ریاض
ریاض الگو:به عربی، پایتخت کشور عربستان سعودی است. ودر نجد واقع شده‌است، ویکی از آبادترین و پررونق‌ترین شهرهای عربستان سعودی است. دانشگاه ملک سعود بزرگترین و قدیمی‌ترین دانشگاه که در کشور عربستان سعودی است در شهر ریاض قرار دارد. از بارزترین نمادهای کشور عربستان برج المملکة و برج الفیصلیة در این شهر واقع می‌باشند.
بیش از ربع قرن پیش به دلیل اتحاد محمدبن سعود اول و محمدبن عبدالوهاب در ریاض، این شهر موقعیت سیاسی و استراتژیک پیدا کرد و بعد از اینکه ملک عبدالعزیز پدر شاهان کنونی عراق در این شهر حکومت سعودی کنونی را بنا نهاد، ریاض اهمیت بیشتری پیدا کرد. این شهر هم اکنون بالغ بر ۴ میلیون نفر جمعیت دارد و مرکز سیاسی عربستان به شمار می‌رود. [۱]
تاریخچه
«الریاض جمع روضه وأرض المکان وأروض أی کثرة روضه» بمعنای: گلزار و باغ که آن را گلستان نیز گویند و بستان مخفف بوستان است و آن جایی را گویند که بوی گل و ریاحین در آنجا بسیار باشد. جایی که آب باران جمع شود وپس از آن گلهای رنگارنگ وخوشبو بروید. از اینجا تسمیه (الریاض) پایتخت کشور عربستان سعودی آمده است. این شهر بر ویرانه‌های شهر تاریخی حجر الیمامه ساخته شده‌است، تاریخ (حجر الیمامه) به دوران دو قلبیلهٔ مشهور طسم و جدیس بر می‌گردد که دوران پیش از اسلام می‌زیسته أند، این دو قیبله در نهایت نابود شده أند، بنا براین در وصف تاریخ نگاران این دو قیبله (طسم و جدیس) از قبائل (البائدة) به شمار می‌آیند. آثار وبقایا کاخ‌های آنان تا صدر اسلام نیز باقی مانده بوده‌است، وقبیلهٔ بنی حنیفه در آنها جا گرفته بوده‌اند در عصر جاهلیت، وهمچنین یکی از بازارهای مشهور دوران جاهلیت بوده‌است. در این باب یاقوت حموی در معجم البلدان می‌گوید: نام «حجر الیمامه» از نام حجر عبید الحنفی گرفته شده هنگامی ۳۰ کاخ و ۳۰ بستان بنا نهاد ونام آنها (حجر) گذاشت. أما پیش از آن «الیمامه» نام داشته‌است.
جغرافیای منطقه
براساس اطلاعات موجود در مرکز آمار عربستان در ۴۶ درجه و ۴۳ دقیقه طول شرقی و ۲۴ درجه و ۳۸ دقیقه عرض شمالی از نصف‌النهار مبدأ واقع شده‌است. ارتفاعش از سطح دریا ۶۰۰ متر می‌باشد. شهر ریاض دقیقاً در وسط شبه جزیره عربستان واقع شده‌است. «شهر ریاض» روی تپه أی پهناور که ارتفاع آن در حدود ۶۰۰ متر می‌رسد قرار دارد، ودر جزء شرقی فلات نجد واقع شده‌است. دره «وادی حنیفة» از وسط شهر می گذرد، این دره از سمت شمال شروع می‌شود، و به سمت مغرب می‌رود، سپس به سمت مشرق منتهی می‌شود. طول مجرای دره حنیفه ۱۲۰ کیلومتر، وعمق آن مابین ۱۰ تا ۱۰۰ متر است، وعرض آن از ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ متر می‌باشد. از کوه‌های اطراف این دره عظیم، دره‌های کوچک و مسیلات آبی جریان دارد که مهم‌ترین آنها وادی بطحاء نام دارد. قدیمی‌ترین پل شهر ریاض بر فراز این دره قرار دارد. طول وادی البطحاء ۲۵ کیلومتر است، واز شمال شهر رو بطرف جنوب جاری است، به دره‌های «وادی لبن» و «وادی الأیسن» می‌ریزد. چون شهر ریاض در میان این دره‌ها واقع شده‌است، ودر مواسم باران و بهار سر سبز از کلهای رنگارنگ وریاحین می‌شود، تاریخ نگار معروف (الهمذانی) در کتاب خود که به نام (صفة جزیرة العرب) معروف است، شهر «ریاض» (خضراء حجر) را نامگذاری کرده‌است.
منابع
- دکتر: شامی، یحیی، (موسوعة المدن العربیة والاسلامیة) ، دار الفکر العربی، بیروت، چاپ سال ۱۹۹۳ میلادی به (عربی).
- دکتر: زاهیة، قدوره، (تاریخ العرب الحدیث) ، دار النهضة العربیة چاپ سال ۱۹۸۰ میلادی به (عربی).
- المستشار: مانع، محمد، مانع،، الموسوعة الخلیجیة(العواصم والمدن الخلیجیة)، ناشر، وکالة باناجة للاعلام، چاپ سال، ۱۹۸۷ میلادی به (عربی).
- دکتر: السید عبدالعزیز، بن سالم، (تاریخ العرب فی العصر الجاهلیة) ، دار النهضة العربیة چاپ سال ۱۹۷۸ میلادی به (عربی).
- دکتر: زاهیة، قدوره، (شبه الجزیرة العربیة) ، دار النهضة العربیة چاپ سال ۱۹۸۵ میلادی به (عربی).
- الحموی، یاقوت، ابوعبدالله ، (مُعجَم اَلبُلدان) ، دار الکتب العلمیة، بیروت، لبنان، جلد یکم، چاپ سال ۱۹۹۰ مبلادی به (عربی).
