|
|
| (یک نسخهٔ میانی توسط کاربر مشابهی که نشان داده نشده) |
| سطر ۱: |
سطر ۱: |
| − | {{جعبه شهر ایران
| |
| − | |نام‌رسمی=بندرعباس
| |
| − | |روی‌نقشه=آری
| |
| − | |عرض‌جغرافیایی=۲۷٫۱۸۸۳
| |
| − | |طول‌جغرافیایی=۵۶٫۲۷۶۶
| |
| − | |تصویر= Bandarabbas-sahel-2.jpg
| |
| − | |اندازه‌تصویر= 250
| |
| − | |برچسب‌تصویر=بندرعباس
| |
| − | |استان=هرمزگان
| |
| − | |شهرستان=بندرعباس
| |
| − | |بخش=[[بخش مرکزی شهرستان بندر عباس|مرکزی]]
| |
| − | |دهستان=
| |
| − | |نام‌محلی=
| |
| − | |نام‌های‌دیگر=
| |
| − | |نام‌های‌قدیمی=گمبرون، گامرون، جرون،بندرمبارکه عباسی
| |
| − | |جمعیت=۴۳۵،۷۵۱ سال ۱۳۹۰ <ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.sko.ir/Sarshomari1390/Shahrhaye_IRAN.xls|عنوان=نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰ | ناشر =معاونت برنامه ریزی
| |
| − | استانداری هرمزگان (به نقل از مرکز آمار ایران) |تاریخ =۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲}}</ref>
| |
| − | |رشدجمعیت=
| |
| − | |تراکم‌جمعیت=
| |
| − | |زبان= [[بندری]] (گویش [[فارسی]]) و [[عربی]] <ref>شهرستان بندر عباس ،حوله ها و عرب ها ، زبان = http://fa.wikipedia.org/wiki/بندرعباس</ref>
| |
| − | |مذهب=شیعه، سنی
| |
| − | |مساحت=
| |
| − | |ارتفاع=صفر تا ۲۰ متر
| |
| − | |میانگین‌دما=۲۶/۵
| |
| − | |میانگین‌بارش‌سالانه=۲۰۰
| |
| − | |شهردار=عباس امینی زاده
| |
| − | |پیش‌شماره=۰۷۶
| |
| − | |وب‌گاه=http://bacity.ir
| |
| − | |جمله‌خوشامد=به بندرعباس مرواریدخلیج فارس خوش آمدید
| |
| − | |پانویس=
| |
| − | }}
| |
| | شهر '''بندرعباس''' {{تلفظ|Bandar Abbas.ogg}} مرکز استان [[هرمزگان]] در جنوب [[ایران]] است. شهر بندرعباس در [[بخش مرکزی شهرستان بندر عباس|بخش مرکزی]] [[شهرستان بندر عباس]] قرار دارد. | | شهر '''بندرعباس''' {{تلفظ|Bandar Abbas.ogg}} مرکز استان [[هرمزگان]] در جنوب [[ایران]] است. شهر بندرعباس در [[بخش مرکزی شهرستان بندر عباس|بخش مرکزی]] [[شهرستان بندر عباس]] قرار دارد. |
| | | | |
| | بندر عباس یکی از بندرهای جنوب ایران است و نام پیشین آن [[بندر گمبرون]] بوده‌است. بندرعباس اکنون بزرگترین بندر [[ایران]] است.در تقسیم بندی منطقه‌ای ایران بندرعباس جزو منطقه [[جنوب]] محسوب می‌شود. درصد بسیار بالایی از [[ترانزیت]] کالا از طریق [[بندر شهید رجایی|بنادر شهید رجایی]] و [[بندر شهید باهنر|باهنر]] صورت می‌گیرد.فاصله بندرعباس تا [[تهران]] ۱۳۳۳ کیلومتر می‌باشد. جمعیت این شهر در فصل‌های سال متفاوت می‌باشد.بندرعباس به دلیل شرایط خاص خود همواره پذیرای مهمانان زیادی از اقصی نقاط ایران می‌باشد. | | بندر عباس یکی از بندرهای جنوب ایران است و نام پیشین آن [[بندر گمبرون]] بوده‌است. بندرعباس اکنون بزرگترین بندر [[ایران]] است.در تقسیم بندی منطقه‌ای ایران بندرعباس جزو منطقه [[جنوب]] محسوب می‌شود. درصد بسیار بالایی از [[ترانزیت]] کالا از طریق [[بندر شهید رجایی|بنادر شهید رجایی]] و [[بندر شهید باهنر|باهنر]] صورت می‌گیرد.فاصله بندرعباس تا [[تهران]] ۱۳۳۳ کیلومتر می‌باشد. جمعیت این شهر در فصل‌های سال متفاوت می‌باشد.بندرعباس به دلیل شرایط خاص خود همواره پذیرای مهمانان زیادی از اقصی نقاط ایران می‌باشد. |
| − |
| |
| − | == جغرافیا ==
| |
| − | [[پرونده:Bandar abas beach.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|ساحل بندرعباس]]
| |
| − | شهرستان بندرعباس از سمت شمال به شهرستان [[حاجی آباد]] و از سمت شرق به شهرستانهای [[میناب]] و [[رودان]]، از غرب به شهرستانهای: [[شهرستان خمیر|بندرخمیر]] و [[شهرستان بندر لنگه|بندر لنگه]]، و از جنوب به [[خلیج فارس]] و [[جزیره قشم]] محدود می‌باشد.
| |
| − |
| |
| − | شهر بندر عباس مرکز [[شهرستان بندر عباس]] است. ارتفاع آن از سطح دریا ۱۰ متر می‌باشد.
| |
| − |
| |
| − | نزدیک‌ترین شهر به بندرعباس شهر [[قشم]] (مرکز جزیره قشم) با حدود ۲۸ کیلومتر می‌باشد. فاصله بندرعباس تا [[تهران]] ۱۳۳۳ کیلومتر می‌باشد.
