|
|
سطر ۴۶: |
سطر ۴۶: |
| | | |
| [[سونامی]] سال ۲۰۰۴ در اقیانوس هند منجر به کشته شدن ۱۷۰ هزار نفر در [[آچه]] اندونزی شد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2012/04/120411_an_earthquake_tsunami.shtml بیبیسی]، بازدید: ژوئن ۲۰۱۲.</ref> | | [[سونامی]] سال ۲۰۰۴ در اقیانوس هند منجر به کشته شدن ۱۷۰ هزار نفر در [[آچه]] اندونزی شد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2012/04/120411_an_earthquake_tsunami.shtml بیبیسی]، بازدید: ژوئن ۲۰۱۲.</ref> |
− |
| |
− | == واژهشناسی ==
| |
− | نام اندونزی از واژه لاتین ایندوس {{به لاتین|Indus}} و یونانی نسوس {{به یونانی|nesos}} به معنی جزیره آمدهاست.<ref name = "EcoSeas1">{{cite book | last = Tomascik | first = T | coauthors=Mah, JA, Nontji, A, Moosa, MK |title = The Ecology of the Indonesian Seas – Part One | publisher = Periplus Editions | year = ۱۹۹۶ | location = Hong Kong | isbn = ۹۶۲-۵۹۳-۰۷۸-۷}}</ref> نام امروزی آن به قرن ۱۸ میلادی، زمانی که اندونزی در حال تشکیل یک کشور مستقل بود باز میگردد.<ref name = "indoety">{{id icon}} {{cite news | last=Anshory |first=Irfan |title=Asal Usul Nama Indonesia |publisher=Pikiran Rakyat |date= 16 August 2004 | url = http://www.pikiran-rakyat.com/cetak/0804/16/0802.htm |accessdate=5 October 2006|archiveurl = http://web.archive.org/web/20061215190155/http://www.pikiran-rakyat.com/cetak/0804/16/0802.htm |archivedate = December 15, 2006|deadurl=yes}}</ref>
| |
− |
| |
− | == تاریخ ==
| |
− | === روزگار باستان ===
| |
− | یافت شدن بازماندههای سنگوارهای [[انسان راستقامت]] که به نام [[انسان جاوه]] نیز شناخته میشود نشان میدهد که مجمعالجزایر اندونزی
| |
− | از دو میلیون تا ۶۰۰ هزار سال پیش مسکونی شدهبود.<ref>Pope (1988). Recent advances in far eastern paleoanthropology. Annual Review of Anthropology 17: 43-77.</ref>
| |
− |
| |
− | اکثریت جمعیت امروزی اندونزی از نژاد [[آسترونزی]] هستند که از تایوان به سوی جنوب شرق مهاجرت کردهبودند. آنها در حدود ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد به اندونزی رسیدند و جمعیت بومی ملانزی را به سوی شرق راندند. شرایط بسیار خوب برای کشاورزی و توسعه کشت آبی برنج در حدود ۸۰۰ سال قبل از میلاد باعث شد تا شهرها، شهرستانها و پادشاهیهای کوچک بتوانند در سراسر قرن نخست پیش از میلاد شکوفا شوند.<ref>Taylor, Jean Gelman (2003). Indonesia: Peoples and Histories. New Haven and London: Yale University Press. ISBN 0-300-10518-5.</ref>
| |
− |
| |
− | حالت قرارگیری تنگههای میان جزایر در اندونزی بهگونهای است که هم تجارت بین جزایر و هم بازرگانی برونمرزی را شکوفا میکند. به عنوان نمونه مسیرهای تجاری میان پادشاهیهای اندونزی و [[چین]] از چند سده پیش از میلاد مسیح شکل گرفته بودند. این تجارتها بر تاریخ اندونزی تأثیر بسیاری داشتهاست.<ref>Jean Gelman (2003).</ref>
| |
− |
| |
− | در متون خاورمیانه از مناطقی از اندونزی امروزی به عنوان «جابه» و «زابج» یاد شدهاست. این دو نام بیش از آنکه بهزعم برخی پژوهندگان محدود به دو جزیرهٔ جاوه و سوماترا باشد، یک عنوان کلی برای قلمرو پادشاهی [[سریویجایا]] و [[ماجاپاهیت]]، شامل تعداد زیادی از جزایر هند بودهاست. مسلمانان تمام این جزایر را تحت نام کلی جاوه میشناختند و کلمهٔ زابج یا جابه نیز در متون کهن اسلامی به همین معنا به کار رفتهاست. تلقی [[مارکوپولو]] از جاوهٔ بزرگ و جاوهٔ کوچک نیز احتمالاً به اعتبار همین نام کلی میباشد.<ref name="autogenerated3">هاشمی نیک، عبدالعظیم: سوابق آشنایی مسلمانان با سرزمین و مردم ملایو. در نشریه: «سیاست خارجی»، تهران: بهار و تابستان ۱۳۶۹ - شماره ۱۳ و ۱۴. ص۱۵۲.</ref>
| |
− |
| |
− | منبت العطر یا سرزمین گیاهان خوشبو به شرحی که در کتاب ابن خردادبه با فاصلهٔ پانزده روز راه از زابج و اطراف آن آمدهاست به احتمال زیاد جزایر ملوک مرکز ادویه میباشد، زیرا [[میخک]] و [[جوز بویا]] که اقلام عمدهٔ ادویهاند عمدتاً در این جزایر به عمل میآیند. حتی جنگلهای خودروی این دو گیاه نیز از قدیم در بعضی از جزایر ملوک نظیر [[آمبون]] و [[ترناته]] وجود داشتهاست.<ref name="autogenerated3"/>
| |
− |
| |
− | === روزگار معاصر ===
| |
− | جزایر اندونزی در قدیم سلطاننشین بودهاند تا آنکه در قرن شانزدهم اسپانیاییها و پرتغالیها به آن دست یافتند. کمپانی شرقی هلند در ابتدای قرن هجدهم، حکومت اندونزی را به دست گرفت. در ۱۷۴۰ هلندیها شورش مردم جاکارتا را با کشتار ۲۰ هزار اندونزیایی و چینی درهم شکستند. در ۱۹۰۷، «سی سی نگا مانگزایا» پادشاه اندونزی علیه هلندیها قیام کرد اما ارتش استعماری هلند سپاه او را شکست داد و سلطه استعمار هلند بر اندونزی محکم شد.
