|
|
| سطر ۴۸: |
سطر ۴۸: |
| | '''اتریش''' {{آلمانی|Österreich}} یکی از کشورهای [[اروپا|اروپای]] غربی است. پایتخت آن [[وین]] است. این کشور از شمال با [[آلمان]] و [[جمهوری چک]]، از شرق با [[اسلوواکی]] و [[مجارستان]]، از جنوب با [[ایتالیا]] و [[اسلوونی]] و از غرب با [[سوئیس]] و [[لیختنشتاین]] هم‌مرز است. | | '''اتریش''' {{آلمانی|Österreich}} یکی از کشورهای [[اروپا|اروپای]] غربی است. پایتخت آن [[وین]] است. این کشور از شمال با [[آلمان]] و [[جمهوری چک]]، از شرق با [[اسلوواکی]] و [[مجارستان]]، از جنوب با [[ایتالیا]] و [[اسلوونی]] و از غرب با [[سوئیس]] و [[لیختنشتاین]] هم‌مرز است. |
| | [[پرونده:Neue_Donau.jpg|بندانگشتی|رود دانوب در شهر [[وین]]|چپ|300px]] | | [[پرونده:Neue_Donau.jpg|بندانگشتی|رود دانوب در شهر [[وین]]|چپ|300px]] |
| − | == نام اتریش در زبان فارسی ==
| |
| − |
| |
| − | اتریش تلفظ [[فرانسوی]] نام [[زبان آلمانی|آلمانی]] آن کشور است. نام آلمانی آن یعنی اؤستررَیش برگرفته از دو واژه اؤستر (شرق) و رَیش (قلمرو و پادشاهی) است که در مجموع این نام به معنی پادشاهی شرقی است.
| |
| − |
| |
| − | پیشتر در سرزمینهای اسلامی، از جمله ایران، نام این کشور را '''نَمْسا''' (و در ایران گاه '''نَمْسه''') می‌گفتند. در اسناد [[دوره قاجار]] و پیش از آن، واژهٔ ''نَمسا'' یا ''نَمسه'' به کشور اتریش اشاره دارد؛ حتی [[زبان آلمانی]] را نیز '''زبان نَمْسَوی''' یا '''نَمْساوی''' می‌خواندند<ref>البته گاهی هم این زبان را زبان پروسی می‌خواندند که نباید آن را با [[زبان پروسی|زبان پروسی قدیم]] اشتباه کرد</ref>، چراکه در آن دوره که هنوز کشور [[امپراتوری آلمان]] یکپارچه به‌وجود نیامده بود، امپراتوری‌های نمسا و [[پروس]] (و به‌ویژه نمسا) پرقدرت‌ترین و نام‌آورترین کشورهای آلمانی‌زبان، و درنتیجه، نماد این مردمان بودند. اصل واژهٔ نمسا [[روسی]] (و یا شاید به بیان دقیقتر [[اسلاو|اسلاوی]]) است و به معنای گنگ. روس‌ها خارجی‌ها را با این نام می‌خواندند و به تدریج صرفاً در مورد مردم آلمانی‌زبان و بالاخره در اشاره به مردم مهمترین کشور آلمانی‌زبان آن دوران —اتریش — به‌کار رفت. اکنون هم در زبان‌های [[اسلاو|اسلاوی]] (برای نمونه: به روسی неме́цкий، [[بلغاری]] немски، [[چکی]] němčina، [[لهستانی]] niemiecki، [[اسلواکی]] nemčina، [[اسلونیایی]] nemščina، [[اوکرائینی]] німецька) و حتی زبان‌های غیراسلاوی اروپای شرقی (مانند [[مجاری]] német، [[رومانیایی]] nemţeşte)، این واژه یا شبیه آن به‌کار می‌رود. واژهٔ نمسا در زبان‌های عربی و ترکی و فارسی هم برگرفته از نام روسی آن است.<ref>{{یادکرد|فصل=جلد ششم، نمسه|کتاب=فرهنگ فارسی|نویسنده = [[محمد معین|معین، محمد]]|صفحه=صفحهٔ ۲۱۴۴|ناشر =انتشارات امیرکبیر|چاپ=ششم |شهر=[[تهران]]|سال=۱۳۶۳}}</ref> هنوز هم در زبان عربی به‌جای اتریش یا همانندهای آن، از واژهٔ ''نَمسا'' استفاده می‌شود.