| |
| − |
| |
| − | شهر بندر عباس از شمال به ارتفاعات و کوه‌ها و از جنوب به دریا منتهی می‌شود؛ بنابراین موضوع شیب عمومی شهر در راستای شمال به جنوب می‌باشد. بخش وسیع و قابل توجهی از شهر از جمله [[محله سورو]] در جنوب غربی شهر و جنوب خیابان [[امام خمینی]] حد فاصل خور شیلات و خورگورسوزان و جنوب محله نخل ناخدا دارای سطحی هموار بوده و از ارتفاعی بین ۰٫۶ متر تا حداکثر ۵ از سطح دریا برخوردار می‌باشد.
| |
| − | .
| |
| − |
| |
| − | == تاریخچه کهن ==
| |
| − | در زمان فرمانروایی [[داریوش بزرگ]] (بین [[۵۸۶ (پیش از میلاد)|۵۸۶]] و [[۵۲۲ (پیش از میلاد)|۵۲۲]] پیش از میلاد) فرمانده [[سلیاکوس]] به فرمان [[داریوش بزرگ]] از بندرعباس با کشتی به اکتشاف [[اقیانوس هند]] و [[دریای سرخ]] پرداخت. در زمانی که [[اسکندر]]، [[شاهنشاهی ایران]] را فتح می‌کرد، بندرعباس با نام هُرمیرزاد (Hormirzad) شناخته می‌شد.البته این شهر در محل فعلی نبود و شهر کوچکی در مسیر بندرعباس میناب قرار داشت و مرکزیت اصلی بیشتر با جزیره هرمز بود.
| |
| − |
| |
| − | == نامهای پیشین ==
| |
| − | [[پرونده:Bandar Abbas and Persian Gulf.jpg|بندانگشتی|270px|نمایی از پارک ساحلی و [[خلیج فارس]]]]
| |
| − | هر دو نامهای [[سورو]] و [[گمبرون]] هر دو واژه ایرانی داشته و در اصل به شکل‌های «سارو» (منسوب ساری یعنی گونه‌ای پارچه که در سمت [[هندوستان]] تولید میشدهاست) و خامه ور رون (محل دارای پارچه و تور و ریسمان) بوده و این نام می‌توانست به موجود کجکی راه رونده یعنی خرچنگ اطلاق شود که پرتغالیها آن را در زبان خویش به همین معنی یا به معنی گمرک گرفته‌اند.
| |
| − | نام خامه ور ون در نام [[بندر خمیر]] استان هرمزگان واقع در شمال [[جزیره قشم]] زنده مانده‌است. بنابراین نام پرتغالی کامبارائو/کاماراو به کلمه فارسی خم برو و خمی رو می‌توانست سبب پدید آمدن نام کهن محلی نام این شهر یعنی خمبرو در معنی جایگاه خرچنگ‌ها شده باشد. گرچه معلوم نیست که پرتغالیها نام [[گمبرون]] (خام ور ون) را رسماً در زبان خویش به معنی جایگاه [[خرچنگ]] یا شهر گمرکی گرفته باشند.
| |
| − |
| |
| − | یونانیان نام کهن بندرعباس را در لشکرکشی های [[اسکندر]] و نیروی دریایی او «سالمونت» می‌نگارند که آن را نیز میتوان به همین معنی جایگاه تولید پارچه ساری / ساره یا سالمو (تور، ریسمان) گرفت.
| |
| − |
| |
| − | وازه ثیاب در زبان عربی که معنی جامه‌ها و البسه است؛ مسلم می‌نماید نام تیاب خود همان شهر سورو (سالمونت) زمان باستان یعنی بندر عباس کهن منظور بوده‌است.
| |
| − |
| |
| − | نام [[جرون]] همان طوریکه گفته شده‌است:"جرون نام قدیمی [[جزیره هرمز]] بود، اما پس از جابجایی مرکز تجاری و بازرگانی هرمز کهن ([[میناب]]) به این جزیره و ایجاد شهری بنام هرمز در این جزیره، کم کم اسم هرمز با توجه به پیشینه تاریخی آن، جای جرون گرفته و به عنوان جزیره هرمز شهرت جهانی یافت.بعدها نام جرون در بندرگاهی که در منطقه سورو کهن وجود داشت، استفاده گردید.
| |
| − | با رونق و گسترش تجارت در [[جزیره هرمز]]، بندر جرون هم رو به رشد نهاد از این بندر برای بارگیری وتخلبه کالاهای تجاری جزیره هرمز استفاده می‌شد. جرون شهری است نیکو و بزرگ و دارای بازارهای خوب که بندرگاه هند و سند می‌باشد و مالتجاره‌های هندوستان از این شهر به عراق عرب و عراق عجم و خراسان حمل می‌شود"<ref>(به نقل از ابن بطوطه جهانگرد مراکشی). بر گرفته از کتاب از بندر جرون تا بندر عباس، نوشته احمد سایبانی.</ref>
| |
| − |
| |
| − | کلمه جِر در فارسی به معانی شکاف زمین و نهر کوچک است. از این مفهوم در باب نام جرون دو نتیجه میتوان گرفت. نخست اینکه از نام جر رون (جر ران، جر لان) مفهوم قطعه زمین جداشده از سرزمین و خاک اصلی یعنی جزیره اراده شده باشد. از اینکه در زبان فارسی اثر و نشانی از این مفهوم نمی‌بینیم؛ پس باید آن را کنار نهاد.
| |
| − | دوم اینکه از آن معنی ناحیه‌ای که در کناره‌ای بلند آب گودی قرار گرفته یعنی بندر (بُن در یا بُن دریا) منظور شده باشد. از سفرنامه ابن بطوطه چنین مستفاد می‌شود که نام جرون به همین معنی اخیر گرفته شده و به بندرگاهی درشهر سورو اطلاق گردیده‌است.
