آفریقا

از دایره المعارف فرق اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۵ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۰۰:۱۴ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)

پرش به: ناوبری، جستجو

آفریقا یا اِفریقا سومین قاره پهناور جهان پس از آسیا و آمریکا است. با مساحتی پیرامون ۳۰٬۲۲۱٬۵۳۲ کیلومتر مربع ۲۰٫۳٪ از مجموع خشکی‌های زمین را در بر می‌گیرد. عرض این قاره حدود ۸۰۰۰ کیلومتر از شمال به جنوب و طول آن در حدود ۷۴۰۰ کیلومتر از شرق به غرب می‌باشد. آفریقا با بیش از یک میلیارد نفر جمعیت (طبق آمار ۲۰۰۵) در ۶۱ کشور و قلمرو حدود یک هفتم از جمعیت جهان را در خود جای داده‌است.

این قاره از شمال به دریای مدیترانه، از شمال شرق به کانال سوئز و دریای سرخ، از شرق به خلیج عدن، از جنوب شرق به اقیانوس هند، و از غرب به اقیانوس اطلس محدود می‌شود.

آفریقا در دو سوی خط استوا قرار گرفته و نواحی اقلیمی متعددی را در بر می‌گیرد؛ آفریقا تنها قاره‌ای است که از منطقه معتدله شمالی تا منطقه معتدله جنوبی امتداد یافته‌است. به دلیل فقدان بارشهای منظم طبیعی و آبیاری، و نیز تاحدودی عدم وجود سیستمهای توده‌ای یخ یا سفره‌های زیرزمینی کوهستانی، هیچگونه اثر معتدل کننده طبیعی بر اقلیم به استثنای نزدیک سواحل در آن وجود ندارد. در مرکز آفریقا (نزدیک استوا) نیمی از سال بارانی می‌باشد که دارای هوای گرم و مرطوب است و جنگل‌های زیبایی را پدید می‌آورد که عمری بیشتر از یک نیم سال ندارد چرا که بعد از این فصل بارانی، گرمایی سخت و طاقت فرسا تمام منطقه را فرا می‌گیرد و هیچ جانوری طاقت آن را ندارد و پس مدتی آن جنگل‌ها به بیابانی خشک و بی آب و علف تبدیل می‌شود.(نیمه دیگر سال گرم و خشک است که در مجموع طبیعتی ۲ فصل را پدید می‌آورد.)

اگرچه گمانه‌زنی‌های اروپاییان درباره ماهیت صحرای اتیوپی در جنوب آفریقا به زمانی بیش از دو هزار سال قبل بازمی گردد، آفریقا به عنوان قدیمی‌ترین قاره‌ای که بشر در آن سکونت داشته به‌شمار می‌آید.[۱]

دربارهٔ ریشه‌شناسی واژه آفریقا نظرهای گوناگونی آمده‌است. برخی آن را از واژه فنیقی آفِر به معنی گرد و غبار دانسته‌اندالگو:مدرک، برخی از نام تیرهٔ آفریدی ساکن شمال آفریقا در پیرامون کارتاژ و برخی از واژه یونانی آفریکه (aphrike) به معنی بی سرما و همیشه گرم یاد می‌کنند.[۲] الگو:-

جغرافیا

الگو:اصلی

بزرگ‌ترین کشور آفریقا الجزایر و کوچک‌ترین منطقه آن جزایر سیشل که در اقیانوس هند می‌باشد. کوچک‌ترین کشور ناحیه خشکی آن گامبیا است.[۳]

شمالی‌ترین نقطهٔ آفریقا دماغه الغیران (درکشور تونس)، جنوبی‌ترین نقطه دماغه آگولهاس (در کشور آفریقای جنوبی)، شرقی‌ترین نقطه دماغه گوآردافوئی (در کشور سومالی)و غربی‌ترین نقطه نوک المادی (در کشور دماغه سبز) می‌باشد.

آب و هوای آفریقا از اقلیم حاره‌ای تا فراشمالگان در بالاترین قلل آن در نوسان است. در ناحیه شمالی آن عمدتاً بیابان یا مناطق بایر وجود دارد، در حالی که مناطق مرکزی یا جنوبی شامل دشتهای گرم (استوایی) و نواحی جنگلی بارانی بسیار متراکم می‌باشد. با این همه دو نوعی همگرایی در الگوهای گیاهی همچون ساحل و استپ غالب است.[۱]

پرونده:Africa from low orbiting satellite Suomi NPP.jpg
نگاره هوایی از جنوب آسیا، اقیانوس هند، خاورمیانه و قسمت اعظم قاره آفریقا توسط ناسا
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ موسسه آفران
  2. دانشنامهٔ بریتانیکا
  3. بن هورا. (۲۰۰۲) «' دائرة المعارف کینگ فیشر'», Kingfisher Publications. p. ۱۱. ISBN 0-7534-5569-2.