن هشتم هجری حمداﷲ مستوفی اولین کسی است که از رشت نام می‌برد. در زمان شاه عباس در آنجا آبادانیهایی کرد و رشت توسعه یافت. در زمان قاجاریه بواسطهٔ بسط روابط اقتصادی ایران با روسیه و تماس آنها از راه رشت باز هم بر توسعهٔ این شهر افزود و در زمان ناصرالدین شاه از رشت با سی هزار تن جمعیت یاد شده و بازارهای آن از مال التجاره مملو بوده است .<ref>[http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-1c1f356fdf8d41d7b49e7aa7a8f71afe-fa.html لغت نامه دهخدا]</ref>
| + | |
| − | {{پایان نقل قول بزرگ}}
| + | |
| − | '''در فرهنگ جغرافیایی ایران در مورد شهر رشت آمده''':
| + | |
| − | {{نقل قول بزرگ}}
| + | |
| − | شهر رشت مرکز گیلان و مرکز[[استان یکم]] کشور بوده است. این شهر در ۳۳۹ هزارگزی شمال باختر تهران و ۳۶ هزارگزی جنوب بندر انزلی واقع شده است. از مرکز شهر و دو طرف ساختمان زیبای شهرداری چهار خیابان وسیع به چهار طرف کشیده شده. بناهای دو و سه طبقهٔ نوساز و مغازه‌های معتبر در دو طرف این خیابانها بنا شده است.
| + | |
| − | شهر رشت از نظر شهربانی به پنج بخش زیر تقسیم می‌گردد: ۱- ساغری سازان ۲- سبزه میدان و کیاب ۳- بازار ۴- مرکز شهر ۵- زرجوب. جمعیت شهر در حدود یکصدوبیست هزار تن است. تعداد مغازه‌ها و دکاکین شهر در حدود سه هزاروپانصد باب است. تعداد شماره‌های تلفن شهر رشت در حدود یکهزار نمره است. در این شهر دو دانشسرا و شش دبیرستان پسرانه و پنج دبیرستان دخترانه و ۱۴ دبستان پسرانه و ۱۶ دبستان دخترانه وجود دارد.
| + | |
| − | کارخانه‌های شهر رشت بطور اختصار بشرح زیر است: ۱- کارخانهٔ گونی بافی، تعداد کارگران پانصد تن. ۲- کارخانهٔ بلورسازی، تعداد کارگران بیست تن. ۳- کارخانهٔ تخم نوغان گیری، مقدار محصول در سال از ۲۵ تا ۳۰ هزار جعبه. ۴- بند پوتین، تعداد کارگر۱۵ تن. ۵- پنج کارخانهٔ برنج پاک کنی. ۶- دو کارخانه ٔآرد. ۷- دو کارخانهٔ پیله خفه کنی. ۸- کارخانهٔ کبریت سازی. ۹- چهار کارخانهٔ جوراب بافی. ۱۰- کارخانهٔ برق ..<ref>(افرهنگ جغرافیایی ایران ج 2)</ref><ref>[http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-1c1f356fdf8d41d7b49e7aa7a8f71afe-fa.html لغت نامه دهخدا]</ref>
| + | |
| − | {{پایان نقل قول بزرگ}}
| + | |
| − | '''در [[فرهنگ معین]] آمده است''':
| + | |
| − | {{نقل قول بزرگ}}
| + | |
| − | مرکز استان گیلان (شهرستان رشت) در میان شاخه‌های مصبی سفیدرود بنام [[گوهررود]] و صیقلان رودبار در جلگهٔ هموار و سبزی که تا کنار مرداب و بحر خزر امتداد دارد واقع است. جمعیت شهر رشت ۱۲۲۰۰۰ تن است. این شهر زیبا و مترقی در قرن اخیر بزرگترین دروازهٔ تجارتی ایران در شمال بود و بوسیلهٔ بندرانزلی از طریق روسیه با غالب ممالک [[اروپای شرقی]] و مرکزی تجارت داشت. از سوی دیگر بوسیلهٔ جادهٔ شوسه از طریق قزوین به تهران و از طریق لاهیجان و لنگرود به مازندران و گرگان و از راه بندر پهلوی و طالش به [[آذربایجان شرقی]] مربوط است. شهر رشت در زمینهای رسوبی جنوب مرداب بندر پهلوی در ارتفاع هم سطح [[دریای آزاد]] قرار گرفته و یکی از مناطق پرباران ایران است که میزان بارندگی سالیانهٔ آن به ۱/۷۰ متر می‌رسد و پرباران ترین مرکز استان ایران بشمار می‌آید. هوای شهر اغلب مِه آلود و دارای بخار آب زیاد است و بهمین واسطه هوای رشت سرد نیست، تمام روزهای یخبندان این شهر در عرض سال از سی روز تجاوز نمی‌کند، روزهای برفی و یا برف و باران توأم کمتر در این شهر دیده میشود و در سال ۱۳۳۶ ه. ش. تنها یک روز برفی داشته و در سال ۱۳۳۵ ه. ش. دوازده روز برفی در این شهر مشاهده شده است.<ref>فرهنگ فارسی معین، بخش اعلام</ref><ref>[http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-1c1f356fdf8d41d7b49e7aa7a8f71afe-fa.html لغتنامه دهخدا]</ref>
| + | |
| − | {{پایان نقل قول بزرگ}}
| + | |
| − | '''[[رابینو|یاسنت لویی رابینو]]''' در سفرنامهٔ خود در ضمن بحث از مساجد و بقعه‌ها و بناهای تاریخی
| + | |
| − | صورت چند سنگ نبشته را آورده که از آن جمله است:
| + | |
| − | | + | |
| − | «صورت کتیبهٔ سنگی مسجد جامع رشت که در عهد [[فتحعلی شاه قاجار]] بسال ۱۲۳۴ هَ. ق. و صورت کتیبه سنگی بقعهٔ خواهر امام که در عصر [[ناصرالدین شاه]] به سال ۱۲۷۲ هَ. ق. نوشته شده است، و نیز صورت کتیبه‌ای بر گلدستهٔ مسجد ساغری سازان رشت منقوش بسال ۱۳۰۴ ه. ق .».<ref>سفرنامهٔ رابینو ترجمهٔ وحید مازندرانی صص 258 - 261</ref><ref>قاموس الاعلام ترکی جلد ۳</ref> و<ref>جغرافیای سیاسی کیهان</ref><ref>تاریخ ادبی ایران تألیف ادوارد براون ازسعدی تا جامی ص 745</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | === پیش از اسلام ===
| + | |
| − | ایجاد بنای اولیه رشت را با احتمال زیاد به قبل از [[اسلام]] و به [[دوره ساسانیان]] نسبت می‌دهند در حالی که به نوشته برخی از محققان؛ رشت در پیش از اسلام و دست کم در دوره ساسانیان وجود داشته است. و بنا بر روایت دیگری این ناحیه در گذشته دور، زیر آبهای دریای‌خزر قرار گرفته بود، اما به تدریج و بر اثر رسوب زیاد و تبخیر آب، اراضی گیلان وناحیه‌ای که امروزه به نام رشت معروف است از آب خارج شدند. این ناحیه چون دارای [[منابع طبیعی]] مانند جنگل و زمینهای مناسب کشاورزی بوده، به سرعت به صورت دهکده‌ای درآمده و قابل سکونت شده است. در زمانیکه حکومت ساسانی روبه فروپاشی می‌رفت، حکمرانی مستقل این دیار را گیلان‌شاه می‌نامیدند.
| + | |
| − | | + | |
| − | === پس از اسلام ===
| + | |
| − | [[پرونده:Rasht map 1287.jpg|300px|بندانگشتی|چپ|نخستین نقشه رسمی رشت در سال ۱۲۸۷]]
| + | |
| − | پس از غلبه مسلمانان بر ایران، اولین بار که نامی از رشت به میان آمد، سال ۶۱ هجری قمری بود. در زمان [[صفویه]] به ویژه در دوره [[شاه اسماعیل]] صفوی، سرزمین گیلان به دو بخش داخلی: «[[بیه پس]]» به مرکزیت [[فومن]] (و بعدها رشت) و «[[بیه پیش]]» به مرکزیت [[لاهیجان]] تقسیم می‌شد. حکومت بیه پیش از ۹۴۳ هجری قمری به [[خان احمد گیلانی]] رسید و [[شاه طهماسب اول صفوی]]، حکومت بیه پس را نیز به او سپرد. سرانجام [[شاه عباس]] اول صفوی [[گیلان]] را تسخیر کرد. در زمان سلطنت [[شاه عباس]] اول، [[گیلان]] استقلال خود را از دست داد.<ref>[http://www.hamshahrionline.ir/details/44462 همشهری آنلاین]</ref>
| + | |
| − | این شهر از سال ۱۰۰۴ هـ. ق به فرمان شاه‌عباس [[مرکز استان]] [[گیلان]] و مرکز معاملات نوغان و ابریشم شد که در آن زمان محصول اول گیلان بود. این امر موجب شد که مالکان بزرگ و معامله‌گران ایرانی و روسی و یونانی و ارمنی که سر و کار با نوغان و ابریشم داشتند به این شهر رو کرده و بر وسعت آن بیفزایند. از این زمان سنگفرش بازار و سرپوشیدن خندقهای سرگشاده در نواحی مرکزی شهر شروع شد.<ref>[http://golshanemehr.ir/article.php?id=17479 روزنامه گلشن مهر]</ref><ref>[http://fa.rashtcouncil.ir/?act=rasht_history شورای شهر رشت]</ref>
| + | |
| − | در سال ۱۰۷۱ هجری قمری، قوای روسیه به دستور [[پتر اول|پترکبیر]] به گیلان حمله برد و رشت را تا سال ۱۱۴۵ هجری قمری در اشغال خود نگه داشت. در سال ۱۰۴۵ هجری قمری شهر رشت به دست استپان رازین روس غارت شد. در سال ۱۷۲۲ میلادی نیز سپاهیان[[پتر اول|پترکبیر]] ، رشت را تسخیر کردند. سپس روس‌های بلشویک در جریان تعقیب هواداران تزار رشت را به تصرف خود درآوردند.
| + | |
| − | رشت در فاصلهٔ سالهای ۱۱۵۷ هـ. ق تا ۱۱۸۴ هـ. ق در وسط جنگلی انبوه قرار داشت. در اطراف نقاط اصلی شهر خانه‌ها نزدیک به هم و در بقیهٔ نقاط خانه‌ها بدون هیچگونه نظمی پراکنده بود. در سال ۱۲۲۳ هـ. ق دارای سه‌هزار خانوار بوده، بازارش از چهار کوچه نامنظم که بخشی از آن با نی و حصیرهای تکه‌پاره پوشانده بودند تشکیل شده بود. این شهر در آن روزگار شش روز با تهران فاصله داشته‌است.
| + | |
| − | این شهر از محلاتی تشکیل شده که نام خود را از زاهدان و عارفانی که در آن سکونت داشتند گرفته‌است مانند سمابجار (صومعه بجار)، چله‌خانه، پیرسرا، استادسرا، آفخرا، علمداران، خواهر امام، سلیمان‌داراب و غیره. سکونت هر یک از زاهدان یا عارفان یا پیران در قسمتی از قصبه یا شهر موجب بود که پیروان آنان مجاور مراد خود جمع شده و کویی تشکیل دهند و نام مراد خود را بر آن نهند. قسمتی از شهر نیز از پیشه‌وران و صنعتگرانی نام می‌گرفت مانند: خمیران یا خمگران، ساغری سازان، صیقلان و غیره.<ref>[http://fa.rashtcouncil.ir/?act=rasht_history شورای شهر رشت]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | === معاصر ===
| + | |
| − | [[پرونده:Yeprem Khan in Tehran.jpg|بندانگشتی|یپرم خان و سردار اسعد از فاتحان تهران<ref>[http://javanonline.ir/fa/news/605632/تصاویر-انقلاب-مشروطه تصاویر/ انقلاب مشروطه (جوان آنلاین)]</ref>]]
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== قیام [[مشروطه طلبان]] در رشت و تصرف رشت، [[قزوین]] و [[تهران]] ====
| + | |
| − | {{اصلی|رویداد باغ مدیریه}}
| + | |
| − | {{اصلی|فتح تهران}}
| + | |
| − | کمیته سری ستار، که در دوره [[استبداد صغیر]] [[محمدعلی شاه]] در رشت، گیلان تشکیل شد و هدف از تشکیل آن، اعاده مشروطیت بود. ۴۶ نفر از [[مشروطه خواهان]] گیلانی و غیر گیلانی که در آن زمان در رشت بودند، در آن عضویت یافتند و با مساعی آنان بود که انقلاب محرم ۱۳۲۷ ه. ق رشت واقع شد که به نوبه خود منجر به فتح [[تهران]] و اعاده مشروطیت گردید.<ref>سید علی حق‌شناس، مقاله/ جنبش جنگل، برآیند مشروطهٔ ناکام. خبرگزاری اوج نیوز، آذر ۱۳۹۰</ref>
| + | |
| − | در مقابل این گروه و برای مقابله با شورش‌های احتمالی [[سردار افخم]] دارالحکومه را به مرکز اوباشان و فراشان سرکوب گر تبدیل کرده بود. به همین جهت مجاهدین گیلان از جمله اعضای [[کمیتهٔ ستار]] تصمیم گرفتند به هر وسیلهٔ ممکن سردار افخم را از بین ببرند. حمله آنان به دارالحکومه منجر به [[رویداد باغ مدیریه]] گردید.<ref>سید علی حق‌شناس، مقاله/ جنبش جنگل، برآیند مشروطهٔ ناکام. خبرگزاری اوج نیوز، آذر ۱۳۹۰</ref>
| + | |
| − | سردار افخم والی گیلان و کسی بود که در جریان [[تحریم تنباکو]] و تحصن حاج [[میرزا حسن آشتیانی]] و معترضین در میدان ارک تهران به سوی مردم دستور شلیک داد و حدود سی تن را کشته و تعداد زیادی را زخمی کرد.
| + | |
| − | رویداد باغ مدیریه مربوط به روزی است که سردار افخم در مجلس مهمانی در باغ مدیریه رشت حضور داشت، در این روز مجاهدین گیلان از سه نقطه، نخست خانه یوسف خان (معاون دیوان)، دوم از باغ حاجی وکیل و سوم از خانه میرزا کریم خان به سمت باغ به حرکت درآمدند. سپس پانزده نفر آنان همراه معز السلطان مأمور باغ مدیریه شدند و عده‌ای هم به همراه میرزا حسین خان کسمایی و علی محمد خان تربیت به سمت دارالحکومه حرکت کردند؛ ستون سوم نیز زیرفرمان یپرم خان، مأمور پشت دارالحکومه شدند. این افراد موفق شدند سردار افخم را به ضرب گلوله از پای در آورند.<ref>سید علی حق‌شناس، مقاله/ جنبش جنگل، برآیند مشروطهٔ ناکام. خبرگزاری اوج نیوز، آذر ۱۳۹۰</ref>
| + | |
| − | وقتی خبر کشته سردار افخم در شهر پیچید، بلافاصله دیگر گروه‌های مجاهدین دارالحکومه را تصرف و بر اوضاع شهر چیره شدند و با روحیهٔ مضاعف به تجهیز داوطلبان و آموزش نظامی آنها برآمدند.
| + | |
| − | رویداد باغ مدیریه نه تنها مظهر خشم و نارضایتی گیلانیان علیه ظلم حکام وقت گردید، بلکه بازتاب آن در سراسر ایران روحی تازه به مشروطه طلبان و آزادی خواهان داد و بلادرنگ برخی افراد حکومتی که موضوع [[انقلاب مشروطه]] را جدی دیدند به صف مخالفین حکومت پیوستند.
| + | |
| − | از این دست می‌توان به [[سپهدار رشتی]] اشاره کرد که پس از واقعه باغ مدیریه و به محض اینکه وکیل التجار یزدی و ناصرالاسلام ندامانی مأمور شدند تا به تنکابن رفته و از او بخواهند رهبری مجاهدین شمال را به عهده بگیرد، به سرعت این پیشنهاد پذیرفت و بلافاصله با چند تن از نزدیکان خود و حدود پانصد نفر تفنگچی وارد رشت شد و اداره امور فرماندهی نیروهای انقلابی را به دست گرفت و برای فتح پایتخت به سوی تهران حرکت نمود. هنوز مراسم نوروز سال ۱۲۸۸ ه. خ. پایان نیافته بود، که مجاهدین مشروطه‌خواه گیلان به فرماندهی یپرم خان ارمنی، وارد قزوین شدند و بین آنان و قوای دولتی، جنگ در گرفت. سرانجام مجاهدین، شهر را تصرف کردند و قاسم خان امیرتومان، فرمانده قشون دولتی و چند نفر دیگر به دار آویخته شدند.<ref>سید علی حق‌شناس، مقاله/ جنبش جنگل، برآیند مشروطهٔ ناکام. خبرگزاری اوج نیوز، آذر ۱۳۹۰</ref>روز ۲۲ تیرماه ۱۲۸۸ ه. خ. قوای [[بختیاری]] به فرماندهی [[سردار اسعد بختیاری]] و نیروهای گیلان به فرماندهی سپهدار تنکابنی، در نزدیکی تهران به هم رسیدند و در بادامک، اردو زدند. پس از پنج روز درگیری؛ بالاخره قوای مشروطه توانستند کنترل کامل تهران را به دست بگیرند. در این میان سران این قوا در عمارت بهارستان ساکن شدند و زمام امور تهران را به‌دست گرفتند.
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== جنگ جهانی و قیام میرزا کوچک جنگلی ====
| + | |
| − | {{اصلی|جنبش جنگل}}
| + | |
| − | [[پرونده:Mirza in Rasht.jpg|300px|بندانگشتی|میرزا و یارانش در رشت]]
| + | |
| − | [[پرونده:Mirzatomb.JPG|250px|بندانگشتی|مقبرهٔ قدیمی میرزا کوچک جنگلی در سلیمان داراب رشت]]
| + | |
| − | جنبش جنگل یا نهضت جنگل یا قیام جنگل، جنبشی سیاسی همراه با مبارزهٔ مسلحانه در ایران بود که از سال ۱۲۹۳ به رهبری میرزا کوچک‌خان جنگلی به مبارزهٔ مسلحانه بر ضد ارتش خارجی داخل خاک ایران و بریگاد قزاق، که زیر دست افسران روسی تعلیم و تربیت شده بودند، پرداخت. آنچه روشن است تعداد زیادی از انقلابی‌های جنگل در درگیری‌های مسلحانه با لشگرهای انگلیس، روسیه و ارتش سلطنتی قاجار کشته شدند.
| + | |
| − | جنگ جهانی اول و پادرمیانی انگلیس و روسیه تزاری در آن و ناتوانی شدید حکومت مرکزی ایران در اثر فقدان حمایت‌های خارجی، فضای سیاسی و اجتماعی آماده‌ای را برای ایجاد و رشد حرکتهای مردمی به وجود آورد. در این فضای آماده، جنبش جنگل در شهریور ۱۲۹۳ شمسی (اوت ۱۹۱۴) شکل گرفت و در مدتی کوتاه نه تنها در گیلان، بلکه در اکثر نقاط ایران با استقبال مردم روبرو شد و روزبه روز بر توان نظامی آن افزود، به طوری که به خطری جدّی برای سیاست استعماری انگلیس در منطقه تبدیل شد. میرزا و یارانش نشریه‌ای نیز به نام جنگل منتشر می‌نمودند که در مجموع در سه دوره مجزای انتشارش مشتمل بر ۳۹ شماره شد.
| + | |
| − | در سال ۱۳۱۶ هجری قمری در رشت شورش نسبتاً دامنه‌داری علیه قانون خراج راهداری کارگزاران روس که از ساکنان دهستان‌ها دریافت می‌کردند به وقوع پیوست. به هنگام جنگ جهانی اول شهر رشت در معرض تاخت و تاز سپاهیان روس و بعد نیروهای انگلیسی و شورشیان محلی قرار گرفت و خرابی بسیار در آن به بار آورد. در سال ۱۹۲۰ میلادی ارتش سرخ [[باکو]] را تصرف کرد و وارد [[بندر انزلی]] شد. انگلیسی‌ها رشت را تخلیه کردند و با آتش زدن انبارهای خود و انهدام پل سفید رود رهسپار بغداد شدند. این کار موجب شد که حکومتی ضد انگلیسی به ریاست میرزا کوچک خان جنگلی در رشت تشکیل شود.
| + | |
| − | در واقع در این سال گیلان از ایران جدا شده و با تشکیل '''[[جمهوری شوروی سوسیالیستی گیلان|جمهوری سوسیالیستی گیلان]]''' رشت
| + | |
| − | به عنوان پایتخت آن برگزیده شد و تا سال ۱۹۲۱ این وضعیت برای گیلان و رشت برقرار بود. سرانجام قوایی از تهران عازم سرکوبی انقلابیون شد. و در پی آن به موجب قرارداد ۱۳۳۹ هجری قمری (۱۹۲۱ میلادی) که بین دولتهای ایران و [[اتحاد جماهیر شوروی]] منعقد شد، گیلان و رشت از نیروهای روسی تخلیه شد. و این ماجرا به شهادت میرزا کوچک جنگلی انجامید.<ref>[http://fa.rashtcouncil.ir/?act=rasht_history شورای شهر رشت]</ref><ref>[http://www.hamshahrionline.ir/details/44462 همشهری آنلاین ]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== انقلاب ۱۳۵۷ ایران ====
| + | |
| − | نخستین جرقه‌های انقلاب اسلامی در خرداد ۱۳۴۲ زده شد و در طول ۱۵ سال گسترده و گسترده تر شد. سر آغاز انقلاب اسلامی در گیلان را نیز می‌بایست در سالهای ۱۳۴۲ جستجو کرد. از نخستین حرکتهای مردم گیلان قیام مردم و علماء در اعتراض به وقایع ۱۵ خرداد بود اما از سال ۱۳۵۶ فعالیت مخالفان رژیم در گیلان تشدید و علنی گردید و در سال ۱۳۵۷ مبارزات مردم در شکل گسترده‌تری ادامه یافت و مساجد گیلان به ویژه رشت، [[صومعه سرا]] و [[لاهیجان]] شاهد تجمعات روزافزون مردم بود. جلسات سخنرانی عالمانی چون [[صادق احسانبخش|احسان بخش]]، ابراهیم فقیهی و هادی حسام در رشت، [[زین‌العابدین قربانی|زین العابدین قربانی]] در لاهیجان، میرآقا موسوی در صومعه سرا مورد توجه مردم قرار گرفت و ساواک نسبت به شهرهای مزبور حساس کرد علاوه بر رشت مردم در شهرهای [[رودبار]]، [[آستانه اشرفیه]]، [[رودسر]]، [[فومن]] و [[لنگرود]] نیز دست به تظاهرات زدند. با آغاز مهر ۱۳۵۷ مردم شهرهای گیلان فعالیت‌های خود را شدت بخشیدند و اعتصابهای گسترده‌ای در سازمانها و مدارس آغاز گردید. [//glk.wikipedia.org/wiki/آیتو_الله_سی_محمود_ضیابری آیت الله ضیابری] از پیشگامان مبارزه در این ایام طی اعلامیه‌ای به مأموران پلیس هشدار داد.
| + | |
| − | بنا به دعوت آیت الله احسان بخش که رهبری مبارزه را در شهر رشت و استان گیلان بر عهده داشت اعتصابهای گسترده‌ای صورت پذیرفت و تصاویر شاه در مدارس واماکن عمومی به آتش کشیده شد.
| + | |
| − | در روز ۱۷ مهرماه مردم رشت علی رغم باران سیل آسا در راهپیمایی بزرگی شرکت کردند. در روز ۳ آبان ۱۳۵۷ نیز مردم رشت از میدان بانک ملی راهپیمایی دیگری را آغاز کردند و شیشه‌های مشروب فروشی‌ها و سینماها را شکستند در پایان راهپیمایی هم به منزل استاندار حمله کردند. این راهپیمایی سرانجام با مداخله نیروهای پلیس و دستگیری جمعی از راه‌پیمایان خاتمه یافت.
| + | |
| − | در روز ۸ آبان ۱۳۵۷ نیروهای دولتی برای جلوگیری از گسترده شدن تظاهرات در روستاها و شهرها با فراهم آوردن نیروهای طرفدار سلطنت از سراسر استان به صومعه سرا حمله برده و به غارت و تخریب منازل و مغازه‌های مخالفان رژیم پرداختند. طی این حمله یک تن کشته و عده‌ای نیز مجروح شدند.<ref>[http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=رده%3Aاطلس_فرهنگی_ایران اطلس فرهنگی ایران]</ref>
| + | |
| − | در ۲۰ آبان ۱۳۵۷ مردم رشت به منظور اعتراض به حمله عناصر چماق بدست رژیم در صومعه‌سرا در رشت اقدام به راهپیمایی ۱۵۰ هزار نفری کردند. این راهپیمایی به مدت ۴ ساعت به طول انجامید.
| + | |
| − | [[پرونده:Iranian revolution in Rasht.jpg|250px|بندانگشتی| تظاهرات مردم رشت مقابل مقر ساواک (دراطراف باغ محتشم)]]
| + | |
| − | به دنبال تظاهرات مردم رشت و دیگر شهرهای استان گیلان، ماموران انتظامی از ترس حملات چریکی روستاهای اطراف لاهیجان و سیاهکل را تحت کنترل شدید قرار دادند.
| + | |
| − | در روز ۱۱ آبان ۱۳۵۷ به مناسبت شهادت یکی از جوانان روستای پشتیر صومعه‌سرا گروه کثیری از اهالی رشت به صومعه سرا رفته و به تظاهرات پرداختند. در این تظاهرات برای نخستین بار شعار «شاه ترا می‌کشیم» شنیده می‌شد. در آن روز تظاهر کنندگان تصاویری از میرزا کوچک خان را در دست داشتند و از مقابل قرارگاه میرزا کوچک خان عبور کردند.