| |
| − | این نام بدین مفهوم می‌توانست بین بندرگاه شهر سورو و جزیره جرون (جزیره هرمز) مشترک بوده باشد.
| |
| − |
| |
| − | == نام بندرعباس ==
| |
| − | {{همچنین ببینید|فتح هرمز (۱۶۲۲)}}
| |
| − | [[پرونده:Gombroon·Persia·1704.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|ساحل بندر عباس قدیم]]
| |
| − | در سال ۱۶۲۲ میلادی [[شاه عباس]] توانست با کمک انگلیسی‌ها و سردار ایرانی [[امام قلی خان]] پرتغالی ها را شکست دهد. به افتخار این پیروزی [[بندر گمبرون]] به '''بندر عباس''' تغییر نام داد.
| |
| − | در تقسیمات فعلی کشوری شهر بندرعباس مرکز [[استان هرمزگان]] و یکی از مهمترین مراکز راهبردی و بازرگانی ایران در جوار خلیج فارس و [[دریای عمان]] می‌باشد.
| |
| − |
| |
| − | == جمعیت ==
| |
| − | بندرعباس مرکز استان هرمزگان است جمعیت این شهر را نمی‌توان به طور دقیق عنوان کرد زیرا از بومیان و مهاجرین تشکیل شده و تعداد مهاجرین بنا به فصول سال متغیر است. مردم این شهر اکثریت مسلمان و از پیروان مذاهب شیعه و سنی می‌باشند. سنی مذهب ها بیشتر در محله های اوزی ها و سورو و شهرک توحید (شغو) زندگی می کنند.
| |
| − |
| |
| − | == زبان ==
| |
| − | اهالی بندرعباس آمیزه‌ای از لهجه‌های لری دشتی با لهجه محلی صحبت می‌کنند. بندری یکی از گویش های [[زبان فارسی]] است که ویژگی‌های فارسی کهن را حفظ کرده‌است.{{سخ}}
| |
| − | از سوی دیگر به خاطر روابط بازرگانی شماری از وام‌واژه‌های اروپایی (نمونه:tawāl، از واژه towel انگلیسی به معنی حوله) و عربی، هندی نیز در آن دیده می‌شود.در بندرعباس به دلیل تنوع قومی و نژادی نیز این گویش در محله های مختلف آن نظیر نایبند خواجه عطا،سورو،پشت شهر ومغ ناخا (نخل ناخدا)، شغو (شهرک توحید) شهرها و روستاهای کوچک اطراف با لهجه های مختلف صحبت می شود<ref>رضایی، طاهره، مقایسه دستوری [[فارسی میانه]] با گویش بندر عباس (پشت شهر)؛ به راهنمایی: زهره زرشناس؛ استاد مشاور: کتایون مزداپور. - پایان‌نامه کارشناسی ارشد، ۱۳۸۱.</ref>
| |
| − |
| |
| − | == آب و هوا ==
| |
| − | آب و هوای این شهر [[گرم ومرطوب]] است. به طور کلی در بندرعباس از نیمه ابان تا نیمه فروردین دارای اب وهوای مطبوعی می باشد.ماه های اردیبهشت و خرداد هوا خشک ٬ ماه های تیر تا مهر دارای اب و هوای مرطوب است. دمای هوای شهر بندرعباس در گرم‌ترین روزها به ۴۴ درجه سانتیگراد و در سردترین روزها به ۲ درجه سانتیگراد نیز رسید.میانگین بارش بندرعباس در حدود ۲۰۰ میلیمتر است.
| |
| − | {{آب و هوا
| |
| − | |location =بندرعباس
| |
| − | |Jan_Hi_°C = ۲۰ |Jan_REC_Hi_°C = ۲۹
| |
| − | |Feb_Hi_°C = ۲۲ |Feb_REC_Hi_°C = ۳۲
| |
| − | |Mar_Hi_°C = ۲۶ |Mar_REC_Hi_°C = ۳۷
| |
| − | |Apr_Hi_°C = ۳۰ |Apr_REC_Hi_°C = ۴۰
| |
| − | |May_Hi_°C = ۳۴ |May_REC_Hi_°C = ۴۵
| |
| − | |Jun_Hi_°C = ۳۷ |Jun_REC_Hi_°C = ۴۶
| |
| − | |Jul_Hi_°C = ۳۶ |Jul_REC_Hi_°C = ۴۶
| |
| − | |Aug_Hi_°C = ۳۶ |Aug_REC_Hi_°C = ۴۳
| |
| − | |Sep_Hi_°C = ۳۵ |Sep_REC_Hi_°C = ۴۳
| |
| − | |Oct_Hi_°C = ۳۳ |Oct_REC_Hi_°C = ۴۰
| |
| − | |Nov_Hi_°C = ۲۸ |Nov_REC_Hi_°C = ۳۷
| |
| − | |Dec_Hi_°C = ۲۳ |Dec_REC_Hi_°C = ۳۱
| |
| − | |Year_Hi_°C =۳۰ |Year_REC_Hi_°C =۴۶
| |
| − | |Jan_Lo_°C =۱۳ |Jan_REC_Lo_°C = -۲
| |
| − | |Feb_Lo_°C = ۱۶ |Feb_REC_Lo_°C = ۲
| |
| − | |Mar_Lo_°C = ۱۹ |Mar_REC_Lo_°C = ۶
| |
| − | |Apr_Lo_°C = ۲۳ |Apr_REC_Lo_°C = ۱۳
| |
| − | |May_Lo_°C = ۲۷ |May_REC_Lo_°C = ۱۶
| |
| − | |Jun_Lo_°C = ۳۰ |Jun_REC_Lo_°C = ۱۹
| |
| − | |Jul_Lo_°C = ۳۱ |Jul_REC_Lo_°C = ۲۷
| |
| − | |Aug_Lo_°C = ۳۱ |Aug_REC_Lo_°C = ۲۶
| |
| − | |Sep_Lo_°C = ۲۹ |Sep_REC_Lo_°C = ۲۱
| |
| − | |Oct_Lo_°C = ۲۶ |Oct_REC_Lo_°C = ۱۳
| |
| − | |Nov_Lo_°C = ۲۰ |Nov_REC_Lo_°C = ۵
| |
| − | |Dec_Lo_°C = ۱۶ |Dec_REC_Lo_°C = ۵
| |
| − | |Year_Lo_°C =۲۱ |Year_REC_Lo_°C = -۲
| |
| − | |Jan_Precip_mm = ۵۵
| |
| − | |Feb_Precip_mm = ۴۳
| |
| − | |Mar_Precip_mm = ۳۳
| |
| − | |Apr_Precip_mm = ۱۰
| |
| − | |May_Precip_mm = ۳
| |
| − | |Jun_Precip_mm = ---
| |
| − | |Jul_Precip_mm = ---
| |
| − | |Aug_Precip_mm = ۱
| |
| − | |Sep_Precip_mm = ۱
| |
| − | |Oct_Precip_mm = ۵
| |
| − | |Nov_Precip_mm = ۵
| |
| − | |Dec_Precip_mm = ۲۹
| |
| − | |Year_Precip_mm =۱۸۲
| |
| − | |source =[http://www.weatherbase.com/weather/weather.php3?s=57804&refer=&units=metric تاریخ بازدید ۱ ژوئن ۲۰۰۹]
| |
| − | }}
| |
| − |
| |
| − | === برف ===
| |
| − | ----
| |
| − | در روز ۱۶ دی ماه۱۳۹۲ سانتی متر برف ارتفاعات کوه گنو با ارتفاع بیش از دو هزار و ۲۳۷ متر را سفیدپوش کرد.
