|
|
| (۳ نسخهٔ میانی توسط کاربر مشابهی که نشان داده نشده) |
| سطر ۱: |
سطر ۱: |
| − | {{Coord|35|18|S|149|8|E|display=title}}
| + | کشور مشترک‌المنافع استرالیا کشوری است توسعه یافته در نیمکره جنوبی. این کشور با ۷٬۶۸۶٬۸۵۰ کیلومتر مربع وسعت، ششمین کشور پهناور دنیا است. استرالیا یکی از قلمروهای همسود است و در سال ۱۹۰۱ از [[بریتانیا]] استقلال یافته‌است. پایتخت استرالیا شهر [[کانبرا]] است، شهری که در آن مجلس کشور و خانهٔ فرماندار کل قرار دارد. او به صورت تشریفاتی و به نمایندگی ملکه الیزابت دوم ریاست دولت را در استرالیا به عهده دارد. در عمل نخست وزیر منتخب در کنار دولت و مجلس اداره کشور را در دست دارند. استرالیا از نظر مساحت دومین کشور پهناور عضو مجموعهٔ اتحادیه کشورهای همسود(مشترک‌المنافع) است. |
| − | {{دیگر کاربردها}}
| + | |
| − | {{جعبه اطلاعات کشور
| + | |
| − | |نام رسمی = کشور مشترک‌المنافع استرالیا
| + | |
| − | |نام = Commonwealth of Australia
| + | |
| − | |نام عادی = استرالیا
| + | |
| − | |تصویر پرچم = Flag of Australia.svg
| + | |
| − | |alt_flag =
| + | |
| − | |تصویر نشان = Australia coa.png
| + | |
| − | |alt_coat =
| + | |
| − | |symbol_type =
| + | |
| − | |شعار ملی = [[خدا نگهدار ملکه باد]]
| + | |
| − | |سرود ملی = [[سرود ملی استرالیا|باشد تا استرالیای زیبا ترقی کند!]]
| + | |
| − | |سرود سلطنتی =
| + | |
| − | |other_symbol_type =
| + | |
| − | |other_symbol =
| + | |
| − | |نقشه = AUS orthographic.svg
| + | |
| − | |alt_map =
| + | |
| − | |زیرنویس نقشه =
| + | |
| − | |image_map2 =
| + | |
| − | |alt_map2 =
| + | |
| − | |map_caption2 =
| + | |
| − | |پایتخت = [[کانبرا]]
| + | |
| − | |latd=35 | latm=18 | latNS = S
| + | |
| − | |longd=14 |longm=08 |longEW = E
| + | |
| − | |بزرگترین شهر = [[سیدنی]]
| + | |
| − | |زبان رسمی = [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]
| + | |
| − | |زبان محلی =
| + | |
| − | |گروه نژادی =
| + | |
| − | |سال گروه نژادی =
| + | |
| − | |نوع حکومت = [[پادشاهی مشروطه]]
| + | |
| − | |نوع حاکمان = • [[پادشاه یا ملکه]]{{سخ}}• [[فرماندار کل استرالیا|فرماندار کل]]{{سخ}}• [[نخست وزیر استرالیا|نخست وزیر]]
| + | |
| − | |نام حاکمان = • [[الیزابت دوم]]{{سخ}}{{سخ}}• [[تونى ابوت]]
| + | |
| − | |موارد مربوط به تشکیل = استقلال از [[بریتانیای کبیر]]
| + | |
| − | |تاریخ تشکیل =
| + | |
| − | |مساحت = ۷,۶۸۶,۸۵۰
| + | |
| − | |رتبه مساحت = ۶ ام
| + | |
| − | |تخمین جمعیت = ۲۳,۰۷۴,۴۳۵
| + | |
| − | |رتبه تخمین جمعیت = ۵۲ ام
| + | |
| − | |سال تخمین جمعیت = ۲۰۱۳
| + | |
| − | |سرشماری = ۲۱,۵۰۷,۷۱۷
| + | |
| − | |سال سرشماری = ۲۰۱۱
| + | |
| − | |تراکم جمعیت = 2.8
| + | |
| − | |رتبه تراکم جمعیت = ۲۳۳ ام
| + | |
| − | |تولید ناخالص داخلی =
| + | |
| − | |رتبه تولید ناخالص داخلی =
| + | |
| − | |سال تولید ناخالص داخلی =
| + | |
| − | |سرانه تولید ناخالص داخلی =
| + | |
| − | |سال سرانه تولید ناخالص داخلی =
| + | |
| − | |رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی=
| + | |
| − | |جینی = 30.5
| + | |
| − | |رتبه جینی =
| + | |
| − | |سال جینی = ۲۰۰۶
| + | |
| − | |وضع جینی =
| + | |
| − | |شاخص توسعه انسانی = 0.938
| + | |
| − | |رتبه شاخص توسعه انسانی = ۲ام
| + | |
| − | |سال شاخص توسعه انسانی = ۲۰۱۳
| + | |
| − | |وضع شاخص توسعه انسانی =
| + | |
| − | |واحد پول = [[دلار استرالیا]]
| + | |
| − | |کد واحد پول = AUD
| + | |
| − | |منطقه زمانی = متفاوت
| + | |
| − | |utc_offset = +۸ تا +۱۰.۵
| + | |
| − | |منطقه زمانی تابستانی = متفاوت
| + | |
| − | |utc_offset_DST = +۹ تا +۱۱.۵
| + | |
| − | |جهت رانندگی = چپ
| + | |
| − | |دامنه اینترنتی = [[.au]]
| + | |
| − | |ولتاژ برق =
| + | |
| − | |بسامد برق =
| + | |
| − | |تقویم =
| + | |
| − | }}
| + | |
| − | | + | |
| − | '''کشور مشترک‌المنافع استرالیا''' {{به انگلیسی|Commonwealth of Australia}} کشوری است توسعه یافته در [[نیمکره جنوبی]]. این کشور با ۷٬۶۸۶٬۸۵۰ کیلومتر مربع وسعت، ششمین کشور پهناور دنیا است. استرالیا یکی از [[قلمروهای همسود]] است و در سال ۱۹۰۱ از [[بریتانیای کبیر]] استقلال یافته‌است. پایتخت استرالیا شهر [[کانبرا]] است، شهری که در آن مجلس کشور و خانهٔ فرماندار کل قرار دارد. او به صورت تشریفاتی و به نمایندگی [[ملکه الیزابت دوم]] ریاست دولت را در استرالیا به عهده دارد. در عمل نخست وزیر منتخب در کنار دولت و مجلس اداره کشور را در دست دارند. استرالیا از نظر مساحت دومین کشور پهناور عضو مجموعهٔ [[اتحادیه کشورهای همسود]] (مشترک‌المنافع) است.
