لبنان
لُبْنان کشوری کوچک و کوهستانی در غرب آسیا و خاورمیانه و در کنار کرانه خاوری دریای مدیترانه است که پایتخت آن شهر بندری بیروت است. لبنان از شمال و شرق با کشور سوریه، از جنوب با فلسطین اشغالی و از غرب با دریای مدیترانه همسایه است و جزیره قبرس نیز در نزدیکی سواحل این کشور قرار دارد.
تا پیش از جنگ داخلی ۱۹۹۰-۱۹۷۵ لبنان کشوری متمول در منطقه و پایتخت بانکداری جهان عرب به‌شمار می‌آمد و شمار زیادی گردشگر را به خود جذب می‌کرد، تا حدی که بیروت را به عنوان پاریس خاورمیانه می‌شناختند و همچنین به دلیل قدرت مالی بسیار لبنان را به عنوان سوئیس خاورمیانه می‌شناختند. بلافاصله بعد از پایان جنگ تلاش‌های بسیاری صورت گرفت تا اقتصاد را بهبود بخشند و زیرساخت‌های کشور را از نو بسازند که نتایج مثبت آن در سال‌های اخیر آشکار شده‌است. تا قبل از ابتدای سال ۲۰۰۶، بازسازی لبنان به پایان رسید و تعداد بسیاری توریست به گردشگاه‌های لبنان سرازیر شدند. اما با آغاز جنگ اسرائیل لبنان در ۱۲ ژوئیه ۲۰۰۶ تعداد بسیاری نظامی و غیرنظامی صدمه دیدند و خسارات بسیاری به زیرساخت‌های کشور وارد شد و جمعیت گسترده‌ای بی خانمان شدند. از سپتامبر ۲۰۰۶ دولت لبنان برنامه رسیدگی به اموال مخروبه بیروت، طیر و دیگر دهات واقع در جنوب لبنان را شروع کرده‌است.
نام لبنان (با تلفظ لُبنان در زبان عربی استاندارد و لِبنان در گویش محلی) از ریشه سامی "LBN" گرفته شده که دارای معانی متعددی همچون «شیر» و «سفید» است که شاید اشاره به کوه‌های برف پوش لبنان دارد.
پرچم لبنان به شکل یک درخت سدر سبزرنگ با پس‌زمینه سفید در وسط با دو حاشیه قرمز در بالا و پایین می‌باشد. بنا به ساختار خاص قومی و اجتماعی، لبنان ساختار و نظام سیاسی ویژه‌ای دارد و قدرت سیاسی در بین قومیت‌ها و مذاهب مختلف تقسیم گردیده‌است.
جغرافیا
لبنان سرزمینی بلند و کوهستانی است که در کرانه شرقی دریای مدیترانه قرار دارد. کرانه‌های لبنان ۲۵۵ کیلومتر درازا دارد. رودخانه‌های مهم لبنان عبارت‌اند از: عاصی و لیطانی در دره سهل‌البقاع، و کلب. رشته‌کوه‌های لبنان عبارت‌اند از: رشته‌کوه‌های لبنان شرقی و رشته‌کوه‌های لبنان غربی که میان این دو رشته کوه، دره سهل‌البقاع قرار گرفته‌است.
لبنان به عنوان یک کشور خاورمیانه‌ای از غرب با دریای مدیترانه حدود ۲۲۵ مرز ساحلی دارد و از شمال و شرق با سوریه و از جنوب با فلسطین اشغالی هم مرز است. مرز لبنان با سوریه ۳۷۵ کیلومتر است در حالیکه مرز لبنان با فلسطین اشغالی تنها ۷۹ کیلومتر است. قسمتی از مرز جنوبی لبنان که همچنان تحت اشغال اسرائیل است مزارع شبعا نام دارد. لبنان یکی از کوچک‌ترین کشورهای دنیاست که مساحتی حدود ۱۰۴۵۲ کیلومتر مربع (۴۰۳۵ مایل مربع) دارد و از لحاظ بزرگی، رده ۱۶۶ را در بین کشورهای جهان داراست.. بسیاری از مناطق آن کوهستانی است به جز مناطق ساحلی کم عرض و دره بقاع که بخش مهمی از صنعت کشاورزی لبنان را تشکیل می‌دهد.
اقلیم
سرزمین لبنان آب‌وهوای مدیترانه‌ای دارد، هوای سواحل در زمستانها سرد و بارانی و در تابستانها گرم و شرجی است. در نواحی بلندتر به ویژه کوهستان‌ها، زمستانها با بارش برف همراه است و دمای هوا به زیر صفر می‌رسد. بخش‌های دیگر این کشور، تابستان‌های گرم و خشک دارد.
