نقده: تفاوت بین نسخه‌ها
از دایره المعارف فرق اسلامی
Mohamad ir22 (بحث | مشارکتها) جز («نقده» را محافظت کرد ([ویرایش=فقط مدیران] (بی‌پایان) [انتقال=فقط مدیران] (بی‌پایان))) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''نَقَده''' یکی از شهرهای جنوبی [[استان آذربایجان غربی]] و مرکز [[شهرستان نقده]] است. این شهر در ۹۵ کیلومتری جنوب‌شرق [[ارومیه]] واقع شده‌است.<ref>اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه گیتاشناسی، ۱۳۸۳.</ref> تا سال ۱۳۴۶ شمسی شهر و شهرستان نقده با نام سلدوز شناخته می‌شد که در این سال طی مصوبه‌ای نام این شهر و شهرستان به نقده تغییر یافت<ref>آذربایجان غربی در آینه تقسیمات کشوری جمهوری اسلامی ایران - محمد رضا قلی زاد - با همکاری استانداری آذربایجان غربی - انتشارات حسام الدین چلبی - 1391 - صفحه 31</ref> | '''نَقَده''' یکی از شهرهای جنوبی [[استان آذربایجان غربی]] و مرکز [[شهرستان نقده]] است. این شهر در ۹۵ کیلومتری جنوب‌شرق [[ارومیه]] واقع شده‌است.<ref>اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه گیتاشناسی، ۱۳۸۳.</ref> تا سال ۱۳۴۶ شمسی شهر و شهرستان نقده با نام سلدوز شناخته می‌شد که در این سال طی مصوبه‌ای نام این شهر و شهرستان به نقده تغییر یافت<ref>آذربایجان غربی در آینه تقسیمات کشوری جمهوری اسلامی ایران - محمد رضا قلی زاد - با همکاری استانداری آذربایجان غربی - انتشارات حسام الدین چلبی - 1391 - صفحه 31</ref> | ||
| سطر ۴۹: | سطر ۱۴: | ||
* '''سولی‌دوز:''' این اصطلاح در [[زبان ترکی آذربایجانی]] به دشت‌های هموار و پرآب اطلاق می‌شود..<ref>[http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/sulduz-SIM_7169?s.num=1&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&s.q=sulduz دانشنامه اسلام]</ref> | * '''سولی‌دوز:''' این اصطلاح در [[زبان ترکی آذربایجانی]] به دشت‌های هموار و پرآب اطلاق می‌شود..<ref>[http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/sulduz-SIM_7169?s.num=1&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&s.q=sulduz دانشنامه اسلام]</ref> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== مردم == | == مردم == | ||
| − | |||
دشت نقده در طول تاریخ محل زندگی اقوام مختلف از جمله [[آشوری‌ها]]،[[مردم کرد|کردها]]،[[مانناییان|مانناها]]،[[مردمان ترک|ترک‌ها]] بوده است. در زمان حکومت [[فتحعلی‌شاه قاجار]] و در سال ۱۲۴۵ هجری، ایل [[قره‌پاپاق]] از منطقهٔ [[قفقاز]] به این منطقه مهاجرت کرده، ساکن دشت نقده شده و به [[کشاورزی]] و [[دامداری]] در این منطقهٔ حاصل‌خیز مشغول شده‌است.<ref name="Farmandari3">{{یادکرد وب|عنوان=تاریخچهٔ شهرستان|ناشر=وب‌گاه فرمانداری نقده|نشانی=http://www.nagadeh-ag.ir/tabid/1375/Default.aspx?PageContentID=243|تاریخ بازدید=۲۱ آگوست ۲۰۱۲}}</ref> | دشت نقده در طول تاریخ محل زندگی اقوام مختلف از جمله [[آشوری‌ها]]،[[مردم کرد|کردها]]،[[مانناییان|مانناها]]،[[مردمان ترک|ترک‌ها]] بوده است. در زمان حکومت [[فتحعلی‌شاه قاجار]] و در سال ۱۲۴۵ هجری، ایل [[قره‌پاپاق]] از منطقهٔ [[قفقاز]] به این منطقه مهاجرت کرده، ساکن دشت نقده شده و به [[کشاورزی]] و [[دامداری]] در این منطقهٔ حاصل‌خیز مشغول شده‌است.<ref name="Farmandari3">{{یادکرد وب|عنوان=تاریخچهٔ شهرستان|ناشر=وب‌گاه فرمانداری نقده|نشانی=http://www.nagadeh-ag.ir/tabid/1375/Default.aspx?PageContentID=243|تاریخ بازدید=۲۱ آگوست ۲۰۱۲}}</ref> | ||
