جبرتیه

از صوفیه رفاعیه.

ایشان پیروان احمد ابواسماعیل جبرتی می باشند.

اسماعیل بن ابراهیم بن عبدالصمد هاشمی عقیلی جبرتی، عارف و عالم بزرگ یمنی قرن هشتم و مؤسس طریقت جبرتیه است. تری مینگهام نام وی را احمد ابواسماعیل ضبط کرده است. وی در شهر زَبید یمن به دنیا آمد. نسبش به عقیل، برادر امام علی علیه السلام می رسد. از زندگی او اطلاع چندانی در دست نیست. در جوانی به تحصیل علم پرداخت و به زهد و عبادت مشغول شد و از بدو جوانی با استادان بزرگی همنشین شد. جبرتی را صاحب احوال و کرامات بسیار دانسته و گفته اند که هیچ کس از حیث مقام و تعداد مریدان در یمن هم سطح او نبوده است. از او با نام ابوالمعروف و القابی همچون سیدالاولیاء، قطب کامل، غریب الاولیاء و کبریت احمر یاد شده است. جبرتی مخالفانی نیز داشت. جبرتی از پیروان مکتب محی الدین ابن عربی بود و اظهار می داشت که سالک نباید از مطالعه کتب ابن عربی غافل بماند. درباره ذکر و اسم اعظم و سماع نیز آرا و سخنان بسیاری از او نقل شده است. وی معتقد بود هرکس گشایش از هر اسمی یابد آن اسم در حق او اسم اعظم است، زیرا اسم اعظم همان چیزی است که به واسطه آن دعا مستجاب می شود. جبرتی در 806 هجری قمری وفات یافت و در باب السهام در شهر زبید دفن شد و برایش آرامگاه باشکوهی ساختند. پس از مرگ اسماعیل جبرتی، طریقت جبرتیه را فرزندش رضی الدین ابوبکر صدیق (م: 823ق) و پس از او نوه اش اسماعیل بن ابی بکر (م: 875ق) که فقط پانزده سال داشت و در کسب علم و معارف دینی سرآمد زمان خود بود ادامه دادند. جبرتی را شاخه ای از اهدلیه منسوب به ابوالحسن علی بن عمر اَهْدَل حسینی، دانسته اند که هر دو طریقت به محی الدین ابن عربی گرایش دارد.