فرائضیه

از فرقه های جدیدی که مشرب وهّابی داشته و در میان روستائیان بنگال که تماماً سنی مذهب هستند، شیوع دارد. مؤسس فرائضیه حاجی شریعةالله نام دارد که آن را در سال 1822 تأسیس کرد.

دائرة المعارف الاسلامیة حرکت فرائضیه را ادامه جریان وهّابیت و در محدوده شرقی بنگال بر می شمارد، حرکتی که تنها در میان طبقات پائین اجتماع نفوذ داشته و بسیار شبیه به حرکت بریلویه [رک: بریلویه] بوده است. این دائرةالمعارف، فرائضیه را منسوب به شخصی به نام دزومیان که در اقلیم فریدپور نسّاج بوده معرفی کرده و نام فرائضی را به معنای کسانی که تابع فریضه های دینی هستند، می داند.

آیت الله سید مهدی روحانی بدون ذکـر مأخذ، در کنار نـام حاجی شریعـة الله تاریخ 1804 میـلادی را ضبـط کرده است. چندان معلوم نیست این عدد ـ با توجه به این که المنجد تاریخ تأسیس این فرقه را 1822 میلادی ضبط کرده ـ مربوط به چیست. این در حالی است که دانشنامه جهان اسلام، می نویسد: مهمترین جنبش از جنبش های اصلاح طلبانه اسلامی، جنبش فرائضیه به رهبری حاجی شریعت الله در 1232 هجری قمری (1818میلادی) بود. این جنبش تا 1818 در سراسر بنگال شرقی گسترش یافت. و در قالب حرکت استقلال طلبانه پاکستان، نقش تردیدناپذیری در استقـلال مسلمانان بنگال ایفـا کـرد.