شاه اسماعیل صفوی

شاه اسماعیل، نخستین پادشاه صفوی ملقب به ابوالمظفر بهادرخان حسنی فرزند سلطان حیدر است. شاه اسماعیل در سال 892 هجری قمری در اردبیل دیده به جهان گشود و پس از کشته شدن پدرش در سال 893 هجری قمری، مدتی زندانی بوده و در سال 898 هجری قمری از زندان آزاد می گردد. پس از کشته شدن سلطان علی برادر بزرگتر شاه اسماعیل، مریدان خاندان وی، او را به اردبیل برده و از آن جا به نزد حاکم شیعه لاهیجان منتقل می نمایند. وی در آن جا فارسی، عربی، مبانی و اصول شیعه و همچنین فنون جنگاوری را فرا می گیرد. اسماعیل در سال 902 هجری قمری در رأس مریدان خود به قصد تسخیر ایران قیام کرده و در 907 هجری قمری در حالی که مذهب تشیع خود را آشکار ساخته بود در تبریز به تخت سلطنت می نشیند. پس از آن، شاه اسماعیل به گسترش حوزه حکومت خود دست زده و بغداد و خوزستان را در سال 914 هجری قمری و خراسان را در سال 916 هجری قمری به تصرف خود در می آورد. پایان لشگرکشی های شاه اسماعیل را باید نبرد چالدران دانست که در آن سپاه عثمانی، لشکر صفوی را شکست داده و مدت هشت روز نیز تبریز را تصرف می کند. وی در سال 930 هجری قمری درگذشت و در اردبیل مدفون شد. شاه اسماعیل به فارسی و ترکی شعر می سروده است.