در مناطق ساحلی زمستانها کلاً سرد و بارانی و تابستانها گرم و مرطوب هستند. در مناطق مرتفع تر در طول زمستان دما به زیر صفر درجه می‌رسد. تابستانها از سوی دیگر گرم و خشک هستند. اگر چه اکثر مناطق لبنان سالانه شاهد بارانهای بسیاری است (در مقایسه با مناطق خشک کنارش) ولی در مناطق خاصی در شمال شرق لبنان به دلیل وجود قله‌های مرتفع کوه‌های غرب که راه ابرهای بارانی به وجود آمده از مدیترانه را سد می‌کنند باران زیادی نمی‌بارد.
لبنان دارای جنگل‌های وسیع درختان سدر می‌باشد که سدر به نماد ملی لبنان نیز تبدیل شده‌است.[۱]
تاریخ
تاریخ لبنان به ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد بازمی‌گردد. نخستین ساکنان شناخته شده لبنان، کنعانی‌ها، مردمی از نژاد سامی پوده‌اند که به احتمال زیاد با یونانیان دادوستد داشته‌اند، و یونانیان آنان را فنیقی می‌نامیده‌اند. فنیقی‌ها قومی دریانورد و بازرگان بودند و قلمرو آنان شامل دولت-شهرهایی مستقل در شرق مدیترانه و مهاجرنشین‌هایی در کرانه‌های مدیترانه بود. کوروش بزرگ، فنیقیه را گشود، و به مدت دو سده، هخامنشیان فرمانروای این منطقه بوده‌اند. پس از آن، اسکندر مقدونی، شهر صور (پایتخت فنیقیه) را فتح نمود.
دولت‌ها و امپراتوری‌های گوناگونی بر لبنان فرمان رانده‌اند، از جمله شاهنشاهان هخامنشی و ساسانی، یونانیان، امپراتوران روم و بیزانس، خلفای مسلمان، صلیبیان و خلفای عثمانی. لبنان برای ۴۰۰ سال در قلمرو عثمانی بود (در منطقه‌ای که سوریه بزرگ نامیده می‌شد). سال ۱۹۱۶، این مناطق به قسمتی از حاکمیت فرانسه درآمد (در طول جنگ اول جهانی). پس از جنگ جهانی اول سوریه و لبنان کنونی تحت حاکمیت فرانسه قرار گرفت.
تقسیمات کشوری لبنان
از آنجا که مردم لبنان در ۶۰ سال گذشته به شهرنشینی روی آورده‌اند، بیشتر جمعیت این کشور در شهرها یه ویژه در پایتخت آن بیروت و اطراف آن سکنی گزیده‌اند. بیش از نیمی از لبنانی‌ها در بیروت زندگی می‌کنند.
لبنان شامل ۶ استان و ۲۵ ناحیه است. نواحی خود به چندین منطقه تقسیم می‌شوند که این نواحی نیز شامل چندین شهر و روستا می‌باشند. استان‌های لبنان شامل استان بیروت (که تنها محدود به شهر بیروت می‌گردد)، استان بقاع (که شامل نواحی هرمل، بعلبک، زهله، بقاع غربی و رایشه می‌گردد)، استان نبطیه (جبل عامل) که شامل نبطیه، حصبیه، مرجعیون و نبت جبیل می‌گردد، استان شمالی (الشمال) شامل ۷ ناحیه عکار، طرابلس، زغرتا، بشری، البترون، الکوره و المینیه دانیه می‌گردد، استان جنوبی (الجنوب) شامل صیدا، صور و جزین و استان جبل لبنان (جبل البنانیه) شامل جمیل، کسروان، المتن، بعبدا، عالیه، و الشموف می‌باشد.[۲]
لبنان از شش استان (به عربی: ألمحافظة) تشکیل شده‌است.