| |
− |
| |
− | تا ۱۹۴۲ میلادی اندونزی متعلق به [[هلند]] بود و از ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۵ تحت اشغال [[ژاپن]] در آمد. در ۱۷ اوت ۱۹۴۵، میلیون به رهبری دکتر [[احمد سوکارنو]] و دکتر حتی اعلام جمهوری کردند. چهار سال تمام میان نیروهای هلند و اندونزی جنگ بود. در نهایت در سال ۱۹۴۹ موافقتنامهای امضا شد که طبق [[مفاد]] آن، همه سرزمین اندونزی بجز گینه نو به حکومت موقت (جمهوری) ایالات متحده اندونزی واگذار شد. در۱۶ دسامبر ۱۹۴۹، دکتر سوکارنو به ریاست جمهوری این کشور انتخاب گردید.
| |
− | [[پرونده:Presiden Sukarno.jpg|بندانگشتی|چپ|240px|چپ|[[سوکارنو]]، رئیسجمهور بنیانگذار اندونزی.]]
| |
− | از قرن هفدهم، هند شرقی مهم ترین و سودآورترین بخش امپراتوری هلند به شمار میرفت. به غیر از اشغال کوتاه مدت بریتانیاییها (۱۸۱۱ تا ۱۸۱۴) و قیامهای گاه گاهی محلی، هلند کنترل این کشور را تا ۱۹۴۲ حفظ کرد. در این سال ژاپنیها به این مستعمره هجوم آوردند و به عنوان آزاد کنندگان کشور از حکومت استعماری مورد استقبال اکثر اندونزیاییها قرار گرفتند با تسلیم ژاپن در ۱۹۴۵، احمد سوکارنو (۱۹۰۱ تا ۱۹۷۰)- بنیانکذار حزب میلیون در ۱۹۲۷ – هند شرقی هلند را جمهوری مستقل اندونزی اعلام کرد. هلندیها پس از چهار سال جنگ متناوب ولی وحشیانه، تحت فشار بینالمللی استقلال اندونزی را در ۱۹۴۹ پذیرفتند. حکومت [[سوکارنو]] به طور فزایندهای اقتدارطلب شد و کشور به هرج و مرج اقتصادی گرفتار گردید. او در ۱۹۶۲ گینه نوی هلند را تصرف کرد، که در۱۹۶۲ با عنوان ایریان جایا رسماً ضمیمه شد، هر چند جنبشی جدایی طلب پا برجاست. بین ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۶ سوکارنو کوشید با تهاجمات مسلحانه به شمال [[بورنئو]] فدراسیون نوپای مالزی را بیثبات سازد. احمد سوکارنو تا زمان سقوطش از کلیه جنبشهای استقلال طلبانه در قارههای آسیا، آفریقا و امریکای لاتین دفاع میکرد.
| |
− |
| |
− | ژنرال سوهارتو توانست با سرکوبی قیام کمونیستی در ۱۹۶۵ و ۱۹۶۶ سیاست ضد امریکایی سوکارنو را وارونه سازد ونهایتا با کمک دانشجویان و ارتش او را برکنار کند. در این مدت حدود ۸۰ هزار نفر از اعضای [[حزب کمونیست اندونزی]] کشته شدند. الحاق تیمور شرقی پرتغال در ۱۹۷۶ توسط اندونزی از طرف جامعه بینالمللی به رسمیت شناخته نشد، و عملیات چریکی ملی گرایان محلی ادامه داشت. برنامه جاه طلبانهای برای اسکان مجدد اهالی [[جاوه]] به منظور کم کردن جمعیت زیاد این جزیره به مورد اجرا گذاشته شد ولی این مهاجران جاوهای با انزجار بومیان جزایر کم توسعه یافته و دوردست روبرو شد. کشتار تظاهرکنندگان بی سلاح تیموری به دست سربازان اندونزی در ۱۹۹۱ اعتراضات بینالمللی را به دنبال داشت.
| |
− |
| |
− | ژنرال سوهارتو بعد از آنکه به قدرت رسید کشور مالزی را به رسمیت شناخت و دوباره کشورش را به عضویت سازمان ملل درآورد و از این جهت مورد حمایت ایالات متحده امریکا بود. در مدت طولانی ریاست جمهوری اش خود و خانوادهاش مستقیماً در صادرات و واردات اندونزی دخالت کرده و میلیاردها دلار اندوختند. در اثر رکود اقتصادی و ضعف بنیان مالی و فقر عمومی ژنرال سوهارتو دچار تظاهرات مردمی شد تا آنکه در ۱۹مه ۱۹۹۸ [[مادلین آلبرایت]] وزیر خارجه امریکا به او تکلیف کرد که از مقام خود استعفا کند.