| + | |
| − | به دنبال تظاهرات مردم در رشت و صومعه‌سرا، مردم لاهیجان در روزهای ۲۲ و ۲۳ آبان تظاهرات وسیعی را آغاز کردند که این راه پیمائیها منجر به زد و خورد شدید با نیروهای پلیس گردید و منجر به کشته شدن ۱۳ نفر از تظاهر کنندگان گردید.
| + | |
| − | در طول دهه محرم سال انقلاب (از اواسط آذرماه) در ضمن سوگواری برای حسین ابن علی علیه‌السلام، تظاهرات مردم شهرهای گیلان ادامه یافت.
| + | |
| − | در تاسوعا و عاشورای سال ۱۳۵۷ در استان گیلان عزاداری در خیابانها از سوی رژیم ممنوع اعلام شد. اما در اغلب شهرهای استان مراسم عزاداری به تظاهرات روز به روز خشن تر و خونین تر می‌شد. شهر لاهیجان به میدان جنگ تبدیل شده و آتش‌سوزی بزرگی بخش عظیمی از شهر را به خاکستر تبدیل کرد و عبور و مرور بواسطه موانعی که مردم در خیابانها ایجاد کرده بودند متوقف شد.
| + | |
| − | به دنبال تظاهرات مردمی در ایام عزاداری عاشورا نیروهای دولتی در ۲۳ آذرماه گروهی بزرگی از طرفداران حکومت پهلوی در شهرها و روستاهای گیلان را تجهیز کرده و به شهر رشت کشاندند تا متقابلاً تظاهراتی به نفع شاه و حمایت از دولت انجام گیرد. اما تظاهر کنندگان به غارت اموال مردم، تخریب مغازه‌ها، آتش زدن وسائل نقلیه و ضرب و شتم مردم پرداختند.
| + | |
| − | پزشکان و پرستاران رشت نیز در ۶ دی ماه در بیمارستان رازی گرد آمده و سپس در یک راه پیمایی شرکت کردند.
| + | |
| − | در ۱۳ دی ماه در آستانه اشرفیه آتش‌سوزی مهیبی از طرف ساواک صورت پذیرفت و منزل آیت الله ضیایی و تعدادی مغازه و خانه در آتش سوخت.
| + | |
| − | در ۲۵ دی ماه نیز پس از تدفین شهدا تظاهرات مردم رشت از گورستان به مرکز شهر کشیده شد. مردم قصد داشتند مجسمه رضاشاه در [[شهرداری رشت|میدان شهر داری رشت]] را پائین بکشند، اما در میدان فرهنگ با تیراندازی و مقاومت ماموران مواجه شدند در نهایت چند روز بعد با خروج شاه از ایران مجسمه رضاشاه پائین کشیده شد.
| + | |
| − | در دی ماه در تمام شهرهای استان گیلان به ویژه شهر رشت تظاهرات متعددی صورت می‌پذیرفت که در هر تظاهرات عده‌ای کشته و زخمی می‌شدند در طول اوج‌گیری نهضت، بازاریان نیز با همراهی مردم بازارها را بسته و گاه تا ۵ روز این تحصن ادامه می‌یافت.
| + | |
| − | با انتشار خبر ممانعت رژیم از ورود آیت الله خمینی و بسته شدن فرودگاه خشم عمومی در استان گیلان برانگیخته شد و مردم با تظاهرات، بستن خیابانها و آتش زدن لاستیک به زد و خورد با پلیس پرداختند و ماموران را از برقرار ساختن نظم عاجز ساختند.
| + | |
| − | روز ۱۲ بهمن همزمان با ورود آیت الله خمینی به ایران تا پاسی از شب مردم در خیابانها به شادی پرداختند.
| + | |
| − | روز ۱۹ بهمن با اعلام نخست وزیری بازرگان، یک راهپیمایی بی‌سابقه‌ای در شهرهای گیلان به ویژه رشت برگزار شد.
| + | |
| − | در ۲۲ بهمن ماه روز پایان نظام شاهنشاهی در ایران مردم گیلان به کلانتری‌ها و پادگان‌ها حمله بردند. این درگیری‌ها تا ۲۳ بهمن ادامه داشت. از جمله مراکز مقاومت که تا بعدازظهر روز ۲۳ بهمن هنوز تسلیم نشده بود ساواک رشت (واقع در مجاورت باغ محتشم-پارک بزرگ شهر-) بود.
| + | |
| − | مردم با بلدوزر درب ساواک را شکسته و به آن حمله کردند و یک گروه ۲۲ نفره از مأموران ساواک به سوی مردم تیر اندازی می‌کردند. محاصره ساواک ۸ ساعت به طول انجامید و ۹ نفر از مأموران ساواک کشته شدند.
| + | |
| − | مأموران ساواک که مقاومت را بی‌فایده می‌دیدند با به آتش کشیدن ساواک موفق به فرار شدند و ساواک به تسخیر مردم در آمد. پس از این واقعه ساواک رشت و سایر نیروهای رژیم نیز تسلیم شدند.
| + | |
| − | دیگر تمام شهر به تصرف مردم در آمده بود خبرهایی که از رادیو تهران پخش شد به آخرین مقاومت‌ها پایان بخشید و همه مردم حتی خانواده‌هایی که در غم و اندوه شهادت عزیزان خود عزادار بودند، پیروزی انقلاب و سرنگونی رژیم را جشن گرفته به شادمانی و پایکوبی پرداختند.
| + | |
| − | با فتح شهر رشت در ۲۳ بهمن ۱۳۵۷ یک کمیته ۲۵ نفری به ریاست آیت الله احسانبخش زمام امور شهر رشت مرکز استان گیلان را در دست گرفت.<ref>[http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=دوران_جمهوری_اسلامی_در_استان_گیلان سامانهٔ مدیریت تبلیغات اسلامی-معاونت فرهنگی تبلیغی دفتر قم]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | === وقایع تلخ تاریخی رشت ===
| + | |
| − | | + | |
| − | در خلال پیکارهای مستمری که برحسب سنت بین امیران و سران [[گیلان]] جاری بود، رشت مکرر عرصه پیکار بوده و مکرر [[دست به دست]] می‌شد و یا به آتش کشیده می‌شد. همچنین روحیه مردم [[گیلان]] در عدم پذیرش [[حکومت مرکزی]] باعث درگیری‌های دائم با قوای حاکم بر [[ایران]] بود که بسیاری از این کشمکش‌ها باعث پیوستن [[گیلان]] به حکومت مرکزی ایران می‌شد در مقابل قدرت‌های خارجی مانند [[روسیه]] برای ضربه زدن به [[حکومت ایران]] به گیلان و به خصوص رشت حمله می‌بردند که حکومت مرکزی یا توانایی مقابله با متجاوز را نداشت و یا به دلیل در گیری‌های گذشته با گیلانیان تمایلی به این کار از خود نشان نمی‌داد. به این ترتیب در گیلان چرخه تقریباً ثابتی از جنگ داخلی، جنگ با حکومت مرکزی و جنگ با بیگانگان در جریان بود. . تعرض [[مغولان]] عهد [[اولجایتو]]، تعرض سیدعلی کیا امیر بزرگ گیلان بیه‌پیش، قیام [[عادل‌شاه]]، تصرفات روسیان عهد[[پتر اول|پترکبیر]]بیش از ده سال و پیکارهای ایذایی ده ساله با اشغالگران، تعرض قوای [[آغامحمدخان قاجار]] از چند جانب به رشت، درگیری قوای [[آغامحمدخان قاجار]] با قوای برادرش مرتضی قلیخان، تعرض قوای ژنرال سیسانوف، قیام [[مشروطه‌طلبان]] و تصرف شهر، تعرض ناگهانی قوای روس به رشت و اعدام مدافعان، جنگ مجاهدان با اشغالگران انگلیسی و جنگ هفده روزه شهری قوای [[میرزا کوچک خان]] با [[کمونیست|کمونیستهای]] انقلاب سرخ، اشغال رشت از طرف قوای [[شوروی]] در [[جنگ جهانی دوم]]، از مهمترین وقایع رشت بین سالهای ۷۰۶ هـ. ق تا ۱۳۲۶ هـ. ش میباشد.<ref>[http://fa.rashtcouncil.ir/?act=rasht_history شورای شهر رشت]</ref><ref>[http://www.e-rasht.net/forum/showthread.php?tid=451 رویدادهای مهم رشت]</ref>
| + | |
| − | همچنین باید گسترش بیماریهایی مانند وبا و طاعون را به علت تجارت ابریشم و رفت‌وآمد تجار بین سالهای ۱۲۴۶ تا ۱۲۴۷ هجری نام برد که منجر به کشته شدن عدهٔ زیادی شد بر مصائب فوق افزود. در زمستان ۱۲۴۶ هجری قمری، طاعون شدید در گیلان شایع شد و در حدود شش هزار نفر را از پای درآورد. ۵۶ سال بعد شهر به آتش کشیده شد و خسارات فراوان دید. شهر رشت چندین بار بین سالهای ۱۱۲۱ تا ۱۲۶۰ هجری از زمین لرزه و حریق آسیب دیده و باعث کاهش فراوان جمعیت در این شهر گردید. این شهر ۶ بار بین سالهای ۱۱۷۰ تا ۱۳۲۰ دچار حریق گردید. در حریق سال ۱۳۰۴ هجری تمام بازار و دو مسجد و تعداد زیادی از کاروانسراها و حمام ویران گردید و در حریق ۱۳۲۰ هجری در حدود ۱۰۰۰ دکان و ۱۰ کاروانسرا ویران شد.<ref>[http://fa.rashtcouncil.ir/?act=rasht_history شورای شهر رشت]</ref><ref>[http://www.e-rasht.net/forum/showthread.php?tid=451 رویدادهای رشت]</ref>
| + | |
| − | رشت چندین بار به وسیله قوای بیه پیش غارت گردید. در سال ۱۰۴۹ تا ۱۰۴۸ هجری قزاقهای «دن» وسی سال بعد «استنکورازین» دوباره آنرا به ویرانی کشید و به سال ۱۰۷۸ هجری غنیمت زیادی از آنجا به دست‌آورد. در سال ۱۱۳۱ هجری زبر دست خان فرمانده سپاهیان افغان این شهر را محاصره نمود. مردم رشت از پطر کبیر یاری طلبیدند با وجود آنکه رشتی‌ها افاغنه را به عقب نشینی واداشتند نیرویی که[[پتر اول|پترکبیر]] به کمک آنها فرستاده بود مدت ۱۲ سال یعنی از سال ۱۱۳۵ تا ۱۱۴۷ این شهر را در اشغال خود داشتند. در سال ۱۱۶۰ هجری پس از مرگ [[نادرشاه]] یکی از [[فرماندهان سپاه]] اصلان خان به نام رضا قلی خان با ۱۷۰۰ نفر افغانی از تبریز به رشت آمد و بازرگانان انگلیسی را که در این شهر به سر می‌بردند غارت کرد و [[آغا محمد خان قاجار]] در سال ۱۱۹۷ هجری رشت را اشغال نمود. رشت در سال ۱۱۶۵ هجری به وسیله لشکریان محمد حسن خان قاجار ویران گردید و بعدها هم سربازان [[کریم خان زند]] آنرا به آتش کشیدند. در واقع رشت در طول تاریخ خود، وقایع اسف انگیز فراوانی را از سر گذرانده‌است.<ref>[http://fa.rashtcouncil.ir/?act=rasht_history شورای شهر رشت]</ref><ref>[http://www.e-rasht.net/forum/showthread.php?tid=451 رویدادهای رشت]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | === اولین‌های شهر رشت در ایران ===
| + | |
| − | [[پرونده:First bus in Iran (Rasht).jpg|300px|بندانگشتی|اولین اتوبوس در ایران توسط یک تاجر بلژیکی در شهر رشت به کار گرفته شد]]
| + | |
| − | * '''اولین شعبهٔ بانکی ایران'''(اولین شعبهٔ [[بانک سپه]]):در آغاز سال ۱۳۰۴ شمسی که هنوز اهمیت موسسات اقتصادی و عوامل بازرگانی در شئون اداری و زندگی اجتماعی ایران محسوس نشده بود، ایجاد اولین موسسه بانکی کشور طرح ریزی شد و مامورین اجرای این فرمان با تشکیل شورایی از افراد بصیر و مطلع موفق شدند در چند مغازه واقع در [[خیابان سپه]] نخستین بانک ایرانی را در اردیبهشت سال ۱۳۰۴ افتتاح نمایند.
| + | |
| − | سرمایه اولیه بانک ۳،۸۸۳،۹۵۰ ریال از محل موجودی صندوق بازنشستگی درجه داران قشون بود و بدین جهت فعالیت یک سال نخست این بانک به افسران ارتش اختصاص داشت، که با پرداخت وام‌های تقسیطی به رفع نیازمندی‌های آنان کمک موثر می‌نمود و چون پیوسته به وسعت دامنه عملیات خود می‌افزود دوایر بانک به جای وسیع‌تری که در اول [[باب همایون]] از ابنیه قورخانه آماده شده بود، انتقال یافت و در ۲۴ اسفند ۱۳۰۴ اولین شعبه این بانک در شهر رشت افتتاح شد و علاوه بر معاملات درجه‌داران قشون، به خرید و فروش برات و گشایش اعتبار برای بازرگانان و فعالیت‌های بیشتری در امور بانکی و معاملات بازرگانی آغاز گردید.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.banksepah.ir/tab-161/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9.aspx |عنوان=تاریخچه نخستین بانک ایرانی | ناشر =وبگاه بانک سپه |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | * '''اولین [[کتابخانه ملی ایران]] با بنا شاخص''':شایان ذکر است که نخستین کتابخانه نوین ایران در سال ۱۳۰۰ به همت [[محمد علی تربیت]] در [[تبریز]] با نام '''کتابخانه تربیت''' گشایش یافت دومین کتابخانه عمومی در [[آستارا]] غربی ترین شهر استان گیلان در سال ۱۳۰۳ افتتاح شد این کتابخانه نخستین کتابخانه‌ای بود که لفظ '''کتابخانه عمومی''' برای آن به کار گرفته شد<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/80411577/ نخستین کتابخانه عمومی گیلان در آستارا تاسیس شده است]</ref> و در مورد کتابخانه ملی شهر رشت می‌توان گفت که فکر تاسیس این کتابخانه ملی در سال ۱۳۰۶ توسط [[محمد علی تربیت]]، رییس اداره فرهنگ گیلان، در زمین اهدایی [[شهرداری رشت]] به این اداره مطرح شد. در روز ۱۶ آذر سال ۱۳۰۶ جمعیتی به نام نشر معارف گیلان که هدف آن ساخت کتابخانه ملی بود تشکیل شد و سرانجام در روز پنجشنبه ۱۹ مهر ۱۳۱۳ همزمان با [[جشن هزاره فردوسی]] کتابخانه مذکور گشایش یافت. این کتابخانه اولین کتابخانه‌ای است که لفظ "'''[[کتابخانه ملی]]'''"برای آن استفاده گردید و احداث بنا ی آن همزمان با [[ساخت و ساز]] یک سلسله ابنیه اداری و عام‌المنفعه در شمال [[ایران]] در دوره عهد پهلوی اول انجام گرفت و نوع معماری آن تقلیدی از معماری شرق [[اروپا]] میباشد. (کتابخانه ملی رشت واقع در میدان شهرداری - خیابان علم الهدی)<ref>[http://ishistory.ir/?a=content.id&id=709 تاریخچه کتابخانه ملی در ایران]</ref>
| + | |
| − | * '''اولین تئاتر''' اولین تئاتر ایران به شکل کلاسیک و در سالن در شهر رشت شروع به کار کرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.mehrnews.com/detail/News/2351090 |عنوان=این بغض و اشک را کسی نمی‌بیند/ خانواده‌ای که بهای اجرای تئاتر را با تبعید داد | ناشر =خبرگزاری مهر |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.shabestan.ir/detail/News/393630 |عنوان=تنفس تئاتر خراسان جنوبی در یک فضای سنتی/هنرمندانی که آموزش طلب می کنند | ناشر =خبرگزاری شبستان |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.iras.ir/vdcbf0b5.rhb95piuur.html |عنوان=مروری بر هنر تئاتر در ارمنستان و تعامل با ایران | ناشر =ایراس |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | * '''اولین اتوبوس وارد شده به ایران'''(قبل از دههٔ نود قرن سیزدهم هجری شمسی (پیش از سال هزار و دویست و نود شمسی)):اولین اتوبوس در ایران توسط یک تاجر بلژیکی در شهر رشت به کار گرفته شد، اما به مرور زمان و با توجه به میزان کرایه، سودآوری و زیر ساخت‌های حمل و نقل توجیه اقتصادی آن رد شد و به همین دلیل اتوبوس به کار گرفته شده به یکی از تجار ایرانی به نام (معین التجار) فروخته شد.<ref>[http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=64808 تاریخچه اتوبوس در ایران (تبیان)]</ref>
| + | |
| − | * '''اولین داروخانه شبانه‌روزی در ایران'''(داروخانه کارون)
| + | |
| − | # تغییر_مسیر [[آرسن میناسیان]]<ref>[http://www.nightmelody.com/10925/آیا-آرسن-میناسیان-نیکوکار-برجسته-ایرا.html داروخانه کارون آرسن میناسیان] داروخانه کارون آرسن میناسیان]</ref>
| + | |
| − | * '''اولین خانه معلولین و سالمندان در ایران'''
| + | |
| − | # تغییر_مسیر [[آرسن میناسیان]]<ref>[http://www.nightmelody.com/10925/آیا-آرسن-میناسیان-نیکوکار-برجسته-ایرا.html خانه معلولین و سالمندان آرسن میناسیان ]</ref>
| + | |
| − | *
| + | |
| − | | + | |
| − | == جغرافیا ی رشت ==
| + | |
| − | | + | |
| − | === مکان نگاری ===
| + | |
| − | رشت در ۴۹ درجه و ۳۶ دقیقه طول شرقی و ۳۷ درجه و ۱۶ دقیقه عرض شمالی واقع شده و فاصله آن از [[تهران]] ۳۰۰ کیلومتر میباشد.<ref>[http://guilan.irib.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=919&Itemid=241 مختصات رشت(guilan.irib)]</ref> همچنین شهر رشت با مساحت ۱۸۰ [[کیلومتر مربع]] در زمینی مسطح و هموار به ارتفاع به طور میانگین ۵ متر از [[سطح آبهای آزاد]] قرار دارد. رشته کوه البرز در قسمت جنوبی شهررشت واقع شده و نزدیک ترین قله بلند به شهر رشت ([[درفک]]) به ارتفاع ۲٬۷۳۳ متر است. نزدیک ترین شهرستان به رشت [[صومعه سرا]] است که در فاصلهٔ ۲۶ کیلومتر ی آن قرار دارد. رشت از شمال به [[دریای خزر]] و [[مرداب انزلی]]، از غرب به [[پسیخان|رودخانه پسیخان]] , [[صومعه سرا]] و [[فومن]] , از جنوب به بخش [[سنگر (شهر)|سنگر]] و شهرستان [[رودبار زیتون|رودبار]] و از شرق به [[کوچصفهان]] و [[آستانه اشرفیه]] محدود است.<ref>[http://guilan.irib.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=919&Itemid=241 توپوگرافی رشت(guilan.irib)]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | سلسله جبال البرز در قسمت جنوبی شهررشت واقع شده و نزدیک ترین قله بلند به شهر رشت ([[درفک]]) به ارتفاع ۳۵۰۰ متر است. نزدیک ترین شهرستان به رشت [[صومعه سرا]] است که در فاصلهٔ ۲۶ کیلومتر ی آن قرار دارد. رشت از جانب شمال به [[دریای خزر]] و [[مرداب انزلی]]، از غرب به [[پسیخان|رودخانه پسیخان]] , [[صومعه سرا]] و [[فومن]] , از جنوب به شهرستان [[سنگر]] و [[رودبار زیتون|رودبار]] و از شرق به [[کوچصفهان]] و [[لاهیجان]] محدود است و فاصلهٔ آن تا [[تهران]] ۳۲۵ کیلومتر و تا [[بندر انزلی]] ۳۰ کیلومتر است.<ref>[http://rasht.ir/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=0%20%20%20&PageId=1190&codeV=1&tempname=MainTemp پرتال شهرداری رشت]</ref>
| + | |
| − | در واقع جلگه حاصلخیز شهرستان رشت توسط کرانه‌های دریای خزر از سمت شمال، دلتای سفیدرود (آستانه اشرفیه) از جهت شرق، ارتفاعات کوهپایه‌ای- جنگلی رودبار از قسمت جنوب و شالیزارهای جلگه تولمات و فومنات از جهت غرب محدود می‌گردد. [[تالاب انزلی]] در شمال غربی شهرستان رشت واقع شده است. قسمت وسیعی از این شهرستان در ناحیه جلگه‌ای استان گیلان واقع شده و مساحت کمی از آن در ابتدای ارتفاعات و کوهپایه‌های جنگلی قرار دارد. از مهمترین ارتفاعات محدوده مورد نظر می‌توان به سراوان، عزیزکیان، موشنگاه، امامزاده هاشم و غیره اشاره کرد.
| + | |
| − | [[پرونده:Rasht in night.tif|400px|بندانگشتی|وسط|تصویر هوایی از شهر رشت در شب]]
| + | |
| − | {{موقعیت جغرافیایی
| + | |
| − | | مرکز = رشت
| + | |
| − | | شمال = [[دریای خزر]] و [[مرداب انزلی]]
| + | |
| − | | شرق = [[کوچصفهان]] و [[لاهیجان]]
| + | |
| − | | جنوب = [[سنگر]] و [[رودبار زیتون|رودبار]]
| + | |
| − | | غرب = [[پسیخان|رودخانه پسیخان]], [[صومعه سرا]] و [[فومن]]
| + | |
| − | | تصویر =}}
| + | |
| − | | + | |
| − | === پوشش گیاهی ===
| + | |
| − | پوشش گیاهی شهرستان رشت به دو دسته جنگلها و مراتع تقسیم بندی میشود:
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== جنگل ====
| + | |
| − | | + | |
| − | ===== جنگلهای طبیعی =====
| + | |
| − | | + | |
| − | این جنگلها به وسیله یک نوع رویش جنگلی مزوفیل مشخص گردیده و متعلق به دوران سوم [[زمین‌شناسی]] است. در جنگلهای این اشکوب درختان راش امتیاز عمده بوده و درختان گونه‌های بلوط، شمشاد، ممرز، انجیلی ونمدار در آن دیده میشود. جنگل کچا و جنگل موشنگاه جزء جنگلهای طبیعی این محدوده به حساب می‌آیند.
| + | |
| − | | + | |
| − | | + | |
| − | ===== جنگلهای دست کاشت =====
| + | |
| − | [[پرونده:Rasht Saravan park.jpg|300px|بندانگشتی|پارک جنگلی سراوان در شهرستان رشت]]
| + | |
| − | جنگلهای لاکان: این جنگل حدود ۵۰۰ هکتار مساحت داشته و ۹۰ درصد آن از درختان برگ سوزنی و ۱۰ درصد بقیه انواع توسکا، تبریزی، سپیدار میباشد.
| + | |
| − | | + | |
| − | جنگل سراوان: حدود ۱۰۰۰ هکتار مساحت این جنگل بوده و صد درصد آن از درختان برگ سوزنی میباشد. در نواحی ساحلی و مردابی شمال نیز جنگلهای خاص این محدوده دیده می‌شوند به صورت پراکنده بوده و دارای انواع توسکا، بیدو گاهی نیزار می‌باشند.