| + | |
| − | | + | |
| − | [[سیدنی]] و [[ملبورن]] دو شهر بزرگ استرالیا هستند. این کشور دارای مرز خاکی با کشور دیگری نیست و دور آن را از شرق، [[اقیانوس آرام]]، از جنوب [[اقیانوس منجمد جنوبی]]، از غرب [[اقیانوس هند]] و از شمال چندین دریا و خلیج در بر گرفته‌است. استرالیا همچنین سرزمین اصلیِ قارهٔ [[اقیانوسیه]] به شمار می‌آید که کوچک‌ترین قارهٔ دنیاست.
| + | |
| − | | + | |
| − | == تاریخ ==
| + | |
| − | | + | |
| − | بر پایه ی شواهد به جای مانده، حدود چهل و دو هزار سال قبل گروهی از مردمان شکارچی جنوب آسیا، برای یافتن غذا و شکار حیوانات، اندک اندک شروع به مهاجرت به سرزمین‌های جنوبی تر نمودند و از راه جزیره‌ها و کانال‌هایی که آسیا را به شمال استرالیا وارد می‌کند به شمال [[کوئینزلند]] وارد شدند و سپس با پراکنده شدن در سراسر استرالیا، قبایل مختلف [[بومیان استرالیا]] را پای نهادند. این مردمان، دهها هزار سال بدون ارتباط با سایر مناطق دنیا در این سرزمین زیسته‌اند. {{مدرک}}
| + | |
| − | [[پرونده:Australia in 1794 Samuel Dunn Map of the World in Hemispheres.JPG|بندانگشتی|250px|راست|نقشه استرالیا در [[نقشه ساموئل دان (۱۷۹۴)]]]]
| + | |
| − | نخستین بار [[هلندی|هلندیها]] در سال ۱۶۰۶ میلادی شبه جزیزه کیپ یورک (Cape York Peninsula) در شمال کوئینزلند را اکتشاف کردند و در دهه‌های بعد، بیشتر مناطق شمالی و غربی استرالیا را مشاهده و ثبت نمودند. [[آبل تاسمان]] [[هلند|هلندی]] نام این سرزمین را [[هلند نو]]<ref>Nova Hollandia</ref> گذاشت<ref> Dampier, William,(1981) ''A voyage to New Holland: the English voyage of discovery to the South Seas in 1699'' edited with an introduction by James Spencer. Gloucester: Alan Sutton. ISBN 0-904387-75-5 </ref>. [[هلندی|هلندیها]] خود علاقه چندانی به سکونت در هلندنو نشان ندادند و این سرزمین تا چندین دهه بعد دست نخورده باقی‌ماند.
| + | |
| − | | + | |
| − | در سال ۱۷۷۰ م. کاپیتان [[جیمز کوک]] دریانورد [[بریتانیا|بریتانیایی]]، نواحی اطراف [[سیدنی]] در شرق استرالیا را اکتشاف و ثبت کرد. کاپیتان [[آرتور فیلیپ]] در ۱۸ ژوئیه ۱۷۸۸ با یازده کشتی و ۱۳۵۰ مسافر به حدود سیدنی رسید و ضمن اعلام این منطقه با نام [[نیو ساوت ولز]] به عنوان یکی از مستعمره‌های [[بریتانیا]]، خود به فرمانداری آن برگزیده شد<ref>[http://www.cultureandrecreation.gov.au/articles/australianhistory/ European discovery and the colonisation of Australia ] بازدید ۱۲ مِی ۲۰۰۷</ref>. [[بریتانیا|بریتانیایی‌ها]] در دید اول به استرالیا به عنوان سرزمینی دوردست و خشک برای تبعید محکومین و زندانیان نگاه می‌کردند. به همین دلیل بیشتر مسافران اولیه، به اجبار به منطقه ولز جنوبی جدید آمدند. اما ساکنان دیگر ایالتها اغلب به اختیار خود به سرزمین جدید مهاجرت کردند.
| + | |
| − | | + | |
| − | [[پرونده:Melb 328.jpg|بندانگشتی|250px|نمای هوایی [[ملبورن]] دومین شهر بزرگ استرالیا]]
| + | |
| − | در سال ۱۹۰۰ میلادی، [[ملکه ویکتوریا]] طی قانونی به استرالیا استقلال سیاسی اعطا کرد. استقلال کشور استرالیا بطور رسمی در روز اول ژانویه ۱۹۰۱ اعلام شد و از این به بعد استرالیا به عنوان یک [[قلمروهای همسود|قلمرو همسود]] یا سرزمینی با حکومت مستقل اما در زمره کشورهای تحت حمایت [[بریتانیا]] در آمد. استرالیایی‌ها از این روز به عنوان روز ملّی خود یاد می‌کنند. <ref name=autogenerated1>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/as.html CIA - The World Factbook - Australia<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>.از سال ۱۹۰۱ تا سال ۱۹۲۷ که کانبرا ساخته شد، فدراسیون استرالیا، ملبورن را پایتخت موقت کشور قلمداد می‌کرد.