| |
− | ژنرال سوهارتو در همان روز ۱۹ مه ۱۹۹۸ بعد از ابلاغ برکناریاش توسط آلبرایت در یک نطق سه دقیقه یی از مردم اندونزی به سبب خطاهایش پوزش خواست و از مردم درخواست کرد از بشارالدین یوسف حبیبی تبعیت کنند.
| |
− |
| |
− | زمانی که محمد سوهارتو پس از سی و سه سال قدرت سقوط کرد بسیاری از مردم اندونزی بر این عقیده بودند که کشور اندونزی تجزیه خواهد شد اما پس از سوهارتو وسعت این امر کمتر از پیشبینیها بود.
| |
− |
| |
− | در دهه ۱۹۵۰ مبارزات خشونتآمیزی علیه حکومت اندونزی بر جزایر [[ملوک جنوبی]]، توسط مردم ملوک جنوبی صورت گرفت و نیروهای اندونزی این مبارزات را به شدت سرکوب کردند. پس از سقوط حکومت ژنرال [[سوهارتو]] در سال ۱۹۹۸، این مبارزات از سر گرفته شد. از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۲، خشونتها در جزایر ملوک موجب کشته شدن حدود ۵ هزار نفر و بی خانمان شدن ۵۰۰ هزار نفر شد.
| |
− |
| |
− | در ۱۷ ژوئن ۱۹۹۹ به دستور یوسف حبیبی ژنرال دامیری به فرماندهی منطقه تیمور شرقی رسید که مردم آن خواهان استقلال بودند. در چهارم ژوئیه ۱۹۹۹ بانک جهانی با اعطای وام یک میلیارد دلاری به اندونزی موافقت کرد. انتخابات ریاست جمهوری پس از ۳۰ سال انجام شد و رقیب یوسف حبیبی، خانم [[مگاواتی سوکارنو پوتری]] از حزب دموکرات بود که بالاخره در ۲۳ ژوئیه ۲۰۰۱ به ریاست جمهوری رسید و حزب گلکار یعنی حزب وابسته به سیستم حاکمیت شکست خورد. در آخرین روزهای حکومت یوسف حبیبی مردم تیمور شرقی با نظارت سازمان ملل به استقلال خویش رای دادند. بعد از مگاواتی سوکارنو پوتری، ژنرال بازنشسته [[سوسیلو بامبانگ یودهویونو]] که زمانی افسر اطلاعات و فرماندار تیمور شرقی بودهاست در ۲۸ اکتبر ۲۰۰۴ در انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی رسید.
| |
− |
| |
− | === پایان جنگ (۱۹۴۸ میلادی) ===
| |
− |
| |
− | از اواسط تا اواخر [[جنگ جهانی دوم]]، اندونزی تحت اشغال [[ژاپن]] بود. با پایان جنگ و تسلیم نیروهای ژاپن، کلیه سلاح های ژاپنی به دست ملی گرایان استقلال طلب اندونزیایی افتاد. در سال ۱۹۴۵ میلادی [[احمد سوکارنو]] رهبر آزادی خواهان این کشور، اعلام استقلال کرد، که با مخالفت و لشکر کشی [[هلند|هلندیها]] مواجه گردید. اما سازمان ملل در این موضوع دخالت کرد و دولت هلند به ناچار با حکومتی به نام اتحادیه اندونزی و هلند موافقت کرد. از این رو نمایندگان دولت اندونزی و دولت پادشاهی هلند به دستور سازمان ملل متحد، بر روی عرشه یک [[ناو]] امریکایی، قرار داد ترک مخاصمه را در ۲۰ ژانویه ۱۹۴۸ امضا کردند و جنگ دو کشور به پایان رسید. علت این که اندونزی و هلند، این قرار داد را روی یک کشتی بیگانه امضا کردند این بود که هیچ محل دیگری برای امضای معاهده مورد موافقت دو طرف قرار نگرفته بود. <ref>فرهنگ جامع سیاسی - ص۱۸۸</ref>
| |
− |
| |
− | === جدایی تیمور شرقی ===
| |
− | در سال ۱۹۹۹ مردم [[تیمور شرقی]] با شرکت در یک همهپرسی که تحت نظر سازمان ملل برگزار شد به استقلال از اندونزی رای دادند. نتیجه این همهپرسی واکنش خشونتآمیز شبه نظامیان طرفدار اندونزی را به دنبال داشت.
| |
− | اقدامات شبه نظامیان با ورود یگانهایی از ارتش استرالیا، که بر اساس [[قطعنامه]] شورای امنیت به این سرزمین اعزام شده بودند، پایان یافت اما در جریان خشونتها، بیش از یک هزار تن از اهالی تیمور شرقی کشته شدند.
| |
− |
| |
− | با خروج نیروهای اندونزی از تیمور شرقی، اداره امور این سرزمین به طور موقت برعهده نماینده سازمان ملل قرار گرفت و روز ۲۰ ماه مه سال ۲۰۰۲، تیمور شرقی به عنوان یک کشور مستقل مورد شناسایی بینالمللی قرار گرفت. تیمور شرقی بیش از یک میلیون جمعیت دارد که اکثر آنان مسیحی [[کاتولیک]] هستند.