| |
| − |
| |
| − | == تاریخ ==
| |
| − |
| |
| − | پیش از سده‌های میانه، رومیان، اتریش کنونی را نوریکوم می‌نامیدند. نام اتریش از دوره [[شارلمانی]] باقی‌ماند. اتریش تا سالیان درازی هویت سیاسی مستقلی نداشت و در سده‌های میانه بخشی از [[امپراتوری مقدس روم|شاهنشاهی روم]] بشمار می‌آمد.
| |
| − |
| |
| − | در پایان [[سدهٔ ۱۳ (میلادی)|سدهٔ ۱۳]] [[رودلف هاپسبورگ]] بر اتریش کنونی چیره شد و خاندان هابسبورگ از آن به بعد تا قرن بیستم میلادی بر اتریش حکومت کردند. بعد از فروپاشی شاهنشاهی روم در سال ۱۸۰۶، امپراتوری اتریش تشکیل شد. در ۱۸۶۷ امپراتوری دوگانه [[اتریش-مجارستان]] شکل گرفت که بعد از شکست نیروهای مرکزی در [[جنگ اول جهانی]] به چند بخش تقسیم شد.
| |
| − |
| |
| − | در ۱۹۳۳ انگلبرت دولفوس حکومتی با گرایش‌های فاشیستی برپا کرد. در ۱۹۳۸ [[هیتلر]] کشور اتریش را به [[آلمان]] منضم کرد. بعد از پایان [[جنگ دوم جهانی]] اتریش به اشغال [[متفقین]] درآمد و از ۱۹۵۵ به صورت جمهوری فعلی درآمد.
| |
| − |
| |
| − | == سیاست ==
| |
| − |
| |
| − | اتریش بعد از اتمام [[جنگ جهانی دوم]] در سال ۱۹۴۵ تاکنون یک [[جمهوری فدرال]] است. [[صدر اعظم]] و [[رئیس جمهور]] این کشور توسط مردم انتخاب می‌شود.
| |
| − | پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۸ (۱۹۷۹م.)، اتریش جزء اولین کشورهایی بود که دولت موقت ایران را به رسمیت شناخت. در این زمان روابط ایران و اتریش به‌علّت روشن نبودن برخی از مسائل دیپلماتک و وجود جوّ انقلابی، در حد معمول ادامه داشت. سفیر اتریش در تهران به‌عنوان سفیر اتریش در قاهره تعیین گردید. وی که دکتر کریستوف کورنارو (Christoph Cornaro) نام داشت و در دوران انقلاب در تهران بود در گزارشی به وزارت امور خارجه می‌نویسد که مسائل انقلاب تمامی فعالیّت‌های بازرگانی، اقتصادی و سیاسی را تحت‌الشعاع قرار داده است.
| |
| − |
| |
| − | == جمعیت ==
| |
| − |
| |
| − | جمعیت این کشور در سال ۲۰۰۷ میلادی ۸٫۳۱۵٫۰۰۰ نفر گزارش شد.
| |
| − |
| |
| − | == جغرافیا ==
| |
| − | حدود ۶۰٪ این کشور را رشته کوه‌های [[آلپ]] شرقی شامل می‌شوند.
| |
| − |
| |
| − | === شهرهای مهم ===
| |
| − |
| |
| − | [[پرونده:Salzburger Stadtansicht.jpg|بندانگشتی|[[زالتسبورگ]]]]
| |
| − | * [[وین]]
| |
| − | * [[گراتس]]
| |
| − | * [[اینسبروک]]
| |
| − | * [[زالتسبورگ]]
| |
| − | * [[کلاگن‌فورت]]
| |
| − | * [[لینتس]]
| |
| − | * [[آیزن‌اشتات]]
| |
| − | * [[فیلاخ]]
| |
| − |
| |
| − | === تقسیمات کشوری ===
| |
| − |
| |
| − | [[پرونده:The States of Austria Numbered.png|450px|thumb]]
| |
| − |
| |
| − | اتریش، که یک جمهوری فدرال است، ۹ ایالت را در بر می‌گیرد:
| |
| − | # [[بورگن‌لاند]]
| |
| − | # [[کرنتن]]
| |
| − | # [[اوبراسترایش]]
| |
| − | # [[نیدراسترایش]]
| |
| − | # [[سالزبورگ (ایالت)|سالزبورگ]]
| |
| − | # [[اشتایرمارک (ایالت)|اشتایرمارک]]
| |
| − | # [[تیرول (ایالت)|تیرول]]
| |
| − | # [[فورآرلبرگ]]
| |
| − | # [[وین]]
| |
| − | {{نقشه پیونددار ایالت‌های اتریش}}
| |
| − |
| |
| − | == اقتصاد ==
| |
| − |
| |
| − | اتریش [[فهرست کشورها بر پایه سرانه تولید ناخالص داخلی (اسمی)|۱۲اُمین کشور ثروتمند جهان]] بر پایه سرانه تولید ناخالص داخلی است. تا دهه ۱۹۸۰ بسیاری از صنایع بزرگ اتریش ملی شدند. با این حال٬ در سال‌های اخیر [[خصوصی‌سازی]] باعث کاهش بخش دولتی در سطحی قابل مقایسه با دیگر اقتصادهای اروپایی شده است.