| + | |
| − | | + | |
| − | این کشور در [[جنگ جهانی اول]] به عنوان حامی [[بریتانیا]] جنگید و «ارتش مشترک استرالیا و [[نیوزلند]]» یا به اختصار [[آنزاک]] در [[نبرد گالیپولی]] در ترکیه امروزی شرکت کرد. در مجموع بیش از شصت هزار استرالیایی در خلال جنگ جهانی اول کشته شدند<ref>[http://www.dfat.gov.au/aib/history.html تاریخ استرالیا]وب‌گاه وزارت خارجه استرالیا بازدید ۱ مِی ۲۰۰۷</ref>. در [[جنگ جهانی دوم]] مناطقی از شمال و شرق این کشور توسط [[ژاپن|ژاپنی‌ها]] بمباران شد و نیروهای [[آمریکا|آمریکایی]] در این کشور پیاده شدند. اما استرالیا از صدمات این جنگ به کنار ماند. طی قانونی در سال ۱۹۸۶ استرالیا به طور رسمی دخالت [[پادشاهی متحده]] را در امور سیاسی و نظامی این کشور خاتمه داد، استرالیایی‌ها در ۶ نوامبر ۱۹۹۹ با رأی اکثریت (۸۲% آرا) رأی به تحت قیمومیت ملکه بودن دادند وهمچنان ملکهٔ انگلیس برایشان «فرماندار کل» تعین کند. {{مدرک| بهبود منبع}}
| + | |
| − | | + | |
| − | == جغرافیا ==
| + | |
| − | | + | |
| − | استرالیا یا [[اقیانوسیه]] با ۶/۷ میلیون کیلومتر مربع مساحت، کوچک‌ترین قاره جهان به حساب می‌آید<ref>[http://worldatlas.com/geoquiz/thelist.htm World Atlas]بازدید ۱۲/۳/۸۶</ref>. استرالیا سرزمینی تقریباً هموار است. ناحیه غربی آن را [[فلات غربی استرالیا]] و شرق آن را [[رشته کوههای جداکننده]] تشکیل می‌دهد و بین این دو، سرزمین پست و همواری قرار گرفته که بیشتر آن خشک و خالی از سکنه‌است. بلندترین نقطه استرالیا قله‌ای در [[کوهستان برفی]] است که ۲۲۲۸ متر ارتفاع دارد و پست ترین نقطه آن ۱۵- متر است که در [[دریاچه ایر|دریاچه اِیر]] قرار دارد<ref>[//en.wikipedia.org/wiki/Geography_of_Australia جغرافیای استرالیا] از ویکی‌پدیای انگلیسی</ref>. بلندترین رودخانه استرالیا [[رود دارلینگ]] است که بیش از 2700 کیلومتر طول دارد. این رود با پیوستن به [[رود مورای]] که دومین رود بزرگ استرالیاست در نهایت در جنوب ویکتوریا به [[اقیانوس منجمد جنوبی]] می‌ریزد.
| + | |
| − | | + | |
| − | استرالیا که همچون جزیره‌ای بزرگ در [[اقیانوس آرام]] واقع شده، از نظر زمین‌شناسی کهنترین خشکی جهان به شمار می‌آید. استرالیا [[اقیانوس آرام]] جنوبی را از [[اقیانوس هند]] جدا می‌کند. درازای سرزمین اصلی از شمال تا جنوب ۳٬۱۳۵ کیلومتر و پهنای آن از شرق به غرب ۳٬۷۸۲ کیلومتر است. استرالیا ۲۵٬۷۶۰ کیلومتر مرز دارد که تماماً مرز آبی است.{{مدرک}}
| + | |
| − | | + | |
| − | کشور استرالیا با داشتن ۷۵۵ گونه متنوع‌ترین کشور در دنیا از لحاظ زیست‌بوم است.<ref>[http://www.press.uchicago.edu/Misc/Chicago/468283.html Lambertini, A Naturalist's Guide to the Tropics, excerpt<!-- bot-generated title -->] at www.press.uchicago.edu</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | == مردم‌شناسی ==
| + | |
| − | جمعیت استرالیا به سرشماری [[ژوئیه ۲۰۰۸]] ۲۰٬۰۰۷٬۳۱۰ نفر بوده‌است.<ref name=autogenerated1/> و با تراکم نسبی ۶/۲ نفر در هر کیلومتر مربع، یکی از پایین‌ترین ارقام میزان تراکم در جهان را دارا می‌باشد<ref><code style="color:red">منبع مرتبط نیست</code>{{یادکرد-ویکی
| + | |
| − | |پیوند = http://en.wikipedia.org/wiki/John_Howard
| + | |
| − | |عنوان = List of countries by population density
| + | |
| − | |زبان = en
| + | |
| − | |بازیابی = ۱۲/۳/۸۶
| + | |
| − | }}</ref>. کرانه جنوب شرق این کشور تراکم جمعیتی بیشتری نسبت به سایر نقاط دارد. یک سوم جمعیت کشور در ایالت [[نیو ساوت ولز]] و یک چهارم دیگر در [[ایالت ویکتوریا]] به سر می‌برند. میانگین نرخ رشد جمعیت در سال ۱/۲۲۱ است<ref name=autogenerated1/> و تقریباً در هر دو دقیقه یک نوزاد جدید در این کشور متولد می‌شود<ref name=autogenerated2>[http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/94713ad445ff1425ca25682000192af2/1647509ef7e25faaca2568a900154b63?OpenDocument اداره آمار استرالیا] بازدید ۱۲ مِی ۲۰۰۷</ref>.
| + | |
| − | | + | |
| − | [[بومیان استرالیا]] حدود نیم میلیون نفر تخمین زده شده‌اند که دو و نیم درصد جمعیت کل کشور را تشکیل می‌دهند <ref>{{یادکرد-ویکی
| + | |
| − | |پیوند = http://en.wikipedia.org/wiki/Indigenous_Australians
| + | |
| − | |عنوان = Indigenous Australians
| + | |
| − | |زبان = en
| + | |
| − | |بازیابی = ۱۲/۳/۸۶
| + | |
| − | }}</ref>.
| + | |
| − | | + | |
| − | === ایالتها و شهرها ===
| + | |
| − | {{نقشه برچسب‌دار استرالیا}}
| + | |
| − | لازم به ذکر است استرالیا پنچمین قاره ازنظر بزرگی است.
| + | |
| − | | + | |
| − | استرالیا از شش ایالت و دو سرزمین یا قلمرو (territory) تشکیل شده‌است که اختیاراتشان کمتر از ایالت‌هاست. ایالتها و قلمروهای استرالیا عبارت‌اند از:
| + | |
| − | | + | |
| − | # [[نیو ساوت ولز]] (NSW) یا ولز جنوبی جدید که مرکز آن [[سیدنی]] است.
| + | |
| − | # [[کوئینزلند]] (QLD) که مرکز آن [[بریزبن]] می‌باشد.
