سمنان: تفاوت بین نسخه‌ها

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو
جز سمنان» را محافظت کرد ([ویرایش=فقط مدیران] (بی‌پایان) [انتقال=فقط مدیران] (بی‌پایان)))
 
(یک نسخهٔ میانی توسط کاربر مشابهی که نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{بهبود منبع|تاریخ=نوامبر ۲۰۱۴}}
 
{{جعبه شهر ایران
 
|نام‌رسمی=سمنان
 
|روی‌نقشه=آری
 
|عرض‌جغرافیایی=۳۵٫۳۴
 
|طول‌جغرافیایی=۵۳٫۲۳
 
|تصویر= Darvazeye Arg - Semnan 03.JPG
 
|اندازه‌تصویر= 250
 
|برچسب تصویر=دروازه ارگ سمنان
 
|استان=سمنان
 
|شهرستان=سمنان
 
|بخش=[[بخش مرکزی شهرستان سمنان|مرکزی]]
 
|نام‌محلی=سِمَن
 
|نام‌های‌دیگر=
 
|نام‌های‌قدیمی=سمنان، قومس، کومش
 
|جمعیت= ۱۵۳٬۶۸۰نفر <small>(بر پایه سرشماری سال ۱۳۹۰)</small><ref>http://amar.ostan-sm.ir/Uploads/amar.ostan-sm.ir/CMFiles/1232014_555AM_salnameh-1391-pdf.rar</ref>
 
|رشدجمعیت=۳٫۱ درصد
 
|تراکم‌جمعیت=
 
|زبان=[[زبان سمنانی|سمنانی]]، فارسی
 
|مذهب=اسلام، تشیع
 
|مساحت شهر=۴۸۰۰ هکتار (۴۸کیلومترمربع)
 
|ارتفاع=۱٬۱۳۰ متر
 
|میانگین‌دما=۱۷٫۶<ref>سالنامه آماری استان سمنان ۱۳۸۶</ref>
 
|میانگین‌بارش‌سالانه=140 میلی‌متر
 
|شمارروزهای‌یخبندان=
 
|شهردار= محمدکاظم شربتدار<ref>http://semnan.ir/DesktopModules/News/NewsView.aspx?TabID=1&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR&ItemID=3647&mid=14004&wVersion=Staging</ref>
 
|ره‌آورد=گل [[نرگس]]، گل [[یاس]](رازقی)، [[شیرمال]]، [[کماچ]]
 
|پیش‌شماره=۰۲۳
 
|وب‌گاه= [http://www.semnan.ir شهرداری سمنان]
 
|محصولات کشاورزی=[[انجیر]]، [[انار]]، [[بادنجان]]، [[گوجه فرنگی]]، [[خربزه]]، [[صیفی جات]]
 
|جمله‌خوشامد=خوش امیچین
 
|پانویس=}}
 
 
 
'''سمنان''' یکی از شهرهای [[ایران]]، مرکز [[استان سمنان]] و [[شهرستان سمنان]] است. این شهر در جنوب [[رشته کوه البرز]] و شمال [[دشت کویر]] در راه [[تهران]] به [[خراسان]] قرار گرفته است. آب و هوای آن خشک و معتدل می‌باشد.
 
'''سمنان''' یکی از شهرهای [[ایران]]، مرکز [[استان سمنان]] و [[شهرستان سمنان]] است. این شهر در جنوب [[رشته کوه البرز]] و شمال [[دشت کویر]] در راه [[تهران]] به [[خراسان]] قرار گرفته است. آب و هوای آن خشک و معتدل می‌باشد.
  