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== مرتع ====
| + | |
| − | | + | |
| − | رشت به علت داشتن ناحیه حاشیه‌ای مرداب انزلی و کرانه‌های دریای خزر و رودخانه سفیدرود و همچنین سایر رودخانه‌های جاری در منطقه از نظر مرتع در حد مناسبی بوده و به جهت خشک شدن و عقب نشینی بخش‌هایی از این مرداب این مراتع به وجود آمده و توسعه پیدا میکنند که به اصطلاح محلی به آن قرق کفته میشود. گیاهان تشکیل دهنده این مراتع عبارتند از: مارچنگ، پونه، پیرگیاه، هویج وحشی، شاه پسند وحشی، گزنه، یونجه یک ساله، تمشک و ... .
| + | |
| − | دراین محدوده نی و انواع لی نیز دیده میشود که از انها در تولید [[صنایع دستی]] استفاده فراوانی صورت می‌گیرد. مراتع بوجاق، بیجرخاله، کفته رود جزء مراتع این محدوده به شمار می‌روند.
| + | |
| − | علاوه بر پوشش گیاهی مذکور، قسمت عمده‌ای از این سطح جلگه‌ای شهرستان را مزارع برنج تشکیل داده‌اند که معیشت ساکنان این شهرستان به آن وابسته است.<ref>[http://meysammansour.loxblog.com/post/3/معرفی%20شهرستان%20رشت.htm معرفی رشت]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | === رودخانه ها ===
| + | |
| − | | + | |
| − | در رشت دو رودخانه [[گوهررود]] و [[رودخانه زرجوب|زرجوب]] جریان دارد که یکی در شرق و دیگری در غرب این شهر قرار گرفته‌اند. این دو رودخانه در حوالی ناحیهٔ پیر بازار رشت به یکدیگر رسیده و سپس وارد تالاب انزلی می‌شوند.
| + | |
| − | | + | |
| − | ;روخانه سیاه رود:
| + | |
| − | {{اصلی|رودخانه زرجوب}}
| + | |
| − | این رودخانه که در شرق شهرستان رشت جاریست با نامهای صیقلان رود، سیاه رود، کلاشه رودبار و نهر بوسار خوانده میشود. این رودخانه که در سر راه رشت به قزوین - رشت به لاهیجان و رشت به پیر بازار واقع شده است بنا به نظریه مهندس نوری منوری کارشناس محیط زیست از کوههای کم ارتفاع هزار مرز، نیزه سر، جکلوندان و کچا که در جنوب شهرستان رشت قرار دارند، سرچشمه گرفته و پس از طی مسیر ۴۳ کیلومتر به تالاب انزلی سرازیر میشود. این رودخانه بنا به نقشه سال ۱۳۳۲ خورشیدی، پس از ورود به رشت به سه راه باقرآباد رسیده و از آنجا به دو شاخه تقسیم شده که یک شاخه آن به سمت شمال و در موازات جاده پیر بازار در جریان بود و دیگری به زمینهای گود و مزارع و باغات منطقه گلسار سرازیر می‌گشت که پس از احداث خیابان سعدی از بین رفت.<ref>مجموعه مقالات جعفر خمامی زاده - 1374 ص 101</ref>همچنین رابینو در آن زمان رودخانه سیاه رود را تا ۵ کیلومتر قابل کشتیرانی می دانسته است. این محدودهٔ کشتیرانی شامل شاخه شمالی این رودخانه می شده که از منگوده، پیر ده، مبارک‌آباد می‌گذشت.
| + | |
| − | بنا به مشاهدات عینی مردم شهر رشت در مبارک‌آباد (پیربازار به سمت خواچکین) در کنار مسجد این روستا یک وینچ (یدک کش یا قایق کش دستی) قرار دارد که از نوع آلیاژ و طراحی آن می‌توان دریافت که این وینچ ساخت روسیه است و با تلاش و ممانعت اهالی مبارک‌آباد از انتقال این وینچ توسط سازمان میراث اکنون در همان منطقه نصب است.
| + | |
| − | در صحت گفتار رابینو، شخص دیگر بنام ملگونوف در سفرنامه خود اینگونه بیان می‌دارد که در هنگامه فزونی آب سیاه رود می‌توان از رشت تا پیربازار را با کرجی سفر نمود.
| + | |
| − | | + | |
| − | ;رودخانه گوهررود:
| + | |
| − | {{اصلی|گوهررود}}
| + | |
| − | گوهر رود که از کوههای چوماچا سرچشمه می‌گیرد در داخل شهر رشت به رود چمارسرا معروف است.
| + | |
| − | بنا به نوشته کتاب گیلان این گوهر رود و [[زرجوب|سیاهرود]] در منطقه ایی بنام کماکل به هم پیوسته و با نام رود پیربازار به تالاب انزلی سرازیر می‌گردند
| + | |
| − | | + | |
| − | === لرزه خیزی ===
| + | |
| − | رشته [[کوههای البرز]] از یک ناحیه کمانی باریک با طاقدیس‌ها و ناودیس‌های موازی شکل گرقته و مرز جنوبی محدب پهناور دریای خزر را تشکیل می‌دهد. این رشته کوهها، به دلیل پشت سر گذاشتن دورانهای متعدد زمین‌شناسی از پیچیدگی فراوان برخوردار می‌باشند. همچنین حرکات کوهزایی در دورانهای زمین‌شناسی باعث گردیده تا در این نواحی گسلهای فراوانی ایجاد گردد. بنابراین با توجه به زمین لرزه‌های کوچک و بزرگی که برخی اوقات در این ناحیه اتفاق می‌افتد نتیجه می‌گیریم که حرکات تکتونیکی در حال حاضر نیز در این ناحیه ادامه دارد و در مکانیابی ساخت و سازها و سکونت گاه‌های انسانی باید دقت فراوان صورت گیرد که در غیر این صورت تلفات جانی و مالی فراوان به بار خواهد آمد.
| + | |
| − | گسل اصلی خزر که موازی ساحل جنوب غربی دریای خزر یا موازی خط ساحلی در شمال شرقی استان گیلان است. این گسل در واقع یک پهنه گسستگی به موازات روند اصلی زون البرز میباشد که از رسوبات رودخانه‌ای دوران چهارم پوشیده شده است. گسل خزر در شمال غربی پس از عبور از لنگرود و شمال لاهیجان توسط روند پهنه گسستگی سفیدرود قطع میشود. این گسل در ادامه از چند کیلومتری جنوب فومن عبور می‌نماید. علاوه بر این گسل، گسلهای دیگر منطقه هم بر روی این شهرستان تأثیر می‌گذارد، از این رو بر اساس مطالب عنوان شده رعایت اصول فنی-مهندسی برای مقاوم‌سازی سازه‌ها الزامی میباشد.<ref>[http://meysammansour.loxblog.com/post/3/معرفی%20شهرستان%20رشت.htm معرفی رشت]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | === آب و هوا ===
| + | |
| − | <div class="center">
| + | |
| − | {{Klimatabelle
| + | |
| − | | TABELLE =
| + | |
| − | | DIAGRAMM TEMPERATUR =
| + | |
| − | | DIAGRAMM NIEDERSCHLAG =
| + | |
| − | | DIAGRAMM NIEDERSCHLAG HÖHE = 100
| + | |
| − | | QUELLE =سرویس اطلاعاتی آب و هوای جهان<ref>http://www.climate-charts.com/Locations/i/IR40719.php</ref>
| + | |
| − | | Ort =آب و هوای رشت در سال ۲۰۱۳ میلادی
| + | |
| − | <!-- durchschnittliche Höchsttemperatur für den jeweiligen Monat in °C -->
| + | |
| − | | hmjan = 10.8
| + | |
| − | | hmfeb = 10.9
| + | |
| − | | hmmär = 13.1
| + | |
| − | | hmapr = 19.0
| + | |
| − | | hmmai = 24.2
| + | |
| − | | hmjun = 28.3
| + | |
| − | | hmjul = 30.5
| + | |
| − | | hmaug = 29.9
| + | |
| − | | hmsep = 26.8
| + | |
| − | | hmokt = 21.7
| + | |
| − | | hmnov = 17.7
| + | |
| − | | hmdez = 13.6
| + | |
| − | <!-- durchschnittliche Niedrigsttemperatur für den jeweiligen Monat in °C -->
| + | |
| − | | lmjan = 1.9
| + | |
| − | | lmfeb = 2.5
| + | |
| − | | lmmär = 5.1
| + | |
| − | | lmapr = 9.3
| + | |
| − | | lmmai = 14.2
| + | |
| − | | lmjun = 18.0
| + | |
| − | | lmjul = 20.2
| + | |
| − | | lmaug = 19.8
| + | |
| − | | lmsep = 17.2
| + | |
| − | | lmokt = 12.8
| + | |
| − | | lmnov = 8.3
| + | |
| − | | lmdez = 4.2
| + | |
| − | <!-- durchschnittliche Temperatur für den jeweiligen Monat in °C -->
| + | |
| − | | avjan =8.5
| + | |
| − | | avfeb =13
| + | |
| − | | avmär =17
| + | |
| − | | avapr =22
| + | |
| − | | avmai =25
| + | |
| − | | avjun =25
| + | |
| − | | avjul =23
| + | |
| − | | avaug =19
| + | |
| − | | avsep =14
| + | |
| − | | avokt =9
| + | |
| − | | avnov =6
| + | |
| − | | avdez =6
| + | |
| − | <!-- durchschnittliche Niederschlagsmenge für den jeweiligen Monat in mm -->
| + | |
| − | | nbjan = 147.9
| + | |
| − | | nbfeb = 119.2
| + | |
| − | | nbmär = 111.3
| + | |
| − | | nbapr = 61.6
| + | |
| − | | nbmai = 53.3
| + | |
| − | | nbjun = 38.7
| + | |
| − | | nbjul = 40.2
| + | |
| − | | nbaug = 73.8
| + | |
| − | | nbsep = 142.6
| + | |
| − | | nbokt = 230.2
| + | |
| − | | nbnov = 170.7
| + | |
| − | | nbdez = 166.0
| + | |
| − | <!-- durchschnittliche Anzahl täglicher Sonnenstunden für den jeweiligen Monat in h/d -->
| + | |
| − | | shjan = 2.9
| + | |
| − | | shfeb =2.6
| + | |
| − | | shmär =2.3
| + | |
| − | | shapr =3.8
| + | |
| − | | shmai =5.3
| + | |
| − | | shjun =6.8
| + | |
| − | | shjul =7
| + | |
| − | | shaug =5.5
| + | |
| − | | shsep =4.6
| + | |
| − | | shokt =3.6
| + | |
| − | | shnov =3.1
| + | |
| − | | shdez =2.8
| + | |
| − | <!-- durchschnittliche Wassertemperatur (Meere, Seen u. ä.) für den jeweiligen Monat in °C -->
| + | |
| − | | wtjan =16
| + | |
| − | | wtfeb =15
| + | |
| − | | wtmär =16
| + | |
| − | | wtapr =16
| + | |
| − | | wtmai =19
| + | |
| − | | wtjun =22
| + | |
| − | | wtjul =24
| + | |
| − | | wtaug =25
| + | |
| − | | wtsep =24
| + | |
| − | | wtokt =23
| + | |
| − | | wtnov =20
| + | |
| − | | wtdez =17
| + | |
| − | <!-- durchschnittliche Regentage für den jeweiligen Monat in d -->
| + | |
| − | | rdjan = 11.7
| + | |
| − | | rdfeb =10.7
| + | |
| − | | rdmär =12.0
| + | |
| − | | rdapr =13.3
| + | |
| − | | rdmai =8.6
| + | |
| − | | rdjun =7.7
| + | |
| − | | rdjul =4.3
| + | |
| − | | rdaug =3.7
| + | |
| − | | rdsep =6.8
| + | |
| − | | rdokt =12.3
| + | |
| − | | rdnov =10.7
| + | |
| − | | rddez =11.4
| + | |
| − | <!-- durchschnittliche Luftfeuchtigkeit für den jeweiligen Monat in % -->
| + | |
| − | | lfjan =84
| + | |
| − | | lffeb =85
| + | |
| − | | lfmär =84
| + | |
| − | | lfapr =80
| + | |
| − | | lfmai =78
| + | |
| − | | lfjun =74
| + | |
| − | | lfjul =74
| + | |
| − | | lfaug =77
| + | |
| − | | lfsep =82
| + | |
| − | | lfokt =86
| + | |
| − | | lfnov =85
| + | |
| − | | lfdez =85}}
| + | |
| − | </div>
| + | |
| − | | + | |
| − | [[پرونده:Snowing Rasht 1328.jpg|بندانگشتی|برف رشت سال ۱۳۲۸ (خیابان‌های منتهی به شهر داری)]]
| + | |
| − | [[پرونده:Snowing in Rasht 1350.jpg|بندانگشتی|برف سال ۱۳۵۰ در رشت]]
| + | |
| − | | + | |
| − | | + | |
| − | | + | |
| − | رشت به سبب ریزش باران‌های ریز و یکریز ([[باران ریزه]]) به شهر باران‌های نقره‌ای لقب داده شده است. در [[اساطیر ایران باستان]] الهه باران [[تیشتر]] نام دارد و احتمال می‌رود واژهٔ رشت صورت تغییر یافته [[تیشتر]] باشد، چرا که آثار بازمانده از فرهنگ [[ایران]] باستان در گوشه‌هایی از فرهنگ بومی [[گیلان]] نمودهایی کم رنگ به جای گذاشته‌است.
| + | |
| − | | + | |
| − | آب و هوای گیلان را از نظر جغرافیایی اب و هوای معتدل [[دریای خزر|کاسپین]] نامیده‌اند که همانند آن نه فقط در داخلهٔ غالب ممالک [[آسیا]]، بلکه در هیچ قسمت دیگر [[ایران]] هم مشاهده نمی‌شود، علت این وضع خاص اقلیمی را دو عامل جغرافیایی می‌توان دانست: یکی پستی فوق العاده سواحل و دیگری بادهای منطقه‌ای کاسپین که معمولاً در جهت معکوس عقربه‌های ساعت جریان پیدا کرده و در سواحل جنوبی کاسپین بیشتر از مغرب به وزش در می‌آیند.
| + | |
| − | | + | |
| − | بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی سازمان هواشناسی، متوسط بارندگی در سال ۱۳۵ روز است. کمترین بارندگی در ماه‌های تابستان به خصوص مرداد و بیشترین ان در پائیز به ویزه مهر و آبان میباشد. ولی این امر ثابت نیست و گاهی ماه‌های فروردین، آبان، دی، بهمن و اسفند دارای بیشترین میزان بارندگی در سال میباشد.
| + | |
| − | | + | |
| − | باران‌های مداوم در رشت و گیلان، مردم این منطقه را وادار نمود، که در ساخت بام‌های خود از پوشش مناسبی بهره گیرند و بهترین و مناسب ترین پوششی که برای بام‌های خود اختیار کردهاند، استفاده از سفال بوده‌است، به طوری که این شهر در سالهای نه چندان دور به شهر بام‌های سفالی مشهور بوده‌است.
| + | |
| − | | + | |
| − | ;روایات مسافران و جهانگردان از آب و هوای شهر رشت
| + | |
| − | | + | |
| − | همه جهانگردان و مسافرانی که از رشت دیدن کردند، عمدتاً از رطوبت هوا و باران‌های آن مطالبی گوناگون نوشته‌اند.
| + | |
| − | | + | |
| − | '''گرببایدوف سفیر [[روسیه]]''' در دوران [[قاجار]] در نامهای درباره رطوبت هوای رشت می‌نویسد:
| + | |
| − | | + | |
| − | '''«رطوبت به قدری زیاد است، که حتی از درز ساعت هم عبور کرده و فنر ساعت زنگ می‌زند»'''<ref>[http://dlib.ical.ir/site/catalogue/972965 نامه‌های آلکساندر گریبایدوف درباره ایران: مربوط به سلطنت فتحعلی شاه قاجار/ ترجمه رضا فرزانه-اصفهان: موسسه انتشاراتی ثقفی، ۱۳۵۶]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | '''هانری رنه آلمانی''' که در اواخر [[قاجار|قاجاریه]] به رشت آمده درباره رطوبت منطقه می‌نویسد: رطوبت به اندازه‌ای در این ناحیه زیاد است، که گمان می‌کنم تا مغز استخوان ما نفوذ کرده باشد.
| + | |
| − | | + | |
| − | هم چنین '''[[مظفرالدین شاه]]''' در اولین سفری که به [[اروپا]] داشته، در سفرنامهٔ خود دربارهٔ باران رشت می‌نویسد:
| + | |
| − | | + | |
| − | '''«صبح از خواب برخاستم. دیگر از دست باران نمی‌دانم چه بنویسم. از یک ساعت به غروب مانده تا الآن که از خواب برخواستم، متصل باران می‌بارد و معرکه میکند»'''<ref>http://varesh-sport.com/ftopict-1688.html&sid=036e2bc1871d674afb6eb621025149d6</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== بادها ====
| + | |
| − | بادهای غالب در محدوده شهرستان رشت شامل جریانهای غربی، شمال غربی و شمال شرقی میباشد. فصول بهار و تابستان بیشتر در قلمرو بادهای غربی و شمال شرقی قرار دارد. همچنین نوعی باد محلی به نام باد گرم در محدوده این منطقه وجود دارد که چند بار در سال به ویژه در فصل پاییز و زمستان می‌وزد و دمای هوا را به سرعت بالا می‌برد و جهت آن نیز از جنوب به طرف جلگه گیلان میباشد.
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== بارندگی ====
| + | |
| − | آب و هوای رشت معتدل و مرطوب است. میانگین سالانه بارندگی در این شهر ۱۳۵۹ میلیمتر میباشد رشت دارای رتبه ی اول [[میزان بارش مراکز استان‌های ایران]] و به شهرباران شهرت دارد. کم‌باران ترین سال طی ۵۰ سال اخیر سال ۱۹۷۱ با ۹۵۷٫۸ میلیمتر و پرباران ترین سال طی این مدت سال ۱۹۷۲ با ۱۹۶۷٫۶ میلیمتر بارندگی میباشد. تعداد روزهای بارندگی در رشت ۱۳۸ روز میباشد و حداکثر بارندگی در ۲۴ ساعت در مدت آماری ثبت شده، به میزان ۱۷۰ میلیمتر در تاریخ ۱۹ مهر ۱۳۶۲ ثبت شده‌است. بارندگی‌ها در رشت بر پایه رژیم بارشی سواحل [[دریای خزر]]، عمدتاً متاثر از سامانه‌های پرفشار شمالی است.
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== ریزش برف ====
| + | |
| − | بر اثر تعداد کم روزهای یخبندان در رشت، ریزش برف‌های سنگین کمتر اتفاق می‌افتد و اگر هم برودت هوا باعث نزول برف شود، پایداری آن درازمدت نیست. نتیجهٔ آمارگیری در مورد ریزش برف در رشت نشان می‌دهد، که در رشت به طور متوسط در سال ۷ روز(۲ روز در دی و ۲ روز در بهمن و ۲ روز در اسفند و ۱ روز در بقیه ماه‌های سال) برف باریده‌است.
| + | |
| − | با وجود این آمارهای، گاه اتفاق می‌افتاد که گیلان و رشت مورد حملهٔ استثنایی سرمای قطبی مرکز پرفشار سیبری، یا مراکز پرفشار قطبی روسیه قرار می‌گیرد و آن وقت است که در این موارد به برف تاریخی زمستان ۱۳۲۸ می‌توان اشاره کرد، که گاهی تا ۲ متر اندازی گیری شده که از نظر مردم رشت به پیله برف (برف بزرگ) خوانده شده‌است. و یا برف زمستان ۱۳۵۰ که ارتفاع آن در رشت تا حدود ۲ متر (و حتی بیشتر) رسید.
| + | |
| − | برف بهمن ۸۳ رشت:از جمله بی سابقه ترین نزول برف سنگین در رشت، برف بهمن ماه ۱۳۸۳ است که خسارت‌های زیادی به اماکن مسکونی، کارخانجات و مراکز عمومی وارد ساخت. بارش این برف از شامگاه روز یکشنبه ۱۸ بهمن آغاز شد و تا بامداد روز جمعه ۲۳ بهمن ادامه داشت و به گفتهٔ منابع خبری ارتفاع آن به۱/۵ تا ۸ متر رسید و یکی از بی سابقه ترین بارش برف در دهه‌های اخیر بوده به طوری که از سوی مطبوعات و مسئولان به بحران سفید نام گرفت.
| + | |
| − | کل خسارت وارده از سوی مقامات وقت استان ۳۳۳ میلیارد تومان برآورد شد<ref>http://varesh-sport.com/f آن topict-1688.html&sid=036e2bc1871d674afb6eb621025149d6</ref>
| + | |
| − | لازم به ذکر است در سال۱۳۸۶ برف شدیدی در رشت شاهد بودیم که کمتر از برف سال ۱۳۸۳ نبود ولی به جهت آمادگی مسولان و مردم به خاطر سابقه برف سه سال قبل میزان خسارات از سال ۱۳۸۳ کمتر بود.در بهمن سال ۱۳۹۲ نیز مردم این شهر شاهد بارش حدود یک و نیم متر برف بودند.
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== دما ====
| + | |
| − | میانگین سالانه دمای هوا در رشت ۱۵٫۹ [[درجه سانتیگراد]] است. میانگین حداکثر سالانه دمای هوا ۲۰٫۶ و میانگین حداقل سالانه آن ۱۱٫۳ درجه میباشد. اختلاف حداکثر و حداقل دمای سالانه ۹٫۳ درجه‌است. حداقل دمای گزارش شده ۱۹- درجه در ۳۰ دی ۱۳۴۲ و ۱۸- درجه در ۱۴ بهمن ۱۳۵۰ و حداکثر دمای گزارش شده ۴۰ درجه در ۲۳ شهریور ۱۳۷۵ میباشد.
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== پدیده‌ها ====
| + | |
| − | در تمام طول سال به علت واقع شدن [[مراکز پرفشار]] در مناطق [[سیبری]] و قطب شمال، جریانات هوا و باد سرد از سمت شمال به استان گیلان می‌وزد، اما در فصول سرد سال گاهی به علت استقرار مرکز کم‌فشار در سطح زمین در منطقه [[دریای سیاه]] و یا شمال عراق و یا در شرق ترکیه، جهت وزش باد تغییر نموده و به صورت غیر متعارف از جنوب غربی به سوی گیلان جریان می‌یابد و پدیده فون یا گرم باد گیلان را پدید می‌آورد. این بادهای گرم و خشک از جنوب و جنوب غربی به منطقه گیلان می‌وزند و دمای رشت را در کمتر از چند ساعت تا ۲۰ درجه افزایش می‌دهد. این پدیده معمولاً با بارش باران و گاهی برف خاتمه می‌یابد.
| + | |
| − | همچنین [[پرفشار سیبری|مرکز پرفشار سیبری]] که ابتدا بر روی سرزمین‌های پوشیده از برف و یخ سیبری شکل می‌گیرد با ویژگی یک توده هوای سرد و سنگین در فصول سرد سال تا اوایل بهار به عرض‌های پائین تر جغرافیایی کشیده‌شده و از جنوب [[روسیه]] و از نواحی شمال شرقی کشور وارد ایران میشود و بخشهای وسیعی از کشور از جمله منطقه [[گیلان]] را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. در بعضی از سالها این سامانه با هوای پرفشار و سرد اروپایی ادغام شده و ضمن همراهی جریانات ناپایدار تراز میانی جو، در رشت بارش‌های سنگین برف را سبب می‌شوند.<ref>[http://www.civilica.com/Paper-INDM03-INDM03_117.html تحلیل سینوپتیکی و فضایی توفان برف استان گیلان (فوریه ۲۰۰۵)]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | == مردم ==
| + | |
| − | | + | |
| − | === جمعیت ===
| + | |
| − | | + | |
| − | شهر رشت پر جمعیت ترین شهر شمال کشور و از جمله کلانشهرهای ایران است. این شهر از جمله شهرهای مهاجر پذیر در استان گیلان محسوب میشود که همین امر بر سرعت رشد جمعیت در این شهر نسبت به سایر نقاط استان افزوده است.<ref>[http://guilan.irib.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=52288:افزايش-دو-برابري-جمعيت-رشت-&catid=618:آرشیو-کلی-خبر&Itemid=242 استاندار گیلان گفت: سرعت افزایش جمعیت در شهر رشت 2 برابر میانگین افزایش جمعیت گیلان است.(خبر گیلان)]</ref> جمعیت شهر رشت مطابق نتایج سر شماری سال (۱۳۹۰)۶۳۹،۹۵۱ نفر و جمعیت شهرستان رشت ۹۱۸۴۴۵ نفر است.<ref>[http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=1160 مرکز آمار ایران]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | {{هرم جمعیتی
| + | |
| − | |width=85%
| + | |
| − | |maxvalue=۹۰۰۰۰
| + | |
| − | |bg=rgb(100%,100%,100%
| + | |
| − | |border=۰
| + | |
| − | |عنوان=هرم جمعیتی رشت در سال ۱۳۹۰<ref>[http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=1160 مرکز آمار ایران]</ref>
| + | |
| − | |عنوان=نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۰(شهر رشت)<ref>[http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=1160 مرکز آمار ایران]</ref>
| + | |
| − | |ناشر=درگاه ملی آمار ایران
| + | |
| − | |زبان=
| + | |
| − | |barcolor=rgb(50%,50%,50%)
| + | |
| − | |بالای ۸۵ سال|۲۹۷|۴۳۱
| + | |
| − | |۸۰-۸۴|۱۰۶۲|۱۲۹۲
| + | |
| − | |۷۵-۷۹|۲۲۵۶|۲۶۵۶
| + | |
| − | |۷۰-۷۴|۴۱۲۷|۴۰۴۹
| + | |
| − | |۶۵-۶۹|۵۳۶۱|۶۱۱۷
| + | |
| − | |۶۰-۶۴|۷۳۵۹|۷۵۸۸
| + | |
| − | |۵۵-۵۹|۱۰۹۳۹|۱۱۰۴۷
| + | |
| − | |۵۰-۵۴|۱۷۱۸۹|۱۵۹۱۸
| + | |
| − | |۴۵-۴۹|۲۱۵۰۶|۲۲۱۰۲
| + | |
| − | |۴۰-۴۴|۲۵۵۳۴|۲۵۵۱۵
| + | |
| − | |۳۵-۳۹|۲۸۳۳۸|۲۸۴۷۴
| + | |
| − | |۳۰-۳۴|۲۷۵۱۰|۲۷۸۰۶
| + | |
| − | |۲۵-۲۹|۳۲۸۶۳|۳۴۳۸۹
| + | |
| − | |۲۰-۲۴|۳۷۹۲۷|۴۰۲۲۰
| + | |
| − | |۱۵-۱۹|۳۲۶۹۴|۳۶۲۰۶
| + | |
| − | |۱۰-۱۴|۲۶۶۶۴|۲۶۷۳۳
| + | |
| − | |۵-۹|۲۰۳۷۰|۱۹۵۵۶
| + | |
| − | |۰-۴|۲۰۰۶۹|۱۹۰۳۳}}
| + | |
| − | | + | |
| − | === زبان ===
| + | |
| − | {{اصلی|گیلکی}}
| + | |
| − | در شهر رشت لهجه‌های گوناگون از گویش [[بیه پس|بیه‌پس]]<ref>[http://rasht.ir/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=0&PageId=117&CodeV=1&PageIDF=2&tempname=mun1 شهرداری رشت]، بازدید: مارس ۲۰۱۱.</ref> از [[زبان گیلکی]] رایج است.
