عسکر مکرم
عَسکَر مُکْرَم شهری بود از نواحی خوزستان که در زمان ساسانیان به نام «روستاگ کَواد» (روستای قباد) نامیده می‌شود و پس از آن «لشگر» نام داشت.[۱] روستاگ کواد ظاهرا در زمان ساسانیان شهر بااهمیتی بوده‌است.[۲]
این شهر میان دو رود شوشتر و مَسرُقان واقع بود.[۳] امروزه محوطه تاریخی شهر عسکر مکرم در شمال شرقی روستای امروزی بند قیر در ۳۵ کیلومتری شوشتر در دو کرانه رودخانه گرگر گسترده است.
نام دوران اسلامی این شهر یعنی عسکر مکرم منسوب به مکرم بن معزاء حارث، یکی از افراد بنی جَعْوَنةبن حارث بن نُمَیربن عامربن صعصعة.[۴] است و در توصیف آن آمده که دارای علمای بسیار و خرم و آباد و بانعمت، و همه نوع شکر و قند در آن وجود داشت[۵] و در این شهر از ابریشم خام مقنعه و دستمال و پارچه می‌ساختند.[۶] طبق منابع مکتوب جغرافیدانان و جهانگردان دوره اسلامی این شهر از شهرهای مهم جنوب غربی ایران و حتی در دوره‌ای کرسی ولایت اهواز بوده است. این شهر در دوره رونق خود تامین کننده شکر در محدوده کشورهای اسلامی تا مصر بوده است. بررسیهای باستان شناختی بر روی این محوطه نشان داد که گستره شهر عسکر مکرم در حدوده ۵۰۰ هکتار است. شهر تاریخی مذکور دارای دو بخش مسکونی و صنعتی بوده است و بر اساس داده‌های مورخان و جغرافیدانان ارتباط بین دو بخش شرقی و غربی شهر عسکر مکرم توسط پل‌هایی که از کنار هم قرار دادن قایقهایی بر رودخانه ایجاد شده بود امکان‌پذیر بوده است.[۷]
شهر دارای بازاری باشکوه بود که با مسجد جامع هر دو در جانب غربی واقع بودند. ازجملهٔ عیوب عسکر مکرم وجود عقربهای سمی در آن شهر بود که هیچکس از گزند آنان بی نصیب نمی‌ماند.
دانشوران شهر
- ابن سکیت الاهوازی[۸]:
یعقوب ابن اسحاق ابن یوسف معروف بأبی یوسف اللغوی الاهوازی الدورقی او از پیشوایان بلاغت و فصاحت بود ابن سکیت در مدارس عسکر مکرم مشغول به تدریس بوده و سپس به سامراء و بغداد مهاجرت کرد
- احمد ابن موسی الاهوازی:
او القاضی أحمد معروف بعبدان از پیشوایان علم حدیث بوده
- میرمان العسکری:
ابوبکر محمد ابن علی ابن اسماعیل معروف به میرمان عسکری عالم النحو بوده او در عسکر مکرم پله‌های ترقی را طی کرد
- ابو هلال العسکری:[۹]
الحسن ابن عبدالله ابن سعید از عالمان به علم لغت عربی در زمان خود بوده ملقب به ابو هلال العسکری و لقب عسکری او به دلیل وجودش در شهر عسکر مکرم بوده
- ابو علی العسکری:
الحسن ابن عبدالله ابن سهل ثانی از عالمان لغت و ادب عربی.
ابو احمد بن عبدالله بن سعید العسکری از پیشوایان ادب و صاحب کتاب اخبار و نوادر[۱۰]
منابع
الگو:پانویس- ↑ Encyclopaedia Iranica: ʿASKAR MOKRAM، بازدید: مارس ۲۰۱۳.
- ↑ همان منبع.
- ↑ از حدود العالم ص ۴۵ و ۴۶
- ↑ /از کتاب معجم البلدان
- ↑ حدود العالم چ دانشگاه ص ۱۳۸
- ↑ جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی ص ۲۵۵ و ۲۶۵
- ↑ سایت خوز نیوز
- ↑ أعیان الشیعة ۱۰/۳۰۶.
- ↑ تاریخ الأدب العربی /العهد العباسی/النقد الأدبی /أبو هلال العسکری
- ↑ سایت الحکواتی مرتبط با ادب عربی