سطر ۳۹: سطر ۶:
 
سمنان از گزینه‌های مهم برای انتقال [[پایتخت]] [[سیاسی]] کشور در سال ۱۳۹۲ بود.<ref>http://webzine.mehrnews.com/FullStory/News/?NewsId=11066</ref>
 
سمنان از گزینه‌های مهم برای انتقال [[پایتخت]] [[سیاسی]] کشور در سال ۱۳۹۲ بود.<ref>http://webzine.mehrnews.com/FullStory/News/?NewsId=11066</ref>
  
== نام گذاری ==
 
بارتولد بر این باور بود که سمنان همان سرزمینی است که ایزیدور خاراکسی به نام “قومیسنه” از آن یاد کرده است.<ref>بارتولد، واسیلی. تذکره جغرافیای تاریخی ایران، رویه ۱۶۸.</ref>
 
  
== آب و هوا ==
+
== پانویس ==
آب و هوای این شهر در تابستان گرم و در زمستان نسبتاً سرد می‌باشد. بارندگی‌های این شهر در فصول سرد سال صورت می‌گیرد و میزان متوسط بارندگی سالانه آن ۱۴۰ میلیمتر می‌باشد. متوسط درجه حرارت سالانه ۷/۱۷ درجه سانتیگراد است و این در حالی است که حداکثر مطلق حرارت ۵/۴۴ درجه سانتیگراد و حداقل مطلق ۴/۶- درجه سانتیگراد گزارش شده است. همچنین متوسط تعداد روزهای یخبندان در طول سال در حدود ۴۸ روز می‌باشد.{{مدرک}}
+
{{پانویس|اندازه=ریز|۳}}
  
== عوارض طبیعی ==
 
در جنوب سمنان مناطقی چون [[دشت کویر]]، [[ریگ جن]]، [[تپه‌های حصار]]، [[تپه دلازیان]]، و [[مجموعه تپه‌های میرک|تپه‌های میرک]] از مهم ترین ویژگی‌های جغرافیایی به شمار می‌روند. رودخانه فصلی گل رودبار در شمال غرب این شهر و با سرچشمه گرفتن از رشته کوه‌های [[البرز]] و گذر از [[شهرستان مهدیشهر]] به دشت کویر می‌ریزد.
 
رود گل رودبار از سه کیلومتری باختر مهدیشهر سرچشمه گرفته و شاخابه رودهای ده صوفیان و شهمیرزاد و کاریزهای روستای درجزین به این رود می‌پیوندند. رود گل رود در شمال سمنان در جایی به نام “آب پخش کن” به ۵ شاخه بخش می‌شود.{{مدرک}}
 
  
== مردم ==
 
جمعیت شهر سمنان بر اساس نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰ خورشیدی، بالغ بر ۱۵۳۶۸۰ نفر بوده‌است. جمعیت این شهر در سال‌های پیش به صورت زیر بوده است.
 
{| class="wikitable"
 
|-
 
! سال (هجری خورشیدی)!! ۱۳۳۵!! ۱۳۴۵!! ۱۳۵۵!! ۱۳۶۵!! ۱۳۷۰!! ۱۳۷۵!! ۱۳۸۵!!۱۳۹۰
 
|-
 
| جمعیت<ref>جمعیت‌ها در سال ۱۳۲۹ بر طبق فرهنگ جغرافیای ایران (ستاد ارتش)، در سال ۱۳۲۹ بر طبق آمارگیری رسمی کشور و در بقیه سال‌ها بر طبق سرشماری مرکز نفوس و مسکن مرکز آمار ایران می‌باشد.</ref>
 
|| ۲۹۰۳۶ || ۳۱۰۵۸ || ۳۷۸۷۶ || ۶۴۸۹۱ || ۷۵۱۳۱ || ۹۱۰۴۵ || ۱۲۶۷۸۰||۱۵۳۶۸۰
 
|-
 
|}
 
 
== گردشگری ==
 
{{نوشتار اصلی|جاذبه‌های گردشگری شهر سمنان}}
 
[[پرونده:Arg-semnan.jpg|چپ|انگشتدان|330px|نمایی از [[ارگ سمنان]] در شب]]
 
شهر سمنان ۷ محله معروف قدیمی دارد به‌نام‌های [[اسفنجان (سمنان)|اسفنجان]] (اسپنژان)، [[لتیبار|لتیبارسی]] سر، [[شاهجو]]، جهادیه [[ناسار]]، [[زاوغان]]، [[کوشمغان]] و [[کدیور]].<ref>حقیقت، عبدالرفیع، فرهنگ تاریخ و جغرافیایی شهرستان‌های ایران، تهران: انتشارات کومش، ۱۳۷۶، ص۲۸۵.</ref>
 
