ابوسعید جنابی

ابوسعید حسن بن بهرام جنّابی، بنیان گذار دولت زندیقیان بحرین است و نـام وی را حسین نیـز ضبط کرده اند. وی در سال های دهه چهارم قرن سوم هجری در گُناوه فارس به دنیا آمده است. وی ابتدا به قطیف رفته و در آن جا به پیروان مهدی (محمد بن ابوهاشم عبدالله بن محمد بن حنفیه ) مي‌پیوندد ولی بعدها از ایشان جدا شده و به کوفه رفته و در آن شهر به حمدان بن اشعث معروف به قرمط مي‌پیوندد و گویا کاتب و داماد او مي‌شود. ابوسعید مدتی در محدوده فارس و بعدها در بحرین به عنوان دعوت کننده قرمط به فعالیت مي‌پردازد. وی در سال 286 هجری قمری در بحرین با عنوان زندیقی ظهور مي‌کند و با کشتارهایی مناطق بحرین را به زیر سلطه خویش درمی آورد. گفته شده است که وی در بحرین نیز خود را نماینده مهدی (محمد بن ابوهاشم عبدالله بن محمد بن حنفیه) مي‌خوانده است. وی مدتی در تلاش برای فتح عمان و بصره بود ولی در این امر نافرجام ماند. ابوسعید جنابی سرانجام، در سال 300 یا 301 هجری قمری، به دست دو غلام اسلاو و ظاهراً در حمام کشته مي‌شود. وی مردی خشن بوده و پیروان معتقدی داشته است به گونه ای که به دستور وی خودکشی مي‌کردند و همین امر موجب نا امیدی حکومت عباسی در پیروزی آن ها شده بود. پس از وی فرزندش ابوطاهر سلیمان جانشین وی شد. دوران حکومت وی، دوران اوج حکومت زندیقیان بحرین است. در دوره ابوطاهر است که زندیقیان حجرالاسود را از مکه به بحرین مي‌برند و این سنگ مقدس تا سال 339 هجری قمری در بحرین باقی ماند و تنها در این سال به مکه بازگردانده شد.