| |
| − |
| |
| − | === رسم و رسوم ===
| |
| − | ----
| |
| − | [[حنابندان]][[پرونده:Hanabandan.jpg|بندانگشتی|حنابندان]]
| |
| − |
| |
| − | == بنادر تجاری ==
| |
| − | [[بندر شهید رجایی]] و [[بندر شهید باهنر]] به دلیل موقعیت مناسب جغرافیایی، به عنوان نقطه اتکای بندرعباس در جهت جابه‌جایی کالا و سرمایه در اشکال مختلف، نتایج اقتصادی به سزایی برای استان هرمزگان به همراه داشته و بندرعباس را به [[منطقه ویژه اقتصادی معادن]]، فلزات، کشتی‌سازی و صادرات و واردات کالا تبدیل کرده‌است.
| |
| − |
| |
| − | == آثار تاریخی ==
| |
| − | [[پرونده: H.GALADARI.jpg |چپ|200px|بندانگشتی| ''' درون حمام گله داری''']]
| |
| − | [[پرونده: MASJED Galadari.jpg |چپ|200px|بندانگشتی| ''' درون مسجد گله داری''']]
| |
| − | [[پرونده: Masjed-Delgosha-1388.jpg |چپ|150px|بندانگشتی| ''' مسجد دلگشا ''']]
| |
| − | [[پرونده: KH.A.H.jpg |چپ|200px|بندانگشتی| ''' خانه احمدی ''']]
| |
| − | * [[عمارت کلاه فرنگی]]، این ساختمان توسط هلندی‌ها در سال ۱۱۱۰ هجری قمری ساخته شده و قلعه‌ای با ۱۶ برج و ۳ دروازه بوده که به عنوان اداره گمرک استفاده میشدهاست.
| |
| − | * [[حمام گله‌داری]]، این حمام از پنج گنبد بزرگ و کوچک ساخته شده و به حمام شاه عباس نیز معروف است.حمام و مسجدگله داری ازجمله قدیمی ترین بناهای بندر عباس و جز اثار تاریخی شهر محسوب می‌شوند که با فاصله کم از هم در محله اوزیها واقع شده‌اند.. دیرینگی این ابنیه به دوره قاجاری می‌رسد. و در سال ۱۳۳۰ به همت حاج احمد گله داری مرمت شده‌است.(فهیمه عشوریون)
| |
| − | * [[معبد هندوها]]، که در بندرعباس به بُت گورُ معروف است در سال ۱۳۱۰ توسط هندوهای ساکن بندرعباس به سبک معماری هندی و توسط معماران هلندی بنا شده و در حال حاضر به عنوان موزه تاریخی استفاده می‌شود. این معبد در مرکز شهر و در خیابان امام خمینی واقع شده‌است.خوری به نام «گور سوزون» نیز در بندر عباس وجود دارد که گویا هندوهای ساکن شهر مردگان خود را در کنار آن می‌سوزاندن و احتمالاً بنا به سنت هندوها خاکستر آنها را به این خور می‌ریختند. {{مدرک}} امروزه بخشی از فاضلاب شهر از این راه به خلیج فارس می‌ریزد.
| |
| − | * [[مسجد ناصری (بندر عباس)]] که در سال ۱۳۰۴ هجری قمری ساخته شده‌است. این مسجد در سال ۱۳۸۶ بازسازی شده‌است.
| |
| − | * [[مسجد صحراباغی]] این مسجد در سال ۱۳۱۰ هجری قمری بنا شده‌است.
| |
| − | * [[مسجد گله‌داری]] تاریخ ساخت آن مربوط به ۱۲۹۶ هجری قمری می‌باشد.
| |
| − | * [[مسجد جامع دلگشا]] در سال ۱۱۷۵ هجری قمری بنا شده‌است. در خیابان مسجد جامع بندرعباس واقع در بلوار طالقانی قرار دارد و یادگار سده‌های ۱۲ و ۱۳ ه.ق به‌شمار می‌آید. بخش قدیمی شبستان دارای ستونهای متعدد با سر ستونهای گچبری شبیه گله‌داری و مسجد دژگان است. شبستان این مسجد دارای یک بخش افزوده نیز می‌باشد.