| |
− |
| |
− | == سیاست ==
| |
− | محمد سوهارتو، رئیس جمهوری پیشین اندونزی در سال ۱۹۶۸ و در پی خشونتهایی که پس از یک کودتای شکست خورده رخ داد، به قدرت رسید و بلافاصله به مبارزه با کمونیسم پرداخت که نتیجه آن قتل حداقل ۵۰۰ هزار نفر و زندانی کردن میلیونها نفر دیگر شد.<ref>[http://origin.radiofarda.com/content/f8_Indonesia_Suharto_died/432134.html رادیو فردا]: سوهارتو، رییس جمهوری سابق اندونزی درگذشت. ۷/۱۱/۱۳۸۶.</ref>
| |
− |
| |
− | {{بخش-خرد}}
| |
− |
| |
− | == جغرافیا ==
| |
− | با 1،919،440 کیلومتر مربع (741،50 مایل مربع)، اندونزی پانزدهمین کشور بزرگ جهان از لحاظ مساحت است.
| |
− |
| |
− | اندونزی مجموعهای از جزایر (نزدیک به ۱۷۵۰۸جزیره بزرگ و کوچک) است که در جنوب شرقی [[آسیا]] در [[اقیانوس کبیر]] قرار دارد. اندونزی در نیمکرهٔ شرقی، در جنوب شرقی آسیا، در اقیانوس هند و دریاهای وابسته به آن واقع شده و خط استوا از آن میگذرد. اندونزی در جزیره گینه نو با پاپوا و هم چنین در جزیره برنئو با مالزی مرز مشترک دارد.
| |
− |
| |
− | سابقاً این جزایر در تصرف [[هلند]] و به ''هندِ هلند'' موسوم بود ولی بعد از آنکه کشوری مستقل و آزاد گردید، «اندونزی» نام گرفت. مساحت این کشور ۱۹۱۹۰۰۰ کیلومتر مربع و پایتخت آن شهر [[جاکارتا]] است که در جزیره [[جاوه]] قرار دارد و سابقاً [[باتاویا]] نامیده میشد. شهر مهم آن سورابایا است.
| |
− | این کشور دارای معادن [[قلع]]، [[نفت]]، [[ذغالسنگ]] و [[مس]] است و [[توتون]]، [[برنج]]، [[قهوه]] و [[کائوچو]] جزو محصولات کشاورزی این کشور است.
| |
− |
| |
− | اندونزی را میتوان بزرگترین مجمع الجزایر جهان دانست که بین دو خشکی، یعنی جنوب شرق آسیا و استرالیا واقع شدهاست. وسعت آبهای این کشور ۳ برابر مساحت خشکیهای آن میباشد.<ref name="غروی نخجوانی،">غروی نخجوانی، سید احمد - میرزا خانیان، ادموند: جهش اندونزی در سال ۱۹۸۶ (استراتژی توسعه صادرات در اندونزی و دستاوردهای آن). در: مجله «تازههای اقتصاد» اسفند ۱۳۷۳ - شماره ۴۴.</ref>
| |
− | بندرهای مهم این کشور نیز عبارتند از: مدان، بندر ساحلی بلاوان، پکانبارو، ریو، جاکارتا سنگارنگ، نوزاتنگارا، بندر ساحلی بیتونگ و بندر آمبون. شهرهای مهم اندونزی را هم میتوان در ۱۰ شهر زیر خلاصه کرد: جاکارتا، سورابایا، سمارانگ، باندونگ، مدان، پالمبانگ، یوجونگ پادانگ، بانجارماسین، بندر لامپومگ، مانادو.<ref name="غروی نخجوانی،"/>
| |
− |
| |
− | جاکارتا، پایتخت کشور اندونزی، ابتدا یک شهر بندری کوچک بود، اما هم اکنون این شهر ۶۷۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و جمعیتی معادل ۹ میلیون نفر را در خود جای داده و یکی از مراکز مهم اقتصادی اندونزی است.<ref name="غروی نخجوانی،"/>
| |
− |
| |
− | جزیره جاوه با آنکه فقط ۷ درصد کل خاک این کشور را تشکیل میدهد، به تنهایی حدود ۶۰ درصد کل جمعیت کشور را به خود اختصاص دادهاست.<ref name="غروی نخجوانی،"/>
| |
− |
| |
− | رشته جزایر جنوبی کوهستانی و آتشفشانی است و شامل سوماترا، جاوه، مادورا، بالی و جزایر سوندای کوچک (از جمله لامبارک، فلورس و تیمور) است. جاوه و همسایه کوچکترش مادورا جمعیت متراکمی دارند و نزدیک به دو سوم مردم اندونزی را در خود جای میدهند. زنجیره جزایر شمالی متشکل است از کالیمانتان (بخش اندونزیایی جزیره بورنئو)، جزایر نامنظم و کوهستانی سولاوسی (سلبس)، گوره ملوک، وایریان جایا (بخش غربی گینه نو).
| |
− |
| |
− | بیش از دو سوم این کشور از جنگلهای استوایی بارانی پوشده شدهاست. و آب و هوای آن استوایی و بارندگی در طول سال سنگین است.
| |
− | رودهای مهم آن کاپواس، دیگول، باریتو، و بلندترین نقطه اندونزی نگگا پولو (هرم کارستنز) با ۵۰۳۰ متر ارتفاع است (در جزیره ایریان جایا).
| |
− |
| |
− | قسمت اعظم اندونزی کوهستانی است و با وضع جغرافیائی خود که در دو طرف خط استوا قرار گرفته بیش از دو فصل دارا نیست یکی فصل مرطوب از نوامبر تا مارس و دیگری فصل خشک از ژوئن تا اکتبر.