| + | |
| − | برخی گیلکی را به نام پهلوی خوانده‌اند. حمداله مستوفی قزوینی می‌نویسد: «در گشتاسفی که بخشی‌ست در مجاورت دریای خزر و نزدیک «سالیان»، زبان‌شان به پهلوی به جیلانی (گیلانی) باز بسته‌است.». مستوفی پهلوی را شبیه و وابسته به گیلکی می‌داند. زبان رسمی جلسات شورای شهر رشت گیلکی است.<ref>http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2013/11/131109_u02_gilaki.shtml</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | === قومیت ===
| + | |
| − | {{اصلی|گیل}}
| + | |
| − | مردم شهر رشت عموماً گیلک هستند. گیل به زبان پهلوی «گل=Gel» و به تازی «الجیل» ثبت شده‌است، در نیمه اول قرن میلادی از طرف «کاپوس پلینوس» با نام «گلای Gelaee» معرفی شده است. خودزکو در کتاب تاریخ گیلان، به نقل از پلین-و-دوسنت کروآ و دنیس لوپری یه ژت قوم گیل را از اخلاف کادوس قدیم معرفی میکند؛ که از زمان ژوستینین امپراتور روم پس از دفع حمله آماردها بر [[ارتفاعات شرقی]] گیلان مسلط شده‌اند. درباره سلاح این قوم نیز گفته‌است عبارت بود از سپر و نیزه و شمشیری که از شانه آویزان می‌شد و سه زوبین و یک خنجر که به دست چپ می‌گرفتند. اریستوفن اقوام جنوب خزر را چنین معرفی میکند: از شرق به غرب هیرگانیان – مردها – اناریاکان – کادوس – البانی – کاسپی – اوتیان. [[استرابون|استرابن]]، جغرافی‌دان عهد قدیم که در فاصله ۴۰ [[قبل از میلاد]] تا ۴۰ [[بعد از میلاد]] می‌زیسته و در کتاب ۱۱ فصل ۸ خود آورده است که: در نواحی شمالی کوه «پراخواتراس=همان سلسله البرز که حائل بین نجد ایران و گیلان و مازندران است» اقوام گلای Gelaee و [[کادوسیان|کادوس]] (به [[زبان یونانی باستان]]: Καδούσιοι) و {{به انگلیسی|Cadusii}} و ماردی و بعضی قبایل گرگانی زیست میکنند؛ و بدین ترتیب جایگاه گیل – گیلان را نشان می‌دهد.<ref>سرتیپ پور، جهانگیر، نشانیهایی از گذشته دور گیلان و مازندران، صص. ۳۵ – ۳۷</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | === مشاهیر ===
| + | |
| − | [[پرونده:Some Statues in Rasht.jpg|300px|بندانگشتی|تندیس‌های پرفسور رضا -پرفسور سمیعی - پرفسور اکبرزاده و دکتر بهزاد در سبزه‌میدان رشت]]
| + | |
| − | رشت زادگاه و زیستگاه بسیاری از مشاهیر گذشته و معاصر بوده که برخی از آنان نظیر [[محمد معین]]، [[فضل‌الله رضا]]<ref>[http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=142466 بیوگرافی پروفسور رضا در تبیان به نقل از خراسان] بیوگرافی پرفسور رضا]</ref> (واضع تئوری انفورماسیون)، [[مجید سمیعی]] (پزشک برگزیده سال ۲۰۰۳ از طرف رویال کالج کانادا)،<ref>[http://biografiaka.akairan.com/biography/daneshmandan1/29519.html بیوگرافی پرفسور سمیعی]</ref> [[حسن اکبرزاده]] (احراز کننده مدال درجه یک علمی از مؤسسه تحقیقات و علوم پاریس)<ref>[http://guilan.irib.ir/index.php?%20بیوگرافی%20پروفسور%20حسن%20اکبرزاده%20(guilan%20irib)]option=com_content&view=article&id=6250:1&catid=303:mashahir بیوگرافی پرفسور حسن اکبرزاده]</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=پروفسور حسن اکبرزاده|وبگاه=صدا و سیمای مرکز گیلان|تاریخ=2014-09-27|سال=2014|پیوند=http://guilan.irib.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=6250:1&catid=303:mashahir|کد زبان=fa|تاریخ بازبینی=2014-09-27}}</ref> و [[محمود بهزاد]] (پدر زیست‌شناسی نوین ایران)<ref>http://www.shefanews.com/fa/pages/?cid=18737</ref> دارای شهرت جهانی هستند که تندیس آنها توسط شهرداری رشت در [[سبزه‌میدان (رشت)|سبزه‌میدان رشت]] نصب شده است. {{سر خط}}همچنین از مفاخر علمی و تاریخی و فرهنگی و ادبی می‌توان ازبزرگان زیر نام برد:{{سر خط}}[[میرزا کوچک خان جنگلی]]<ref>[http://www.ir-psri.com/Show.php?Page=ViewArticle&ArticleID=54 میرزا کوچک خان جنگلی (موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی)]</ref>[http://www.ir-psri.com/Show.php?Page=ViewArticle&ArticleID=54]،[[میرزا حسین کسمایی]]،<ref>[http://guilan.irib.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=6245:1&catid=303:mashahir بیوگرافی میرزا حسین کسمایی (guilan irib)]</ref> [[کوشیار گیلانی]]،<ref>[http://www.yjc.ir/fa/news/4048668/کوشیار-گیلانی-کيست کوشیار گیلانی کیست؟ (باشگاه خبرنگاران جوان)]</ref> [[ابراهیم پورداوود]]،<ref>{{یادکرد وب | عنوان=بُنیادگذار ِ دانش ِ اوستاشناسی در ایران | نشانی=http://iranshahr.org/?p=358 | ناشر=انجمن پژوهشی ایرانشهر | تاریخ بازبینی=۲۷ سپتامبر ۲۰۱۴ | تاریخ بایگانی=2013 | نام=جلیل | نام خانوادگی=دوستخواه | نشانی بایگانی=http://web.archive.org/web/20131109143216/http://iranshahr.org/?p=358 | کد زبان=fa}}</ref> [[هوشنگ ابتهاج]] (ه. الف. سایه)، [[محمدعلی افراشته]]،<ref>[http://guilan.irib.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=6304:1&catid=303:mashahir محمد علی افراشته (guilan irib)]</ref> [[حسن عضدی]]،<ref>[http://nahad.govir.ir/portal/Home/ShowPage.aspx?Object=News&CategoryID=4b925e38-538d-4726-942a-aef6d680e882&WebPartID=020e86f7-95bb-4708-843b-58369666c1f9&ID=8a6ea986-6f53-465c-8282-6c370caf3490 شهید دکتر حسن عضدی (مرکز بررسی‌های راهبردی ریاست جمهوری - دانشنامه انقلاب اسلامی)]</ref> [[کریم کشاورز]]،<ref>[http://articlefa.ir/post/1060/ کریم کشاورز، (بانک مقالات فارسی)]</ref> [[علیرضا پنجه‌ای]]،<ref>[http://gilyar.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=1280&Itemid=1 علی رضا پنجه‌ای (گیل یار)]</ref>[[عباس امیری]]،<ref>[http://guilan.irib.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=18207:عباس-امیری-مقدم&catid=282:bankhonarmandan عباس امیری مقدم (guilan irib)]</ref> [[حمیده خیرآبادی]]، [[سوسن تسلیمی]]، [[فریدون پوررضا]]، [[ناصر مسعودی]]، [[انوشیروان روحانی]]، [[محمود نامجوی]]، [[خسرو گلسرخی]]، [[سیروس شمیسا]]، [[محمود اعتمادزاده]] (م. ا. به آذین)، <ref>{{یادکرد وب | عنوان=زندگي نامه مشاهير - محمد روشن | نشانی=http://ketab.roshd.ir/portal/Home/ShowPage.aspx?Object=Standard&CategoryID=da9d9071-7c42-4db8-969d-77e727284362&LayoutID=9709dc92-e7f9-4c56-9163-a3635dfafca5&ID=15e0be1c-e45e-4d4d-837e-fa8e07a6e077 | ناشر=شبکه ملی مدارس ایران | تاریخ بازبینی=۲۷ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref> [[گلچین گیلانی]]، [[حسین محجوب]]، [[آرسن میناسیان]] و...
| + | |
| − | <center>
| + | |
| − | <gallery></gallery>
| + | |
| − | </center>
| + | |
| − | | + | |
| − | === مذهب ===
| + | |
| − | [[پرونده:Saint Mesrop Church in Rasht.jpg|300px|بندانگشتی|کلیسای مسروپ مقدس در رشت]]
| + | |
| − | پیش از ورود اسلام به ایران، گروهی از ساکنان گیلان و [[دیلمان]] [[زرتشتی]] و گروهی دیگر [[بت‌پرست]] بودند. با آنکه دو نفر [[کشیش]] [[مسیحی]] در [[دیلم]] و دو کشیش دیگر در [[ری]] و [[طبرستان]] وجود داشته‌اند اما آئین [[مسیحیت]] پیروان چندانی را در منطقهٔ گیلان به خود جذب نکرده بود. پس از شکست ایرانیان در [[قادسیه]]، چهار هزار نفر از سربازان دیلم تصمیم گرفتند به اسلام بگروند و به تازیان در جنگ [[جلولا]] کمک کنند، به همین سبب با مسلمانان در کوفه مستقر شدند.
| + | |
| − | از آن به بعد کسانی که از طرف خلیفه بغداد تحت شکنجه و تعقیب بودند می‌توانستند در گیلان پذیرایی شوند.<ref> ولایات دارالمرز ایران (گیلان)، آبان ۱۳۵۷</ref>
| + | |
| − | در حال حاضر مذهب اکثریت مردم [[شیعه]] دوازده‌امامی است ولی تعدادی اقلیت مذهبی از سالهای بسیار دور در کنار دیگر مردم رشت زندگی میکنند.
| + | |
| − | ===فرهنگ===
| + | |
| − | گیلان سرزمینی با تنوع قومی و گویشی است و با اینکه از نظر وسعت جغرافیایی از کوچکترین استان‌های کشور است، گوناگونی و تنوع فرهنگی آن بیش از هر جای دیگر ایران دیده میشود. قرن‌های متمادی است که اقوام مختلف در شهر رشت و مناطق دیگر گیلان همزیستی مسالمت‌آمیزی با هم دارند و این همزیستی فرهنگ مشترکی را پدید آورده و در عین حال این اقوام ویژگی‌های قومی و گویشی خود را حفظ کردهاند.<ref>[http://www.lahig.ir/fa/pages/print.php?cid=3406 لاهیج:فرهنگ غنی مردم گیلان نیازمند پژوهش و ساماندهی است.]</ref>این فرهنگ غنی خود را در آداب و سنن مردم گیلان بروز داده است.آیین هایی مانند [[نوروزخوانی]]٬عروس گوله که پس از گذشت سال ها همچنان در میان مردم گیلان و حتی جوامع مدرن شهری مانند رشت نیز دیده می شوندمویید این پشتوانه ی فرهنگی عمیق است.<ref>[http://gilan.farhang.gov.ir/fa/aboutgillan/rite وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» آشنایی با استان گیلان » آیین ها و سنن]</ref>
| + | |
| − | ====خصوصیات اخلاقی و فرهنگی مردم رشت ====
| + | |
| − | | + | |
| − | به موجب نوشته‌های مورخان سرزمین گیلان تا قبل از حملهٔ شاه عباس به گیلان و قرار گرفتن در تحت تسلط حکومت مرکزی، از سده‌های پارینه تا سال ۱۰۰۰ هجری قمری، مستقل بوده و زیر نظر امیران و امرای گیلان اداره میشده و به علت دور دست بودن و دسترس نبودن، کم تر مورد توجه مورخان ایرانی بوده است، و آن چه که در لابلای نوشته‌ها از مردم گیلان به چشم می‌خورد، حکایت از روحیهٔ سلحشوری و عدم سرسپردگی به حکومت‌های مرکزی ایران بوده است.
| + | |
| − | | + | |
| − | '''[[عباس مسعودی]]''' موءسس قدیمی ترین روزنامهٔ ایران یعنی [[روزنامه اطلاعات|روزنامهٔ اطلاعات]] در سفری که در نوروز ۱۳۰۷ خورشیدی به گیلان و رشت نموده و گزارشی از این سفر را در روزنامهٔ اطلاعات به چاپ رسانده دربارهٔ علاقه مردم منطقه بر اعتلای فرهنگ و تجددمی نویسد<ref>مسعودی، عباس: روزنامه اطلاعات، شمارهٔ ۴۶۳ فروردین ۱۳۰۷</ref><ref>[http://rasht.ir/PrintPage.aspx?Page_=form&PageID=1239&PageIDF=1189&lang=1&tempname=maintemp&sub=0 پرتال شهرداری رشت]</ref>:
| + | |
| − | '''«حسن تجدد خواهی و فکر آزادی طلبی و معارف پروری در مردمان این شهر (رشت) تا حدی یعنی تقریباً ۲۰ سال زیادتر از ما (تهرانی‌ها) وجود دارد. اهالی رشت از هر فکر روشن و باز و از هر موضوعی که بوی آزادی و ترقی و آبادانی از آن استشمام شود با آغوش باز استقبال میکنند. من یقین دارم اهالی رشت یعنی اکثریت مردمان این شهر از حیث تجدد و فکر [[ترقی خواهی]] قریب ۲۰ سال از ماتهرانی‌ها جلو هستند.»'''<ref>روزنامه اطلاعات، شمارهٔ ۴۶۳ فروردین ۱۳۰۷</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | '''[[نیما یوشیج]]''' بنیانگذار شعر معاصر فارسی که از سال ۱۳۰۸ تا اواخر ۱۳۱۱ در شهرهای گیلان بکار معلمی اشتغال داشته، ضمن برشمردن خصوصیات مردم [[گیلان]]، روحیه تجدد خواهی و علم دوستی آنها را ستوده و در نامهای خطاب به استاد ذبیح اله صفا در این مورد نوشته<ref>[http://rasht.ir/PrintPage.aspx?Page_=form&PageID=1239&PageIDF=1189&lang=1&tempname=maintemp&sub=0 پرتال شهرداری رشت]</ref>:
| + | |
| − | | + | |
| − | '''«اگر چه رشت یک شهر تجارتی است مع‌هذا اهالی میل دارند سربلند باشند، خط پیشرفت را وجدان به فکر آنها داده است، حتی دهاتی‌های آنها که از هیاءت آنها متاءثر می‌شوم، نزدیک به افکار و احساسات شهری افکار و احساساتی دارند. متمدنین آن که شهری باشند علم و هنر را به غارت می‌برند مثل این که آنها را تعاقب کردهاند.»'''<ref>[http://rasht.ir/PrintPage.aspx?Page_=form&PageID=1239&PageIDF=1189&lang=1&tempname=maintemp&sub=0 پرتال شهرداری رشت]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | == اماکن تاریخی ==
| + | |
| − | {{سراسرنما|municipality of Rasht.jpg|1000px|سراسرنمای شهرداری رشت }}
| + | |
| − | | + | |
| − | === بناها ===
| + | |
| − | شهر رشت با توجه به قدمت دیرینهٔ خود جایگاه بناهای تاریخی بسیاری است از جمله مهم ترین آنها [[میدان شهرداری]] رشت است که شامل ساختمان شهرداری و برج ساعت آن که نماد شهر رشت میباشد و نیز موزه پست و ساختمان قدیمی هتل ایران است. مجموعه بناهای میدان شهرداری رشت در اوایل سلطنت [[رضا شاه پهلوی]] (۱۳۰۴-۱۳۲۰ ه. ش) احداث شده است. برج ساعت شهرداری که نماد شهر رشت محسوب میشود، به هنگام وقوع زلزله مهیب و ویرانگر گیلان در سال ۱۳۶۹ ویران شده بود که چندی بعد به صورت سابق بازسازی گردید. از دیگر بناهای تاریخی عبارتند از:
| + | |
| − | * [[مجموعه شهرداری]]
| + | |
| − | * [[ساختمان پست]] و تلگراف سابق رشت
| + | |
| − | * ساختمان [[هتل ایران]] سابق
| + | |
| − | * [[عمارت کلاه فرنگی]]
| + | |
| − | * [[کاروانسرای لات]]
| + | |
| − | | + | |
| − | === مساجد ===
| + | |
| − | [[پرونده:Rasht mosque.png|300px|چپ|انگشتدان|مسجدصفی ازقدیمی ترین مساجد در رشت در سال [[۱۸۸۶ (میلادی)|۱۸۸۶میلادی]]]]
| + | |
| − | مسجد صفی از قدیمی ترین مساجد شهر رشت محسوب میشود و در یکی از محلات قدیمی شهر که به همین نام معروف است واقع شده است. [[حسن بیک روملو]] این مسجد را مسجد سفید خوانده است و می‌نویسد که [[شاه اسماعیل]] هنگام فرار از [[اردبیل]] به [[گیلان]] چند روزی را نزدیک این مسجد گذرانده است و همچنین احتمال می‌رود که پس از کشته شدن محمدباقر میرزا معروف به شاه صفی نام"سفید" به مرور زمان پس از قتل او در جوار این مسجد به مسجد صفی تبدیل شده باشد.
| + | |
| − | چاه [[صاحب الزمان]] (چاه صفی) چاهی است در این مسجد که مردم به دیده احترام به آن می‌نگرند. شبهای جمعه بر سر این چاه می‌آیند و نامه‌هایی را که برای [[حضرت قائم]] نوشته‌اند در آن چاه می‌اندازند. پس از انداختن نذورات در چاه آب آن را برای تبرک و ادامه سلامتی با خود می‌برند و می‌نوشند.<ref>[http://rashtpic.mihanblog.com/post/tag/قدیمی%20ترین%20مساجد%20شهر%20رشت مسجد صفی رشت]</ref>
| + | |
| − | برخی از دیگر مساجد تاریخی شهر رشت عبارتند از:
| + | |
| − | * مسجد حاج سمیع
| + | |
| − | * مسجد کاسه فروشان
| + | |
| − | * مسجد گلشن
| + | |
| − | * مسجد زرگرها
| + | |
| − | * مسجد بادی الله
| + | |
| − | * مسجد حاجی صمد خان
| + | |
| − | | + | |
| − | === خانه‌ها ===
| + | |
| − | | + | |
| − | | + | |
| − | رشت به مانند بسیاری از شهرهای بزرگ و معروف کشور از تعدادی از خانه‌های تاریخی بهره می‌برد که هماکنون به [[جاذبه‌های گردشگری]] این شهر تبدیل شده‌اند.
| + | |
| − | خانه ابریشمچی، خانه قدیری و خانه [[حاج میرزا خلیل رفیع]] از جمله خانه‌های تاریخی رشت هستند.
| + | |
| − | * '''خانه ابریشمچی''' در ضلع جنوب شرقی میدانی به نام صیقلان و در انتهای کوچه شاعری قرار دارد. قدمت خانه به دوران قاجاریه بر می‌گردد و گویا متعلق به حاج میرزا اسماعیل حاکم رشت در دوران [[ناصرالدین شاه]] است. علت آن که این خانه به خانه ابریشمچی معروف شده است فروش آن به فردی به این نام از سوی وراث حاکم بوده است. خانه ابریشمچی دو طبقه و بیش از ۶۵۰ متر مربع زیربنا دارد و علاوه بر بهره‌گیری از معماری قاجاری، متناسب با آب و هوای منطقه باران خیز رشت ساخته شده است.
| + | |
| − | * '''خانه قدیری''' مربوط به [[دوران پهلوی]] است که در شرق سبزه میدان واقع شده است. اسکلت و سازه این خانه از چوب و متعلق به محمدولی خان تنکابنی، سپهدار و حکمران رشت بوده است. سقف خانه لمبه کوبی شده است و از بیرون که به آن نگاه می‌کنی دارای پوشش سفالی و در و پنجره چوبی است. چند سال پیش *خانه قدیری طعمه حریق شد و تمامی تزئینات آن از بین رفت، اما دوباره بازسازی شد. در حال حاضر این بنای تاریخی به عنوان پژوهشکده [[میراث فرهنگی]] مورد استفاده است و دارای کتابخانه‌ای با کتب تخصصی مرمت، معماری، تاریخی، گردشگری و سایر زمینه‌ها بوده که تا حد زیادی پاسخگوی دانشجویان و اندیشمندان است.
| + | |
| − | * '''خانه حاج [[میرزا خلیل رفیع]]''' دیگر [[خانه تاریخی]] رشت است که از مبارزان مشروطه طلب رشت بود. این خانه تاریخی در [[خیابان استاد مطهری]] رشت واقع شده است. حاج [[میرزا خلیل]] رفیع را اولین شهردار رشت می دانند که البته در دو مقطع این سمت را به دست آورده است. حاج میرزا اول بار در سال ۱۳۲۷ هجری قمری پس از تصرف رشت توسط مشروطه طلبان، شهردار رشت میشود، اما پس از مدتی با تصرف رشت توسط قوای روس بازداشت و تبعید می‌گردد. دومین بار که وی شهردار رشت میشود مقارن با نهضت جنگل است.
| + | |
| − | خانه مزبور در سال ۱۲۸۵ هجری شمسی به دستور وی ساخته شده است. جالب است بدانید که چوب‌های به کار رفته در این بنا از روسیه و توسط کشتی به ایران آورده شده است. این خانه اکنون در اختیار شورای شهر رشت قرار دارد.<ref>[http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2681936 خانه‌های تاریخی شهر رشت (روزنامه ایران> شماره 5301 29/11/91> صفحه 10 (راه بلد)> متن)]</ref>
| + | |
| − | از دیگر خانه‌های تاریخی رشت عبارتند از:
| + | |
| − | * '''خانه میرزا کوچک خان'''([[خانه سردار جنگل]])
| + | |
| − | * '''[[خانه رحمت سمیعی]]''' با قدمت صدو پنجاه ساله
| + | |
| − | * '''خانه کسمایی'''
| + | |
| − | * '''[[خانه آوانسیان]]'''
| + | |
| − | * '''[[خانه اشکوری]]'''
| + | |
| − | * '''[[خانه پورعباس]]'''
| + | |
| − | * '''[[خانه سید علی مقیمی]]'''
| + | |
| − | * '''خانه موسس بانک سپه''' "موسیو لئوپولد گُدار و خانواده اش" محله استادسرا نبش کوچه آتش‌نشانی(متاسفانه این بنای ارزشمند و بی بدیل با بی توجهی شهرداری و میراث فرهنگی رشت تخریب شده است)
| + | |
| − | و...
| + | |
| − | {{سراسرنما|Panorama of Rasht municipality 1.jpg|700px|نمای پانوراما از مجموعه ساختمانهای میدان شهرداری رشت }}
| + | |
| − | | + | |
| − | == سیاست ==
| + | |
| − | | + | |
| − | === نهاداستانداری ===
| + | |
| − | [[پرونده:Governor building of Guilan in Rasht.JPG|400px|بندانگشتی|چپ|ساختمان استانداری گیلان در رشت]]
| + | |
| − | شهر رشت از سال ۱۰۰۴ هـ. ق به فرمان شاه‌عباس مرکز استان [[گیلان]] شد از این زمان به بعد علی رقم کشمکش‌های گوناگون با حکومت‌های مرکزی ایران و همچنین کشمکش‌های درون گیلان رشت همواره مرکز گیلان و اقامت گاه والی گیلان بود در سال ۱۳۰۴ با انتصاب امیراصلان خواجه نوری (نظام الدوله) به سمت استانداری گیلان اولین بار لفظ استاندار برای حاکم گیلان به کار گرفته شد. همچنین در زمان اولین تقسیم بندی استانی کشور که در ۱۹ دی ۱۳۱۶ خورشیدی، با اصلاح قانون تقسیمات کشوری اعمال شد.[[استان یکم]] یکی از ۱۰ استان ایران به مرکزیت رشت بود. این استان شامل شهرهای [[زنجان]]، [[قزوین]]، [[ساوه]]، [[سلطان آباد]]، رشت و [[شهسوار]] می‌بود.
| + | |
| − | | + | |
| − | === نهاد شهرداری ===
| + | |
| − | {{اصلی|شهرداری رشت}}
| + | |
| − | [[شهرداری رشت]]، سازمانی است دولتی که در ۱۲۸۶ خورشیدی تاسیس شد و مسئولیت اداره این کلانشهر را به عهده دارد. مدیریت این سازمان با شهردار رشت است که از طریق آرای [[شورای شهر رشت]] انتخاب میشود و حکم وی توسط وزیر کشور ابلاغ میشود. شهرداری رشت، شامل ۵ منطقه‌است که اداره [[مناطق شهری رشت]] به عهده شهردار منطقه می‌باشدو هر منطقه شامل چند ناحیه شهری است شهر رشت دارای ۱۵ ناحیه شهری میباشد. [[شهرداری رشت]] متشکل از ۵ معاونت است و 12 سازمان زیر مجموعه دارد.
| + | |
| − | | + | |
| − | === کنسولگری ===
| + | |
| − | ==== روسیه ====
| + | |
| − | {{اصلی|کنسولگری روسیه در رشت}}
| + | |
| − | کنسولگری فدراسیون [[روسیه]] در رشت نمایندگی دیپلماتیک روسیه در رشت، استان گیلان ایران است. در حال حاضر ماکسیم آناتولییویچ بارانوف سرکنسول و آقای آندرئی الکساندروویچ آلنکین معاونت این سرکنسولگری را بر عهده دارند<ref>http://web.archive.org/web/20091112072256/http://www.rusembiran.ru/Fa/Iran/Consular/RashtPage/Index.aspx</ref>و حوزه فعالیت آن در پنج استان گیلان، مازندران، گلستان، اردبیل و آذربایجان شرقی است. این کنسولگری روزانه پذیرای متقاضیان روادید است.<ref>[http://www.gilannews.ir/2174.html کنسولگری روسیه (گیلان نیوز)]</ref>
| + | |
| − | ==== تاریخچه ====
| + | |
| − | در زمان قاجار، به موازات توسعه اقتصادی میان ایران و روسیه، تجارت نوغان و سایر محصولات گسترش پیدا کرد. به این ترتیب رشت در قرن ۱۹ میلادی به دروازه اروپا بدل شد. گریگوری والریانویچ ملگونف، سیاح روس که سال ۱۲۷۵ هجری قمری به رشت سفر کرده بود، در خاطرات خود نوشته است که این شهر در آن روزگار دارای ۵۴۶ خانه، ۱۰۲۱ مغازه و ۲۷ هزار و ۳۱۴ نفر جمعیت بوده است.