| |
| − | * مجموعه [[برکه‌های باران]]، این مجموعه شامل شش برکه یا آب انبار مربوط به دوران صفویه‌است و در گذشته از منابع ذخیره آب شیرین در بندر عباس بوده و هر برکه دارای چهار دهانه اصلی برای برداشت آب می‌باشد.این برکه‌ها در فضای مشجر وسیعی در محله استمبیک در خیابان ۲۲ بهمن در پشت موزه خلیج فارس قرار دارد.(فهیمه عشوریون)
| |
| − | * [[پل لاتیدان]]، در مسیر کاروان لار – بندرعباس در جهت گسترش امور بازرگانی احداث شد. این پل در ۵۰ کیلومتری غرب بندرعباس واقع شده و مربوط به دوره صفوی می‌باشد.
| |
| − | * [[محله باستانی سورو]] که در غرب بندرعباس قرار دارد و به دوران ساسانیان بر می‌گردد،
| |
| − | * [[خانه احمدی]] یکی از آثارهای تاریخی شهر [[بندر عباس]] به شمار می‌آید. این بنا مربوط به دوره [[قاجاریه]] است که توسط شخصی به نام [[حاج احمد گله داری]] بنا شده‌است . این اثر تاریخی تحت شماره ۸۵۰۹ درفهرست آثار ملی ایران ثبت شده‌است .
| |
| − | * [[بادگیر منبر گپ]] مربوط به اواخر [[دوره قاجار]] است و در [[بندر عباس]]، فلکه بلوکی، خیابان امام خمینی، روبروی پاساژ طلا واقع شده و این اثر در تاریخ {{جلالی حروف|۱۰|۱۰|۱۳۸۱|پیوند=نه}} با [[شماره ثبت|شمارهٔ ثبت]] ۶۷۶۸ به‌عنوان یکی از [[فهرست آثار ملی ایران|آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده است.
| |
| − | * [[حمام بزرگ]] بزرگترین حمام [[بندر عباس]] مربوط به [[دوره قاجار]] است و در خیابان امام موسی صدر، نرسیده به چهار راه سازمان واقع شده و این اثر در تاریخ {{جلالی حروف|۰۷|۰۷|۱۳۸۱|پیوند=نه}} با [[شماره ثبت|شمارهٔ ثبت]] ۶۴۹۶ به‌عنوان یکی از [[فهرست آثار ملی ایران|آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده است.
| |
| − | * [[مجموعه آب انبارهای موزه]] مربوط به [[دوره صفوی]] ـ اوایل [[دوره قاجار]] است و در [[بندر عباس]]، پاسداران، جنب اداره کل ارشاد اسلامی واقع شده و این اثر در تاریخ {{جلالی حروف|۰۷|۰۳|۱۳۵۴|پیوند=نه}} با [[شماره ثبت|شمارهٔ ثبت]] ۱۰۷۴ به‌عنوان یکی از [[فهرست آثار ملی ایران|آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده است.
| |
| − |
| |
| − | == زیارتگاه ==
| |
| − |
| |
| − | [[پرونده:Seyed.M.jpg|150px|بندانگشتی|چپ|مسجد و آرامگاه سید مظفر]]
| |
| − | * امامزاده سیدمظفر:نسبت این امامزاده را به فرزندان [[موسی کاظم]] می دهند که در سال ۴۰۲ه. ق در این محل وفات یافته است.
| |
| − | * امامزاده سیدکامل:نسبت این امامزاده به نوه‌های [[موسی بن جعفر]] می دهند که در محله ای به همین نام (سیدکامل) واقع شده است.
| |
| − | * امامزاده شاه محمدتقی:بنای این امازاده در جوار مسجد جامع در نزدیکی بازار بزرگ بندرعباس می باشد.
| |
| − | * زیارتگاه خضر:این زیارتگاه متعلق به دوران بعد از اسلام است. مکان آن در کنار جاده بندرعباس-سورو می باشد.<ref>راهنمای مفصل ایران</ref>
| |
| − |
| |
| − | == مراکز تجاری ==
| |
| − | مجتمع های تجاری [[سیتی سنتر]]، [[زیتون]] ، [[ستاره جنوب]]، [[نیلی]] ، [[ستاره شهر]]، سرو، رویال و پاسارگاد و ملکه آسمان هاو کارگزاری در کنار بازارهای سنتی مثل بازار اوزیها، بازار لاری‌ها، بازار شهرداری (این بازار در دهه هفتاد تخریب وفضای آن به طرحهای عمرانی شهری جدید اختصاص یافت) و بازار روز فعال هستند. مراکز تجاری نور ، صدف، مروارید و ...و مجموعه فرهنگی ورزشی پارمیس بزرگترین مجموعه فرهنگی ورزشی جنوب ایران نیز در حال ساخت می باشد.
| |
| − |
| |
| − | == مراکز آموزشی و دانشگاهی ==
| |
| − | دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی بندرعباس به شرح ذیل است:
| |
| − | [[دانشگاه جامع علمی کاربردی استان هرمزگان]]،[[دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان]]، [[دانشگاه هرمزگان]]، [[دانشگاه پیام نور]] (که علاوه بر بندرعباس در [[بستک]]، میناب و بندرلنگه ،حاجی اباد نیز شعبه دارد)، [[دانشگاه آزاد اسلامی]] (که در بندر لنگه، قشم، [[بستک]]، میناب، رودان و هرمز، حاجی آباد نیز شعبه دارد)، [[دانشگاه صنعتی امیرکبیر- واحد بندرعباس]]، دانشگاه مذاهب اسلامی شعبه بندرعباس که از سال ۹۱ افتتاح شده و دارای ۲ رشته فقه و حقوق امامیه و فقه و حقوق شافعی است و از سال ۹۳ رشته علوم قرآن مجید نیز به آن اضافه شد،آموزشکده‌های فنی شهید کرانی بندرعباس و آموزشکده فنی و حرفه ای سماء بندرعباس و فنی و حرفه‌ای فاطمیه بندرعباس، مرکز تربیت معلم شهید باهنر، مرکز تربیت معلم فاطمه‌الزهرا، مرکز تربیت معلم حضرت زینب و مرکز آموزش ضمن خدمت شهید بهشتی بندرعباس از مراکز آموزشی بندرعباس هستند.