| |
− |
| |
− | === جزایر اصلی ===
| |
− | [[پرونده:Indonesia regions map.svg|بندانگشتی|660px|left]]
| |
− | این کشور را میتوان از لحاظ وضعیت طبیعی به چند قسمت زیر تقسیم کرد:
| |
− | * جزیره سوماترا: یکی از بزرگترین جزیرههای جهان است و با جزیرههای جاوه، سلبس و برنئو، در مجموع، جزایر سوندای بزرگ نامیده میشوند. قسمت عمده آن را جلگهها و نواحی پست تشکیل داده و ارتفاعات آن (از جمله کوههای باریسان) در کناره غربی آن تا سمت شمال گسترده شده و دارای وسعت زیادی میباشند. رودهای آن کوتاه و پر آب بوده و اکثراً از سمت غرب به شرق جاری هستند و مهم ترینشان عبارتند از: کامپار، بارومون، ایندراگیری، روکان، موسی و هاری. جنگلها که اغلب غیر قابل نفوذند، وسعت زیادی دارند. و مردابهای وسیعی نیز در کرانه شرقی آن وجود دارند. بلندترین نقطه آن قله کرینتجی (۳۸۰۰ متر) است.
| |
− | * جزیره جاوه: پنجمین جزیره وسیع اندونزی و از پرجمعیت ترین آنها است که بیش از ۶۵٪ جمعیت کشور در آن زندگی میکنند. کوهها در تمام نقاط آن پراکنده شده و قسمت اعظم آن را جلگهها و جنگلها تشکیل میدهند. رودهای آن عمدتاً کوتاه و پرآب بوده و مهمترینشان عبارتند از: سولو، سرانگ، تاروم، سرایو و مانوک. بلندترین نقطه آن قله سمرو با ۶۷۶, ۳ متر ارتفاع است.
| |
− | جزیره برنئو: قسمت اعظم این جزیره متعلق به اندونزی است که در اصطلاح محلی به آن کالیمانتان گفته میشود. ارتفاعات آن عمدتاً در نواحی شمالی واقع شده و قسمت اعظم آن را جنگلها و جلگهها شامل میشوند. رودهای طویلی در آن جریان دارند از جمله: باریتو، ماهاکام، نگارا، کایان و کاپواس. بلندترین نقطه آن ۹۸۸٬۲ متر ارتفاع دارد.
| |
− | * جزیره سلبس (سلب): جزیرهای کوهستانی و مرتفع است که قسمت اعظم آن را جنگلها پوشاندهاند. از رودهای آن میتوان از ماریسا، کاراما، ماماسا، بونگکا و پالو نام برد. قله رانتکومبولا با ۴۵۵, ۳ متر ارتفاع بلندترین نقطهٔ آن است. نام محلی این جزیره، سولاوسی است.
| |
− | * جزیره گینه نو: نیمه غربی این جزیره که اصطلاحاً ایریان غربی گفته میشود و به اندونزی تعلق دارد. نواحی مرکزی و شمال غربی آن را کوهها و نواحی بلند پوشانده و قسمت اعظم آن را جنگلها و جلگهها تشکیل میدهند. رود دیگول مهمترین رود آن است. بلندترین نقطه آن قله جایا (۰۲۹، ۵ متر) است.
| |
− | * جزایر سوندای کوچک (نوساتنگارا): این جزایر بین جزیره جاوه و جزیره گینه نو واقع شدهاند و عمدتاً کوهستانی و مرتفع میباشند. بزرگترین جزیرههای آن عبارتند از: سومباوا، فلورس، سومبا، تیمور و بالی.
| |
− | * سایر جزایر غربی: که در اطراف جزیرههای برنئو، جاوه و سوماترا واقع شده و عمدتاً کم ارتفاعند. بزرگترین جزیره آن، بانگکا میباشد.
| |
− | * سایر جزایر شرقی: که مجموعاً به جزایر ملوک یا اویه معروف هستند و در اطراف جزیرههای سلس و گینه نو واقع شدهاند و کوهستانی و مرتفع اند. جزیرههای هالماهرا و سرام بزرگترین جزیرههای این نواحی میباشند.
| |
− |
| |
− | بر روی هم اندونزی سرزمینی نیمه کوهستانی است. جلگههای آن عمدتاً در جزیرههای جاوه و سوماترا و جزایر سوندای کوچک (نوساتنگارا) و جنگلهای آن عمدتاً در جزیرههای برنئو، گینه نو، و سوماترا واقع شدهاند. آب و هوای آن گرم و مرطوب و پر باران است. بلندترین نقطه آن قله جایا با ۰۲۹, ۵ متر ارتفاع است. طویل ترین رود آن باریتو (۸۸۵ کیلومتر) و دریاچه توبا (۵۰۰, ۲ کیلومتر مربع) وسیعترین دریاچهٔ آن است.
| |
− |
| |
− | کوه [[لوکون]] در جزیره سولاوسی یکی از فعالترین آتشفشانهای اندونزی است که فوران آن در ژوئیه ۲۰۱۱ هزاران نفر را آواره کرد.
| |
− |
| |
− | نگاه کنید به: [[فهرست شهرهای اندونزی]]
| |
− |
| |
− | == تقسیمات کشوری ==
| |
− | {{نقشه رنگی استانهای اندونزی}}
| |
− | فهرست [[استانهای اندونزی]] که برپایه منطقه دستهبندی شدهاست. نامهای اندونزیایی در پرانتز آمده و نام مرکز استانها نیز پس از آن آمدهاست.
| |
− | در این فهرست در جلوی استانهای دارای وضعیت ویژه ستاره گذاشته شدهاست.