| + | |
| − | در این زمان اعتبار سیاسی رشت به حدی بود که دولتهای [[روسیه]]، [[بریتانیا]] و [[عثمانی]] در شهر رشت کنسولگری داشتند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =ملگونف گریگوری والریانویچ (1364)، سفرنامه ملگونف به سواحل جنوبی دریای خزر، تصحیح و ترجمه مسعود گلزاری، تهران، انتشارات دادجو. |نشانی=http://www.mashreghnews.ir/fa/news/308266 |عنوان=ماجراهای یک فرانسوی در رشت | ناشر =گروه تاریخ مشرق |تاریخ =۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۳ |تاریخ بازبینی=۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۳ }}</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | == اماکن تفریحی رشت ==
| + | |
| − | === پارک‌ها ===
| + | |
| − | [[پرونده:Mohtasham park in Rasht.jpg|400px|بندانگشتی|باغ محتشم در رشت]]
| + | |
| − | [[پرونده:Woodhouse.jpg|400px|بندانگشتی|خانهٔ گردشگری در بوستان ملت رشت]]
| + | |
| − | | + | |
| − | شهر رشت داری ۴۰ پارک فعال است که بسیاری از آنها مانند سبزه میدان دارای قدمت تاریخی اند. از این تعداد ۱۰ پارک در منطقه یک،۷ پارک در منطقه دو،۱۱ پارک در منطقه سه و۱۲ پارک در منطقه چهار شهر رشت قرار دارند. و منطقه ۵ فاقد پارک است.<ref>[http://www.rashtparks.ir/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=25%20%20&PageId=2295&codeV=1&tempname=park2 سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری رشت]</ref> سرانه فضای سبز رشت کمتر از میانگین و استاندارد کشوری و حتی شهرهای کویری ایران کمتر است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.mehrnews.com/detail/News/2381907 |عنوان=سرانه فضای سبز رشت کمتر از شهر کویری یزد است | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref> در سالهای اخیر از سوی [[شهرداری رشت]] فاز اول [[پارک مفاخر رشت|پارک مفاخر]] این شهر برای افزایش سرانه فضای سبز احداث شده و فاز دوم این پارک با توجه به قرار گرفتن چند خانه سازمانی اداره جنگلها و مراتع علی رغم وجود مصوبه دولت قابل استفاده برای عموم مردم نیست. پارک 400 هکتاری لاکان از دیگر وعده‌های استانداری گیلان برای جبران فقر فضای سبز کلانشهر رشت است که تاکنون عملیات اجرایی آن آغاز نشده است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://mant4.rasht.ir//ShowPage.aspx?page_=news&lang=1&tempname=it&sub=27&PageID=5297&PageIDF=39 |عنوان=پروژه احداث پارك مفاخر رشت | ناشر =وبگاه منطقه 4 شهرداری رشت |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://shabestan.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=43&Id=389888 |عنوان=رشت با وجود حاصلخیزی از فضای سبز کافی محروم است | ناشر =خبرگزاری شبستان |تاریخ =93/05/07 |تاریخ بازبینی=93/05/07 }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://shabestan.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=43&Id=389890 |عنوان=فضای سبز شهر رشت 76 درصد با استانداردهای جهانی فاصله دارد | ناشر =خبرگزاری شبستان |تاریخ =۱۳۹۳/۵/۷ |تاریخ بازبینی=۱۳۹۳/۵/۷ }}</ref> از جمله بزرگترین پارک‌های شهر رشت عبارتند از:
| + | |
| − | * بوستان ملت
| + | |
| − | * [[باغ محتشم]]
| + | |
| − | * [[پارک مفاخر رشت|پارک مفاخر]]
| + | |
| − | * بوستان کشاورز
| + | |
| − | * بوستان دانشجو
| + | |
| − | | + | |
| − | === سینماهای رشت ===
| + | |
| − | نخستین فیلم در ایران به سال ۱۳۱۱ ساخته شد. این فیلم صامت که «لآبی و رابی» نام داشت به کارگردانی آوانس اوگانیانس عرضه گردید که ابتدا در تهران و سپس در برخی از شهرهای گیلان نمایش داده شد.
| + | |
| − | یک سال بعد فیلم ناطق فارسی «دختر لُر» در بمبئی هندوستان ساخته شد. این فیلم در اغلب [[شهرهای ایران]] از جمله رشت روی پرده سینما آمد.
| + | |
| − | آغاز نمایش فیلم در گیلان به دهه ۱۲۹۰ خورشیدی یعنی تقریبن همزمان با آغاز فعالیت هالیوود در امریکا برمی‌گردد که متعاقب آن اندکی بعد اولین سینما در رشت تحت نام سینما ایران احداث گردید. در این دهه در سالن «اجتماعات فرهنگ» واقع در شمال غرب سبزه‌میدان رشت، هفته‌ای یکبار توسط شخصی به نام «الوش‌بیک» فیلم نمایش داده می‌شد. چندی بعد «کریشا مایاک» در این محل سینما ایران را تاسیس کرد.
| + | |
| − | این سینما دارای دو سالن تابستانی و زمستانی بود. قیمت بلیط ۱۰ شاهی، یک ریال و یک ونیم ریال بود. در سال ۱۳۳۶ خورشیدی پرده سینما به «سینماسکوپ» تبدیل شد.
| + | |
| − | سینما ایران تا سال ۱۳۴۵ خورشیدی به کار خود ادامه داد و در این سال تعطیل گردید. در حال حاضر از محل آن به صورت پارکینگ استفاده میشود.<ref>[http://v6rg.com/?p=67 سینمای گیلان از نگاه آمار (ورگ)]</ref>سایر سینماهای رشت عبارتند از:
| + | |
| − | * سینما سپیدرود (سینما سهیلا سابق) <دارای دو سالن نمایش با فیلم مجزا>
| + | |
| − | * سینما ۲۲ بهمن (سینما شهرطلایی سابق)
| + | |
| − | * سینما میرزاکوچک (سینما آسیا سابق)
| + | |
| − | * سینماانقلاب (تعطیل شده)(سینما کوروش سابق)
| + | |
| − | * سینما آبشار (تعطیل شده)
| + | |
| − | * سینما سعدی (تعطیل شده)
| + | |
| − | * سینما قدس (تعطیل شده)
| + | |
| − | * سینما فلسطین (سینما مولن روژ سابق که آتش گرفت و بعد هم تعطیل شد)
| + | |
| − | * سینما صحرائی واقع در سبزه‌میدان رشت که هم اکنون سال‌هاست به یک پارکینگ خودرو در ورودی استادسرا تبدیل شده است)
| + | |
| − | | + | |
| − | === هتل‌ها ===
| + | |
| − | امروزه رشت علی رغم گردشگرپذیر بودن با بحران هتل مواجه است و از حداقل‌های استانداردهای جهانی در این زمینه محروم است<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.tasnimnews.com/Home/Single/516186 |عنوان= شهرداری آمادگی آماده‌سازی هتل ایران رشت را دارد | ناشر = |تاریخ =۱۳۹۳/۰۷/۰۹ |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://rasht.ir/ShowPage.aspx?page_=news&lang=1&tempname=maintemp&sub=0&PageID=6202&PageIDF=2 |عنوان=در نشست با فعالان حوزه گردشگری مطرح گردید:رونق گردشگری و توریسم با مشارکت تمامی فعالان گردشگری میسر می گردد | ناشر =شهرداری رشت |تاریخ =۱۳۹۳/۰۷/۰۹ |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | کلانشهر توریستی رشت فاقد هتل ۵ ستاره گرید تاپ است و تنها یک هتل ۵ ستاره قدیمی گرید A و یک هتل ۴ ستاره و درمجموع دارای ۶ هتل و تعدادی مسافرخانه و مهمان‌پذیر است.هتل درنای رشت که عملیات اجرایی ساخت آن با استاندارهای اروپایی و اتاق‌های رویال در سال ۱۳۸۴ در بلوار ولیعصر آغاز شده و قرار بود یکساله به بهره برداری برسد با گذشت نزدیک به یک دهه نیمه کاره رها شده است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.setko.com/last/index.php/archive/news/498 |عنوان= طراح «ميامي بيچ» آمريكا، در رشت هتل 5 ستاره مي‌سازد | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://old.acecr.ac.ir/frmArticle_fa-IR.aspx?ID=31250&CategoryID=22 |عنوان=هتل بين‌المللي درنا سال آينده در رشت به بهره برداري مي‌رسد | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | هتل‌های شهر رشت عبارتند از<ref>[http://www.persianhotel.net/Persian/ResultKey/Default.aspx?CityName=رشت&Model=هتل لیست هتل‌های رشت (پرشین هتل)]</ref>:
| + | |
| − | {| class="wikitable"
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | ! ستاره !! آرم !! نام !! تعداد اتاق !! گرید
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ★★★★★ || - || [[هتل کادوس|هتل بزرگ کادوس]] || ۹۸ || پنج‌ستاره عادی
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | T★★★★ || - || هتل شبستان || ۵۰ || چهارستاره تاپ
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ★★★ || - || هتل پردیس || ۵۰ || سه ستاره عادی
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | T★★ || - || هتل پامچال || - || دوستاره تاپ
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ★★ || - || هتل اردیبهشت || - || دوستاره عادی
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ★ || - || هتل کیوان || - || یک‌ستاره عادی
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | === نمایشگاه بین‌المللی رشت ===
| + | |
| − | محل موقت نمایشگاه بین‌المللی رشت در بلوار خلیج فارس رشت در فضای بالغ بر ۱۰۰۰۰ متر مربع میباشد، که در یک سالن یک شرکت ورشکسته واقع است.<ref>[http://www.rashtfair.com/ شرکت نمایشگاه بین‌المللی گیلان]</ref>
| + | |
| − | وعده‌های مختلفی توسط مسئولین استان گیلان و شهر رشت برای احداث نمایشگاه بین اللملی استاندارد در رشت داده شده است که آخرین وعده توسط سازمان همیاری شهرداری‌های استان گیلان در بهمن ۱۳۹۲ برای احداث نمایشگاه، هتل، مجتمع تجاری و مسکونی در زمینی به مساحت ۱۲ هکتار در رشت اعلام شده است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://gilan.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=69149 |عنوان=زمین احداث مجهزترین نمایشگاه بین‌المللی رشت جانمایی شد | ناشر =ایسنا |تاریخ =1392/11/09 |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://guilanian.ir/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9-%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA/ |عنوان=نمایشگاه بین المللی در طالع گیلان وجود ندارد !؟ | ناشر =گیلانیان |تاریخ =۱۲ بهمن ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | === موزه‌ها ===
| + | |
| − | شهر رشت با توجه به تاریخی بودن استان گیلان دارای موزه‌های جذاب و دیدنی است این موزه‌ها عبارتند از:
| + | |
| − | * موزه سردارجنگل
| + | |
| − | * [[موزه رشت]] (تأسیس ۱۳۴۹ - واقع در خیابان بیستون)
| + | |
| − | * [[موزه میراث روستایی گیلان]] (واقع در بلوار خلیج فارس (جاده رشت - تهران)، [[پارک جنگلی]] سراوان)
| + | |
| − | | + | |
| − | == آموزش ==
| + | |
| − | === عمومی ===
| + | |
| − | ==== تاریخچه ====
| + | |
| − | گام‌های نخستین [[آموزش و پرورش در ایران]] پس از اسلام بر بنیان‌های دینی تکیه داشته و مساجد و مکتب‌خانه‌ها در آغاز مسیر این حرکت قرار داشتند.
| + | |
| − | مساجد نخستین جایی بود که برای آموزش مورد توجه قرار گرفت. در استان گیلان نیز مانند سایر نقاط کشور نخستین گام‌های آموزش از مساجد و مکتب‌خانه‌ها آغاز گردید.
| + | |
| − | نخستین مدرسه جدید در گیلان در سال ۱۳۱۴ ه. ق در زمان حکومت شعاع السلطنة در گیلان آغاز به کار کرد. در این مدرسه درس‌هایی مانند: زبان فرانسه، روسی، صرف و نحو، [[کلیات سعدی]] و [[قرائت قرآن]] تدریس می‌شد. پس از تأسیس نخستین مدرسه به سبک جدید مدارس دیگری نیز از سوی افراد و انجمن‌های مختلف تأسیس گردید.
| + | |
| − | نخستین مدرسه دخترانه به نام «شمسیه» در سال ۱۳۲۷ ه. ق (یعنی پس از گذشت سیزده سال از تأسیس اولین مدرسه پسرانه) به کوشش شیخ علی طالقانی (تنها) تأسیس گردید.
| + | |
| − | اولین هنرستان گیلان نیز به نام «مدرسه فلاحت» به وسیله حاج میرزا حسن خان اسفند یاری (محتشم السلطنة) در سال ۱۳۲۵ ه. ق تأسیس گردید. مدیریت این مدرسه را میسو لافون فرانسوی بر عهده داشت و در آن به تدریس [[علوم کشاورزی]] و پرورش کرم‌ابریشم پرداخته می‌شد.
| + | |
| − | در این رهگذر برخی از خارجیان مقیم ایران و اقلیتهای مذهبی در گیلان مدارسی را بنیان نهادند. در سال ۱۲۹۰ ه. ق ارامنه مدرسه‌ای به نام «انوشیروان» در رشت بنا نهادند. مبلغین پروتستان آمریکایی مدرسه متوسطه پسرانه‌ای، در سال ۱۳۱۳ ه. ق در رشت تأسیس کردند و در پی آن آمریکایی‌ها در سال ۱۳۲۴ ه. ق مدرسه متوسطه دخترانه‌ای نیز تأسیس نمودند. همزمان با شروع نهضت جنگل (۱۲۹۳ـ۱۳۰۰ ه. ش) مدارسی نیز از طرف جنگلی‌ها تأسیس گردید. جنگلی‌ها در مرامنامه خود، تحصیلات ابتدایی را برای کودکان اجباری نموده و تحصیلات متوسطه و عالی را برای افراد با استعداد مجانی و الزامی دانستند.<ref>[http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=آموزش_و_پرورش_در_استان_گیلان تاریخچه آموزش و پرورش ایران (ویکی اطلس فرهنگی ایران به نقل از آموزش و پروش)]</ref>
| + | |
| − | ==== نواحی ====
| + | |
| − | در تير ماه ۱۳۴۰ به علت گستردگي سطح مدارس حيات اداره‌ي آموزش و پرورش شهرستان رشت پايان گرفت ادارات آمــوزش و پرورش نـاحيه‌ي يك و دو رشت تأسيس گرديد. از آن زمان به رغم رشد جمعیت، وسعت و گستردگی مدارس تغییری در سازماندهی آموزش عمومی رشت ایجاد نشده است.<ref>http://cms.medu.ir/IranEduThms/theme2/cntntpge.php?pgid=99&rcid=2</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | === عالی ===
| + | |
| − | | + | |
| − | اولین مرکز [[آموزش عالی]] در گیلان، در سال ۱۳۴۴ خورشیدی، با گشایش آموزشگاه عالی پرستاری، آغاز به کار کرد و در پی آن، [[مدرسه عالی بازرگانی]] رشت، در سال ۱۳۴۸ خورشیدی و مدرسه عالی پرستاری، در سال ۱۳۵۵ خورشیدی، تأسیس گردیدند. پس از آنها، دانشگاه گیلان، در راستای قراردادی میان ایران و آلمان غربی، در سال ۱۳۵۳ خورشیدی، تاسیس شد و از سال ۱۳۵۶ خورشیدی؛ کار خود را با پذیرش ۱۵۵ دانشجو در ۹ رشته، آغاز کرد. پس از انقلاب اسلامی ایران، مدرسه عالی مدیریت گیلان در لاهیجان و مدرسه عالی بازرگانی رشت، با دانشگاه گیلان، ادغام شدند.<ref>[http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=آموزش_عالی_در_استان_گیلان آموزش عالی در استان گیلان - ویکی اطلس فرهنگی ایران]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | شهر رشت فاقد دانشگاه صنعتی و دانشگاه تحصیلات تکمیلی دولتی میباشد و دارای ۲ دانشگاه دولتی، سه واحد دانشگاهی آزاد اسلامی، دانشگاه پیام نور، ۲ آموزشکده فنی دولتی ودانشگاه جامع علمی کاربردی تعدادی موسسه آموزش عالی غیر دولتی به شرح زیر میباشد:
| + | |
| − | * [[دانشگاه گیلان]]
| + | |
| − | * [[دانشگاه علوم پزشکی گیلان]]
| + | |
| − | * [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت]]
| + | |
| − | * [[دانشگاه آزاد اسلامی پردیس تحصیلات تکمیلی علوم و تحقیقات گیلان]]
| + | |
| − | * [[دانشگاه علم و فرهنگ]] شعبه رشت
| + | |
| − | * [[دانشگاه پیام نور مرکز رشت]]
| + | |
| − | * [[دانشگاه فرهنگیان]] رشت
| + | |
| − | * [[دانشگاه جامع علمی کاربردی]] واحد گیلان
| + | |
| − | * [[آموزشکده فنی و مهندسی شهید چمران رشت]]
| + | |
| − | * آموزشکده دخترانه دکتر معین رشت
| + | |
| − | * [[دانشگاه پیام نور]] مرکز رشت
| + | |
| − | * مرکز آموزش عالی راهبرد شمال
| + | |
| − | * موسسه آموزش عالی سردار جنگل
| + | |
| − | * موسسه آموزش عالی جابرابن حیان
| + | |
| − | * مرکز آموزش عالی احرار رشت
| + | |
| − | * مرکز آموزش عالی کادوس رشت
| + | |
| − | * مرکز آموزش عالی کوشیار رشت
| + | |
| − | * دانشکده سما رشت
| + | |
| − | | + | |
| − | === حوزوی ===
| + | |
| − | [[پرونده:Rasht Amir al momenin Hawza.jpg|500px|بندانگشتی|فاز یک حوزه علمیهٔ امیر المؤمنین رشت بزرگترین حوزه علمیهٔ خاورمیانه (مجاور بزرگراه خلیج فارس)]]
| + | |
| − | در مورد آغاز فعالیت‌های دینی در شهر رشت تارخ دقیقی در دست نیست اما بسیاری از مشاهیر علم دین از دیار گیلان برخاستند به عنوان مثال [[سلار دیلمی]] صاحب کتاب معروف «المراسم العلویه فی الاحکام النبویه» که در اوایل قرن پنجم بعد از فوت [[شیخ طوسی]]، مرجع علی الاطلاق شیعه در نجف بود، شاگرد سید مرتضی و [[شیخ مفید]] بود که بعد از رحلت شیخ، مرجعیت شیعه را عهده‌دار شد. وی که از راه حلب به ایران می‌آمد در خسروشاه تبریز بیمار میشود و در آنجا فوت میکند و قبرش در این شهر است. این مسئله حاکی از آن است که از اواخر قرن چهارم عالمایی از این منطقه برخاسته‌اند.[[کوشیار گیلانی|ابوالحسن کوشیار دیلمی]]، ریاضیدان و منجم معروف ایرانی و استاد ریاضیات و نجوم [[بوعلی سینا]] که در قرن ششم کتاب وی به زبان چینی ترجمه و در چین تدریس می‌شد، اهل گیلان بود. [[میرزای قمی]] اهل شفت هستند، حاج سید محمدباقر شفتی معروف به «حجت‌الاسلام شفتی» بنیانگذار مسجد سید اصفهان از شفت است، [[ملا عبدالرزاق لاهیجی]] داماد [[ملاصدرا]] اهل لاهیجان است، حاج شیخ عبدالله مازندرانی که در اصل مازندرانی نیست و اهل [[دیوشل]] گیلان است و چون تحصیلات ابتداییش در مازندران بوده است به عنوان [[شیخ عبدالله مازندرانی|آقا شیخ عبدالله مازندرانی]] معروف است و هم اکنون خانواده‌اش در لاهیجان هستند، حاج شیخ شعبان دیویشلی، مجتهد معروف اهل لاهیجان است، شریف لاهیجی، صاحب «تفسیر شریف لاهیجی»، شیخ هاشم اشکوری که استاد [[آیت‌الله شاه‌آبادی]] «استاد امام» بود که او هم شاگرد مرحوم [[میرزا ابوالحسن جلوه]] بود و فلسفه ملاصدرا را از آن طریق به امام (ره) منتقل کرد، همگی از دیار گیلان بوده‌اند. وجود این افراد حاکی از آن است که تحصیل علم دین در گیلان سابقهٔ دیرین دارد و شهر رشت هم به عنوان شهر مهم این خطه از این مسئله مستثنی نیست. از جمله مهم ترین و تاریخی ترین حوزه‌های علمیه رشت عبارتند از:
| + | |
| − | | + | |
| − | * '''حوزه علمیه صالح آباد''':حوزه علمیه صالح آباد چهره‌های علمی و فرهنگی زیادی را تربیت نموده؛ و به جهت تدرّس میرزا کوچک‌خان جنگلی (میرزا یونس) معروف به مدرسه میرزا کوچک نیز شده است. بانی اصلی مدرسه و مسجد حاج حسن آقا فرزند آقا احمد کلانتر بود؛ که به تاسیس و ساخت مدارس علوم دینی و مساجد و تکایا برای برگزاری سوگواری ابا عبدالله الحسین (ع) رغبت داشت. طلاب حوزه علمیه صالح‌آباد از همان زمان جزء پیشروان راه آزادی بودند که از جمله آنها می‌توان، از زنده‌یاد [[میرزا کوچک خان]]، [[کسمایی|حاج حسن کسمایی]]، محمد انشایی و سید حبیب‌الله مدنی نام برد. لازم بذکر است که مسجد و مدرسه حاج حسن تکیه‌ای داشته که به عنوان محل پذیرایی شاعران و عالمانی بوده که هر چند وقت وارد رشت می‌شدند و در آنجا سکونت می‌کردند. همچنین مسجد مدرسه صالح آباد در سال ۱۳۴۱ شمسی تعمیر وباز سازی شد. قدمت این مدرسه نزدیک به ۱۵۰ سال میباشد. در سال ۱۳۸۳ براثر برف شدید ساختمان مدرسه کاملاً تخریب شد و در سال ۱۳۸۸از اساس و پایه ساخته شد.
| + | |
| − | * '''حوزه علمیه خواهران رشت''': مدرسه دینی خواهران رشت ۱۵۰ سال سابقه تاریخی دارد، البته این مدرسه در گذشته به نام حوزه خواهران نبوده، بلکه با نام مدرسه حاج سمیع خوانده می‌شد که در دورهٔ پهلوی آن را «شاهدخت» نامیدند این مدرسه با نظر آیت‌الله شرعی، علیرغم مخالفت برخی از علمای منطقه و با استفتاء از رهبری، تخریب شد و هم اکنون در حال نوسازی در سه طبقه است.<ref>[http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=117120 گذشته و حال حوزه علمیه گیلان]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | * '''حوزه علمیه امیرالمؤمنین رشت بزرگترین حوزه خاورمیانه'''<ref>[http://www.mehrnews.com/detail/News/2143590 افتتاح بزرگترین حوزه علمیه خاورمیانه در رشت/ تحولی عظیم در توسعه علوم دینی در منطقه (خبرگذاری مهر)]</ref>''':'''این حوزه با مساحت ۴۰ هکتار با زیربنای ۷۱ هزار مترمربع با اعتباری بالغ بر بیست و پنج میلیارد تومان با ۴ طبقه احداث شده است. فاز نخست این حوزه ۳۰۰ طلبه شامل ۱۵۰ طلبه داخلی و ۱۵۰ طلبه خارجی را پذیرش میکند. این حوزه با حضور آیت‌الله [[جعفر سبحانی]] [[مرجع تقلید]] شیعیان، آیت‌الله محمدی‌گلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری، آیت‌الله رسولی محلاتی، [[حجت‌الاسلام والمسلمین]] احمد مروی، [[محمدباقر نوبخت]] سخنگوی دولت، نمایندگان گیلانی مجلس شورای اسلامی، [[استاندار گیلان]] و جمع زیادی از علما و مدیران دستگاه‌های اجرایی استان گیلان در پنجم مهر ماه سال ۱۳۹۲ به بهره‌برداری رسید.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920704000088 بزرگترین حوزه علمیه خاورمیانه در رشت (خبر گذاری فارس)]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | == اقتصاد ==
| + | |
| − | === تجارت ===
| + | |
| − | شهر رشت نزدیک ترین شهر بزرگ به [[بندر انزلی]] (بزرگترین بندر شمال کشور) و مرز [[آستارا]] (امن ترین مرز زمینی کشور) است این شهر تخلیه گاه بسیار مناسب برای کالاها به مقصد شمال شرق و شمال غرب کشور است و قرار گیری آن در مسیر کریدور شمال جنوب به همراه توریسم پذیری گسترده موقعیت ممتازی در زمینهٔ تجارت برای این شهر فراهم کرده است. همین مسائل باعث شده که این شهر در طول تاریخ به عنوان یک شهر تجاری شناخته شود. هرچند عواملی نظیر عدم ارتباط گسترده تجاری با [[شوروی سابق]] و متعاقب آن محور قرار گرفتن خلیج فارس برای صادرات و واردات و همچنین تاءخیر فراوان در تکمیل کریدور شمال جنوب چه از طریق آزاد راه و چه از طریق راه آهن باعث شده بود که نقش شهرهای استان گیلان در تجارت کمرنگ شود ولی امروزه با توجه به وجود پنج کشور در حاشیه دریای کاسپین، تکمیل آزاد راه رشت-قزوین([[آزادراه ۱ (ایران)]])و در شرف افتتاح قرار گرفتن راه آهن قزوین-رشت برای این شهر نقش مهمی در زمینه بازرگانی متصورند.<ref>[http://www.iribnews.ir/NewsText.aspx?ID=2114913 برگزاری همایش توسعه روابط تجاری گیلان با هندوستان در رشت]</ref><ref>[http://www.asriran.com/fa/news/104208/مشارکت-بانک-تجارت-در-آزادراه-قزوینرشت مشارکت بانک تجارت در آزادراه قزوین-رشت (عصر ایران)]</ref>
| + | |
| − | تجارت نظامند و نوین در شهر رشت به سال ۱۳۰۴ بر می‌گردد. در این سال مطابق دستور فلاحت و تجارت و فواید عامه وقت و بنا به پیشنهاد تجار رشت و به موجب مواد ۱ و ۲ نظام نامه اتاق‌های تجارت مصوبه هیاًت وزیران اتاق تجارت رشت با ۱۶ نفر عضو تکشیل شد.