| + | |
| − | # [[استرالیای جنوبی]] (SA) با مرکزیت [[آدلاید]] .
| + | |
| − | # [[تاسمانی]] (TAS) که جزیره‌ای است در جنوب شرقی سرزمین اصلی و مرکز آن [[هوبارت]] می‌باشد.
| + | |
| − | # [[ایالت ویکتوریا]] (VIC) که مرکز آن [[ملبورن]] است.
| + | |
| − | # [[استرالیای غربی]] (WA) که مرکز آن [[پرت]] می‌باشد.
| + | |
| − | # [[قلمرو سرزمین شمالی]] (NT) مرکز آن [[داروین (استرالیا)|داروین]] است.
| + | |
| − | # [[سرزمین پایتخت استرالیا]] (ACT) مشتمل بر شهر [[کانبرا]] و اطراف آن.
| + | |
| − | | + | |
| − | == شهرها ==
| + | |
| − | | + | |
| − | پایتخت استرالیا شهر [[کانبرا]] است و شهرهای بزرگ آن عبارت‌اند از [[سیدنی]]، [[ملبورن]]، [[بریزبن|بریزبِن]]، [[پرت]] ، [[آدلاید]] و [[تانزویل]].
| + | |
| − | | + | |
| − | <center>
| + | |
| − | <gallery>
| + | |
| − | Image:Harbour bridge 2.jpg | [[سیدنی]]{{سخ}}۴٬۲۹۳٬۱۰۰
| + | |
| − | Image:Melbourne Royal Exhibition House (North Gate).jpg | [[ملبورن]]{{سخ}}۳٬۷۰۰٬۰۰۰
| + | |
| − | Image:Brisbane City Hall.jpg | [[بریزبن]]{{سخ}}۱٬۸۲۰٬۴۰۰
| + | |
| − | Image:Calthorpes House.jpg | [[کانبرا]]{{سخ}}۳۳۲٬۷۹۸
| + | |
| − | </gallery>
| + | |
| − | </center>
| + | |
| − | | + | |
| − | {{شهرهای اصلی استرالیا}}
| + | |
| − | | + | |
| − | === ادیان و مذاهب ===
| + | |
| − | تا پیش از ورود اروپاییان به استرالیا، مردمان بومی این سرزمین از آیین دیرینه و بدوی خود پیروی می‌کردند، ولی امروزه برخی از این بومیان به [[مسیحیت]] گرویده‌اند. مسیحیت را اروپاییان به استرالیا آوردند و با آغاز مهاجرت به این سرزمین فرقه‌های گوناگون مسیحیت، در آنجا به فعالیت پرداختند. در سده بیستم، با مهاجرت شمار اندکی از آسیایی‌ها از چین، آسیای جنوب شرقی، [[هند]] و [[خاورمیانه]]، آیین‌ها و ادیان [[بودایی]]، [[اسلام]]، [[یهودی]] و [[دیانت بهائی|بهائی]] به آن راه یافتند. در استرالیا دین از حکومت جدا بوده و طبق قانون، دین و مذهب آزاد بوده و هر کس می‌تواند آئینهای ویژه دینی خود را آزادانه پیگیری کند. در سال ۲۰۰۱، بیش از ۷۰٪ استرالیایی‌ها خود را مسیحی معرفی کرده‌اند و بیش از ۱۵٪ نیز پیرو هیچ آئینی نبوده‌اند. بودائیسم و اسلام نیز هر یک با کمتر از دو درصد، در رده‌های بعدی قرار داشته‌اند <ref>[http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/bb8db737e2af84b8ca2571780015701e/bfdda1ca506d6cfaca2570de0014496e!OpenDocument آمار پیروان مذاهب مختلف در استرالیا در سال ۲۰۰۱]</ref>.
| + | |
| − | | + | |
| − | === نژادها ===
| + | |
| − | {{اصلی|بومیان استرالیا}}
| + | |
| − | سرزمین استرالیا از دهها هزار سال پیش، زیستگاه گروه‌هایی از انسان‌ها بوده‌است. [[بومیان استرالیا]] که با نام Aboriginals شناخته می‌شوند ساکنان قدیمی استرالیا هستند. گمان می‌رود اجداد این افراد در حدود چهل هزار سال پیش از جنوب [[آسیا]] به این مکان مهاجرت کرده باشند. از جمعیت بومیان استرالیا به تدریج کاسته شده و امروزه بومیان، بخش کوچکی از جمعیت استرالیا را تشکیل می‌دهند. مردمان این کشور، گروه‌های مختلفی از [[اروپا|اروپاییان]] می‌باشند که بیشتر شامل [[انگلستان|انگلیسی‌ها]] و [[اسکاتلند|اسکاتلندی‌ها]]، [[ایرلند|ایرلندی‌ها]]، [[ایتالیا|ایتالیایی‌ها]]، [[هلند|هلندیها]]، [[یونان|یونانی‌ها]] و [[پرتغال|پرتغالی‌ها]] می‌شوند. از دیگر نژادها می‌توان [[چین|چینی‌ها]]، [[ویتنام|ویتنامی‌ها]]، [[هند|هندی‌ها]]، [[لبنان|لبنانی‌ها]]، [[ترک|ترکها]]، [[ایران|ایرانیان]] و [[افغان|افغانها]] و [[سودان|سودانی‌ها]] را نام برد. {{مدرک}}
| + | |
| − | | + | |
| − | === زبان و خط ===
| + | |
| − | زبان رسمی کشور زبان [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] با گویش [[انگلیسی استرالیایی|استرالیایی]] است که برخی از واژه‌های بومیان استرالیا نیز در آن وارد شده‌است. اختلافات بسیار نامحسوسی در لهجه مناطق گوناگون وجود دارد. زبان‌های دیگر مانند [[ایتالیایی]] و [[زبان چینی|چینی]] نیز در بین مهاجران بسیار رایج است.<ref name=autogenerated1/>
| + | |
| − | | + | |
| − | == اقتصاد ==
| + | |
| − | استرالیا کشوری توسعه یافته با اقتصاد متکی بر بازرگانی و کشاورزی است. در میان قابل زندگی‌ترین شهرهای جهان در سال ۲۰۰۸ به گزارش [[اکونومیست]]، ملبورن دوم، پرت چهارم، آدلید هفتم و سیدنی نهم بود.<ref>"[http://www.economist.com/markets/rankings/displaystory.cfm?story_id=11116839 Liveability ranking: Urban idylls]</ref> محصولات اصلی استرالیا نیشکر، پنبه، [[غلات]] و گوشت است <ref>[//en.wikipedia.org/wiki/Agriculture_in_Australia کشاورزی در استرالیا] از ویکی‌پدیای انگلیسی، بازدید ۲۱ ژوئن ۲۰۰۷</ref>. این کشور معادن فراوانی دارد. شرکای بازرگانی استرالیا بیشتر [[چین]]، [[ژاپن]] و [[کره جنوبی]] در آسیا و نیز [[ایالات متحده آمریکا]] هستند. بنا بر گزارش [[بانک جهانی]]، این کشور در سال ۲۰۰۵، از نظر [[تولید ناخالص داخلی]] یا GDP در رده پانزدهم جهان قرار داشته‌است <ref>[http://siteresources.worldbank.org/DATASTATISTICS/Resources/GDP.pdf تولید ناخالص ملی کشورها در سال ۲۰۰۵] گزارش بانک جهانی، بازدید مِی ۲۰۰۷</ref> و نیز بر اساس گزارش [[برنامه توسعه سازمان ملل متحد]]، استرالیا از نظر [[شاخص توسعه انسانی]] در سال ۲۰۰۶ سومین کشور توسعه یافته دنیا به حساب می‌آید <ref>[http://web.archive.org/web/20061206223646/http://hdr.undp.org/hdr2006/pdfs/report/HDR06-complete.pdf شاخص توسعه انسانی کشورها در سال ۲۰۰۶] برنامه توسعه سازمان ملل، بازدید مِی ۲۰۰۷</ref>.
