سپیدان: تفاوت بین نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{بهبود منبع|تاریخ=ژوئیه ۲۰۱۴}} {{جعبه شهر ایران |نام‌رسمی= اردکان xx|روی‌نقشه...» ایجاد کرد) |
|||
| (یک نسخهٔ متوسط توسط کاربر دیگری نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''اردکان''' مرکز [[شهرستان سپیدان]] در [[استان فارس]] در جنوب ایران است که با مساحتی حدود ۳۷۵ هکتار در هفتاد کیلومتری شمال‌غرب شیراز در مسیر شیراز-یاسوج واقع شده است. این شهر که با ارتفاع ۲۲۰۰ تا ۲۳۰۰ متری از سطح دریا در دره‌ای میان کوه‌های زاگرس جنوبی واقع شده، به دلیل دریافت بارش سالانه زیاد، در زمستان پربرف و در تابستان پرآب است. بنابراین در زمستان به خاطر ورزش‌های زمستانی و در تابستان به دلیل وجود آبشارها و رودخانه‌های مفرح مورد توجه اهالی جنوب کشور به خصوص مردم شیراز قرار می‌گیرد. | '''اردکان''' مرکز [[شهرستان سپیدان]] در [[استان فارس]] در جنوب ایران است که با مساحتی حدود ۳۷۵ هکتار در هفتاد کیلومتری شمال‌غرب شیراز در مسیر شیراز-یاسوج واقع شده است. این شهر که با ارتفاع ۲۲۰۰ تا ۲۳۰۰ متری از سطح دریا در دره‌ای میان کوه‌های زاگرس جنوبی واقع شده، به دلیل دریافت بارش سالانه زیاد، در زمستان پربرف و در تابستان پرآب است. بنابراین در زمستان به خاطر ورزش‌های زمستانی و در تابستان به دلیل وجود آبشارها و رودخانه‌های مفرح مورد توجه اهالی جنوب کشور به خصوص مردم شیراز قرار می‌گیرد. | ||
| سطر ۴۳: | سطر ۸: | ||
== زبان ([[گویش اردکانی]]) == | == زبان ([[گویش اردکانی]]) == | ||
زبان و گویش در شهرستان سپیدان عمدتاً گویش اردکانی و زبان پهلوی است. شهر اردکان و تعدادی از روستاهای قدیمی این شهرستان دارای لهجه کهنی از زبان فارسی "گویش اردکانی"هستند که این لهجه در بخشی گسترده‌ای از فارس در زمان ساسانیان رایج بوده است. مردم این شهر بعضاً گویش خاص و منحصر به فردی دارند که مشابه آن در کشور به سختی یافت می‌شود و برگرفته از فارسی پهلوی است، از نکات بسیار جالب این است که این گویش تنها در شهر اردکان -مرکز این شهرستان- وجود دارد و با فاصله‌ای اندکی از این شهر، زبان لری می‌شود. سایر روستاهایی که در منطقه سپیدان به [[گویش اردکانی]] صحبت می‌کنند، عبارتند از: بهرغان، ابنو، دالین، خلار، خوشمکان، و.... علاوه بر منطقه سپیدان، مکان‌های دیگری نیز وجود دارند که به این گویش و زبان صحبت می‌کنند، نظیر: روستای دشتک در کامفیروز، روستای گاوکشک و پاپون در کازرون، بهبهان. پراکندگی این زبان در مناطقی از فارس شاید نشان دهنده این باشد که زمانی زبان رایج در منطقه بوده است. | زبان و گویش در شهرستان سپیدان عمدتاً گویش اردکانی و زبان پهلوی است. شهر اردکان و تعدادی از روستاهای قدیمی این شهرستان دارای لهجه کهنی از زبان فارسی "گویش اردکانی"هستند که این لهجه در بخشی گسترده‌ای از فارس در زمان ساسانیان رایج بوده است. مردم این شهر بعضاً گویش خاص و منحصر به فردی دارند که مشابه آن در کشور به سختی یافت می‌شود و برگرفته از فارسی پهلوی است، از نکات بسیار جالب این است که این گویش تنها در شهر اردکان -مرکز این شهرستان- وجود دارد و با فاصله‌ای اندکی از این شهر، زبان لری می‌شود. سایر روستاهایی که در منطقه سپیدان به [[گویش اردکانی]] صحبت می‌کنند، عبارتند از: بهرغان، ابنو، دالین، خلار، خوشمکان، و.... علاوه بر منطقه سپیدان، مکان‌های دیگری نیز وجود دارند که به این گویش و زبان صحبت می‌کنند، نظیر: روستای دشتک در کامفیروز، روستای گاوکشک و پاپون در کازرون، بهبهان. پراکندگی این زبان در مناطقی از فارس شاید نشان دهنده این باشد که زمانی زبان رایج در منطقه بوده است. | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ. | اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[رده:استان فارس]] | [[رده:استان فارس]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۰۴:۳۷
اردکان مرکز شهرستان سپیدان در استان فارس در جنوب ایران است که با مساحتی حدود ۳۷۵ هکتار در هفتاد کیلومتری شمال‌غرب شیراز در مسیر شیراز-یاسوج واقع شده است. این شهر که با ارتفاع ۲۲۰۰ تا ۲۳۰۰ متری از سطح دریا در دره‌ای میان کوه‌های زاگرس جنوبی واقع شده، به دلیل دریافت بارش سالانه زیاد، در زمستان پربرف و در تابستان پرآب است. بنابراین در زمستان به خاطر ورزش‌های زمستانی و در تابستان به دلیل وجود آبشارها و رودخانه‌های مفرح مورد توجه اهالی جنوب کشور به خصوص مردم شیراز قرار می‌گیرد.