| |
| − |
| |
| − | [[بانک ژن زیست محیطی جنوب ایران]] نیز در بندر عباس واقع شده‌است.<ref>[http://www5.irna.ir/View/FullStory/?NewsId=368548 ایرنا]، بازدید: فوریه ۲۰۰۹.</ref>
| |
| − |
| |
| − | == صداوسیما ==
| |
| − | [[پرونده: KhalijFars2.png|چپ|170px|بندانگشتی| ''' شبکه استانی هرمزگان''']]
| |
| − | * صدا و سیمای مرکز خلیج فارس پس از [[ارومیه]] دومین مرکز شهرستانی کشور است که در نیمه دوم سال ۱۳۴۷ در [[بندرعباس]] رسماً افتتاح و با یک فرستنده تلویزیونی ۵۰ واتی کار خود را آغاز نمود ۵ ماه بعد در فروردین ۱۳۴۸ با نصب یک فرستنده یک کیلو واتی فعالیت رادیویی مرکز [[خلیج فارس]] نیز آغاز شد .
| |
| − | * رادیوی [[مرکز خلیج فارس]] در آغاز کار، روزانه ۷ ساعت برنامه پخش می کرد و برخی از برنامه‌ها تولید محلی بودند . پس از پیروزی انقلاب اسلامی صدای مرکز خلیج فارس تا مدتی تولید محلی نداشت و به تقویت برنامه‌های شبکه سراسری می پرداخت . تنها اخبار استان و اطلاعیه‌ها به طور مستمر تهیه و پخش می گردید . از سال ۱۳۵۸ مرکز مجدداً تولیدات محلی خود را شروع کرد به طوریکه در آن سال بیش از ۵۰ ساعت تولید محلی در کارنامه مرکز ثبت گردیده است . پس از آن شاهد سیر صعودی تولیدات محلی صدای مرکز می باشیم . راه اندازی شبکه استانی صدای مرکز خلیج فارس با پخش روزانه ۱۴ ساعت برنامه در هشتم مرداد ۱۳۷۶ از مهمترین دستاوردهای مرکز می‌باشد .
| |
| − |
| |
| − | == فرودگاه ==
| |
| − | شهر بندرعباس دارای یک فرودگاه بین‌المللی است.
| |
| − | [[فرودگاه بین‌المللی بندرعباس]] به علت منطقه‌ای که در آن حاضر است عضو IATA نیز بوده و پروازهای زیادی را در خود می‌بیند. پروازهای بین‌المللی این فرودگاه به کشورهای حوزهٔ خلیج فارس، پاکستان و هند انجام می‌شود.
| |
| − |
| |
| − | روزانه ۴۰ تا ۷۰ پرواز در این فرودگاه انجام می‌شود، پروازهای خارجی فرودگاه بندرعباس به مقاصد کرالا (کوچین)، کراچی، دوبی، دوحه، بغداد، دمشق، مدینه و جده صورت می‌گیرد و پروازهای داخلی نیز در مسیرهای بندرعباس به تهران، کیش، ابو موسی، چابهار، اصفهان، یزد، شیراز، رشت، مشهد، اهواز، کرمانشاه، ساری، تبریز و خارک انجام می‌شود.
| |
| − |
| |
| − | نخستین فرودگاه بندرعباس در سالهای ۱۳۲۹ تا ۱۳۴۶ در محلی به نام بند گناران در ۲۵ کیلومتری جاده فعلی بندرعباس سیرجان (منطقه بابا غلام) قرار داشت (فرودگاه بندرعباس در زمانی بی سالهای ۱۳۴۰ تا سال ۱۳۴۹ در شمال پارک شهر کنونی در محدوده ایستگاه رادیو بندرعباس و مخابرات شهید قندی قرار داشت و دارای باند اسفالت بود و محله جدیدی هم به همین نام به فردوگاه قدیم معروف است)که از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۹ فرودگاه بندر عباس به جای دیگری انتقال یافت و کار ساخت فرودگاه جدید (فرودگاه فعلی) همزمان آغاز شد. در سال ۱۳۴۹ ساخت باند این فرودگاه به اتمام رسید و ساختمان ترمینال آن در شرایط نیمه تمام مورد بهره‌برداری قرار گرفت که یک سال بعد با تکمیل ساختمان پایانه و نصب کامل دستگاه‌های کمک ناوبری این فرودگاه بین‌المللی طور وسیعی افتتاح شد.
| |
| − |
| |
| − | == مطبوعات ==
| |
| − | استان هرمزگان دارای ۱۴ نشریه بوده که دو نشریه صبح ساحل و دریا در گستره سراسری چاپ و توزیع می شوند. ندای هرمزگان، آوای خلیج فارس، بندر، صدف، سفیر جنوب،ارمغان بندر، دریای اندیشه، نگاه روز، آفتاب جنوب، شهروند هرمزگان، گامرون، مرجان از مهمترین نشریات محلی هرمزگان بوده که در قالب روزنامه، دو روزنامه، هفته نامه و دو هفته نامه چاپ و منتشر می شوند. همچنین چهار خبرگزاری اصلی ایرنا، مهر، ایسنا و فارس در این استان نمایندگی دارند.
| |
| − |
| |
| − | == پایانه مسافربری ==
| |
| − | بندرعباس دارای یک پایانه مسافربری است که در محله نخل ناخدا قرار دارد.