| + | |
| − | | + | |
| − | == سیاست و حکومت ==
| + | |
| − | استرالیا کشوری است که از مجموعه [[کشورهای مشترک‌المنافع]] که دارای حکومت [[پادشاهی مشروطه]] است و بالاترین مقام سلطنتی [[بریتانیای کبیر]] یعنی [[الیزابت دوم|ملکه الیزابت دوم]] ملکه این کشور نیز به حساب می‌آید. جانشین ملکه در این کشور [[فرماندار کل استرالیا]] است که وی نیز به نوبه خود فرمانداران ایالت های این کشور را تعیین می‌کند. هرچند فرماندار کل بر طبق قانون اساسی، از اختیارات فراوانی برخوردار است اما در عمل شخص اجرایی اول در استرالیا [[نخست وزیر]] است که طی یک فرایند دموکراتیک انتخاب می‌شود و دولت را تشکیل می‌دهد.<ref>{{یادکرد-ویکی
| + | |
| − | |پیوند = http://en.wikipedia.org/wiki/John_Howard
| + | |
| − | |عنوان = John Howard
| + | |
| − | |زبان = en
| + | |
| − | |بازیابی = ۱۲/۳/۸۶
| + | |
| − | }}</ref><ref>[http://www.aph.gov.au/library/pubs/rn/1997-98/98rn25.htm The Reserve Powers of the Governor-General (Research Note ۲۵ ۱۹۹۷-۹۸)<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | در استرالیا، مردم ابتدا نمایندگان [[مجلس نمایندگان استرالیا|مجلس]] را انتخاب می‌کنند. رئیس حزبی که بیشترین نفرات انتخاب شده را در مجلس داشته باشد به‌عنوان نخست وزیر مسئول تشکیل کابینه دولت می‌شود. دولت استرالیا از سه زیرشاخه تشکیل می‌شود:قانون گذاری، اجرایی و قضایی.
| + | |
| − | | + | |
| − | [[پارلمان استرالیا]] از دو مجلس تشکیل شده است. [[سنای استرالیا|مجلس سنا]] ([[مجلس علیا]]) و [[مجلس نمایندگان استرالیا|مجلس نمایندگان]] ([[مجلس سفلا]]).
| + | |
| − | | + | |
| − | [[دادگاه عالی استرالیا]] نیز قدرت والای قضایی را در این کشور در اختیار دارد.
| + | |
| − | | + | |
| − | === حزب‌ها ===
| + | |
| − | احزاب عمده استرالیا عبارت‌اند از:
| + | |
| − | * [[حزب لیبرال استرالیا]]
| + | |
| − | * [[حزب کارگر استرالیا]]
| + | |
| − | * [[حزب سبز]]
| + | |
| − | از سال ۱۹۹۶ تا نوامبر ۲۰۰۷ حزب لیبرال قدرت را در این کشور در دست داشت و [[جان هوارد]] به مدت یازده سال نخست وزیر این کشور بود.<ref>[http://www.pm.gov.au/your_pm/biography.cfm Prime Minister of Australia: Biography] بازدید ۱۲ مه ۲۰۰۷</ref> در [[انتخابات فدرال استرالیا (۲۰۰۷)|انتخابات فدرال]] که در نوامبر سال ۲۰۰۷ برگزار شد حزب کارگر توانست رقیب خود حزب لیبرال را شکست دهد و به این ترتیب [[کوین راد]] رئیس این حزب به عنوان نخست وزیر جدید استرالیا مسئول تشکیل کابینه دولت شد.<ref>[http://fardanews.com/show/?id=40056 شکست هاوارد در انتخابات استرالیا] فردا نیوز، ۴ آذر ۱۳۸۶.</ref>
| + | |
| − | در ماه ژوئن سال ۲۰۱۰ پس از کناره گیری [[کوین راد]] از مقام نخست وزیری، خانم [[جولیا گیلارد]] که رهبری حزب کارگر را بر عهده دارد توانست به عنوان نخستین نخست وزیر زن استرالیا زمام امور را به دست بگیرد<ref>[http://news.ninemsn.com.au/national/1075130/julia-gillard-becomes-first-female-prime-minister Julia Gillard becomes prime minister<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
| + | |
| − | در فوریه سال ۲۰۱۳ پس از انتقاداتی که از رهبری حزب کارگر خانم [[جولیا گیلارد]] شد و همچنین با درخواست ۳۰ درصد از اعضای حزب، ایشان با انتخابات درون حزبی برای رهبری حزب موافقت کردند که منجر به پیروزی کوین راد گردید.