پیش از ورود ایل قره‌پاپاق، ترک‌های [[افشار]] بر نقده مالکیت داشتند که پس از واگذاری این منطقه به آن‌ها، دشت نقده را ترک کرده و به ارومیه رفتند. حاکم این منطقه در دورهٔ حاکمیت ترک‌های افشار، عبدالصمدخان عبدالملکی ایمانلوی افشار بوده‌است.<ref>تاریخ افشار؛ میرزا رشیدالدیبالشعرا؛ استانداری آذربایجان غربی؛ ۱۳۴۶ خورشیدی؛ صفحهٔ ۴۰۹.</ref> | پیش از ورود ایل قره‌پاپاق، ترک‌های [[افشار]] بر نقده مالکیت داشتند که پس از واگذاری این منطقه به آن‌ها، دشت نقده را ترک کرده و به ارومیه رفتند. حاکم این منطقه در دورهٔ حاکمیت ترک‌های افشار، عبدالصمدخان عبدالملکی ایمانلوی افشار بوده‌است.<ref>تاریخ افشار؛ میرزا رشیدالدیبالشعرا؛ استانداری آذربایجان غربی؛ ۱۳۴۶ خورشیدی؛ صفحهٔ ۴۰۹.</ref> | ||
| − | تا قبل از نسل کشی آشوریان و در حدود سال های 1915 تا 1917 ،۵۹۸ آشوری در مجموع ۱۰۸ خانوار در نقده زندگی می کردند.<ref>[http://books.google.com/books?id=Xo_iYXOR0EAC&pg=PA233&dq=Sulduz+assyrian&hl=en&sa=X&ei=T79XVN7NEovgap_QglA&ved=0CCUQ6AEwAQ#v=onepage&q=Sulduz%20assyrian&f=false Familiar Faces in Unfamiliar Places]</ref>در سال ۱۸۸۱ نقده ۶۰ خانوار یهودی داشت که حدودا ۳۶۰ نفر می‌شدن.تا سال ۱۹۰۱ جمعیت آنان به ۸۰۰ تن افزایش پیدا کرد | + | تا قبل از نسل کشی آشوریان و در حدود سال های 1915 تا 1917 ،۵۹۸ آشوری در مجموع ۱۰۸ خانوار در نقده زندگی می کردند.<ref>[http://books.google.com/books?id=Xo_iYXOR0EAC&pg=PA233&dq=Sulduz+assyrian&hl=en&sa=X&ei=T79XVN7NEovgap_QglA&ved=0CCUQ6AEwAQ#v=onepage&q=Sulduz%20assyrian&f=false Familiar Faces in Unfamiliar Places]</ref>در سال ۱۸۸۱ نقده ۶۰ خانوار یهودی داشت که حدودا ۳۶۰ نفر می‌شدن.تا سال ۱۹۰۱ جمعیت آنان به ۸۰۰ تن افزایش پیدا کرد.<ref>[http://books.google.ca/books?id=XYlGS3s3zTQC&pg=PA283#v=onepage&q=Naqadeh&f=false The Jews of Iran in the Nineteenth Century]</ref>براساس یک طرح آمارگیری که در دههٔ ۱۳۵۰ خورشیدی در نقده صورت گرفت، از مجموع جمعیت آن زمان شهر، ۱۲٬۰۰۰ نفر را [[مردمان آذربایجانی|ترک‌های آذربایجانی]] [[شیعه]] و ۸٬۰۰۰ نفر را [[مردم کرد|کردهای]] [[سنی]] تشکیل می‌دادند.<ref name="Jalayi">جلایی‌پور، حمیدرضا، دولت پنهان، بررسی جامعه‌شناختی عوامل تهدیدکننده جنبش اصلاحات (۱۳۷۹ ـ ۱۳۷۸)، تهران: نشر طرح نو: ۱۳۸۳، ص۲۲۸.</ref> |
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۶ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۰۴:۵۱
نَقَده یکی از شهرهای جنوبی استان آذربایجان غربی و مرکز شهرستان نقده است. این شهر در ۹۵ کیلومتری جنوب‌شرق ارومیه واقع شده‌است.[۱] تا سال ۱۳۴۶ شمسی شهر و شهرستان نقده با نام سلدوز شناخته می‌شد که در این سال طی مصوبه‌ای نام این شهر و شهرستان به نقده تغییر یافت[۲]
ظرف شراب متعلق به حدود ۴٬۵۰۰ سال پیش از میلاد در تپه حاجی فیروز نقده به عنوان نخستین وسیله شراب سازی موجود در دوران نوسنگی کشف گردید.[۳]
وجه تسمیه
مینورسکی در دائرةالمعارف اسلامی زیر کلمه سولدوز آورده که ناحیه سولدوز را غازان خان در سال ۷۰۳ ه. ق به امیر چوپان سولدوز داده است و بر این اساس به نظر وجه تسمیه سولدوز از نام امیرچوپان سولدوز گرفته شده است.[۴]
وجه تسمیه‌های مختلف نگاشته‌شده برای نقده:[۵]
- نغده: از زیورآلات زنان قره‌پاپاق.