| + | |
| − | حوزه عملیاتی اتاق، استان گیلان بوده، اولین جلسه آن به ریاست آقای حاج علی آقای گیلانی در تجارتخانه ایشان تشکیل گردید.
| + | |
| − | براساس همین نظامنامه در تاریخ ۲۵ تیر ماه ۱۳۰۸ اتاق تجارت رشت همزمان با اتاق‌های تبریز، مراغه، مهد، قزوین، ساری تشکیل و رسمیت یافت. اولین جلسه اتاق تجارت در نهم مرداد ماه ۱۳۰۸ در منزل آقای احمد سیگارودی و با حضور (افشار) حکمران گیلان تشکیل شد. در آن زمان مسایل اتاق در روزنامه‌ای به نام روزنامه عصر جدید از انتشارات اتاق تهران منتشر می‌شد.
| + | |
| − | دوسال بعد انحلال کلیه اتاق‌ها پیش آمد تا اینکه مجلس شورای وقت قانون تاسیس اتاق‌های بازرگانی را تصویب کرد و در سال ۱۳۱۰ انتخابات اتاق رشت با حضور حکمران وقت گیلان (افشار) در محل فرمانداری رشت تشکیل شد.
| + | |
| − | در آن زمان دو اتاق یکی به نام بازرگانی و دیگری به نام اتاق صنایع و معادن وجود دات که در سال ۱۳۴۹ این دو اتاق با هم ادغام گردید و به نام اتاق بازرگانی و صنایع و معادن نام گذاری شد.
| + | |
| − | فعالیت اتاق تا پیروزی انقلاب اسلامی ابتدا با انتخابات هر دو سال یکبار و بعد هر چهار سال یکبار انجام می‌گرفت و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با استناد تلگراف اتاق مرکزی ایران از طرف استانداری گیلان سه نفر به عنوان سرپرست اتاق رشت و به نام هیاًت رپیسه موقت انتخاب و اداره امور اتاق را بعهده گرفتند که این روال تا سال ۱۳۶۲ ادامه داشت و در سال ۱۳۶۲ اولین انتخابات اتاق رشت بعد از پیروزی انقلاب اسلامی انجام گرفت که طی آن نفر عضو انتخابی و چهار نفر انتصابی به عنوان هیاًت نمایندگان برگزیده شدند.
| + | |
| − | چهارمین دوره انتخابات در تاریخ ۱۳۷۷/۱۰/۲۵ برگزار گردیدو بالاخره پنجمین دوره انتخابات هیاًت نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن رشت در تاریخ ۱۳۸۱/۱۲/۷ برگزار شد.<ref>[http://iccima.ir/fa/component/mtree/اتاق‌های%20شهرستان‌ها/اتاق%20رشت.html اتاق بازرگانی صنایع معادن کشاورزی ایران (اتاق رشت)]</ref>
| + | |
| − | === کشاورزی ===
| + | |
| − | استان گیلان غنی ترین استان کشور از نظر تولید محصولات کشاورزی است این استان دارای:
| + | |
| − | * رتبهٔ نخست کشوری در تولید ماکیان<ref>[http://www.iranianagriculture.com/ministry-agricultural-jihad/3708.html سایت کشاورزی ایران]</ref>
| + | |
| − | * رتبه نخست ایران در کشت مکانیزه برنج<ref>[http://www.mehrnews.com/detail/News/2049012 کشت مکانیزه برنج (خبرگذاری مهر)]</ref>
| + | |
| − | * رتبه نخست کشور در تنوع محصولات<ref>[http://guilan.irib.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=75494:رتبه-نخست-گیلان-در-تنوع-محصول&catid=618:آرشیو-کلی-خبر&Itemid=242 رتبه نخست گیلان در تنوع محصول (خبر گیلان)]</ref>
| + | |
| − | و بسیاری از مزایای کشاورزی دیگر است و از این بین شهرستان رشت با ۶۴هزار ۲۵۰هکتار زمین زراعی که ۷۵ هزار بهر ه بردار در۶بخش و۱۸دهستان این شهرستان فعالیت میکنند و حاصل آن سالانه ۲۹۵هزار ۵۵۰تن شلتوک است که از این میزان شلتوک ۱۷۷هزار و ۳۰۰تن برنج سفید استحصال میشود و همچنین با تولید ۱۰درصد برنج سفید کشور رتبه اول را در زمینه تولید برنج سفید در کشور دارد و یکی از شهرستانهای برنج خیز کشور است وحدود یک درصد برنج استان را تولید میکند. البته توسعه شهرنشینی باعث کاهش اقبال به کشاورزی شده ولی هنوز هم مزارع کشاورزی حتی در نواحی درونی شهر و در حاشیه خیابان‌های شهر دیده می‌شوند که در بین کلانشهرهای ایران بی نظیر است.<ref>[http://alikazemi1359.blogfa.com/post/7 کشاورزی رشت (صومعه سرا نیوز)]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | === صنعت ===
| + | |
| − | رشت در گذشته قطب تولیدات نساجی ایران بود در سالیان اخیر بسیاری از کارخانجات بزرگ صعنتی در رشت به حالت تعطیل در آمده‌اند و بسیاری از کارخانه‌ها و شرکتهای فعال نیز با ظرفیت کم و با مشکلات زیاد مشغول به فعالیت هستند. از جمله مهم ترین شرکتهای غیر فعال که تاکنون اقداماتی برای احیا این شرکت ها صورت نگرفته عبارت اند از: شرکت صنایع پوشش ایران، شرکت الکتریک ایران رشت، شرکت فرش گیلان، شرکت کنف کار، شرکت صنایع تندر
| + | |
| − | مهم ترین عوامل عدم توسعه صنعتی رشت کج نظری‌ها در زمینهٔ بخشی نگری مسئولان و تاکید بر توسعه کشاورزی به صورت محض در آمایش سرزمینی گیلان بر پایه کشاورزی توسط دولت از توسعه صنعتی محروم مانده است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.tasnimnews.com/Home/Single/461693 |عنوان=توزیع قطره‌چکانی اعتبارات مشکل افتتاح پروژه‌های کشور است | ناشر =خبرگزاری تسنیم |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | از جمله مهم ترین صنایع فعال رشت عبارتند از: گروه صنعتی ایران رادیاتور، مجتمع فولاد گیلان، فومن شیمی، سبحان دارو، پارس خزر، کاشی خزر، کاسپین تامین، سبحان انکولوژی
| + | |
| − | و....<ref>[http://gilan.mim.gov.ir/index.php?module=content&func=viewpage&pageid=6171 پورتال سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گیلان]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== مراکز صنعتی ====
| + | |
| − | ===== شهرصنعتی رشت =====
| + | |
| − | {{اصلی|شهرصنعتی رشت}}
| + | |
| − | شهرصنعتی رشت در سال ۱۳۵۳ هجری شمسی تاسیس شد. این شهر صنعتی که یکی از پنج شهر صنعتی بزرگ کشور است و دومین شهرصنعتی خصوصی ایران است در ۱۲ کیلومتری جنوب شهر رشت و در مکانی بسیار زیبا واقع است. تأسیسات زیر بنایی کم‌نظیر شهر صنعتی رشت، این مکان را در زمره مناسب ترین محل‌ها برای اجرای طرح‌های بزرگ صنعتی قرار داده‌است.
| + | |
| − | سهامداران فعلی شهر صنعتی عبارتند از: شرکت شهر صنعتی البرز، شرکت سرمایه‌گذاری بانک صنعت و معدن، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، شرکت کارگزاری بانک کشاورزی، شرکت ساتکاب وابسته به [[وزارت نیرو]] و شرکت خدمات مدیریت غدیر.
| + | |
| − | شهر صنعتی رشت طبق مصوبات اولیه در وسعتی به میزان ۲۲۸۸ هکتار طراحی و ۵۲۰ هکتار آن آماده‌سازی و بخش عمده‌ای به متقاضیان واگذار گردیده‌است که با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام شده، بر اساس تقاضا قابل توسعه میباشد.
| + | |
| − | در حال حاضر تعداد ۲۸۰ واحد صنعتی در این شهر وجود دارد که از این تعداد ۱۴۰ واحد در حال کار است.<ref>[http://ricityco.com/farsi.htm شرکت شهر صنعتی رشت]</ref>
| + | |
| − | {{سراسرنما|Rasht Industrial City.JPG|1000px|شهر صنعتی رشت یکی از پنج شهر صنعتی بزرگ ایران(سراسرنما از ضلع غربی و مجاور محور شفت به سراوان)}}
| + | |
| − | | + | |
| − | ===== شهرک صنعتی سپیدرود رشت =====
| + | |
| − | تنها شهرک صنعتی دولتی ایجاد شده در سال ۱۳۸۶ توسط شرکت شهرک‌های صنعتی گیلان در رشت [[شهرک صعنتی سپیدرود رشت]] است.موقعيت استراتژيك این شهرک، نزديكي به راه آهن در حال احداث رشت - قزوين و نزديكي به شهر رشت، موقعيت مناسبي را براي اين شهرك ايجاد كرده به گونه‌اي كه به دليل درخواست هاي متعدد سرمایه‌گذاران و متقاضيان فراوان افزايش عرصه از ۲۰۰ هكتار به ۹۰۰ هكتار در دستور كار هيات دولت قرار گرفت و مصوب شد. رعايت اصول زيست محيطي و موقعيت هاي منطقه اي مركز استان و بیشترین نیروی بیکار جویای کار فعال و تحصیلکرده استان گیلان در رشت از دیگر ویژگی‌های این شهرک صنعتی است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://gilan.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=45434 |عنوان=شهرك صنعتي سپيدرود رشت يكي از نقاط قوت استان است | ناشر =خبرگزاری ایسنا |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | == تقسیمات شهری ==
| + | |
| − | === گسترش شهر ===
| + | |
| − | [[پرونده:Rasht map in different ages.jpg|500px|بندانگشتی|نقشه ی سطح کالبدی شهر رشت در گذر زمان]]
| + | |
| − | [[پرونده:Rasht city.jpg|500px|بندانگشتی|چپ|روند افزایش سطح کالبدی شهر رشت تا سال ۱۳۸۵]]
| + | |
| − | روند توسعهٔ شهر رشت را می‌توان به دو دوره پیش از پهلوی و پس از آن تقسیم کرد:
| + | |
| − | ;الف) توسعه شهر رشت از آغاز تاپهلوی:
| + | |
| − | نام رشت در متون تاریخی در کتاب جغرافیایی حدود العالم من المغرب الی المشرق که در سال ۳۷۲ ه. ق. نگارش یافته است، آمده که (رشت از آبادی‌های کهن ایران است). شهر کنونی رشت درادوار گذشته به صورت روستایی بین دو منطقه گیلان (بیه پیش و بیه پس با مرکزیت شهرهای فومن و لاهیجان) قرار
| + | |
| − | در دوره شاه طهماسب، رشت اهمیت اقتصادی و سیاسی، داشت<ref>(مهندسین مشاور طرح و کاوش، ج 2. 1386. 2)</ref>فراوانی یافت.<ref>(باباپور، 45:1389)</ref> با سقوط پایتخت صفویان به وسیله افغانها، استان گیلان به اشغال روس‌ها درآمد. در ابتدا اشغال شهر رشت، برای تأمین زمین تقریباً پانزده مایل به طرف جنوب از بیشه زارها پاک شد..<ref>(عظیمی، 1381. 77)</ref><ref>(حسینی، 107:1383)</ref> در دوره قاجاریه، شهر رشت با ساخت و گسترش بازارهای باربندان (ساغری سازان) و ساروق بندان در مرکز شهر، بطور چشمگیری توسعه یافت.<ref>(مهندسین مشاور طرح و کاوش، ج2. 1386.8)</ref>
| + | |
| − | ;ب) توسعه شهر رشت از اوایل دوره پهلوی تا کنون:
| + | |
| − | پس از انقلاب مشروطیت و تسلط رضاخان، چندین خیابان جدید (امام خمینی سعدی – علم الهدی و شریعتی) و نقطه تقاطع آنها (میدان شهرداری) احداث شد. بازار به حاشیه خیابانها گرایش پیدا کرد و ساختمانهای مسکونی در محلات قدیمی به صورت متراکم مستقر شدند. شهر از سال ۱۳۳۵-۱۳۲۷ ه. ش از سمت جنوب، جنوب شرقی و جنوب غربی توسعه پیدا کرد و پس از آن تا سال ۱۳۵۰، توسعه شهر درحد شرقی متوقف و در جهت غربی و شمال شرقی متمایل گشت.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=الیاس زاده مقدم |نام=نصیرالدین |کتاب=طرح احیا و نوسازی بات کهن بازار رشت | ناشر= |سال=1377|صفحه=155}}</ref> از ۱۳۵۰ به بعدگسترش شهر در جهت شمال و شمال غربی محسوس تر است.<ref>(مهندسین مشاور طرح و کاوش، ج 2. 1386. 10)</ref>بعد از پیروزی انقلاب اسلامی گسترش شهر در جهت شمال و شمال غرب ادامه یافت.<ref>(باباپور، 47:1389)</ref> احداث شهرک صنعتی در این دوره و مکان یابی دانشگاه گیلان در جاده تهران (جنوب شرق) به توسعه این بخش از شهر منجر شد در واقع شهر رشت طی سالهای ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۴ در جهات غرب به<ref>(مهندسین مشاور طرح و کاوش، ج 2. 1386. 11)</ref>شرق و شمال شرقی توسعه یافته است و از سال ۱۳۶۷ تاکنون نیز توسعه به سمت جنوب غرب، شمال غرب و جاده لاکان است.<ref>(حسینی، 109:1383)</ref> بیشترین میزان توسعه کالبدی شهر رشت طی سالهای ۱۳۶۱ ۱۳۵۵ با ۲۳۳ درصد و بین سالهای ۱۳۷۲ ۱۳۶۱ با ۲۷۰ درصد است. این در حالی است که طی سا لهای ۶۵ تا ۷۵ جمعیت شهر رشت، ۴۰ درصد رشد داشته است، یعنی از ۲۹۳۸۹۸ به ۴۱۲۵۵۲ نفر رسیده است. همچنین مساحت شهررشت طی سالهای ۱۳۳۴ تا ۱۳۸۵ از ۶۵۰ هکتار به ۱۰۲۴۰ هکتار افزایش یافته است. این میزان بیانگر ۱۴۷۵ درصد رشد فضایی طی سا لهای فوق‌الذکر است.
| + | |
| − | === مناطق ===
| + | |
| − | {{اصلی|مناطق شهری رشت}}
| + | |
| − | شهر رشت دارای پنج منطقه شهرداری است که هر کدام از آنها به سه ناحیه تقسیم می‌شوند. با توجه به جمعیت و استاندارد وزارت کشور این مناطق باید افزایش یابد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13911002000173 |عنوان=جمعیت رشت به 760 هزار نفر رسید | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>[http://www.rasht.ir/ShowPage.aspx?page_=news&lang=1&sub=0&PageID=164&PageIDF=2 مناطق پنجگانهٔ شهر رشت]</ref>مناطق شهری رشت:
| + | |
| − | * [[منطقه ۱ شهرداری رشت|منطقه ۱]] با ۱۲۴ هزار و ۳۶۸ نفر جمعیت،
| + | |
| − | * [[منطقه ۲ شهرداری رشت|منطقه ۲]] با ۱۲۳ هزار و ۵۹۹ نفر،
| + | |
| − | * [[منطقه ۳ شهرداری رشت|منطقه ۳]] با ۱۲۶ هزار و ۳۰۷ نفر،
| + | |
| − | * [[منطقه ۴ شهرداری رشت|منطقه ۴]] با ۱۲۷ هزار و ۵۱۷ نفر
| + | |
| − | * [[منطقه ۵ شهرداری رشت|منطقه ۵]] با ۱۲۳ هزار و ۷۰۹ نفر جمعیت، مناطق پنجگانهٔ شهر رشت هستند.
| + | |
| − | شهرهای سنگر، کوچصفهان و خمام هم اکنون هم مرز مناطق شهری رشت قرار دارند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://rasht.ir/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=11%20%20&PageId=3242&codeV=1&tempname=daramad23 |عنوان=نقشه مناطق رشت | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref> و توانایی الحاق به عنوان مناطق مستقل شهری رشت همچون مناطق شهری [[ری]]<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://hamshahrionline.ir/details/81383 |عنوان= آشنایی با شهرداری منطقه 20 تهران | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref> و [[خوراسگان]]<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://mardomsalari.com/template1/News.aspx?NID=169763 |عنوان=با الحاق خوراسگان به اصفهان حق به حق‌دار رسيد | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref> در شهرهای تهران و اصفهان را دارند.
| + | |
| − | | + | |
| − | === محله‌های رشت ===
| + | |
| − | سعـدی، جماران ( خیابان قربانزاده )، دیانتی، سام (سردارجنگل)، لاکانی،[[علی‌آباد]]،[[صالح آباد]]، آب و برق، زیرکوچه، [[شالکو]]، احمدیان، [[پارک شهر (رشت)|پارک شهر]]،[[زرجوب]]، سوخته تکیه، [[حاجی‌آباد]]، بادی الله، ارمنی بولاغ، کرد محله، سرچشمه، [[باقرآباد]]، [[ساغری سازان]]، [[دانشسرا]]، [[جیرباغ]]، رودبارتان، [[خمیران زاهدان]]، دباغیان، کوزه گران، خمیران چهل تن، [[چله خانه]]، چمارسرا، کیژده، معین رودخان (شهرک مروارید)، استادسرا، پاسکیاب، سرخه بنده، [[آتشگاه (گیلان)|آتشگاه]]، صیقلان،[[کیاب]]، [[سبزه میدان]]، [[شهرداری]]، [[گلسار]]، بوسار، [[پیربازار]]، [[فخب]]، پل عراق، استخر (رشت)|استخر، دو برادران، [[خواهر امام]]، [[حمیدیان]] [[رشتیان]]،[[استقامت]] [[سلیمان داراب]]، [[تازه آباد]]، [[منظریه رشت]]، شهرک مفتح کوی بیانی، [[احمد گوراب]]، جاده لاکان، [[پل طالشان]]، آفخرا، آج بیشه، [[شهرک قدس]]، ۱۶متری سمیه [[سنگ سازی]]، چهارراه میکائیل، گلباغ نماز،، نقره دشت، کرف آباد، حافظ آباد <ref>ویکی‌پدیای گیلکی همین صفحه</ref><ref>وبگاه رسمی شهرداری رشتwww.rasht.ir</ref>
| + | |
| − | {{سراسرنما|Panorama of boosar neighberhood in Rasht.tif|1000px|سراسرنما از ناحیه ی بوسار رشت}}
| + | |
| − | | + | |
| − | == حمل و نقل ==
| + | |
| − | === حمل و نقل درون شهری ===
| + | |
| − | ==== قطار شهری ====
| + | |
| − | رشت سومین شهری است که طرح جامع قطار درون شهری در آن آغاز شده است. مطالعات این طرح در ۶ ماه دوم سال ۱۳۸۵ به پایان رسید و در واقع بعد از دو شهر [[کرمانشاه]] و [[همدان]]، رشت سومین شهری است که طرح جامع قطار ریلی در آن شروع شده است.<ref>[http://www.shomalnews.com/view/2827/آغاز%20طرح%20جامع%20قطار%20شهري%20رشت%20/ شمال نیوز: آغاز طرح جامع قطار شهری رشت ]</ref>هم اکنون مسیر هاو ساز و کار احداث پروژه مشخص شده و در آینده نچندان دور عملیات اجرایی این طرح نیز آغاز خواهد شد.<ref>[http://guilanian.ir/مطالعات-و-طراحی-مسیرهای-پروژه-قطار-شهر/ گیلانیان نیوز:انجام مطالعات و طراحی مسیرهای پروژه قطار شهری]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== اتوبوسرانی ====
| + | |
| − | نخستین [[اتوبوس]] در ایران در شهر رشت به کار گرفته شد اما [[سازمان اتوبوسرانی رشت|سازمان اتوبوسرانی رشت وحومه]] در سال ۱۳۴۵ تاسیس گردید وازآن زمان تاکنون به موازات افزایش جمعیت و وسعت شهر رشت، توسعه و گسترش نیافته است. هم اکنون در شهر رشت تنها حدود ۴۶ اتوبوس فعالیت میکنند همچنین تنها ۵ اتوبوس در زمان هدفمندی یارانه‌ها، از محل درآمد‌ها به رشت اختصاص یافت که سهم تهران ۲۵۰۰ دستگاه، اصفهان ۶۰۰ دستگاه بود. ولی با توجه به جمعیت شناور روزانه بالغ بر یک ملیون و دویست هزار نفری رشت.<ref>[http://www.shomalnews.com/view/18536/%DA%A9%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%AF%20%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%20%D8%A2%D8%AA%D8%B4%20%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C%20%D8%AF%D8%B1%20%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%87%D8%B1%20%D8%B1%D8%B4%D8%AA/=جمعیت شناور آن یک میلیون و 200 هزار نفر است و این کلانشهر با جمعیت ذکر شده همچنان 17 ایستگاه آتش نشانی نیاز دارد تنها پنج ایستگاه آتش نشانی در این شهر فعال است.]</ref><ref>[http://www.irna.ir/fa/NewsPrint.aspx?ID=81007508=شهر رشت یکی از شهرهای شمالی ایران است که در شب جمعیت آن حدود 800 هزار نفر و در روز بیش از یک میلیون و 200 هزار است.]</ref><ref>[http://www.snn.ir/NSite/FullStory/News/?id=219008&Serv=9&SGr=98=رشت فشرده‌ترین شهر ایران به لحاظ نسبت جمعیت به وسعت است ]</ref> این تعداد اتوبوس به نظر کافی نمی‌رسد.<ref>[http://bus.rasht.ir/ سازمان اتوبوسرانی کلانشهر رشت]</ref> در حال حاضر شهرداری رشت حدود ۲۰۰ اتوبوس و ۷۰ مینی‌باس از محل مصوبات دولت از وزارت کشور طلبکار است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://diyarmirza.ir/1393/07/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D9%86%D8%B1%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9-%D8%B1%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D9%85%D8%AA%D8%B1%D9%88%DB%8C%DB%8C-%DA%A9/ |عنوان=انقلاب نرم در نظام ترافیک رشت | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://gilan.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=75854 |عنوان=تركيدگي لاستيك اتوبوس واحد حادثه ساز شد | ناشر =خبرگزاری ایسنا |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== تاکسیرانی ====
| + | |
| − | [[پرونده:First Taxi in Rasht.jpg|300px|بندانگشتی|(نمادی از اولین تاکسی شهر رشت ( مقابل سازمان تاکسیرانی رشت]]
| + | |
| − | درسال ۱۳۲۶ تعداد ۵۰ تاکسی به سفارش خانم فخر الدوله (دختر مظفر الدین شاه) از انگلستان خریداری و وارد ایران شد. در سال ۱۳۲۷ اولین تاکسی به جهت علاقهٔ وی به گیلان با عبوراز خیابان اصلی شهر وارد رشت شد. سازمان تاکسیرانی کلانشهر رشت تاکنون بیش از ۹۵۰۰ دستگاه تاکسی و خودروهای شخصی را ساماندهی نموده است که از این تعداد ۶۰۰۰ دستگاه تاکسی دارای پلاک (ت) و از انواع خودروها ی موجود در سیستم تاکسیرانی کشور هستند از جمله ۱۹۴ دستگاه [[ون]]. همچنین بیش از ۳۵۰۰ دستگاه خودروی شخصی فعال در ۱۳۶ واحد تاکسی تلفنی تحت نظارت سازمان با عنوان شرکتهای حمل و نقل عمومی مسافر و دو شرکت تاکسی بیسیم فعالیت می‌نمایند.<ref>[http://www.rashttaxi.ir/ سازمان تاکسیرانی شهر رشت]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | === حمل و نقل برون شهری ===
| + | |
| − | ==== فرودگاه ====
| + | |
| − | | + | |
| − | {{اصلی|فرودگاه بین‌المللی سردار جنگل رشت}}
| + | |
| − | فرودگاه بین اللملی رشت پرترددترین فرودگاه‌های شمال ایران است. این فرودگاه در هفته ۷۶ پرواز ثابت دارد. فرودگاه بین‌المللی سردار جنگل رشت تنها فرودگاه استان گیلان میباشد که در سال ۱۳۴۸ بنا شده و در بلوار ولیعصر واقع شده است. مساحت کل فرودگاه ۲۲۰ هکتار و ارتفاع آن ۴۰ پا پایین‌تر از آبهای دریای آزاد میباشد و به سیستمهای کمک ناوبری دقیق و ارتباطی با ۷ طرح تقرب مجهز میباشد. با اجرای روکش باند درسال ۱۳۸۵ و مقاوم‌سازی باند و گسترش پارکینگ با زیربنای ۵۵ هزار مترمربع آماده پذیرش هواپیمای متوسط و پهن پیکر با شرایط خاص میباشد. در ضمن کنترل نظارت بر امور ایمنی، سلامتی پروازها سیویل (تجاری، بازرگانی) برای سالانه حدود ۴۵۰۰ سورتی پرواز، ارائه سرویسهای پروازی به ترافیک یگان‌های هوایی ارتش و سپاه به هنگام رزمایش‌ها و حوادث غیر مترقبه و ترافیک مؤسسات هوایی در بخش دولتی و خصوصی نظیر هلال احمر، کشاورزی، توانیر و... که تقریبا"سالانه بیش از ۲۰۰۰ سورتی پرواز میباشد را به عهده دارد.<ref>[http://rasht.airport.ir/HomePage.aspx?TabID=6347&Site=rasht.airport&Lang=fa-IR شرکت مادر تخصصی فرودگاه‌های کشور]</ref>
| + | |
| − | هم اکنون فرودگاه رشت دارای پروازهای ثابت به مقاصد:[[تهران|تهران-مهرآباد]]، [[بندر عباس]]، [[شیراز]]، [[عسلویه]]، [[مشهد]] ،[[اهواز]]، [[اصفهان]]، [[کیش]]، [[قشم]]،[[جده]]،[[مدینه]]،[[بغداد]] و پروازهای فصلی به مقاصد:[[استانبول]] و [[دمشق]] است. همچنین شرکتهای :[[هواپیمایی آسمان]]،[[ایران ایر]]،[[هواپیمایی ماهان]]،[[نفت ایر]]، [[ایران ایرتور]]، [[هواپیمایی کیش]] ،[[هواپیمایی هسا]]، [[هواپیمایی تابان]] ،[[هواپیمایی قشم]] ، تیل‌ویند و[[هواپیمایی کاسپین|کاسپین]] به فرودگاه بین‌المللی سردار جنگل رشت پرواز میکنند.<ref>[http://rasht.airport.ir/HomePage.aspx?TabID=7242&Site=rasht.airport&Lang=fa-IR برنامه پروازهای داخلی فرودگاه بین‌المللی رشت]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== راه آهن ====
| + | |
| − | راه آهن قزوین -رشت -انزلی-آستارا مهم ترین پروژه ریلی کشور است که تکمیل کنندهٔ کریدور شمال جنوب و متصل کنندهٔ ایران به اروپا محسوب میشود احداث این خط آهن سالیان دراز به دلیل پیچیدگی مفرط به تعویق افتاد اما هم اکنون در شرف افتتاح است. پروژه راه‌آهن قزوین - رشت یکی از پروژه‌های بسیار مهم در مسیرهای ریلی ایران است که قزوین، رشت، انزلی، آستارا را به هم وصل کرده سپس به کشور آذربایجان و خط ریلی اروپا متصل میشود.<ref>[http://www.jamejamonline.ir/newspreview/1339092792205930661 راه آهن رشت-قزوین _جام جم آنلاین]</ref> به گفته متخصصان، اجرای این پروژه کاری بسیار دشوار بوده است زیرا در مسیر قزوین تا رشت حدود ۱۶۴ کیلومتر خط ریلی احداث میشود، در این مسیر حدود ۸۲ دهانه پل بسیار پیچیده به طول ۹ کیلومتر، از ۱۰ تا ۱۵۰۰ متر، و ۵۳ تونل به طول ۲۲ کیلومتر، از ۷۰ تا ۲۰۰۰ متر، در دست احداث است. از این پل‌ها می‌توان به پل حاشیه سد سپید رود در منجیل به طول ۱۴۳۱ متر اشاره کرد که پس از تکمیل بزرگترین پل راه آهن ایران خواهد بود.<ref>[http://www.tasnimnews.com/Home/Single/244470 راه آهن قزوین رشت- خبر گذاری تسنیم]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== ترمینال ====
| + | |
| − | در طرح جامع کلانشهر رشت این شهر باید در غرب، شرق، شمال و جنوب دارای پایانه‌های مسافربری باشد. هم اکنون در این شهر تعداد چهار پایانه در حال فعالیت هستند که عبارتند از:
| + | |
| − | * پایانهٔ خط کناره
| + | |
| − | * پایانهٔ پل بوسار
| + | |
| − | * پایانهٔ فجر
| + | |
| − | * پایانهٔ میدان گیل (جنوب):این پایانه تنها پایانهٔ احداث شده از پایانه‌های اصلی شهر رشت است که ساخت آنها مطابق طرح جامع الزامیست. این پایانه که به عنوان پایانهٔ جدید مسافربری رشت به آدرس خیابان امام (جاده تهران) جنب میدان گیل در سال ۱۳۷۲احداث شده دارای ۷۲۶۳۰ مترمربع وسعت است و از جمله مجهز ترین پایانه‌های کشور محسوب میشود که تحت نظارت شهرداری رشت فعالیت می‌نماید.<ref>[http://payaneh.rasht.ir/ پایانه‌های رشت]</ref>
| + | |
| − | {{سراسرنما|Rasht Gil Sq terminal.JPG|800px|سراسرنما از ضلع جنوبی پایانهٔ بزرگ گیل در رشت}}
| + | |
| − | | + | |
| − | == ورزش ==
| + | |
| − | ورزش اول و مورد علاقه مردم رشت فوتبال میباشد. اما علاوه بر فوتبال، سایر [[رشته‌های ورزشی]] از جمله شمشیربازی ، بوکس، سپکتاکرا، فوتسال، پبنگ پونگ، کاراته، تکواندو، شطرنج، والیبال، هاپگبدو و... نیز طرفدارانی در رشت دارد که مردم رشت افتخاراتی را در این رشته‌های ورزشی کسب نموده‌اند از جمله این افراد سرشناس می‌توان به [[جهان پهلوان]] [[محمود نامجوی]] در وزنه برداری و استاد یعقوب کوچکزاد در ژیمناستیک اشاره کرد.