| + | |
| − | در تاریخ ۷ سپتامبر ۲۰۱۳ و در انتخابات فدرال، جناح ائتلافی استرالیا پیروز شد و در نتیجه رهبر این حزب، آقای [[تونی ابوت]]، بعنوان نخست وزیر آینده استرالیا انتخاب شد. وی بیست و هشتمین نخست وزیر استرالیا، محسوب می‌شود. پیروزی تونی ابوت به شش سال حاکمیت حزب چپ گرای کار بر استرالیا خاتمه داد.
| + | |
| − | | + | |
| − | == دفاع ==
| + | |
| − | در کشور استرالیا هیچ اجباری برای خدمت وظیفه عمومی وجود نداشته و افراد برای عضویت و خدمت در ارتش مثل سایر شغل‌ها حقوق دریافت می‌کنند.
| + | |
| − | | + | |
| − | == فرهنگ و هنر ==
| + | |
| − | با اسکان [[اروپا|اروپاییان]] در استرالیا در قرن هجدهم میلادی، شیوه زندگی اروپایی به فرهنگ غالب استرالیا تبدیل شد. افزایش جذابیت فرهنگ استرالیا توسط کمک‌های مالی دولت بود که این کمک برای هنر، تغذیه و بهبود وسایل رفاهی بود. شهرهای کوچک و بزرگی ساخته شد که پر از ساختمان‌های هنری، گالری و تئاتر بود. در اواخر قرن ۱۹ «ملبورن حیرت آور» marvelous melbourne پرجمعیت‌ترین شهر استرالیا و از ثروتمندترین شهرهای جهان و پس از لندن بزرگترین شهر در سراسر امپراتوری بریتانیاو دارای گالریها، تئاترهاو موزه بود. بهترین معماران، خانه [[اپرای سیدنی]] را ساختند. [[اپرا]]، [[رقص باله]]، [[ارکسترسمفونی|ارکسترسمفونیها]]، بازیگران، نمایش‌نامه نویسان، شرکت‌های هنری و غیره توسط مجلس استرالیا حمایت می‌شدند. دولت‌های فدرال بر روی کمپانی‌های رادیویی استرالیایی مستقل از شبکه رادیویی و تلویزیونی سراسری سرمایه‌گذاری کردند. استرالیا همچنین دارای شرکت‌های رسانه‌ای، روزنامه و مجلات زیادی است که به فرهنگ منطقه‌ای کمک بسزایی می‌کند. امروزه شهر ملبورن به عنوان پایتخت فرهنگی کشور شهرت دارد.
| + | |
| − | | + | |
| − | === تلویزیون و سینما ===
| + | |
| − | | + | |
| − | استرالیا دارای پنج شبکه تلویزیونی هر یک با چند کانال در سطح ملّی است که برنامه‌های آنها در نواحی مختلف ممکن است متفاوت باشد. همچنین شبکه‌های تلویزیونی پولی زیادی در این کشور قابل دریافت است. به دلیل بزرگی سرزمین استرالیا، تعداد ایستگاه های رادیویی این کشور بسیار زیاد است و اغلب شهرهای کوچک نیز یک یا چند رادیوی محلی دارند.
| + | |
| − | سینمای استرالیا بیشتر بازتاب زندگی استرالیائی‌ها بویژه در نقاط غیرشهری است. سینما از تفریحات مورد علاقه استرالیائی هاست و سالن های سینمای این کشور از رونق و کثرت زیادی برخوردارند. صنعت فیلمسازی استرالیا با «داستان دار و دستهٔ کلی» که اولین فیلم بلندساخته شده در جهان است در سال ۱۹۰۶ در ملبورن آغاز گشت. این کشور هنرمندانی چون [[نیکول کیدمن]]، [[راسل کرو]]، [[کیت بلانشت]]، [[مل گیبسون]]، [[نائومی واتس]]، [[هیت لجر]]، [[هیو جکمن]]، [[ارول فلین]]، [[جودیت اندرسون]]، [[جفری راش]] و [[تونی کلت|تونی کُلِترا]] به سینمای جهانی عرضه کرده‌است. شکوفایی مجدد صنعت فیلم سازی در استرالیا به موج نوی دهه ۱۹۷۰ باز می‌گردد با فیلمهایی مانند «پیک نیک در هنگینگ راک» (۱۹۷۵) به کارگردانی پیتر ویر. برخی از معروفترین فیلمهای استرالیا در عرصهٔ جهانی عبارتند از: پیانو، کروکودیل دندی، پریسلا ملکهٔ بیابان، گالیپولی، مدمکس، شاین، بابی پسر بدو ده کانو.{{مدرک}}
| + | |
| − | | + | |
| − | === موسیقی، رقص و نمایش ===
| + | |
| − | [[پرونده:SydneyOperaHouse8_gobeirne.jpg|بندانگشتی|270px|چپ| نمایی از ساختمان [[اپرا هاوس شهر سیدنی]]]]
| + | |
| − | قدیمی‌ترین نوع موسیقی در استرالیا مربوط به مردمان بومی آنجا است در منطقه بومی استرالیا، آهنگهایی با درون مایه اجتماعی و روحانی اجرا می‌شود. در طی اجتماعات بومیان که به «کوروبوری» معروف است، رقص و آواز قسمت مهمی از سرگرمی ها را شامل می‌شود. در مراسم و جشن های مذهبی، سرودها روح بومیان مختلف را به هم پیوند می‌دهد که به آن «زمان رویایی» می‌گویند. مردم بومی بر این باورند که در گذشته‌ای دور، در زمان رویایی نغمه‌هایی خوانده شد که باعث حیات خونی بخشیدن به ارواح در زمین شد.امروزه این آوازها در مراسم مذهبی برای بقاء و گسترش زندگی گیاهان و حیوانات خوانده می‌شود. {{مدرک}}
| + | |
| − | | + | |
| − | تاریخ موسیقی اروپایی در استرالیا به دوران ساکن شدن [[بریتانیا|بریتانیایی‌ها]] در این قاره برمی گردد که با خود آواهای دسته جمعی را نیز آوردند.امروزه هر شهر بزرگ، دارای سالن ارکستر و اپرا به همراه شرکت رادیویی استرالیا است. ستارگان بزرگ و رهبران ارکستر از بسیاری از کشورها مرتباً به استرالیا سفر کرده و گرد هم می‌آیند. استرالیا از طریق صدای رسا و بی همتای «نلی ملبا» و «جان ساترلند» برای موسیقی جهان اقدام به جمع آوری کمک های مالی می‌کند. استرالیا در زمینهٔ موسیقی مردمی ([[موسیقی پاپ|پاپ]])، [[راک]] و [[متال]] نیز هنرمندان مشهوری دارد. گروه متال [[ای‌سی/دی‌سی]] (AC/DC) و خوانندهٔ پاپ مشهور [[کایلی مینوگ]] این از دسته هستند. [[کایلی مینوگ]] که اکنون ساکن [[بریتانیا]] است در سال ۲۰۰۷ «نشان امپراتوری بریتانیا» (OBE) را به خاطر خدمات ارزنده‌اش به هنر موسیقی از [[ملکه الیزابت دوم]] دریافت کرد<ref>[http://www.honours.gov.uk/honours/chivalry.aspx The Orders of Chivalry<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/7163471.stm BBC NEWS | Entertainment | Minogue tops showbiz honours list<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>. او همچنین در یکی از قسمت‌های سریال تلویزیونی محبوب «دکتر وو» (Doctor Who) نقش آفرید که در شب کریستمس سال ۲۰۰۷ از شبکهٔ تلویزیونی [[بی‌بی‌سی]] پخش شد<ref>[http://www.bbc.co.uk/doctorwho/news/cult/news/drwho/2008/01/03/51792.shtml BBC - Doctor Who - News - Kylie Minogue OBE<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>.