| |
− | {{Col-begin}}
| |
− | {{Col-break}}
| |
− | '''[[سوماترا]]'''
| |
− | * [[آچه]]<sup>*</sup> – [[بندر آچه]]
| |
− | * [[سوماترای شمالی]] (''Sumatera Utara'') – [[مدان]]
| |
− | * [[سوماترای غربی]] (''Sumatera Barat'') – [[پادانگ]]
| |
− | * [[ریائو]] – [[پکانبارو]]
| |
− | * [[جزایر ریائو]] (''Kepulauan Riau'') – [[تانجونگ پینانگ]]
| |
− | * [[جامبی]] – [[جامبی]]
| |
− | * [[سوماترای جنوبی]] (''Sumatera Selatan'') – [[پالمبانگ]]
| |
− | * [[جزایر بانگکا-بلیتونگ]] (''Kepulauan Bangka-Belitung'') – [[پانگکال پینانگ]]
| |
− | * [[بنگکولو]] (Bengkulu) – [[بنگکولو]]
| |
− | * [[لامپونگ]] – [[بندر لامپونگ]]
| |
− | {{Col-begin}}
| |
− | '''[[جاوه]]'''
| |
− | * [[جاکارتا]]<sup>*</sup> (''Daerah Khusus Ibu Kota Jakarta'') – Jakarta
| |
− | * [[بانتن]] – [[سرانگ]]
| |
− | * [[جاوه غربی]] (''Jawa Barat'') – [[باندونگ]]
| |
− | * [[جاوه مرکزی]] (''Jawa Tengah'') – [[سمارانگ]]
| |
− | * [[یوگیاکارتا]]<sup>*</sup> (''Daerah Istimewa Yogyakarta'') – [[یوگیاکارتا (شهر)]]
| |
− | * [[جاوه شرقی]] (''Jawa Timur'') – [[سورابایا]]
| |
− | '''[[جزایر سوندای کوچک]]'''
| |
− | * [[بالی]] – [[دنپاسار]]
| |
− | * [[سوندای غربی]] (''Nusa Tenggara Barat'') – [[ماتارام]]
| |
− | * [[سوندای شرقی]] (''Nusa Tenggara Timur'') – [[کوپانگ]]
| |
− | {{Col-break}}
| |
− | {{Col-break}}
| |
− | '''[[کالیمانتان]]'''
| |
− | * [[کالیمانتان غربی]] (''Kalimantan Barat'') – [[پونتیاناک]]
| |
− | * [[کالیمانتان مرکزی]] (''Kalimantan Tengah'') – [[پالانگکارایا]]
| |
− | * [[کالیمانتان جنوبی]] (''Kalimantan Selatan'') – [[بانجارماسین]]
| |
− | * [[کالیمانتان شرقی]] (''Kalimantan Timur'') – [[ساماریندا]]
| |
− | '''[[سولاوسی]]'''
| |
− | * [[سولاوسی شمالی]] (''Sulawesi Utara'') – [[مانادو]]
| |
− | * [[گورونتالو (استان)]] – [[گورونتالو (شهر)|گورونتالو]]
| |
− | * [[سولاوسی مرکزی]] (''Sulawesi Tengah'') – [[پالو]]
| |
− | * [[سولاوسی غربی]] (''Sulawesi Barat'') – [[ماموجو]]
| |
− | * [[سولاوسی جنوبی]] (''Sulawesi Selatan'') – [[ماکاسار]]
| |
− | * [[سولاوسی جنوب شرقی]] (''Sulawesi Tenggara'') – [[کنداری]]
| |
− | '''[[جزایر ملوک]]'''
| |
− | * [[ملوک (استان)]] – [[آمبون]]
| |
− | * [[ملوک شمالی]] (''Maluku Utara'') – [[سوفیفی]]
| |
− | '''[[پاپوآی غربی (منطقه)|پاپوآی غربی]]'''
| |
− | * [[پاپوآی غربی (استان)]]<sup>*</sup> (''Papua Barat'') – [[مانوکواری]]
| |
− | * [[پاپوآ]]<sup>*</sup> – [[جایاپورا]]
| |
− | {{Col-begin}}
| |
− | {{استانهای اندونزی}}
| |
− | {{-}}
| |
− |
| |
− | == مردم ==
| |
− | اندونزی ۲۳۸ میلیون نفر جمعیت دارد و زبان رسمی آنان «اندونزیایی» است ولی به زبانهای مختلف گویش مینمایند.
| |
− |
| |
− | === مذهب ===
| |
− | حدود ۸۶ درصد از مردم اندونزی مسلمان و بقیه [[مسیحی]]، [[هندو]] یا [[بودایی]] هستند. فرقه اسلامی [[احمدیه]] در اندونزی حدود دویست هزار هوادار دارد.<ref name="autogenerated1">بیبیسی فارسی: [http://www.bbc.co.uk/persian/worldnews/story/2008/06/080609_nh-indonesia-islam.shtml تعیین مجازات برای پیروان فرقه احمدیه در اندونزی]، بازدید: ژوئن ۲۰۱۲.</ref>
| |
− |
| |
− | اندونزی که پرجمعیتترین کشور مسلمان جهان است همواره به داشتن سنت بردباری مذهبی افتخار میکرده و در قانون اساسی این کشور آزادی مذهبی تضمین شدهاست ولی در سالهای اخیر این آزادی مذهبی مورد تهدید قرار گرفتهاست.<ref name="autogenerated1"/> امروزه قوانین این کشور تبلیغ افکار [[خداناباوری|ناخداباورانه]] را جرم دانسته و برای کسانی که بخواهند مومنان مسلمان را با باورهای دیگری آشنا کنند تا پنج سال زندان پیش بینی کردهاست.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/rolling_news/2012/01/120120_l03_rln_indonesia_atheist.shtml بیبیسی فارسی]، بازدید: ژوئن ۲۰۱۲.</ref>
| |
− | در اندونزی دین نقش مهمی در آموزش خصوصی دارد و در شرایطی که تعداد مدارس دولتی خوب بسیار اندک است غیر از مدارس دینی گزینه دیگری نیست.