| |
| − |
| |
| − | == شبکه راه‌آهن ==
| |
| − | [[راه آهن]] از دیگر محورهای ارتباطی که از نظر حجم مسافر و حمل و نقل کالا به کلیه نقاط ایران درصد بالایی را به خود اختصاص داده‌است. از شهر بندرعباس روزانه دو قطار مسافری به مقصد تهران حرکت می‌کند. یک قطار دیگر با نام قطار غزال نیز یک روز در میان مسیر بندرعباس – [[تهران]] و بلعکس را طی می‌کند. از ایستگاه مسافری راه آهن بندرعباس یک قطار به مقصد [[اصفهان]] و قطار دیگری به مقصد [[مشهد]] نیز مسافرین را جابجا می‌کند. درسال ۹۱ رییس جمهور احمدی نژاد طرح دوخطه کردن مسیر بندرعباس بافق را افتتاح کرد. قرار است طرح راه آهن بندرعباس به شیراز هم بزودی آغاز شود
| |
| − |
| |
| − | == بوستان ==
| |
| − | بندرعباس دارای بوستان های زیادی است ،از جمله می توان بوستان دولت،غدیر، ولایت، ورزش، کپشکن، جهانگردی سورو، دباغیان و... را نام برد.
| |
| − |
| |
| − | == هتل‌ها ==
| |
| − |
| |
| − | بندرعباس به دلیل موقعیت خاص تجاری و توریستی خود دارای هتل‌های بزرگی نظیر هتل هرمز، هما، خلیج فارس و آتیلار است.
| |
| − | هتل‌های بندرعباس عبارتند از:
| |
| − | [[هتل بین‌المللی هرمز]](۵ ستاره)، [[هما]](۵ ستاره)، خلیج فارس (۵ ستاره)، آپارتمان [[آتیلار ۱]] (۴ ستاره)، آپارتمان [[آتیلار ۲]]، هتل آپارتمان قدس، هتل گوهرشاد، هتل گنو، هتل گلشهر، هتل سعدی، هتل حمزه، هتل نقش جهان، هتل دریا، هتل کوثر، هتل بو علی سینا، هتل امین و هتل فروغ
| |
| − |
| |
| − | == جاذبه‌های طبیعی گردشگری ==
| |
| − | [[پرونده:Moshta-2.jpg|بندانگشتی|مُشتا در ساحل بندرعباس]]
| |
| − | * [[کوه گنو]]، سیاهو، چشمه آبگرم گنو، چشمه [[آبگرم خورگو]]، چشمه آبگرم سرخاء، چشمه آبگرم کشکوئیه، چشمه آبگرم نیان، چشمه آبگرم چستانه، کوه ذرتو، تپه چاه لرد، قادهار، جنگل کوه شب، سیخوران، بنوزاکین، چشمه آبگرم باری، غار سرخاء، آبشار سرخاء، غار چلو، شهر فین، جنگلهای کوهشاه، منطقه بخوان، چشمه آبگرم تیربوئیه(نزدیک شهر [[فین]])،بنگلایان.
| |
| − | * یکی از جاذبه های دیدنی بندرعباس صید [[مشتا]] می باشد. این نوع صید با استفاده از [[جزر و مد]] انجام می‌شود.در این روش چوب‌هایی در [[ساحل]] کار گذاشته شده و با استفاده از تور حصاری ایجاد می‌شود، که هنگام بالا آمدن آب تعدادی آبزی وارد آن شده و با پایین رفتن آب، آبزیان داخل آن به وسیله صاحبان مشتاها صید می‌شوند.
| |
| − |
| |
| − | == تولیدات ==
| |
| − | [[پرونده:MASQATI.jpg|200px|بندانگشتی|چپ|ساختن مسقطی]]
| |
| − | [[تنباکو]]، [[خرما]]،[[نارنگی]]، [[انبه]]، [[مرکبات]]،[[ارده]]،[[مسقطی]]، تولیدات صنعتی، نفت(و فراورده‌های آن)، گاز، [[مروارید]]، شیلات
| |
| − |
| |
| − | == صادرات ==
| |
| − | ترانزیت کالا، خرما، مرکبات، شیلات، صادرات دوباره کالا، بندرعباس در گذشته محل صادرات ظروف چینی بوده ودر اروپا (به ویژه در انگلیس) با نام گامبرون (gombroon) شناخته می‌شد.
| |
| − | == ترابری ==
| |
| − | به خاطر گرمی هوا در این شهر از سال ۱۳۸۵ خورشیدی ده‌ها دستگاه اتوبوس کولردار جدید وارد ناوگان حمل و نقل شهر بندرعباس شده‌است.
| |
| − | این تعداد دستگاه اتوبوس در مسیر خیابان‌های آیت‌الله غفاری، کوی ۲۲ بهمن، شهرک توحید، کمربندی، ترمینال نخل ناخدا، اسلام‌آباد، پایگاه هوایی گلشهر و پلیس راه قدیم بلوار مام حسین. زیبا شهر. ازاد شهر.کوی ملت . امیر اباد . کار می‌کنند.<ref>روزنامهٔ کیهان،
| |
| − | دوشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۸۵- ۳ ربیع‌الثانی۱۴۲۷- اول مه ۲۰۰۶- سال شصت و چهارم-شماره ۱۸۵۰۵
| |
| − | </ref>
| |
| − | == ورزش ==
| |
| − | * تیم [[فوتبال الومینیوم المهدی هرمزگان]] پس از۴سال حضور در لیگ دسته اول ایران با پیروزی بر تیم تربیت یزد جواز حضور در لیگ برتر ایران را کسب کرد.(این تیم برای یک فصل -91_92-در لیگ برتر حضور داشت.)تیم شهرداری بندرعباس در لیگ دسته اول ایران قرار دارد.از بازیکن های معروف بندرعباسی می توان به صالح سنگبر و [[عباس سرخاب]] مهاجم سابق استقلال تهران نام برد.
| |
| − | * هم اکنون تیم والیبال المهدی بندرعباس سه سال است که در لیگ برتر ایران حضور دارد.
| |
| − | * تیم تکواندو شهرداری بندرعباس در لیگ۹۰-۹۱قهرمان لیگ تکواندو شد.