| |
| − |
| |
| − | [[پرونده:Mariahilferstrasse1.jpg|بندانگشتی|250px| خیابان بازار [[ماریاهیلف]] در وین]]
| |
| − |
| |
| − | [[جنبش کارگری]] در اتریش از قدرت زیادی برخوردار بوده و تاثیر زیادی بر حزب‌های کارگری می‌گذارند. گردشگری بین‌المللی مهمترین بخش اقتصاد ملی اتریش است.
| |
| − |
| |
| − | به طور سنتی کشور [[آلمان]] مهمترین شریک تجاری اتریش بوده است که این موضوع باعث شده است که نسبت به تغییرات سریع در [[اقتصاد آلمان]] آسیب‌پذیر شود.<ref>[http://www.erstegroup.com/de/Download?chronicleId=0901481b80005991.pdf ]{{dead link|date=February 2012}}</ref>
| |
| − |
| |
| − | == مردم ==
| |
| − |
| |
| − | === دین ===
| |
| − | در سال ٢٠٠٢ میلادی ۷۴٫۱٪ جمعیت اتریش [[کاتولیک]] ۴٫۶٪ [[پروتستان]] بودند که جز دین‌های رسمی این کشورند.
| |
| − |
| |
| − | === زبان ===
| |
| − |
| |
| − | زبان رسمی اتریش [[زبان آلمانی|آلمانی]] است. ۹۸٪ مردم این کشور به این زبان صحبت می‌کنند. در کنار آلمانی اقلیتی به زبان‌های کروات، اسلوونیای و مجارستانی صحبت می‌کنند.
| |
| − | کشور اتریش با مساحت ۸۳/۸۵۵ کیلومتر مربع از ۹ ایالت تشکیل یافته‌است.
| |
| | | | |
| | == پانویس‌ها و منابع == | | == پانویس‌ها و منابع == |
| − | {{در پروژه‌های خواهر
| |
| − | |ویکی‌انبار-رده = Austria
| |
| − | |ویکی‌سفر =اتریش
| |
| − | }}
| |
| | {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
| | * خیراندیش، رسول - شایان، سیاوش: ''ریشه یابی نام و پرچم کشورها''، تهران ۱۳۷۰. | | * خیراندیش، رسول - شایان، سیاوش: ''ریشه یابی نام و پرچم کشورها''، تهران ۱۳۷۰. |
| | * {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی = علیخانی |نام = مهدی |سال = تابستان ۱۳۷۸ |کتاب = جغرافیای ایران و جهان (طبیعی و سیاسی) |ناشر = انتشارات پور|شابک=۰-۷-۹۰۸۳۱-۹۶۴}} | | * {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی = علیخانی |نام = مهدی |سال = تابستان ۱۳۷۸ |کتاب = جغرافیای ایران و جهان (طبیعی و سیاسی) |ناشر = انتشارات پور|شابک=۰-۷-۹۰۸۳۱-۹۶۴}} |
| | | | |
| − | {{موضوع اروپا}}
| + | |
| − | {{کشورهای اتحادیه اروپا}}
| + | |
| − | {{سازمان امنیت و همکاری اروپا}}
| + | |
| | | | |
| | [[رده:اتریش|اتریش]] | | [[رده:اتریش|اتریش]] |