مردم
۶۰ درصد از جمعیت لبنان مسلمان (سنی، شیعه، دروزی و علوی) و ۴۰ درصد مسیحی هستند (غالباً مارونی، ارتدوکس یونانی، کاتولیک یونانی، کلیسای آشوری و ارضی) می‌باشند. لبنان دارای جمعیت کوچکی از کردها نیز می‌باشد که از مناطق شمالی سوریه و جنوب شرق ترکیه مهاجرت نموده‌اند و بین ۷۵ تا ۱۰۰ هزار نفر تخمین زده می‌شوند که در مناطق سنی‌نشین زندگی می‌کنند. کردها طی سال‌های اخیر توانسته‌اند شهروندی دولت لبنان را کسب نمایند. شیعیان (به تنهایی) بزرگ‌ترین فرقه در لبنان می‌باشند. حدود ۱۶ میلیون نفر با نسب و اصالت لبنانی در سراسر دنیا زندگی می‌کنند. برزیل دارای بزرگ‌ترین جوامع لبنانی است. آرژانتین، استرالیا، کانادا، کلمبیا، فرانسه، انگلیس، مکزیک، ونزوئلا و آمریکا دارای جوامع لبنانی بزرگی هستند. حدود ۴۰۰ هزار نفر آواره فلسطینی نیز از سال ۱۹۴۸ در لبنان زندگی می‌کنند..[۳]
گروه‌های نژادی و قومی لبنان: عربها ۶۰٪، آسوریان و سریانیها ۳۶٪ و ارمنیها ۴٪، کردها و یهودیان ۱٪ جمعیت را تشکیل می‌دهند.
میانگین سنی مردم لبنان ۲۴٫۶ سال است.
زبان
زبان رسمی لبنان عربی است، اما هر یک از اقلیتهای نژادی به زبان خود سخن می‌گویند. زبان فرانسه نیز کاربرد دارد. لهجه لبنانی از شاخهٔ عربی شامی است، در کاربرد و تلفظ کلمات با دیگر شاخه‌های زبان عربی تفاوت دارد اما به عربی سوری، فلسطینی و مصری نزدیک است. در تلفظ واج «ج»، «ژ» خوانده می‌شود. به جای «ق»، حرف «ئ» و به جای «ث» نیز «ت» تلفظ می‌شود. برای مثال کلمهٔ کثیر به معنای زیاد، کتیر. قلب به معنای دل، ئلب و جدید به معنای تازه، ژدید ادا می‌گردند.
برآوردی که مردم لبنان را از نظر دین بررسی می‌کند این گونه است:
- ۵۹٫۷٪ مسلمان
- ۲۷٪ مسلمان اهل سنت/۲۷٪ مسلمان شیعه لبنان
- ۳۹٪ مسیحی
- ۲۱٪ مارونی/ ۸٪ ارتودکس یونانی/۵٪ دروز/۵٪ کاتولیک یونانی
- ۱٫۳٪ پیروان ادیان دیگر
موسسه بین‌المللی پژوهشی CIRI آمریکا در یک پژوهش نشان داد که لبنان در صدر کشورهای است که محدودیت‌هایی را بر آزادی شهروندان در زمینه دینی، اعمال نمی‌کنند.[۴]
پانویس
منابع
- حق شناس، علی، ساختار سیاسی اجتماعی لبنان، تهران، ۱۳۸۸، سنا.
- رابرت- فیسک، «بیچاره ملت: لبنان در اسارت.» نیویورک: کتاب‌های ملی۲۰۰۲
۲۰۰۵ H & D Paris Je m'appelle Byblosژان-پیر تیوله Jean-Pierre Thiollet
- سنفرد هاست. «فینیقی‌ها: گنجینه حماسی لبنان.» لوس آنجلس: نشر کمبریج و بوستون،۲۰۰۵
- آگوستوس نورتون. «احزاب عمل و شیعه: تلاش برای حفظ لبنان.» آستین و نگزاس: نشر دانشگاه تگزاس، ۱۹۸۷.
- جاناتان ریلی-اسمیت. «دیدگاه آکسفورددر مورد جنگ‌های صلیبی» نیو یورک: نشر دانشگاه آکسفورد، ۲۰۰۱.
- کمال صلیبی. «خانه احزاب: بازنمایی تاریخ لبنان.» برکلی: نشر دانشگاه کالیفرنیا، ۱۹۹۰.
- Carolyn M. Skahill, A Historical Atlas of Lebanon, 2004, the Rosen Publishing Group, ISBN 0-8239-3982-0
- لبنان
- آسیای غربی
- اتحادیه عرب
- ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۱۹۴۳ (میلادی)
- جمهوریها
- خاور نزدیک جنوبی
- شام (سرزمین)
- کشورها و مناطق عربیزبان
- کشورهای آسیای غربی
- کشورهای اسلامی
- کشورهای خاور نزدیک
- کشورهای خاورمیانه
- کشورهای ساحلی مدیترانه
- کشورهای عضو اتحادیه عرب
- کشورهای عضو سازمان ملل متحد
- کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی
- کشورهای عضو فرانسهزبانی
- کشورهای فرانسویزبان
- هلال حاصلخیز