| + | |
| − | در رشته شمشیربازی می توان به نایب قهرمان بازی های آسیایی اینجئون کره جنوبی ، محمد رهبری کویخی قهرمان آسیا و جهان اشاره کرد.
| + | |
| − | چندین باشگاه ورزشی در شهر رشت فعالیت میکنند:
| + | |
| − | * [[باشگاه فوتبال سپیدرود رشت]] از سال ۱۳۴۷ تحت عنوان سلامتبخش رشت و چندی بعد تحت عنوان سپیدرود تاکنون به فعالیت‌های ورزشی پرداخته‌است. و نخستین تیم فوتبال در رشت و استان گیلان است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://sepidroodsc.ir/main/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87/ |عنوان=
| + | |
| − | تاریخچه سپیدرود رشت | ناشر =وب سایت رسمی باشگاه فرهنگی-ورزشی سپیدرود رشت |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | * [[باشگاه فوتبال داماش گیلان]] که هسته اولیه‌اش به تیم ابوذر رشت بر می‌گردد در سال ۱۳۶۲ میراحمد خوشکلام که سال ۱۳۵۴ تیم ابوذر رشت را حمایت میکرد تصمیم گرفت این تیم را با نام استقلال رشت وارد مسابقات کند بعد از آن امتیاز این تیم به [[شهرداری رشت]] با نام [[باشگاه فوتبال استقلال شهرداری رشت|استقلال شهرداری رشت]] و سپس باشگاه [[باشگاه فوتبال پگاه گیلان|پگاه گیلان]] انتقال یافت و درنهایت امتیاز این تیم به باشگاه داماش گیلان انتقال یافت و از این حیث جزو باشگاه های پرسابقه و قدیمی فوتبال ایران است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.varesh-sport.com/article1255.html |عنوان=میراحمد خوش کلام ، موسس استقلال رشت درگذشت | ناشر =وارش اسپرت |تاریخ =16 اسفند ماه ، 1391 |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | از جمله افراد سرشناس در فوتبال رشت می‌توان به ناصر پرشاد، بیژن تیزکار، مجید جهانپور، برادران هوشنگی، احمد صومی، [[سید علی افتخاری]]، [[بهزاد داداش زاده]]، [[امید هرندی]]، [[هادی طباطبایی]] و [[علیرضا جهانبخش]] اشاره نمود.
| + | |
| − | | + | |
| − | شهر رشت دارای دو ورزشگاه فوتبال [[ورزشگاه عضدی|دکتر عضدی]] و [[سردار جنگل]] میباشد که ورزشگاه عضدی بعد از بازسازی یکی از مجهزترین ورزشگاه‌های ایران میباشد، ولی گنجایش [[ورزشگاه سردار جنگل]] بیشتر است.در رشت یک [[سالن سرپوشیده]] استاندارد چند منظوره ۶۰۰۰ نفری به نام شهدای رشت وجود دارد.<ref>[http://www.e-rasht.net/forum/showthread.php?tid=492 لیست اماکن ورزشی شهر رشت]</ref>رشت با داشتن یک سوم جمعیت استان گیلان از حیث امکانات و اماکن ورزشی رتبه ۱۵ از ۱۶ استان را دارد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.mehrnews.com/detail/News/2383053 |عنوان=لزوم رفع معضل دیر آشنایی زباله درگیلان/ توزیع 50 درصد اعتبارات کشور در 72 ساعت آخر سال یک پدیده نادر در دنیا | ناشر =خبرگزاری مهر |تاریخ =۱۳۹۳/۷/۱۲ |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | {{سراسرنما|Sardar Jangal Stadium of Rasht.jpg|800px|استادیوم [[سردار جنگل]] رشت در یک بازی خانگی [[داماش گیلان]] }}
| + | |
| − | {{سراسرنما|Shahid_Dr._Azodi_Stadium.jpg|800px|[[استادیوم عضدی|استادیوم شهید دکتر عضدی]] رشت در یک بازی خانگی داماش گیلان }}
| + | |
| − | | + | |
| − | == رسانه ==
| + | |
| − | === صدا و سیمای مرکز گیلان ===
| + | |
| − | ==== شبکه باران ====
| + | |
| − | {{اصلی|شبکه باران}}
| + | |
| − | شبکه استانی باران از مرکز رشت روی کانال ۲۸ باند UHF و از فرستنده زیباکنار برای سرتاسر استان گیلان، به صورت ۲۴ ساعته پخش می‌گردد.<ref>[http://www.shomalnews.com/view/46711/شبکه%20باران%20گیلان%2024%20ساعته%20شد/ شبکه باران گیلان ۲۴ ساعته شد]</ref> این شبکه به طور رسمی از سال ۱۳۷۷ فعالیت رسمی خود را آغار نموده‌است، ولی صدا و تصویر تلویزیون در هفتم اردیبهشت ماه ۱۳۴۹ شمسی به خانه‌های مردم رشت رسید و تا قبل از شروع به کار شبکه باران، به صورت پاره وقت برنامه‌هایی را پخش می‌نمود. شبکه باران را می‌توان بر روی ماهواره‌های Badr ۵ (ایران ست) و AsiaSat3S و همچنین از طریق اینترنت و به صورت آنلاین، مشاهده نمود.<ref>[http://guilan.irib.ir/ صدا و سیمای مرکز گیلان]</ref>
| + | |
| − | {{سخ}}شبکه استانی باران روی کانال۴۶ سامانه دیجیتال [[ایستگاه آزادگان]] رشت نیز قابل دریافت است. درحال حاضر حدود ۵۰٪ مناطق گیلان تحت پوشش سامانه دیجیتال میباشد که در آینده‌ای نزدیک با [[راه اندازی]] دو فرستندهٔ پر قدرت(۶ کیلو وات) شهرها و مناطق بیشتری از استان تحت پوشش سامانهٔ دیجیتال قرار خواهد گرفت.[http://guilan.irib.ir/index.php?%20%20option=com_content&view=article&id=20212&Itemid=287]
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== رادیو گیلان ====
| + | |
| − | {{اصلی|رادیو گیلان}}
| + | |
| − | مرکز گیلان از جمله قدیمی ترین مراکز رادیویی و تلویزیونی کشور میباشد که فعالیت خود را ابتدا با تأسیس رادیو در سال ۱۳۳۴ با نصب فرستنده‌ای به قدرت ۷۵ وات در اداره پست و تلگراف آغاز کرد. در ابتدا برنامه روزانه خود را روی موج متوسط ۱/۴۴۱ متر برابر با ۶۸۰ کیلو سیکل در دو بخش: از ساعت ۹ تا ۵/۱۲ و از ساعت ۳۰: ۱۶ تا ۲۱ پخش میکرد و پس از افتتاح فرستنده یکصد کیلو واتی ساعات پخش برنامه‌ها به ۱۹ ساعت رسید (۵ تا ۳۰ – ۲۴) که از این مدت حدود ۶ ساعت تولید محلی است. امروزه رادیو گیلان یک رادیوی پر شنونده، فعال و سر زنده‌است. رادیو گیلان را می‌توان از طریق اینترنت و به صورت آنلاین نیز دریافت نمود.<ref>[http://guilan.irib.ir/ صدا و سیمای مرکز گیلان]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | === نشریه‌ها ===
| + | |
| − | نشر روزنامه در گیلان و رشت سابقهٔ تاریخی فراوانی دارد و مشهور ترین روزنامهٔ این خطه نیز [[نسیم شمال]] است که نام آن برای همگان آشناست.
| + | |
| − | گیلان هم اکنون دارای ۱۶۸ نشریه دارای مجوز و ۹۹ نشریه در حال انتشار و از حیث تعداد نشریه‌های محلی پس از استان‌های [[خراسان رضوی]] ،[[اصفهان]] و [[قم]] در رتبهٔ چهارم کشور قرار دارد. بیشتر این روزنامه‌ها و مجلات در رشت به چاپ رسیده و در سراسر گیلان منتشر می‌شوند که مهم ترین آنها عبارتند از:
| + | |
| − | * گیلوا
| + | |
| − | * دادگر
| + | |
| − | * گیلان امروز
| + | |
| − | * خزر
| + | |
| − | * نسیم (پر تیراژ ترین روزنامهٔ شمال کشور)<ref>[http://www.nasimnews.com سایت روزنامهٔ نسیم]</ref>
| + | |
| − | و...
| + | |
| − | ==معضلات شهری==
| + | |
| − | === بیکاری ===
| + | |
| − | رشت رتبه دوم نرخ بیکاری را در کشور دارا میباشد. <ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930515000263 |عنوان=ساماندهی دستفروشان در چهار نقطه شهر رشت | ناشر =خبرگزاری فارس |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>وضعیت نابسامان اشتغال در این شهر موجب مهاجرت<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.gilannews.ir/12923.html |عنوان=بیکاری وصله نازیبا بر پیکر گیلان زیبا
| + | |
| − | | ناشر =گیلان نیوز |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref> و ایجاد آسیب‌های اجتماعی در این کلانشهر شده است و گسترش بی سابقه پدیده دستفروشی ناشی از بیکاری در رشت به چهره شهر خدشه وارد کرده است. با توجه به فصلی بودن اشتغال در بخشهای گردشگری و کشاورزی آمار بیکاری پنهان رشت فراتر از آمارهای فعلی میباشد. بحران بیکاری رشت سبب ایجاد اولین مرکز و کلینیک کنترل خشم توسط وزارت ورزش و جوانان و بهزیستی در شهر رشت شده است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.tasnimnews.com/Home/Single/526366 |عنوان=مرکز کنترل خشم به صورت پایلوت در شهر رشت ایجاد میشود | ناشر =خبرگزاری تسنیم |تاریخ =۲۰/مهر/۱۳۹۳ |تاریخ بازبینی= }}</ref> عملکرد دولت و استانداری گیلان خصوصا در بخش صنعتی و ایجاد واحدهای بزرگ صنعتی در رشت در سالیان اخیر بسیار ضعیف بوده و هست.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.mehrnews.com/detail/News/1659083 |عنوان=بیکاری پنهان زنگ خطر جدی برای کشاورزی گیلان/ لزوم تدوین راهکارهای نوین | ناشر =خبرگزاری مهر |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://ilna.ir/news/news.cfm?id=210688 |عنوان=صنعت ورشکسته گیلان؛ میراث بی‌تدبیری دولت‌مردان گذشته | ناشر =خبرگزاری ایلنا |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | ===آلودگی===
| + | |
| − | {{اصلی|گوهررود}}
| + | |
| − | {{اصلی|رودخانه زرجوب}}
| + | |
| − | آلودگی محیط زیست به خصوص در شهر رودگذر رشت، رودخانه‌های [[رودخانه زرجوب|زرجوب]] و [[گوهررود]] یکی از مشکلات بزرگ شهر رشت محسوب می شود.از بین دو حوزه نامبرده، رودخانه زرجوب، آلوده‌ترین رودخانه در سطح گیلان و حتی کشور است و بسیاری از بیماری های میکروبی را به‌طور مستقیم و غیرمستقیم گسترش می دهد. منابع آلوده‌کننده این رودخانه عبارتند از: روزانه 400 هزار متر مکعب فاضلاب انسانی، صنعتی و بیمارستانی و روزانه 600 تن شیرابه لندفیل زباله سروان که تمامی مواد زائد خود را وارد این رودخانه می کنند.<ref>[http://journals.ut.ac.ir/article_27589_2820.html بررسی آلودگی صنایع در رودخانه زرجوب شهرستان رشت- استان گیلان-سامانه ی نشر مقالات علمی دانشگاه تهران]</ref> وزارت نیرو و شرکت آب و فاضلاب گیلان به عنوان متولی اصلی و قانونی جمع آوری و تصویه فاضلاب علی رغم دریافت وجه در قبوض ماهانه بابت فاضلاب تنها فاضلاب شهرها به رودخانه ها، [[دریای کاسپین]] و تالاب انزلی هدایت میکنند. آلودگی دو رودخانه رشت یکی از عوامل اصلی کسب رتبه نخست ابتلا به سرطان استان گیلان در ایران است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.mehrnews.com/detail/News/2269006 |عنوان=آلودگی جان گوهررود و زرجوب را به لب رسانده است/ ساماندهي فاضلاب رشت ضرورت دارد | ناشر =خبرگزاری مهر |تاریخ =۱۳۹۳/۱/۲۳ |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.jamejamonline.ir/newspreview/1607305416928117075 |عنوان=گیلان رتبه نخست سرطان در کشور را دارد | ناشر =جام جم آنلاین |تاریخ =24 مرداد 1393 |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.tasnimnews.com/Home/Single/461701 |عنوان=مدیرکل محیط زیست گیلان: گیلان رتبه نخست سرطان در کشور را دارد | ناشر =خبرگزاری تسنیم |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>در مرداد ۱۳۹۳ طرح ملی ساماندهی دو رودخانه زرجوب و گوهررود توسط شورای چهارم شهر رشت را به کمسیون خاص امور کلانشهرهای هیئت دولت ارسال شده و در انتظار تصمیمات دولت است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.tasnimnews.com/Home/Single/459729 |عنوان= طرح‌های شورای اسلامی رشت به دولت ابلاغ شد | ناشر =خبرگزاری تسنیم |تاریخ =۲۲/مرداد/۱۳۹۳ |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.tasnimnews.com/Home/Single/459728 |عنوان=طرح ساماندهی ۲ رودخانه رشت از سوی دولت بررسی میشود | ناشر =خبرگزاری تسنیم |تاریخ =۲۲/مرداد/۱۳۹۳ |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | ===بی ثباتی مدیریت شهری===
| + | |
| − | مدیریت شهری رشت که عهده [[شهرداری رشت|شهرداری]] و [[شورای شهر رشت]] است یکی از بی‌ثبات ترین شهرهای ایران از لحاظ مدیریت شهری است. و بی‌ثبات ترین شهرداری کلانشهرهای ایران، [[شهرداری رشت]] است. در طی ۱۵ سال اخیر رشت ۱۸ شهردار و سرپرست شهرداری داشته و عمر مدیریتی این شهر کمتر از یک سال است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://guilanian.ir/%d9%be%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%ae%d8%aa-%d9%be%d8%a7%d8%af%d8%a7%d8%b4-120-%d9%85%db%8c%d9%84%db%8c%d9%88%d9%86-%d8%aa%d9%88%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%a8%d9%87-%d8%b4%d9%87%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%b1-2/ |عنوان=پرداخت پاداش ۱۲۰ میلیون تومانی به شهردار هم جزء منافع مردم بود ؟! | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref> آخرین شهردار رشت محمدابراهیم خلیلی بود که علیرغم مخالفت‌های هر سه نماینده رشت در مجلس، فرماندار رشت، استانداری گیلان، مردم و رسانه‌ها<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://diyarmirza.ir/1393/07/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B1%D8%B4%D8%AA-%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D8%B1-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA%DB%8C-%DA%A9/ |عنوان=در صورتی که استیضاح شهردار رای بیاورد رشت با چالش جدیدی مواجه می شود | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://gilkhabar.ir/26661/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D8%B9/ |عنوان=استیضاح شهردار به شورا آسیب رسانده و اعتماد عمومی را خدشه دار میکند | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://gilorang.ir/?p=13670 |عنوان=نظر نمایندگان رشت در مجلس درباره استیضاح شهردار | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://diyarmirza.ir/1393/07/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B1%D8%B4%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%DB%8C-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D9%88/ |عنوان=استیضاح شهردار رشت اقبال مردمی نداردوتوسعه شهر راعقب می‌اندازد | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.ilna.ir/news/news.cfm?id=213271 |عنوان=بحث استیضاح شهردار رشت موجب فرار سرمایه گذاران شده است | ناشر =خبرگزاری ایلنا |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://gilkhabar.ir/25387/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%87%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%88%DB%8C-%D8%A8%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%87%DB%8C%DA%86/ |عنوان=استیضاح شهردار هیاهوی بسیار برای هیچ | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.khabarazad.com/23140/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%85%D9%86%D8%AF-%D9%88-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%DA%AF%D9%88-%DB%8C%D8%A7-%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D9%81-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86-%DA%AF%D9%88/ |عنوان=توانمند و پاسخ گو یا ضعیف و بله قربان گو ؟ | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref> ده عضو [[شورای اسلامی شهر رشت|شورای چهارم]](رضا جمشیدی‌چناری، فرانک پیشگر، محمد‌حسین واثق کارگرنیا، مظفر نیکومنش نودهی، محمود باقری‌خطیبانی، فرهاد شوقی، مجید رجبی‌ویسرودی، مسعود کاظمی لیچائی، عباس صابر و محمدعلی رفیعی نوده)<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.khazaronline.com/%D8%A2%DB%8C%D8%A7%20%D8%A7%DB%8C%D9%86%20%D9%87%D8%A7%20%D8%A8%DB%8C%20%D8%AA%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%AF%D8%9F!-T1615 |عنوان=آیا این ها بی تدبیرند | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref> با دادن رای مثبت به استیضاح محمدابراهیم خلیلی شهردار رشت را برکنار کردند خلیلی پس از برکناری با عدم حضور در مراسم تودیع در نامه‌ی خداحافظی خطاب به مردم رشت نوشت و بازگشت آرامش و امید به شهر رشت را هدف خود و شهرداری را شرکت سهامی عده‌ای و رفقایشان دانست.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://gilan.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=76195 |عنوان=بازگشت آرامش و امید به شهر رشت و مردمانی که شایسته بهترین هایند،تفکرم بود | ناشر =خبرگزاری ایسنا |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://diyarmirza.ir/1393/07/%D8%B9%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%B3%D9%87%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D8%B1%D9%81%D9%82%D8%A7%DB%8C/#comment-9840 |عنوان=عده ای شهرداری را شرکت سهامی خود و رفقایشان می دانستند | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://diyarmirza.ir/1393/07/%D9%85%DA%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87-%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%84-%D8%B9%D9%82%D9%84%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D8%B1/ |عنوان=مگر سرمایه گذار مشکل عقلی دارد با این شرایط وارد شهر شود | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://gilkhabar.ir/27022/%D9%86%D8%A7%DA%AF%D9%81%D8%AA%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%B1%D8%B4%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A7%D8%B3/ |عنوان=ناگفته های شهردار کلانشهر رشت در روز استیضاح | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref> برکناری شهردار رشت با انتقاد شدید امام جمعه این شهر در نماز جمعه مواجه شد وی خلیلی را شهردار نمونه کشوری خواند و گفت شهردار بازیچه دست شورای شهر نیست و مردم نباید بازیچه چند جوان تازه به دوران رسیده در شورای شهر رشت باشند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://farsnews.com/newstext.php?nn=13930823000273 |عنوان=قوه مقننه و مجریه اختیارات شورا را کنترل کنند | ناشر =خبرگزاری فارس |تاریخ =93/08/23 |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://diyarmirza.ir/1393/08/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%86%D9%87-%DA%86%D9%86%D8%AF-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF/ |عنوان=مردم بازیچه چند جوان تازه به دوران رسیده در شورا نیستند | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>استاندار گیلان نیز با انتقاد از شورای شهر رشت خواستار ایجاد محدودیت‌های قانونی برای شوراها در برکناری شهرداران شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://gilan.ir/1390-05-12-08-01-50/1811 |عنوان=استاندار گيلان :قوانين مديريت شهري اصلاح شود | ناشر =وبگاه رسمی استانداری گیلان |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | == اماکن و بناهای شاخص شهر رشت ==
| + | |
| − | | + | |
| − | === بناهای شاخص و جدید شهر رشت ===
| + | |
| − | | + | |
| − | * '''نخستین خیابان دو طبقه و بزرگ ترین [[تقاطع غیر همسطح]] شمال کشور به طول یک کیلومتر'''<ref>[http://www.farsnews.com/printable.php?nn=8907080680 نخستین خیابان دوطبقه شمال کشور (خبرگذاری فارس)]</ref>''':'''این خیابان دو طبقه به طول یک کیلومتر است و میدان شهید باستانی شعار را به میدان شهید قلی پور متصل میکند.<ref>[http://www.gilaniha.com/74063/استاندار-گیلان-از-بزرگترین-تقاطع-غیره/ استاندار گیلان از بزرگترین تقاطع غیرهمسطح شمال کشور بازدید کرد]</ref>
| + | |
| − | * '''دومین شعبه هایپرمارکت نجم خاورمیانه پس از تهران'''<ref>[http://www.hypersun.ir/aboutus/ احداث دومین شعبه نجم خاور میانه این بار در شهر رشت ]</ref>''':'''فروشگاه نجم خاورمیانه (هایپرسان سابق) شعبه رشت با فضایی بالغ بر ۱۴ هزار مترمربع واقع در ضلع شرقی سبزه میدان رشت دومین شعبه [[فروشگاه زنجیره‌ای]] نجم خاورمیانه میباشد. این فروشگاه دارای امکاناتی نظیر دو طبقه هایپرمارکت، دو طبقه پارکینگ، انبارها، ۲ طبقه فست فود و یک طبقه تجاری است که جهت رفاه حال شهروندان شهرستان رشت با جدیدترین متدهای هایپرمارکت طراحی گردیده است.<ref>[http://www.hypersun.ir/branchstores/rasht/ نجم خاور میانه رشت]</ref>
| + | |
| − | از جمله امکانات منحصربه‌فرد این فروشگاه فراهم آوردن شرایطی جهت عرضه محصولات برندهای داخلی و خارجی در یک مجموعه با فضایی آرام و دلنشین میباشد.
