بصریه

احمد بن یحیی بن مرتضی در المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل از قاضی عبدالجبار معتزلی و ابوالقاسم بلخی نقل می کند که در ضمن شمارش فرقه های معتزله، از فرقه بصریه اصحاب ابوالهذیل نام می برند. بنابراین می توان گفت بصریه همان هذیلیه می باشند.

مطهر مقدسی در البدء و التاریخ، بصریون و بغدادیون را از فرق معتزله می شمارد.

شایان ذکر است که مکتب اعتزال از بصره شروع شد؛ ولی همان گونه که در ضمن بشریه گذشت، در بغداد شعبه ای از معتزله تشکیل می شد که مؤسّس آن بشر بن معتمر بود. ایشان در مقابل معتزله بصره، آرائی مخصوص به خود داشتند. از خصوصیات معتزله بغداد، تولی بیشتر به امیرالمؤمنین علیه السلام و تبری از مخالفین آن حضرت است.