 
=== جاذبه‌های مذهبی ===
 
* امامزاده یحیی بن موسی الکاظم
 
* امامزاده علی بن جعفر الصادق
 
* امامزاده علی بن اشرف
 
* بقعه پیغمبران (سیم النبی و لام النبی)
 
* مصلی بزرگ سمنان (محل برگزاری نماز جمعه)
 
* امام زاده علویان
 
* امامزاده سی سر
 
 
=== جاذبه‌های تاریخی و باستانی ===
 
مهم ترین آثار تاریخی سمنان عبارتند از:
 
* [[مسجد جامع سمنان]]
 
* [[مسجد جامع زاوقان سمنان]]
 
* [[منار سلجوقی مسجد جامع]]
 
* [[مسجد امام سمنان]]
 
* [[گرمابه پهنه]]
 
* [[موزه گرمابه پهنه سمنان]]
 
* [[دروازه ارگ سمنان]]
 
* [[بازار سمنان]]
 
* [[بازار مرده‌ها]]
 
* [[برج چهل‌دختران (سمنان)|برج چهل‌دختران]]
 
* [[قلعه‌های سارو]]
 
* [[کاروانسرای سنگی آهوان]]
 
* [[کاروانسرای شاه سلیمانی آهوان]]
 
* [[کاروانسراهای شاه عباسی]]
 
* [[مقبره درویش محمود]]
 
 
=== موزه‌ها ===
 
* [[موزه سمنان|موزه گرمابه پهنه سمنان]]
 
* [[پارک موزه دفاع مقدس سمنان]]
 
* [[موزه هنرهای معاصر شرق کشور]]
 
* موزه حیات وحش سمنان
 
* موزه سکه استان سمنان
 
 
== رسانه‌ها ==
 
=== صدا و سیمای استانی مرکز سمنان ===
 
صدا و سیمای مرکزاستان سمنان فعالیت خود را ابتدا با نصب دو فرستنده رادیویی به قدرت ۱۰کیلووات (سمنان) و یک کیلووات (دامغان) در سال ۱۳۵۵ برای رله برنامه ­های شبکه سراسری آغاز نمود که بتدریج بردامنه و بعد این فعالیت افزوده شد. اولین قدم برای توسعه مرکز در سال ۱۳۶۰ و با تشکیل دفتر خبری در شهر سمنان برداشته شد که وظیفه کسب و انعکاس اخبار استان را به عهده داشت. درحال حاضرتمامی نقاط استان تحت پوشش شبکه‌های سراسری رادیویی و شبکه استانی صدا وشبکه اول، دوم، سوم، چهارم سیما، شبکه خبر و همچنین شبکه استانی سیما می‌باشد.<ref>[http://semnan.irib.ir/index.php?option=com_content&view=section&layout=blog&id=53&Itemid=72 صداوسیمای مرکز سمنان::: SEMNAN.IRIB.IR<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
 
=== نشریه‌ها و مطبوعات ===
 
* روزنامه [[پیام استان سمنان]]
 
* روزنامه سمنان امروز
 
* هفته نامه هم نظر
 
* هفته نامه جوانه امروز
 
* ماهنامه ظفر
 
* ماهنامه چفیه
 
* ماهنامه چنته
 
 
== دانشگاه‌ها ==
 
* [[دانشگاه سمنان]]
 
* [[دانشگاه صنعتی سمنان]]
 
* پردیس بین‌الملل دانشگاه سمنان
 
* [[دانشگاه فرزانگان سمنان]]
 
* [[دانشگاه امام حسین]] پردیس سمنان
 
* [[دانشگاه شهید عباسپور]] پردیس سمنان
 
* [[دانشگاه پیام نور استان سمنان]]
 
* [[دانشگاه پیام نور مرکز سمنان]]
 
* [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان]]
 
* [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات سمنان]]
 
 
== معادن ==
 
در اطراف شهر سمنان معادن [[گچ]]، [[نمک]]، [[زئولیت]]، [[بنتونیت]]، [[سلستین]] و غیره وجود دارند. از موارد مهم منابع زیرزمینی شهر سمنان به چاه [[نفت]] [[خوریان]] در جنوب این شهر می‌توان اشاره نمود.
 
