فاطمیه (شیعه)

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو

همان شیعه. [۱]

از روایات و بعض تواریخ اهل سنت استفاده می شود که نام فاطمی بر شیعه اطلاق می شده و لقب آنان بوده است از جمله، تنقیح المقال فی علم الرجال از عقدالفرید نقل کرده که «مهدی عباسی در خواب می بیند که شریک قاضی، روی خود را از او گردانده است، وی پس از آن که از خواب برخاست خواب خود را برای ربیع نقل کرد. ربیع گفت که شریک با تو مخالف است چرا که او فاطمی خالص است، مهدی گفت شریک را حاضر کنید. وقتی که شریک بر او وارد شد، به او گفت: به من خبر رسیده که تو فاطمی هستی. شریک گفت از تو به خدا پناه می برم اگر تو غیر فاطمی باشی، مگر این که مقصودت فاطمه دختر کسری باشد. مهدی گفت نه مقصودم فاطمه بنت محمد صلی الله علیه و آله است الی آخره» [۲] و از این خبر می توان چنین استفاده کرد که مقصود از فاطمی بودن، تبعیت از آن حضرت است و شاید مراد، تبعیت از صدیقه طاهره (علیهاالسلام) در احق دانستن علی علیه السلام در امر خلافت و مبغوض داشتن شیخین و اجمالاً هم عقیده بودن با آن بزرگوار باشد.

همچنین می توان چنین معنایی را از داستان شهادت دادن محمد بن مسلم و ابوکَربیه ازدی که در مقابل شریک قاضی ادا شده، استفاده کرد، چرا که پس از این شهادت است که شریک، مدتی در صورت آن دو نگاه کرده و می گوید: «جعفریان فاطمیان» و سپس شهادت آن دو را رد نموده و قبول نمی نماید. [۳]

همچنین ابوالفضل بیهقی از ابوعثمان مازنی نقل می کند که: «صاحب برید(پستچی) وارد شده و سراغ مرا می گرفت و می گفت مازنی کدام است، مردم به من اشاره کردند، به من گفت: اجابت کن، گفتم چه کسی را، گفت خلیفه را، مازنی می گوید چون من مردی فاطمی بودم از این امر وحشت کردم و گمان کردم که اسم من را پیش آن ها برده و مرا به این مذهب معرفی کرده اند. . . ». [۴]

ممکن است وجه فاطمی بودن شیعیان، آن باشد که ایشان خلافت را در فرزندان فاطمه علیهاالسلام ثابت می دانسته اند. هرچند این احتمال با روایت تنقیح المقال مطابق نیست.



پانویس

  1. الحضارة الاسلامیة فی القرن الرابع الهجری او عصر النهضة فی الاسلام، آدام متز، عبدالهادی ابوریده، ج1، ص73
  2. تنقیح المقال فی علم الرجال، عبدالله مامقانی، ج2، ص85
  3. تنقیح المقال فی علم الرجال، عبدالله مامقانی، ج3، ص184
  4. المحاسن و المساوی، ابوالفضل بیهقی، ص400