| + | |
| − | | + | |
| − | رقص [[باله]] کلاسیک توسط یک رقاص مشهور محلی به نام «لرد رابرت هلپمن» به استرالیا آورده شد.وی یکی از پایه ریزان رقص، به خصوص باله کلاسیک در استرالیا است. {{مدرک}}
| + | |
| − | | + | |
| − | === ورزش ===
| + | |
| − | | + | |
| − | [[ورزش]] در استرالیا بصورت جدی و گسترده پیگیری می‌شود و به جزیی از سبک زندگی و فرهنگ مردمان آن درآمده‌است.استرالیا از مدال آورترین کشورها در بازیهای المپیک است. شهر ملبورن به عنوان پایتخت ورزشی استرالیا، همه ساله میزبان بسیاری از رخدادهای مهم ورزشی جهان است. مانند مسابقات ماشین رانی جام بزرگ فورمیولا وان - Australian Grand Prix F1، جام اسب سواری معروف ملبورن کاپ Melbourne Cup و نیز [[تنیس آزاد استرالیا]]Australian Open. المپیک تابستانی ۱۹۶۵ و بازیهای مشترک‌المنافع ۲۰۰۶ در ملبورن برگزار شد.ورزشهای گروهی پرطرفدار در استرالیا عبارت‌اند از: [[راگبی ۱۵ نفره]]، [[راگبی ۱۳ نفره]]، [[فوتبال استرالیایی]] (نوعی از ورزش [[راگبی فوتبال|راگبی]] که به فوتی هم معروف است)، [[کریکت]] و [[بسکتبال]]. علاوه بر این تیم ملی [[هاکی روی چمن]] و تیم ملی [[واترپولو]] و [[والیبال ساحلی]] بانوان این کشور هم در جمع بهترین تیم‌های دنیا قرار دارند.
| + | |
| − | | + | |
| − | استرالیایی‌ها در برخی ورزش های انفرادی هم مانند [[گلف]]، [[شنا]] و دیگر ورزش های آبی، [[تنیس]] و [[اسکواش]] هم در ردیف کشورهای درجه اول دنیا قرار می‌گیرند.
| + | |
| − | | + | |
| − | در سالهای اخیر کوشش زیادی برای گسترش ورزش [[فوتبال]] در این کشور به عمل آمده‌است<ref>[//en.wikipedia.org/wiki/Sport_in_Australia#Football_.28soccer.29 فوتبال در استرالیا] از ویکی‌پدیای انگلیسی</ref> {{مدرک| بهبود منبع}} از دهه ۱۹۹۰ تعداد زیادی از فوتبالیست‌های شاخص استرالیایی در لیگ برتر انگلستان بازی می‌کنند. از جمله این بازیکنان می‌توان به [[هری کیول]]، [[مارک بوسنیچ]] و [[مارک ویدوکا]] اشاره کرد.
| + | |
| − | | + | |
| − | استرالیا میزبان دو [[بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۵۶|المپیک ۱۹۵۶ ملبورن]] و [[بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۰۰|المپیک ۲۰۰۰ سیدنی]] بوده‌است و یکی از شش کشوری‌ست که بیش از یک بار میزبان المپیک تابستانی بوده‌اند. این کشور در تمام ادوار المپیک حاضر و بیش از همه در [[شنا]] و [[دو و میدانی]] موفق بوده، ضمن اینکه در [[پاروزنی]]، [[دوچرخه‌سواری]] و [[سوارکاری]] نیز موفقیت‌هایی داشته‌است. [[داون فریزر]]، [[مورای روز]]، [[یان تورپ]]، [[گرانت هکت]] و [[سوزی اونیل]] در شنا و [[مارجوری جکسون]]، [[بتی کاتبرت]]، [[هرب الیوت]] و [[ران کلارک]] در دو و میدانی از موفق‌ترین ورزش‌کاران استرالیایی در المپیک بوده‌اند. باشکوه‌ترین موفقیت این کشور در المپیک سیدنی به دست آمد که آنها به ۵۸ مدال (شامل ۱۶ طلا) در بیست رشته دست یافت. در [[المپیک آتن]] نیز با ۱۷ مدال طلا رده چهارم جدول مدال‌ها را به خود اختصاص دادند.<ref>[http://web.archive.org/web/20080810053551/http://results.beijing2008.cn/WRM/ENG/BIO/NOC/AUS.shtml
| + | |
| − | NOC Biography, AustraliaAUS - Australia] Beijing 2008 website</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | [[بازیهای کشورهای همسود]] هم تاکنون ۴ بار در استرالیا برگزار شده؛ ۱۹۳۸ در سیدنی، ۱۹۶۲ پرث، ۱۹۸۲ بریزبن و ۲۰۰۶ ملبورن. استرالیا با ۱۰ قهرمانی در ۱۸ دوره این مسابقات در جدول مدال‌ها بهترین نتیجه را به دست آورده‌است.