مواد معدنی موجود در این معادن عبارتند از: سنگ گچ، نمک، سنگ آهن، سنگ لاشه، سنگ آهک، سنگ تزئینی، سنگ چینی، ذغال سنگ، سولفات سدیم، میکا، بنتونیت، زئولیت، کائولن، بوکیست، خاک صنعتی، سیلیس، دولومیت، فلدسپات، فیروزه، سلستین، سرب، مرمریت، تراورتن، فلورین و منگنز و...<ref>http://fa.tpo.ir/UserFiles/File/id-SEMNAN-89.pdf دبیرخانه شورای عالی توسعه صادرات غیرنفتی، شناسنامه اطلاعات استانی، به روز رسانی اسفند۱۳۸۹</ref>
 
 
== راه و ترابری ==
 
شهر سمنان در ۲۱۶ کیلومتری [[تهران]] قرار گرفته و فاصله زمینی آن با آبهای آزاد خلیج فارس و
 
دریای خزر به ترتیب ۱۶۰۰ و ۴۰۰ کیلومتر می‌باشد. این شهر دارای ۲ فرودگاه است که یکی از آنها نظامی و دیگری تجاری و فعال می‌باشد است، همچنین به راه آهن سراسری [[تهران]]_[[مشهد]]، متصل می‌باشد.
 
 
=== جاده‌های شهر سمنان ===
 
{|class="wikitable sortable"
 
|-
 
!style="background: #CCEE99; color:#000000" | ردیف
 
!style="background: #CCEE99; color:#000000" | جاده
 
!style="background: #CCEE99; color:#000000" | شهرستان مقصد
 
!style="background: #CCEE99; color:#000000" | مسیر
 
|-
 
 
|۳۶۳
 
|[[مهدیشهر]]
 
|[[درجزین]]
 
|-
 
 
|[[جاده ۴۴ (ایران)|۴۴]](شرق)
 
|[[دامغان]]
 
|[[مجن]]
 
|-
 
 
|سفیر امید
 
|[[پایگاه هوایی سمنان]]
 
|[[علاء]]
 
|-
 
 
|[[جاده ۴۴ (ایران)|۴۴]](غرب)
 
|[[سرخه]]
 
|
 
|-
 
 
|[[جاده ۳۶ (ایران)|۳۶]](شمال)
 
|[[فیروزکوه]]
 
|[[مومن آباد]]،[[افتر]]
 
|-
 
|}
 
 
== [[پایگاه فضایی سمنان|پایگاه فضایی]] ==
 
سمنان از آغاز دهه ۱۳۵۰ هجری خورشیدی تا کنون مرکز فضایی ایران بوده است. سازمان صنایع هوافضا در ۴۵ کیلومتری جنوب خاوری (شرقی) سمنان دارای پایگاه هوایی و در ۸۰ کیلومتری جنوب خاوری (شرقی) این شهر دارای [[پایگاه فضایی سمنان|پایگاه فضایی]] است، که پرتاب ماهواره سفیر امید و دیگر ماهواره‌ها و موشک‌های دوربرد از این پایگاه و مرکز انجام می‌گیرد. از سال ۱۳۸۷ هجری خورشیدی جاده نظامی راه مواصلاتی سمنان به پایگاه‌های هوا، فضا به بلوار سفیر امید تغییر نام یافت. همچنین پایگاه فضایی سمنان از پانزده خرداد ۱۳۹۱ به نام [[پایگاه فضایی امام خمینی]] نیز نامیده می‌شود.<ref>[http://www.isa.ir/components1.php?rQV==  wHQ1IDQ6QWStVGdp9lZ8BUM4ATMApDZJ52bpR3Yh9lZ</ref>
 