- نغادای: نام حاکم مغول منطقه.
- نقی‌ده: آبادی نقی (نقی‌خان بوزچلو: مالک اصلی شهر در دوران قاجار و پهلوی).
- سولدوز: نام حاکم مغول منطقه.
- سولی‌دوز: این اصطلاح در زبان ترکی آذربایجانی به دشت‌های هموار و پرآب اطلاق می‌شود..[۶]
مردم
دشت نقده در طول تاریخ محل زندگی اقوام مختلف از جمله آشوری‌ها،کردها،مانناها،ترک‌ها بوده است. در زمان حکومت فتحعلی‌شاه قاجار و در سال ۱۲۴۵ هجری، ایل قره‌پاپاق از منطقهٔ قفقاز به این منطقه مهاجرت کرده، ساکن دشت نقده شده و به کشاورزی و دامداری در این منطقهٔ حاصل‌خیز مشغول شده‌است.[۷]
پیش از ورود ایل قره‌پاپاق، ترک‌های افشار بر نقده مالکیت داشتند که پس از واگذاری این منطقه به آن‌ها، دشت نقده را ترک کرده و به ارومیه رفتند. حاکم این منطقه در دورهٔ حاکمیت ترک‌های افشار، عبدالصمدخان عبدالملکی ایمانلوی افشار بوده‌است.[۸]
تا قبل از نسل کشی آشوریان و در حدود سال های 1915 تا 1917 ،۵۹۸ آشوری در مجموع ۱۰۸ خانوار در نقده زندگی می کردند.[۹]در سال ۱۸۸۱ نقده ۶۰ خانوار یهودی داشت که حدودا ۳۶۰ نفر می‌شدن.تا سال ۱۹۰۱ جمعیت آنان به ۸۰۰ تن افزایش پیدا کرد.[۱۰]براساس یک طرح آمارگیری که در دههٔ ۱۳۵۰ خورشیدی در نقده صورت گرفت، از مجموع جمعیت آن زمان شهر، ۱۲٬۰۰۰ نفر را ترک‌های آذربایجانی شیعه و ۸٬۰۰۰ نفر را کردهای سنی تشکیل می‌دادند.[۱۱]
منابع
الگو:استان آذربایجان غربی- ↑ اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه گیتاشناسی، ۱۳۸۳.
- ↑ آذربایجان غربی در آینه تقسیمات کشوری جمهوری اسلامی ایران - محمد رضا قلی زاد - با همکاری استانداری آذربایجان غربی - انتشارات حسام الدین چلبی - 1391 - صفحه 31
- ↑ CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1 iranicaonline.org
- ↑ فرهنگ عامه ایل قره پاپاق - یوسف قهرمانپور - یاز - 1385 صفحه 44
- ↑ الگو:یادکرد وب
- ↑ دانشنامه اسلام
- ↑ الگو:یادکرد وب
- ↑ تاریخ افشار؛ میرزا رشیدالدیبالشعرا؛ استانداری آذربایجان غربی؛ ۱۳۴۶ خورشیدی؛ صفحهٔ ۴۰۹.
- ↑ Familiar Faces in Unfamiliar Places
- ↑ The Jews of Iran in the Nineteenth Century
- ↑ جلایی‌پور، حمیدرضا، دولت پنهان، بررسی جامعه‌شناختی عوامل تهدیدکننده جنبش اصلاحات (۱۳۷۹ ـ ۱۳۷۸)، تهران: نشر طرح نو: ۱۳۸۳، ص۲۲۸.