پیشینه
شهر اردکان قدمتی به گستردگی تاریخ دارد به دلیل نزدیکی به تخت جمشید و زمینهای سرسبز و چمنزارهای وسیع به احتمال زیاد محل چرا و پرورش اسب سپاهیان هخامنشی و لشکر جاوید بوده است در الواح گلی تخت جمشید نیز از شهری بنام Parnuttis و یا Parnaamattsh در نزدیکی اردکان فعلی نام برده شده است و همچنین به استناد همین اسناد یکی از راه‌های دسترسی میان تخت جمشید به شوش مسیر تخت جمشید-ملیان-خلار-دالین-اردکان-کمهر و کاکان به شوش بوده است. اولین کتاب تاریخی که در رابطه با اردکان در آن شرحی آمده است، کتاب تاریخ یعقوبی تالیف احمدبن ابی یعقوبی (متوفی ۲۹۲ ه. ق.) می‌باشد که در شرح سلطنت ساسانیان و ملک پارس در آن عهد از اردکان به عنوان یکی از شهرهای منطقه پارس نام می‌برد.الگو:سخ وجود بقعه سلطان نور الدین علوی غازی و امامزادگان دیگر با قدمت بیش از 900 سال در این شهر دلیلی بر اوج تمدن و رونق اردکان است.این شهر در قدیم دارای رونق و بازار و اقتصاد پویایی بوده است و از ساختمانها و عمارات با شکوه و زیبایی برخوردار بوده است. در گذشته اردکان هم‌پای شهرهای کهن ایران دارای مساجد زیادی بوده که مشهورترین آن مسجد جامع که ستونهای زمان صفوی آن تخریب گردید و دوباره ساخته شد مسجد النبی( محله بال)، مسجد سید و صاحب الزمان ( محله ملا)مسجد حجت (کلوالی) مسجد ولی‌عصر ، مسجد الزهرا، مسجد سر منبری ، مسجد ابوالفضل ( کوی اسحاق)و مساجد فراوان دیگری که هم اکنون موجود بوده و تعدادی از آنها نیز تخریب گردیده اند حمامهای اردکان نشانه های آن هنوز باقی است حمام های تخریب شده شهید قنوتی و حمامم کوی اسحاق حمام محله بال که در حال حاضر در حال تبدیل به موزه شدن است و حمام شهرداری که هنوز مشغول به کار می باشد نشانی از رونق منطقه بوده ودر گذر زمان به سبب زلزله و سایر بلایای طبیعی از شکوه و رونق آن کاسته شده است. اردکان به سبب رونق بسیار اقتصادی و بازار آن که مرکز داد و ستد عشایر و روستاهای پیرامون آن و حتی منطق کامفیروز ، یاسوج و بویراحمد منطق ممسنی و نورآباد و... به عنوان مرکزیت آن منطقه محسوب میگردیده به طوریکه به هند کوچک شهرت داشته است صنایع نمد مالی، چارق و ملکی دوزی ، گلیم و قالی و صنایع چوب و نخ ریسی در اردکان رایج بوده و تا دو دهه گذشته نیز آثار فراوانی از آن دیده می شد به اردکان در تجارت هند کوچک می گفتند و به همین دلایل همواره از گزند راهزنان و دزدان در امان نبوده و عرصه تاخت و تاز گردنه بگیران و سارقان مناطق دیگر از جمله بویر احمد بوده است. در اعصار گذشته مردان ادیب و فرهیخته و دانشمندان بسیاری در این شهر می‌زیسته‌اند که پس از سالیانی ترک دیار نموده‌اند و پی کسب علم و معرفت به سایر بلاد هجرت می‌نمودند و در جاهای دیگر ایران وفات یافته‌اند. تاریخچهٔ دقیق این شهر در فارسنامه ناصری موجود است.
زبان (گویش اردکانی)
زبان و گویش در شهرستان سپیدان عمدتاً گویش اردکانی و زبان پهلوی است. شهر اردکان و تعدادی از روستاهای قدیمی این شهرستان دارای لهجه کهنی از زبان فارسی "گویش اردکانی"هستند که این لهجه در بخشی گسترده‌ای از فارس در زمان ساسانیان رایج بوده است. مردم این شهر بعضاً گویش خاص و منحصر به فردی دارند که مشابه آن در کشور به سختی یافت می‌شود و برگرفته از فارسی پهلوی است، از نکات بسیار جالب این است که این گویش تنها در شهر اردکان -مرکز این شهرستان- وجود دارد و با فاصله‌ای اندکی از این شهر، زبان لری می‌شود. سایر روستاهایی که در منطقه سپیدان به گویش اردکانی صحبت می‌کنند، عبارتند از: بهرغان، ابنو، دالین، خلار، خوشمکان، و.... علاوه بر منطقه سپیدان، مکان‌های دیگری نیز وجود دارند که به این گویش و زبان صحبت می‌کنند، نظیر: روستای دشتک در کامفیروز، روستای گاوکشک و پاپون در کازرون، بهبهان. پراکندگی این زبان در مناطقی از فارس شاید نشان دهنده این باشد که زمانی زبان رایج در منطقه بوده است.
منابع
الگو:پانویس اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