| |
− |
| |
− | آچه تنها استان اندونزی است که قوانین شریعت میتواند در آن اجرا شود. پارلمان محلی [[آچه]] در سال ۲۰۰۹ به تنبیه همجنسگرایان با ترکه چوب رای داد، اما فرماندار آچه حاضر به اجرای این رای و تبدیل آن به قانون نشدهاست.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/rolling_news/2011/08/110825_rln_l21_indonesi_ache.shtml پلیس اندونزی زوج همجنسگرای زن را مجبور به جدایی کرد]، ۳ شهریور ۱۳۹۰. بازدید: ژوئن ۲۰۱۲.</ref>
| |
− |
| |
− | در قانون مجازات «[[کفرگویی]]» که در سال ۱۹۶۵ در اندونزی به تصویب رسیدهاست هرگونه [[دگراندیشی]] از یکی از شش دین رسمی اندونزی ممنوع اعلام شدهاست.<ref>[http://origin.radiofarda.com/content/news/2300817.html رادیو فردا]، ۱۹ بهمن ۱۳۸۹. بازدید: ژوئن ۲۰۱۲.</ref> در سال ۱۳۸۷ خورشیدی نهادی اسلامی در اندونزی با صدور فتوایی نرمشهای [[یوگا]] را ممنوع اعلام کرد.<ref>[http://origin.radiofarda.com/content/f2_Indonesia_Yoga_fatwa/1376779.html رادیو فردا]، بازدید: ژوئن ۲۰۱۲.</ref>
| |
− |
| |
− | [[ابوبکر بشیر]]، روحانی بنیادگرای مسلمان اندونزی، به اتهام همکاری در عملیات تروریستی و سازماندهی یک مرکز آموزش تندروهای مسلح در استان آچه، در غرب اندونزی، محاکمه شدهاست.
| |
− |
| |
− | == اقتصاد ==
| |
− | [[پرونده:Jakarta Skyline Part 2.jpg|بندانگشتی|چپ|230px|[[جاکارتا]] پایتخت اندونزی و بزرگترین مرکز بازرگانی کشور.]]
| |
− | اندونزی بزرگترین قدرت اقتصادی جنوب شرقی آسیا است. بنابر آمار سال ۲۰۰۵ تولید ناخالص داخلی اندونزی ۲۸۷ میلیارد دلار بودهاست که سهم سرانه هر فرد ۴۴۵۸ دلار است. سهم صنعت ۴۰٫۷٪ که بیشتر به فرآوری محصولات کشاورزی و معدنی مشغول است و سهم بخش کشاورزی ۱۴٪ میباشد و محصول اصلی اش برنج است. با این حال بیشترین شاغلان در بخش کشاورزی مشغول به کار هستند. ۴۱ میلیون و هشتصد هزار نفر از نیروی کار در بخش کشاورزی شاغلند. که کشاورزانی هستند که حرفهای نیستند و در سطح کلان تولید نمیکنند. اما هم کشاورزان بزرگ و هم روستاییان مقدار زیادی [[لاستیک]]، [[چای]]، [[قهوه]]، [[تنباکو]] و [[ادویه]] تولید و صادر میکنند. از دوران استعمار هلند زیرساخت مناسب آبیاری در کشاورزی برای اندونزی به جا مانده است.<ref name="غروی نخجوانی،"/>
| |
− |
| |
− | بیشترین صادرات اندونزی به کشورهای آمریکا و ژاپن و چین و سنگاپور میباشد. اندونزی از لحاظ معدنی کشوری غنی میباشد و معادن نفت، گاز طبیعی، قلع، [[نیکل]]، زغال سنگ، [[بوکسیت]] و مس در این کشور موجود است اما به علت نسبت بیشتر جمعیت به ثروت جمعیت مردم فقیر زیاد است. صنعت معدنکاری سهمی ۱۲ درصدی در تولید ناخالص داخلی اندونزی دارد.
| |
− | یکی دیگر از منابع کسب درآمد برای اندونزی صنعت [[گردشگری]] است.
| |
− |
| |
− | در اواخر دهه ۹۰ میلادی که بازارهای اقتصادی در آسیا دچار مشکلات شدید شد، ارزش پول اندونزی نیز بشدت سقوط کرد و سوهارتو ناچار شد تا اصلاحات اقتصادی شدیدی را انجام دهد و در همین رابطه با [[صندوق بینالمللی پول]] برای کمکی به ارزش بیش از ۴۰ میلیارد دلار به توافق رسید. نارضایتیهای سیاسی و در خواست استعفای سوهارتو، از پیامدهای این مشکلات اقتصادی بود.
| |
− | در مارس سال ۱۹۹۸ سوهارتو برای چندمین بار به قدرت رسید. اما مشکلات برای دولت همچنان ادامه داشت.