| + | |
| − | | + | |
| − | رقابت‌های بین‌المللی [[تنیس آزاد استرالیا]] نیز که هرساله در ملبورن برگزار می‌شود، یکی از ۴ [[گرنداسلم]] ورزش تنیس است. کاپ اسپ سواری ملبورن نیز بە عنوان یکی از پر طرفدارترین بازی ها دا استرالیا شناختە می شود.
| + | |
| − | | + | |
| − | == محیط زیست ==
| + | |
| − | [[پرونده:Koala climbing tree.jpg|بندانگشتی|یک [[کوآلا]] و [[اکالیپتوس]] بخشی از نماد محیط زیست استرالیا]]
| + | |
| − | | + | |
| − | | + | |
| − | == جستارهای وابسته ==
| + | |
| − | * [[اتحادیه کشورهای همسود]]
| + | |
| − | * [[قلمروهای همسود]]
| + | |
| − | * [[بومیان استرالیا]]
| + | |
| − | * [[انتخابات در استرالیا]]
| + | |
| − | | + | |
| − | == رتبه‌های جهانی ==
| + | |
| − | {{رتبه‌های جهانی استرالیا}}
| + | |
| | | | |
| | + | [[سیدنی]] و [[ملبورن]] دو شهر بزرگ استرالیا هستند. این کشور دارای مرز خاکی با کشور دیگری نیست و دور آن را از شرق، اقیانوس آرام، از جنوب اقیانوس منجمد جنوبی، از غرب اقیانوس هند و از شمال چندین دریا و خلیج در بر گرفته‌است. استرالیا همچنین سرزمین اصلیِ قارهٔ اقیانوسیه به شمار می‌آید که کوچک‌ترین قارهٔ دنیاست. |
| | == منابع == | | == منابع == |
| | * Australia - Culture Smart: a quick guide to customs and etiquette, Travelers' Tales Guides, | | * Australia - Culture Smart: a quick guide to customs and etiquette, Travelers' Tales Guides, |
| | {{پانویس|۲|اندازه=کوچک}} | | {{پانویس|۲|اندازه=کوچک}} |
| − |
| |
| − | == پیوند به بیرون ==
| |
| − | {{ویکی‌سفر}}
| |
| − | {{ویکی‌انبار-رده|Australia}}
| |
| − | * [http://www.dfat.gov.au/geo/australia/ درباره استرالیا]
| |
| − | * [http://www.australia.gov.au/ درگاه اطلاعات دولتی استرالیا]
| |
| − | * [http://www.abs.gov.au/ اداره آمار استرالیا]
| |
| − | * [http://www2.australia.com/home_au.aust?L=en&C=AU اطلاعات گردشگری استرالیا]
| |
| − | * [http://www.immi.gov.au اداره مهاجرت استرالیا]
| |
| − | * [http://www.iran.embassy.gov.au/ سفارت استرالیا در تهران]
| |
| − | * [http://www.iranembassy.org.au/ سفارت ایران در کانبرا]
| |
| − | * [http://www.bbc.co.uk/persian/news/cluster/2007/04/070423_iranians_australia.shtml وب‌گاه ویژه ایرانیان در استرالیا - بی بی سی فارسی]
| |
| − | * [http://wikimapia.org/#lat=-27.9167666&lon=136.7578125&z=4&l=16&m=b/ تصویر هوایی]
| |
| − |
| |
| − | {{ایالت‌های استرالیا}}
| |
| − | {{اعضای اتحادیه کشورهای همسود}}
| |
| − | {{مناطق انگلیسی‌زبان}}
| |
| − | {{کشورها و مناطق اقیانوسیه}}
| |
| − | {{گروه بیست}}
| |
| − | {{پادشاهی‌ها}}
| |
| − | {{سازمان‌های اطلاعاتی جهان}}
| |
| − |
| |
| − | [[رده:استرالیا]]
| |
| − | [[رده:اعضای اتحادیه کشورهای همسود]]
| |
| − | [[رده:ایالتها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۰۱ (میلادی)]]
| |
| − | [[رده:پادشاهی مشروطه]]
| |
| − | [[رده:جزیره‌ها]]
| |
| − | [[رده:فهرست کشورهای مشترک‌المنافع]]
| |
| − | [[رده:کشورهای اقیانوس هند]]
| |
| − | [[رده:کشورهای اقیانوسیه]]
| |
| − | [[رده:کشورهای انگلیسی‌زبان]]
| |
| − | [[رده:کشورهای جزیره‌ای]]
| |
| − | [[رده:کشورهای عضو سازمان ملل متحد]]
| |
| − | [[رده:کشورهای گروه ۲۰]]
| |
| − | [[رده:کشورهای هم‌مرز با آقیانوس آرام]]
| |
| − | [[رده:لیبرال دموکراسی]]
| |
| − | [[رده:مستعمرات سابق بریتانیا]]
| |
کشور مشترک‌المنافع استرالیا کشوری است توسعه یافته در نیمکره جنوبی. این کشور با ۷٬۶۸۶٬۸۵۰ کیلومتر مربع وسعت، ششمین کشور پهناور دنیا است. استرالیا یکی از قلمروهای همسود است و در سال ۱۹۰۱ از بریتانیا استقلال یافته‌است. پایتخت استرالیا شهر کانبرا است، شهری که در آن مجلس کشور و خانهٔ فرماندار کل قرار دارد. او به صورت تشریفاتی و به نمایندگی ملکه الیزابت دوم ریاست دولت را در استرالیا به عهده دارد. در عمل نخست وزیر منتخب در کنار دولت و مجلس اداره کشور را در دست دارند. استرالیا از نظر مساحت دومین کشور پهناور عضو مجموعهٔ اتحادیه کشورهای همسود(مشترک‌المنافع) است.