| |
| − | * تیم فوتبال ساحلی یگانه امواج خروشان در لیگ۹۰-۹۱در گروه جنوب سوم شد و نتوانست به مرحله بالاتر راه یابد.این تیم در لیگ۹۱-۹۲با نام ویژن هرمزگان در مسابقات شرکت می کند.از بازکنان معروف فوتبال ساحلی بندرعباس میتوان از حمید زارعی،فاروق درا،فرشاد عبدالهی و مصطفی خاقانی نام برد.
| |
| − | * ورزش پاراگلایدر نیز در منطقه ساحلی این ناحیه طرفداران زیادی را به سمت خود می کشد.
| |
| − |
| |
| − | == محله ==
| |
| − |
| |
| − | [[پرونده:Bandarabbas-poshteshahr.jpg|300px|بندانگشتی|چپ|محله پشت شهر]]
| |
| − | معروفترین محله های بندرعباس، محله های،دوهزار،منبع آب، سورو، سیدکامل، نایبند، قلعه شاهی، برکه گرد، شاه حسینی، نخل پیرمرد، پشت شهر ، گلشهر، بهشت بندر، دامایی،آزادگان، زیباشهر، نخل ناخدا، خواجه عطاء، کوی۲۲بهمن، شمیلیها، سرریگ،سیم بالا ، شغو (شهرک توحید)، اوزیها،و... می باشند.
| |
| − |
| |
| − | == سینما ==
| |
| − | "سینما شهرزاد"به عنوان اولین سینمای بندرعباس است که در سال۱۳۳۴هجری شمسی ساخته شد.درسال۱۳۴۶"سینما صحرا" ساخته شد و سومین سینمای بندرعباس به نام "سینما شهر نمایش"ساخته شد.هم اکنون بندرعباس دارای ۲ سینما به نامهای ستاره جنوب و ستاره شهر می باشد.منبع،کتاب ترینهای هرمزگان
| |
| − | == موزه ==
| |
| − | [[پرونده:KhalijeFars_Museum.jpeg|بندانگشتی|350px|[[موزه مردم شناسی خلیج فارس]]]]
| |
| − | [[موزه مردم شناسی خلیج فارس]] بزرگترین موزه هرمزگان به شمار می رود.این موزه در محله۲۲ بهمن قرار دارد.{{سخ}}موزه مردم شناسی"حمام گله داری"یکی از موزه های شهر بندرعباس واقع در سه دلگشا می باشد.منبع ترینهای هرمزگان.
| |
| − | {{سخ}}موزه"اب"که یکی از زیر مجموعه های خیابان ۲۲بهمن بندرعباس است و قدمت ان به دوره صفوی می رسد.منبع سایت میراث فرهنگی هرمزگان.{{کوچک}}{{پایان کوچک}}
| |
| − | {{سخ}}موزه مشیری که در گذشته خانه ی یکی از افراد سرشناس بندرعباس به نام حاج مختار مشیری دوانی بوده و به خانه مشیری معروف شده و در محله سیدکامل قرار دارد.
| |
| − |
| |
| − | == نگارخانه ==
| |
| − |
| |
| − | <center>
| |
| − | <gallery>
| |
| − | پرونده:تفریحات ساحلی بندرعباس.JPG|تفریحات ساحلی بندرعباس
| |
| − | پرونده: H.GALADARI.jpg| حمام گله داری
| |
| − | پرونده:S.k.bandar abas 1.jpg|اسكله ى قديمى بندرعباس
| |
| − | پرونده:Mabad-5.jpg||فضای داخلی معبد هندوها
| |
| − | پرونده:Negarkhane-Khiabani-3.jpg|[[نگارخانه خیابانی شهر]]
| |
| − | </gallery>
| |
| − | </center>
| |
| − |
| |
| − | === جستارهای وابسته ===
| |
| − | * [[فهرست بخش‌های ایران]]
| |
| − | * [[استان هرمزگان]]
| |
| − | * [[شهرستان بندر عباس]]
| |
| − |
| |
| − | == پانویس ==
| |
| − | {{پانویس}}
| |
| | | | |
| | == منابع == | | == منابع == |
| − | {{در پروژه‌های خواهر
| |
| − | |ویکی‌انبار-رده = Bandar Abbas
| |
| − | |ویکی‌سفر =بندرعباس
| |
| − | }}
| |
| | * زنده‌دل، دستیاران، حسن. ''(مجموعه کتابهای راهنمای جامع ایرانگردی استان هرمزگان) '' ج۱. چاپ وانتشار سال ۱۹۹۸ میلادی. | | * زنده‌دل، دستیاران، حسن. ''(مجموعه کتابهای راهنمای جامع ایرانگردی استان هرمزگان) '' ج۱. چاپ وانتشار سال ۱۹۹۸ میلادی. |
| | * [http://www.hums.ac.ir/hormozgan/bandar%20abbas.htm/ وب‌گاه دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان] | | * [http://www.hums.ac.ir/hormozgan/bandar%20abbas.htm/ وب‌گاه دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان] |
| سطر ۲۶۹: |
سطر ۱۰: |
| | * [http://www.iauba.ac.ir دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس] | | * [http://www.iauba.ac.ir دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس] |
| | | | |
| − | {{استان هرمزگان}}
| + | |
| − | {{مراکز استان‌های ایران}}
| + | |
| − | {{پرجمعیت‌ترین شهرهای ایران}}
| + | |
| − | {{مستعمرات سابق پرتغال}}
| + | |
| − | {{شهرهای جدید ایران}}
| + | |
| − | {{امپراتوری ماورای دریاهای پرتغال}}
| + | |
| | [[رده:بندرعباس|بندرعباس]] | | [[رده:بندرعباس|بندرعباس]] |
| | [[رده:تاریخ استان هرمزگان]] | | [[رده:تاریخ استان هرمزگان]] |