| |
− |
| |
− | در میان سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ شمار میلیونرها در اندونزی رشد فزایندهای داشتهاست اما هنوز نیمی از مردم با درآمد روزی کمتر از دو دلار زندگی میکنند. تنها ۱۰ درصد کسانی که کار میکنند مالیات میپردازند و دولت برای تامین آموزش رایگان و بهداشت مشکل دارد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/02/120201_l42_vid_indonesia.shtml تلاش بعضی از ثروتمندان اندونزی برای حل مشکلات این کشور]، در: بیبیسی فارسی، ۱۲ بهمن ۱۳۹۰. بازدید: ژوئن ۲۰۱۲.</ref>
| |
− |
| |
− | تولید [[نفت]] در اندونزی بسیار کم است و این میزان تنها برای تامین نیازهای داخلی این کشور صرف میشود ولی با این حال اندونزی بزرگترین تولیدکننده نفت در کشورهای [[جنوب شرقی آسیا]] بهشمار میآید.<ref name="autogenerated2">دیپلماسی ایرانی: [http://www.irdiplomacy.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=37&NewsId=2019 چرا اندونزی از اوپک خارج شد؟]. ۵ تیر ۱۳۹۱.</ref>
| |
− |
| |
− | اندونزی به دلیل فرسودگی چاههای نفت و کمبود تولید نفت در این کشور در ماه مه ۲۰۰۸ از سازمان [[اوپک]] خارج شد.<ref name="autogenerated2"/>
| |
− |
| |
− | == محیط زیست ==
| |
− | اندونزی دارای بزرگترین جنگلها در کشورهای جنوب شرق آسیا است به طوری که ۱۲۰ میلیون هکتار آن را جنگلهای بارانی تشکیل دادهاست. حریق در جنگلهای اندونزی به رویدادی سالانه در فصل خشک کشور تبدیل شده و تا کنون برای کشورهای همسایه آلودگی زیادی ایجاد کردهاست. افزایش تقاضا برای تهیه [[روغن نخل|روغن درخت نخل]] در هند نیز موجب تخریب نگرانکننده جنگلهای استوایی در اندونزی شدهاست. دولت اندونزی در ابتکاری زیستمحیطی زوجهای جوان را ملزم کرده قبل از ازدواج خود یک درخت بکارند.<ref>[https://archive.is/20130429060202/www.dw.de/dw/article/0,,15737415,00.html اندونزی: هر که میخواهد ازدواج کند باید یک درخت بکارد]. در: دویچهوله، ۱۱ فوریه ۲۰۱۲.</ref>
| |
− |
| |
− | {{بخش-خرد}}
| |
− |
| |
− | == فرهنگ ==
| |
− | هنر نقاشی در [[بالی]] هنری دارای سنت و پیشینه است. تماس هنرمندان محلی با سبک نقاشی اروپایی در سده بیستم روی داد. امروزه البته در جاوه مرکزی روشهای نقشپردازی [[کلاقهای]] که از روشهای بسیار قدیمی اندونزیایی است رفتهرفته کاربردهای بیشتری در نقاشیها پیدا میکنند.
| |
− |
| |
− | موسیقی در اندونزی انواع گوناگونی داد ولی معروفترین آن موسیقی [[گاملان]] است که موسیقی سنتی دربارهای [[جاوه]] و بالی بهشمار میآید. امروزه تمام سبکهای موسیقی پاپ نیز به زبان ملی (اندونزیایی) و یا به زبان محلی خوانده میشود. افزون بر این سبکهای عامهپسندی مانند [[کرونتیونگ]]، [[دانگدوت]]، [[کاپورساری]] و [[جایپونگان]] نیز رایجاند.
| |
− |
| |
− | == پیوند به بیرون ==
| |
| | | |
| == پانویس == | | == پانویس == |
− |
| |
| {{پانویس|۲}} | | {{پانویس|۲}} |
| | | |
سطر ۲۴۲: |
سطر ۵۶: |
| * فرهنگ جامع سیاسی، محمود طلوعی، انتشارات علم - سخن، تهران، ۱۳۸۶ | | * فرهنگ جامع سیاسی، محمود طلوعی، انتشارات علم - سخن، تهران، ۱۳۸۶ |
| | | |
− | == جستارهای وابسته ==
| |
− | * [[جزایر اندونزی]]
| |
− | * [[اسلام در اندونزی]]
| |
− | {{ویکیسفر}}
| |
− | {{ویکیانبار-رده|Indonesia}}
| |
− | {{کشورهای آسیا}}
| |
− | {{کشورهای عضو گروه ۱۵ (جی ۱۵)}}
| |
− | {{کشورهای جنوب شرق آسیا}}
| |
− | {{کشورها و مناطق اقیانوسیه}}
| |
− | {{گروه بیست}}
| |
− | {{ملک}}
| |
− | {{سازمانهای اطلاعاتی جهان}}
| |
| [[رده:اندونزی]] | | [[رده:اندونزی]] |
| [[رده:ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۱۹۴۹ (میلادی)]] | | [[رده:ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۱۹۴۹ (میلادی)]] |
با وجود جمعیت زیاد و مناطق پرتراکم، اندونزی جنگلهای کمجمعیت بسیار گستردهای نیز دارد که دومین سطح از تنوع زیستی را در جهان در خود جای دادهاند. این کشور از نظر منابع طبیعی غنی است اما با این وجود بخش بزرگی از مردم هنوز در فقر بهسر میبرند.
۸۶٫۱ درصد از مردم اندونزی مسلمان هستند و اسلام توسط بازرگانان دریانورد مسلمان به این منطقه رسید.
اندونزی در ۱۷ اوت ۱۹۴۵ از هلند استقلال یافت و استقلال آن در ۲۷ دسامبر ۱۹۴۹ بهرسمیت شناخته شد.