| + | |
| − | * '''بزرگترین مرکز رصدخانه شمال کشور در رشت (رصد خانه کوشیار گیلانی (شهرداری رشت))'''<ref>[http://www.akhtarnama.com/28_Rasht_Municipality_Observatory.htm رصد خانه رشت (شرکت اخترنمای شیراز)]</ref>''':'''این رصدخانه در واقع یک مجموعه بزرگ علمی، آموزشی و تحقیقاتی میباشد که با مساحت حدود ۱۱۰۰ متر زیر بنا در نزدیکی [[تالاب عینک]] در محله صف سر رشت، یکی از کم‌نظیر ترین رصدخانه‌های کشور از نظر ابعاد، وسعت و استاندارد بودن میباشد. فونداسیون رصدخانه در ارتفاع ۲۳ متری از سطح زمین در بالای یک برج بتونی مستحکم به قطر ۶ متر قرار گرفته و از بسیاری از نقاط شهر رشت دید دارد. مرکز علوم و رصدخانه شهر رشت بخشهای مختلف به شرح زیر دارد: سالن آمفی تئاتر- کتابخانه - بانک نرم‌افزار و فیلم - کارگاه آموزش عملی و ساخت ابزارآلات نجومی- رادیوتلسکوپ - سایت رایانه - نمایشگاه عکس و ابزارآلات رصدی قدیم و جدید- فروشگاه عرضه محصولات نجومی و فرهنگی - نماز خانه و برج رصدخانه شامل: گنبد و [[اتاق کنترل]] رصدخانه - کلاسهای آموزشی- آسمان نما و گنبد آسمان نما.<ref>[http://www.shomalnews.com/view/19834/احداث%20بزرگ‌ترين%20مركز%20رصدخانه%20شمال%20كشور%20در%20رشت/ زرگ‌ترین مرکز رصدخانه شمال کشور]</ref>
| + | |
| − | * '''بیمارستان بین‌المللی قائم (عج)'''<ref>[http://www.ghaem-hospital.ir/دربارهبیمارستان/تاریخچهبیمارستان.aspx بیمارستان بین‌المللی قائم (عج)]</ref>''':'''بیمارستان ۲۰۰ تختخوابی بین‌المللی قائم (عج) با هدف ارائه خدمات ویژه بهداشتی و درمانی جهت شهروندان داخل کشور و بیماران خارجی با زیربنای حدود بیست هزار متر مربع و در ۵ طبقه احداث شده است و دارای بخشهای تخصصی و فوق تخصصی و همچنین سوئیت‌های VIP مخصوص توریست‌های درمانی میباشد. این بیمارستان مجهز به سایت هلیکوپتر و همچنین کلیه تجهیزات تشخیصی و درمانی روز دنیا میباشد.
| + | |
| − | | + | |
| − | === اماکن دیدنی ===
| + | |
| − | [[پرونده:Dana Ali in Rasht.jpg|400px|بندانگشتی|مقبره ی دانای علی در رشت]]
| + | |
| − | | + | |
| − | اماکن دیدنی رشت از این قرارند:<ref>جغرافیای استان گیلان، وزارت آموزش و پرورش</ref><ref>[http://www.suggestrasht.ir/AboutCity.aspx معرفی شهر رشت]</ref>
| + | |
| − | * پیاده راه اعلم الهدی
| + | |
| − | * آرامگاه خواهر امام
| + | |
| − | * آرامگاه میرزا کوچک جنگلی، دلاور نهضت جنگل (واقع در [[سلیمان داراب]])
| + | |
| − | * موزه سردارجنگل - خانه [[میرزا کوچک خان جنگلی]] (واقع در محله (استادسرا)
| + | |
| − | * [[سبزه میدان]] (شامل کتابخانه عمومی و تندیس‌هایی از مشاهیر گیلان)
| + | |
| − | * [[موزه رشت]] (تأسیس ۱۳۴۹ - واقع در خیابان بیستون)
| + | |
| − | * خانه سمیعی
| + | |
| − | * خانه [[ابریشمچی]] (واقع در میدان صیقلان)
| + | |
| − | * [[خانه قدیری رشت]]
| + | |
| − | * خانه حاج [[میرزا خلیل رفیع]] (واقع در خیابان [[استاد مطهری]] که محل [[شورای اسلامی شهر رشت]] میباشد)
| + | |
| − | * آرامگاه شهیدان (واقع در جوار بیمارستان پورسینا که آرامگاه چهار تن از شهدای [[جنبش مشروطیت]] گیلان است)
| + | |
| − | * [[پارک شهر (رشت)|پارک شهر]] رشت معروف به [[باغ محتشم]] (شامل پارک اصلی که سابقه آن به [[دوره ناصری]] می‌رسد و [[عمارت کلاه‌فرنگی رشت]] و شهربازی)
| + | |
| − | * [[عمارت کلاه فرنگی]]
| + | |
| − | * [[مسجد صفی]] (یکی از قدیمی ترین مساجد در رشت)
| + | |
| − | * [[سیاه اسطلخ]] (یکی از قدیمی‌ترین محله‌های رشت)
| + | |
| − | * بازار سنتی رشت (شامل میدان بزرگ و میدان کوچک و چهارسوق‌ها و کاروانسراها است)
| + | |
| − | * خانه موسس بانک سپه "موسیو لئوپولد گُدار و خانواده اش" محله استادسرا نبش کوچه آتش‌نشانی
| + | |
| − | * [[بوستان ملت]] (واقع در چهارراه گلسار، بلوار انصاری)
| + | |
| − | * [[بقعه دانای علی]] (واقع در خیابان بیستون)
| + | |
| − | * بقعه بی بی و زینب (واقع در خیابان عطاآفرین کوچه بی بی زینب)
| + | |
| − | * [[موزه میراث روستایی گیلان]] (واقع در جاده رشت - تهران، پارک جنگلی سراوان)
| + | |
| − | * [[کتابخانه ملی رشت]]
| + | |
| − | * [[کاروانسرای لات]]
| + | |
| − | * شهرک گلسار رشت
| + | |
| − | * شهر بازی رشت
| + | |
| − | * شهر شادی رشت
| + | |
| − | * [[قصر بازی رشت]] (شهر بازی سرپوشیده)
| + | |
| − | * باغ پرندگان رشت (ماهان)
| + | |
| − | * [[تالاب عینک|سل عینک]] (دریاچه ایی دائمی که در سفرنامه‌ها از ان به وفور یاد کردهاند بطور مثال سفرنامهٔ مظفرالدین شاه به فرنگ)
| + | |
| − | * دبیرستان تاریخی شهید دکتر بهشتی (شاپور سابق)
| + | |
| − | | + | |
| − | == بهداشت و درمان ==
| + | |
| − | === داروسازی ===
| + | |
| − | در حال حاضر رشت داراي یک دانشکده داروسازی زیر مجموعه [[دانشگاه علوم پزشکی گیلان]] و چندین مركز توليد دارو مي‌باشد كه يك مركز توليد نانو داروهای ضدسرطان آن با 24 قلم دارو در حال فعاليت است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://isna.ir/fa/news/9008-05665 |عنوان=نماينده مردم رشت در مجلس: گيلان قطب داروسازي منطقه خواهد شد | ناشر =خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref> شرکت [[سبحان دارو]] یکی از موفقترین شرکتهای دارویی ایران است و با داشتن بیش از 100 پروانه تولید ، در حال حاضر رتبه دوم کشوری از لحاظ حجم تولید را دارا میباشد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.sobhandarou.com/history.html |عنوان=تاريخچه | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref> [[شرکت داروسازی سبحان انکولوژی]] به عنوان یکی از مدرن ترین و پیشرفته ترین واحدهای تولید کننده فرآورده های ضد سرطان و شیمی درمانی در دنیا است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.sobhanpharma.com/content/display/id/186 |عنوان=شرکت سبحان اُنکولوژی | ناشر =گروه دارويي سبحان |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref> شرکت داروسازی کاسپین تامین، شركت داروسازی بهوزان و شرکت داروسازی گیلارانکو از دیگر شرکت فعال داروسازی می‌باشند.
| + | |
| − | | + | |
| − | === مراکز درمانی ===
| + | |
| − | مزاکز درمانی رشت قطب درمانی استان گیلان و استان‌های همجوار میباشد<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.gums.ac.ir/module/News/Shownews/page-4685/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D8%AF%D9%87-%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B2-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%A1(%D8%B3)-%D9%88-%D9%87%D9%81%D8%AF%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B1-%D8%B1%D8%B4%D8%AA.aspx?NewsId=5703 |عنوان=بازدید سرزده ریاست دانشگاه از مراکز آموزشی درمانی الزهراء(س) و هفده شهریور رشت | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده =ایرنا |نشانی=http://www.irna.ir/fa/NewsPrint.aspx?ID=81035077 |عنوان=بیمارستان حشمت رشت به بیماران قلبی چهار استان پوشش درمانی می دهد | ناشر =ایرنا |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>، ظرفیت ارزشمند پزشکان متخصص وفوق تخصص ،فناوری روز، ارزان قیمت بودن هزینه‌های درمان به سبب مراجعه گردشگران خارجی به مراکز بهداشتی و درمانی رشت شده است، بیشتر بیماران از کشورهای [[جمهوری آذربایجان| آذربایجان]]، [[افغانستان]]، [[هندوستان]]، [[انگلستان]]، [[آمریکا]]، [[سوئد]] و [[امارات متحده عربی]] هستند.
| + | |
| − | | + | |
| − | دفاتر گردشگری سلامت گیلان هم اکنون در جمهوری آذربایجان ، [[ترکمنستان]] ، [[گرجستان]] ، [[ارمنستان]] ، [[ترکیه]]، [[عراق]] و [[کویت]] برپا است، این دفاتر پس از کسب مجوز دانشگاه علوم پزشکی گیلان توسط بخش خصوصی در این کشورها راه اندازی شده است.با توجه به روند افزایش ورود گردشگران سلامت به رشت ،ساخت هتل‌های جدید ومراکز اقامتی مدرن ضروری است.
| + | |
| − | ساخت دهکده سلامت با مشارکت بخش خصوصی و محوریت بیمارستان بین‌المللی قائم رشت در زمینی به وسعت 40 هکتار از دیگر اقدامات توریسم سلامت در کلانشهر رشت است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.yjc.ir/fa/news/4896204 |عنوان=رفع موانع ساخت دهکده سلامت در گیلان | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | بیمارستان بین اللملی قائم رشت و بیمارستان‌های در حال ساخت پروفسور [[مجید سمیعی|سمعیی]] و پارس رشت از مهم ترین مراکز بین الملی توریسم سلامت رشت است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://mehrnews.com/detail/News/2324357 |عنوان=دهکده سلامت گامی در جهت تحول در صنعت توریسم و اقتصاد گیلان/ لزوم توسعه زیرساخت‌های توریسم درمانی در استان | ناشر =خبرگزاری مهر |تاریخ =۱۳۹۳/۴/۱۲ |تاریخ بازبینی=۱۳۹۳/۴/۱۲ }}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.tasnimnews.com/Home/Single/419525 |عنوان=رفع موانع ساخت دهکده سلامت گیلان با هزینه بخش خصوصی | ناشر =خبرگزاری تسنیم |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== بیمارستان‌های دولتی رشت ====
| + | |
| − | {| class="wikitable sortable"
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | ! ردیف !! سال تاسیس !! نشان !! نام !! نام پیشین !! درجه !! تخصص !! تعدادتخت
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۱ || ۱۲۸۴ || - || <big>[[بیمارستان پورسینای رشت|پورسینا]]</big> || ملی || یک || جنرال فوق تخصصی || ۳۱۴
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۲ || ۱۳۳۲ || - || <big>[[بیمارستان رازی رشت|رازی]]</big> || مسلولین || دو || جنرال فوق تخصصی || ۲۲۶
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۳ || ۱۳۴۸ || - || <big>[[بیمارستان حشمت رشت|دکتر حشمت]]</big> || کورش کبیر || یک || فوق تخصصی قلب || ۱۸۰
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۴ || - || - || <big>امیرالمؤمنین</big> || آمریکایی || دو || چشم، گوش، حلق، بینی، گردن || ۱۰۵
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۵ || ۱۳۵۷ || - || <big>الزهرا</big> || حمایت مادران || دو || زنان و زایمان، نازایی || -
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۶ || ۱۳۵۷ || - || <big>شفا</big> || مرکز توانبخشی || دو || اعصاب و روان || ۲۰۵
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۷ || ۱۳۵۰ || - || <big>۱۷شهریور</big> || - || دو || کودکان و نوزادان || ۱۳۴
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۸ || ۱۳۸۶ || - || <big>ولایت</big> || - || یک || سوانح سوختگی و جراحی ترمیمی || ۷۰
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۹ || در شرف تأسیس || - || <big>پرفسور سمیعی</big> || - || یک ممتاز || جنرال فوق تخصصی || ۴۰۰
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۱۰ || در شرف تأسیس || - || <big>امید</big> || - || یک ممتاز || جنرال فوق تخصصی || ۶۴
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۱۱ || در شرف تأسیس || - || <big>فوق تخصصی سرطان</big> || - || یک ممتاز || سرطان || -
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== بیمارستان‌های خصوصی رشت ====
| + | |
| − | {| class="wikitable sortable"
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | ! ردیف !! سال تاسیس !! نشان !! نام !! درجه !! نوع !! تخصص !! تعدادتخت
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۱ || ۱۳۹۲ || - || <big>قائم</big> || یک ممتاز || بین المللی || جنرال فوق تخصصی || ۲۰۰
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۲ || ۱۳۳۰ || - || <big>آریا</big> || یک || درمانی || جنرال فوق تخصصی || ۱۱۰
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۳ || ۱۳۷۵ || - || <big>گلسار</big> || یک || درمانی || جنرال فوق تخصصی || ۱۸۸
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۴ || ۱۳۴۱ || - || <big>فامیلی</big> || دو || درمانی || زنان و زایمان، اطفال || ۳۲
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۵ || ۱۳۴۶ || - || <big>توتونکاران</big> || دو || درمانی || جنرال فوق تخصصی || ۳۷
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۶ || در شرف تاسیس || - || <big>پارس رشت</big> || یک ممتاز || بین المللی || جنرال فوق تخصصی || -
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== تامین اجتماعی ====
| + | |
| − | {| class="wikitable sortable"
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | ! ردیف !! سال تاسیس !! نشان !! نام !! درجه !! تخصص !! تعدادتخت
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۱ || ۱۳۷۸ || - || <big>رسول اکرم</big> || دو || جنرال فوق تخصصی || ۱۹۸
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== نظامی ====
| + | |
| − | | + | |
| − | {| class="wikitable sortable"
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | ! ردیف !! سال تاسیس !! نشان !! نام !! درجه !! مالک !! نوع !! تخصص !! تعدادتخت
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | ۱|| ۱۳۳۰ || - || <big>ولیعصر</big> || دو || فرماندهی آموزش تخصص‌های دریایی رشت || نظامی || جنرال فوق تخصصی || ۶۴
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | == ره آورد ==
| + | |
| − | === غذاهای سنتی ===
| + | |
| − | ==== خورش‌ها و غذاها ====
| + | |
| − | [[File:Mi.JPG|thumb|میرزاقاسمی]]
| + | |
| − | [[پرونده:چغور_پغور.jpg|بندانگشتی|واویشکا]]
| + | |
| − | | + | |
| − | {| class="wikitable"
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | [[میرزا قاسمی]] || [[باقلاقاتوق]] || [[واویشکا]] || چغرتمه || [[اناربیج]] || [[بیج-بیج]] || مو تنجان || [[مرغ لاکو]]
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | خورش کدو مسما || خورش [[نرگسی]] || ته بوریان || کویی میرزا قاسمی || [[کولی غورابیج]] || پنیر برشته || [[مرغ ترش]] || نازخاتون
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | بولبه بره || ماهی فسنجان || خوشکا بیج || [[سیر قلیه]] || اشبل وابیج || بادنجان بورانی || شوید پلا || [[اشپل]]
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | شوید قورمه || [[بینه]] قورمه || [[ترش تره]] || تله کوته غوراب || مالا وابیج || آلو مسما || ترش شامی (ته کبابی) || شیرین تره
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | | + | |
| − | ==== آش‌ها ====
| + | |
| − | {| class="wikitable"
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | تورشه آش || آش کشک || بورش || کویی آش
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== کوکوها ====
| + | |
| − | {| class="wikitable"
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | شامی رشتی || اشبل کوکو
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== شیرینی ====
| + | |
| − | [[پرونده:Reshteh khoshkar.jpg|بندانگشتی|رشته خشکار]]
| + | |
| − | | + | |
| − | {| class="wikitable"
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | [[رشته‌خشکار]] || کاکا || کویی کاکا || [[دوشاب]]
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== نان‌ها ====
| + | |
| − | {| class="wikitable"
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | لاکو || گشتا
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== چاشنی‌ها ====
| + | |
| − | [[پرونده:Zeytoon-Parvardeh-Zeytoun-Zeitoun-Zeytun-Persian-Olive- Pomegranate- Walnutfood-photo-by-persian-dutch-network.jpg|thumb|270px|زیتون پرورده]]
| + | |
| − | | + | |
| − | {| class="wikitable"
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | [[زیتون پرورده]] || انگور خمس || درار
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== ترشی‌ها ====
| + | |
| − | {| class="wikitable"
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | [[اخته]] || هفتابیجار || [[آب غوره]] || مثال || [[رب انار]] || آب خوج || آب کونوس
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | === صنایع دستی ===
| + | |
| − | * گلدوجی
| + | |
| − | * [[گلیم]]
| + | |
| − | * بامبو بافی
| + | |
| − | * [[خراطی]]
| + | |
| − | * [[سفالگری]]
| + | |
| − | | + | |
| − | === محصولات کشاورزی و جالیزی ===
| + | |
| − | گندمین، مغزحلوا، خکاره دبیج، کدو مربا، پول پرتقال مربا،[[آلوچه]]، شاه بلوط،، ترش سیب، ترش انار،، کویی، [[ترب]]، فلفل سبز، برگ سیر، سیر ترشی، گینجه واش، خرش، [[چوواش]]، چوچاق، [[تین]]، [[بینه]]، دوشاب برنج، جوکول، [[برنج]]، گلوچه سنتئ، گشتائ برنجئ صندوق بوکال
| + | |
| − | * پاچ باقلا
| + | |
| − | * ولش
| + | |
| − | * [[بهار نارنج]]
| + | |
| − | * بادرنگ
| + | |
| − | خاش کویی
| + | |
| − | | + | |
| − | == شهرهای خواهرخوانده ==
| + | |
| − | [[پرونده:Astrakhan Uspenskii sobor of kreml.jpg|190px|بندانگشتی|چپ|[[آستاراخان]] از شهر های خواهر خوانده ی رشت]]
| + | |
| − | [[پرونده:RedSquare SaintBasile (pixinn.net).jpg|190px|بندانگشتی|چپ|[[مسکو]] از شهر های خواهر خوانده ی رشت]]
| + | |
| − | {| class="wikitable"
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | ! !! شهر !! !! کشور
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | [[پرونده:Coat of Arms of Moscow.svg|50px]] || [[مسکو]] || [[پرونده:Flag of Russia.svg|50px]] || [[روسیه]]
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | || [[ترابوزان]] ||[[پرونده:Flag of Turkey.svg|50px]] || [[ترکیه]]
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | [[پرونده:COA of Kutaisi.svg|50px]] || [[کوتائیسی]] || [[پرونده:Flag of Georgia.svg|50px]] || [[گرجستان]]
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | [[پرونده:Coat of Arms of Kazan (Tatarstan) (2004).png|50px]] || [[قازان]] || [[پرونده:Flag of Russia.svg|50px]] || [[روسیه]]
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | || [[ناحیه رشت]] || [[پرونده:Flag of Tajikistan.svg|50px]] || [[تاجیکستان]]
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | [[پرونده:Coat of Arms of Astrakhan.png|50px]] || [[آستاراخان]] || [[پرونده:Flag of Russia.svg|50px]] || [[روسیه]]
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | || [[مولتان]] || [[پرونده:Flag of Pakistan.svg|50px]] || [[پاکستان]]
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | | + | |
| − | == نگارخانه ==
| + | |
| − | <center>
| + | |
| − | <gallery style="text-align:center">
| + | |
| − | پرونده:zemestan.jpg|زمستان رشت
| + | |
| − | پرونده:kadoos.jpg|هتل کادوس رشت (نمای قدیمی)
| + | |
| − | پرونده:Khaneh ghadiri.JPG|خانه قدیری
| + | |
| − | پرونده:Rasht gilan bolvar.jpg|بلوار گیلان
| + | |
| − | </gallery>
| + | |
| − | </center>
| + | |
| − | | + | |
| − | == جستارهای وابسته ==
| + | |
| − | * [[نمایندگان رشت در مجلس شورای اسلامی]]
| + | |
| − | * [[نمایندگان رشت در مجلس شورای ملی]]
| + | |
| − | * [[نمایندگان رشت در مجلس مؤسسان]]
| + | |
| − | * [[شهرداران رشت]]
| + | |
| − | * مشاهیر رشت
| + | |
| − | * [[محلات رشت]]
| + | |
| − | * هتل‌های رشت
| + | |
| − | * [[جان فریم]]
| + | |
| − | * پاساژ دیلمان (اولین پاساژ ایران که به شیوه رمپ ساخته شده)
| + | |
| − | * [[فهرست کلانشهرهای ایران]]
| + | |
| − | | + | |
| − | == پانویس == | + | |
| − | {{پانویس|۲}} | + | |
| − | | + | |
| − | == منابع ==
| + | |
| − | * [http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=1160 سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰]
| + | |
| − | * [http://www.fallingrain.com/world/IR/8/Rasht.html مختصات و ارتفاع]
| + | |
| − | * [http://www.weather.ir سازمان هواشناسی]
| + | |
| − | * [http://www.havairan.com/weather/Gīlān/Rasht آب و هوای رشت]
| + | |
| − | * رشت، شهر باران؛ محمود نیکویه؛ انتشارات فرهنگ ایلیا؛ به‌سفارش شورا و شهرداری رشت؛ چاپ ۱۳۸۷
| + | |
| − | * ر، تاریخ بلدیهٔ رشت؛ محمود نیکویه؛ انتشارات فرهنگ ایلیا؛ به‌سفارش شورا و شهرداری رشت؛ چاپ ۱۳۸۷
| + | |
| − | * ر، گزینه شعر گیلان؛ علی رضاپنجه‌ای؛ انتشارات مروارید؛ چاپ ۱۳۷۴
| + | |
| − | * www.rusembiran.ru/امور کنسولی.
| + | |
| − | * سرتیپ پور، جهانگیر، نشانیهایی از گذشته دور گیلان و مازندران
| + | |
| − | * ابو الموید عبدالقیوم بن الحسین بن علی الفارسی، حدود العالم من المشرق الی المغرب
| + | |
| − | * لغت نامه دهخدا
| + | |
| − | * افرهنگ جغرافیایی ایران جلد ۲
| + | |
| − | * تاریخ ادبی ایران تألیف [[ادوارد براون]] ازسعدی تا جامی
| + | |
| − | * نزهةالقلوب جلد ۳
| + | |
| − | | + | |
| − | == پیوند به بیرون ==
| + | |
| − | {{ویکی‌سفر}}
| + | |
| − | {{ویکی‌انبار-رده|Rasht}}
| + | |
| − | * [http://rasht.ir وبگاه رسمی شهرداری رشت]
| + | |
| − | * [http://www.rashtairport.ir فرودگاه بین‌المللی رشت]
| + | |
| − | {{استان گیلان}}
| + | |
| − | {{کلانشهرهای ایران}}
| + | |
| − | {{مراکز استان‌های ایران}}
| + | |
| − | {{پرجمعیت‌ترین شهرهای ایران}}
| + | |
| − | | + | |
| − | {{استان‌های ایران مصوب در سال ۱۳۱۶}}
| + | |
| − | | + | |
| − | [[رده:رشت| ]]
| + | |
| − | [[رده:کلانشهرهای ایران]]
| + | |
| − | [[رده:شهرهای استان گیلان]]
| + | |
| − | [[رده:مراکز استان‌های ایران]]
| + | |
| − | [[رده:مناطق مسکونی حاشیه خزر]]
| + | |
| − | [[رده:مناطق مسکونی در شهرستان رشت]]
| + | |
| − | [[رده:پرجمعیت‌ترین شهرهای شمال ایران]]
| + | |
| − | [[رده:شهرهای رودگذر]]
| + | |
| − | [[رده:شهرهای راه ابریشم]]
| + | |
آب و هوای رشت از جمله آب و هوای معتدل کاسپین و شبهه مدیترانه ایست که دارای تابستان‌های گرم و شرجی و زمستان‌های سرد و مرطوب است. همچنین شهر رشت دارای رتبهٔ اول میزان بارش مراکز استان‌های ایران و به شهرباران شهره است.[۷]
امروزه شهر رشت یکی از قطبهای کشاورزی و گردشگری در سطح کشور محسوب میشود. رشت قطب تولید برنج ایران،[۱۷] تولید کنندهٔ بزرگ فولادو قطب تولید نانو داروهای ضد سرطان کشور[۱۸] یکی از مهم ترین شهرهای ایران است.