 
== هنر ==
 
=== صنایع دستی ===
 
صنایع دستی این شهر عبارت‌اند از:
 
* [[سفال]] و [[سرامیک]]
 
* [[دستباف|دستباف‌ها]]
 
* [[پلاس]] و [[کرباس]]
 
* [[پارچه|پارچه‌های]] [[پشم|پشمی]]
 
* [[چادرشب|چادرشب‌های]] [[ابریشمی]] و [[پشم|پشمی]]
 
* [[نمدمالی]]
 
* [[گلیم بافی]]
 
* [[قالی بافی]]
 
 
== منابع ==
 
* {{یادکرد |کتاب= قومس:گذری بر تاریخ و اقلیم و ویژگی‌های فرهنگی استان سمنان| نویسنده=میرباقری، محمدرضا| ناشر= هم‌پا| چاپ= اول| شهر= تهران| سال= ۱۳۸۷| شابک=۹۷۸-۶۰۰-۵۲۱۰-۰۹-۵}}
 
* سالنامه آماری استان سمنان (۱۳۸۳)
 
* آداب و رسوم مردم سمنان، محمد احمد پناهی سمنانی، ۱۳۸۳
 
 
== جستارهای وابسته ==
 
* [[جمعیت شهرهای استان سمنان]]
 
 
== پیوند به بیرون ==
 
{{ویکی‌سفر}}
 
{{ویکی‌انبار-رده|Semnan}}
 
* [http://ostan-sm.ir استانداری سمنان]
 
* [http://www.semnan.ir شهرداری سمنان]
 
 
== پانویس ==
 
{{پانویس|اندازه=ریز|۳}}
 
  
{{استان سمنان}}
 
{{مراکز استان‌های ایران}}
 
{{جاذبه‌های گردشگری شهر سمنان}}
 
{{شهر سمنان}}
 
 
[[رده:سمنان]]
 
[[رده:سمنان]]
 
[[رده:شهرهای استان سمنان]]
 
[[رده:شهرهای استان سمنان]]
 
[[رده:مراکز استان‌های ایران]]
 
[[رده:مراکز استان‌های ایران]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۳ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۰۴:۲۶

سمنان یکی از شهرهای ایران، مرکز استان سمنان و شهرستان سمنان است. این شهر در جنوب رشته کوه البرز و شمال دشت کویر در راه تهران به خراسان قرار گرفته است. آب و هوای آن خشک و معتدل می‌باشد.

این شهر از سوی خاور با شهرهای دامغان شاهرود، از شمال به درجزین، مهدیشهر و شهمیرزاد و از باختر با سرخه همسایه است. در طول جغرافیایی ۵۳ درجه و ۲۳ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۳۴ دقیقه واقع شده و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱۱۳۰ متر است. همچنین فاصله آن تا تهران ۲۱۶ کیلومتر است و به راه آهن سراسری تهران_مشهد، متصل می‌باشد و دارای دو فرودگاه (یکی تجاری و دیگری نظامی) می‌باشد. جمعیت شهرستان سمنان بر اساس نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰ خورشیدی، برابر بر ۱۸۲٬۲۶۰ نفر که با این آمار، نود و پنجمین شهرستان بزرگ ایران است.[۱][۲] شهر سمنان با ۱۵۳٬۶۸۰ نفر جمعیت، اولین شهر استان می‌باشد.[۳][۴] نژاد مردم سمنان آریایی است و به زبان فارسی و زبان سمنانی سخن می‌گویند.

سمنان از گزینه‌های مهم برای انتقال پایتخت سیاسی کشور در سال ۱۳۹۲ بود.[۵]


پانویس

الگو:پانویس
  1. الگو:یادکرد درگاه ملی آمار
  2. http://www.amar.org.ir/Portals/2/pdf/jamiat_shahrestan_keshvar3.pdf
  3. الگو:یادکرد درگاه ملی آمار
  4. http://amar.ostan-sm.ir/Uploads/amar.ostan-sm.ir/CMFiles/1232014_555AM_salnameh-1391-pdf.rar
  5. http://webzine.mehrnews.com/FullStory/News/?NewsId=11066