موصل

موصل الگو:به کردیالگو:به عربیالگو:به آشوریالگو:به ترکی شهری در شمال کشور عراق و مرکز اداری استان نینوا است. موصل سومین شهر بزرگ عراق پس از بصره است. دانشگاه موصل در این شهر قرار دارد.

جغرافیا

رود دجله از میان موصل می‌گذرد و پنج پل دو قسمت شهر را به هم پیوند می‌دهند. این شهر در ۳۹۶ کیلومتری شمال غربی بغداد قرار دارد.

تاریخچه

موصل در آغاز خلوان و در دوران ساسانیان بوذاردشیر نام داشت. نام بوذاردشیر منسوب به اردشیر بابکان -بنیادگذار دودمان ساسانی- بود. مسیحیت از سدهٔ دوم میلادی در این منطقه حضور داشته است.

در سال ۳۳۱ پیش از میلاد قوای هخامنشیان به وسیله اسکندر مقدونی در جنگ گوگمل در شرق موصل امروزی شکست سنگینی متحمل می‌شوند.

مردم شناسی

در طول قرن بیستم موصل یادآور زندگی اقوام و مذاهب گوناگون در کنار یکدیگر بوده است.پیش از پروژه عرب سازی موصل توسط صدام و حزب بعث موصل برای قرن‌ها شهری عمدتا کردنشین به حساب می آمد. ولی در این اواخر مردم عرب سنی عمده جمعیت مناطق شهری از جمله شهر موصل را شامل میشدند. مانند مناطق کناره رود دجله و در داخل شهر موصل.در امتداد رود دجله و دورتر به سوی شمال و مناطق روستایی ، هزاران نفر آشوری ، کرد ، ترکمن و ارمنی و شبک زندگی می‌کردند.

برنامه عربسازی که در دوران صدام و با نیروی حزب بعث انجام می‌شد ، باعث شد تا برخی از این اقلیت‌ها از مناطق شهری موصل خارج شده و به نزدکی مرزهای اقلیم کردستان بروند.با اشغال موصل توسط داعش ، تنها عربهای سنی در شهر باقی ماندند و جمعیت این شهر از ۱٫۵ میلیون تن به یک میلیون تن کاهش یافت.

سیطره کامل داعش بر شهر موصل (۱۳۹۳)

پرونده:Monare alhodaba.jpg

مناره الحدباء که ۹۰۰ سال پیش در موصل ساخته شده وقدیمی ترین منارهٔ عراق است. این اثر چندی پیش به دست گروهک تروریستی داعش (خلافت) منهدم شد.

افراد مسلح داعش از صبح و از سمت راست استان نینوا حمله‌ور شدند و ساختمان استانداری و ساختمانهای دولتی مجاور را تحت کنترل خود درآوردند. استان نینوا (۵۰۴ کیلومتری شمال پایتخت عراق) است. داعشی‌ها همچنین بر فرودگاه موصل در شمال این شهر سیطره پیدا کردند و این افراد سپس به سمت چپ موصل پیشروی کردند.

اطلاعات به دست آمده حاکی از فرار سیاستمداران و نیروهای امنیتی از موصل است . مسؤول رسانه‌ای حزب دموکرات کردستان در استان نینوا با اشاره به کنترل عناصر داعش بر اکثر مناطق شهر موصل اعلام کرد که به دلیل حملات تروریستی داعش در این شهر، مقر این حزب و حزب اتحادیه میهنی کردستان به طور کامل تخلیه شده است . در همین حال اخباری از حرکت داعش به سمت استان صلاح الدین منتشر شد، برخی گزارش‌های حاکی از ان است که داعش توانست، کنترل دو روستا در تکریت را به دست بگیرد . این درگیری‌ها به کشته شدن شماری از شهروندان، و آوارگی و مهاجرت ساکنان این استان منجر شد.

شمار قابل توجهی از ساکنان شهر موصل در پی هجوم عناصر داعش از این شهر گریختند.

عناصر داعش صدها محکوم را نیز از زندان‌های شهر موصل فراری دادند.

خبرگزاری‌ها از سقوط شهر استراتژیک موصل و تسلط کامل گروه داعش بر آن خبر دادند. پس از مدت‌ها درگیری ارتش عراق توانسته بود در زمستان سال گذشته با کمک عشایر و نیروهای مردمی شهر رمادی و فلوجه را از کنترل نیروهای داعش خارج سازد.

استاندار نینوا، در ارتباط تلفنی با شبکه تلویزیونی العربیه درباره اینکه گروه‌های مسلح چگونه توانستند کنترل نینوا را در دست بگیرند، گفت: چند ساعت پیش‌از اینکه افراد مسلح کنترل موصل را در دست بگیرند با فرماندهان ارشد ارتش عراق در منطقه دیدار کردم. به نظر می‌رسید که آنها کاملا به توان خود اطمینان دارند اما ساعاتی بعد با شنیدن خبر فرار جمعی نیروهای ارتش عراق از مواضع خود در موصل، غافلگیر شدیم .

استاندار نینوا درباره نحوه تعامل با اوضاع کنونی گفت: در حال حاضر نمی‌توانم درباره سناریوهای آینده صحبت کنم. باید اوضاع را در داخل بازبینی کنیم. دیشب، وزیر کشور و مدیر دفتر فرمانده کل نیروهای مسلح با من تماس گرفتند و از من خواستند از منطقه کردستان کمک بگیرم اما دیروقت بود و کردستان عراق نیز به موافقت نوری مالکی نیاز دارد .

«سعید مموزینی» خاطرنشان کرد: نیروهای پیشمرگه در مناطق کرد نشین استان نینوا برای مقابله با هرگونه وضعیت فوق‌العاده، در حالت آماده باش کامل هستند.

اماکن دیدینی

• کاخ موصل
• مسجد اموی
• مسجد صلاح‌الدین
• مسجد مجاهدی
• مسجد جرجیس
• مشهد عبدالقاسم
• کاخ باش‌تپه
• قره‌سرای
• مناره الحدباء: که به علت انحنای آن به این نام خوانده می‌شود.

جستارهای وابسته

• سامرا

منابع

• Munier, G. , Northampton,Iraq: An Illustrated History and Guide, Massachusettes: 2004.

• داده‌هایی در اطلس‌تورز

الگو:پانویس