|
|
| (۳ نسخهٔ میانی توسط کاربر مشابهی که نشان داده نشده) |
| سطر ۱: |
سطر ۱: |
| − | {{بهبود منبع|تاریخ=اوت ۲۰۱۳}}
| + | استانبول بزرگترین شهر کشور [[ترکیه]] و مرکز فرهنگی و اقتصادی آن است. این شهر در کنار تنگه بسفر و دریای مرمره قرار دارد. تنگهٔ بسفر دو قارهٔ [[آسیا]] و [[اروپا]] را جدا می‌کند و استانبول تنها شهر بزرگ جهان است که در دو قاره قرار دارد. بندر طبیعی شاخ طلایی یا خلیج در این شهر واقع است. |
| − | {{coord|41|01|0|N|28|58|0|E|display=title}}
| + | |
| − | {{استانبول}}
| + | |
| − | '''استانبول''' {{به ترکی استانبولی|İstanbul}} بزرگترین شهر کشور [[ترکیه]] و مرکز فرهنگی و اقتصادی آن است. این شهر در کنار [[تنگه بسفر]] و [[دریای مرمره]] قرار دارد. تنگهٔ بسفر دو قارهٔ [[آسیا]] و [[اروپا]] را جدا می‌کند و استانبول تنها شهر بزرگ جهان است که در دو قاره قرار دارد. بندر طبیعی [[شاخ طلایی]] یا [[خلیج (استانبول)|خلیج]] در این شهر واقع است.
| + | |
| | | | |
| | این کلان شهر به عنوان پایتخت فرهنگ اروپا در سال ۲۰۱۰ انتخاب شده‌است. همچنین از لحاظ تعداد گردشگران خارجی سومین شهر توریستی جهان به شمار می‌رود. | | این کلان شهر به عنوان پایتخت فرهنگ اروپا در سال ۲۰۱۰ انتخاب شده‌است. همچنین از لحاظ تعداد گردشگران خارجی سومین شهر توریستی جهان به شمار می‌رود. |
| − |
| |
| − | == نام ==
| |
| − | [[پرونده:Istanbul 1521.png|بندانگشتی|300px|دستخط مربوط به دوره [[عثمانی]] که در آن نام شهر به صورت استانبول آمده است.]]
| |
| − | در آغاز که این شهر را در دههٔ ۶۶۰ پیش از میلاد بنا کردند، بوزانتیون نامیدندش که به نظر می‌رسد از نام شخصی به بوزاس گرفته شده باشد. پس از آنکه [[کنستانتین کبیر]] این شهر را به عنوان پایتخت جدید شرقی [[امپراتوری روم]] برگزید، شهر نزد مردم به کنستانتینوپل به معنای «شهر کنستانتین» معروف گشت. اگرچه کنستانتین سعی کرد نام Nea Roma به معنای «رم جدید» را بر آن نهد، اما این نام نزد مردم مقبول نیفتاد و فراگیر نگشت. مسلمانان که از قدیم با رومیان مراوده داشتند، این شهر را قسطنطنیه یا قسطنطینیه نامیدند. نام دیگر شهر استانبول بود که از عبارت یونانی εἰς τὴν Πόλιν (با تلفظ ایستیم بولین) به معنای «به سوی شهر» گرفته شده بود. در سال ۱۷۷۰ میلادی سلطان [[مصطفی سوم]] با ضرب سکه‌هایی که روی آن نام اسلامبول (اسلام‌شهر) نقش بسته بود، تلاش کرد این نام را فراگیر کند. در دورهٔ جمهوریت و از روز ۲۸ مارس سال ۱۹۳۰ ادارهٔ پست ترکیه از تمامی کشورهای جهان خواست تا در مکاتبات خود از نام استانبول استفاده کنند.
| |
| − |
| |
| − | === اسامی تاریخی استانبول ===
| |
| − |
| |
| − | {|
| |
| − | | valign="top" |
| |
| − | * بیزانتیوم
| |
| − | * آگوستا آنتونینا
| |
| − | | valign="top" |
| |
| − | * رم جدید
| |
| − | * کنستانتینوپل
| |
| − | | valign="top" |
| |
| − | * استیمبول
| |
| − | * اسلامبول
| |
| − | |}
| |
| − |
| |
| − | === القاب استانبول در دوره عثمانی ===
| |
| − | {|
| |
| − | | valign="top" |
| |
| − | * دارالسعادت
| |
| − | | valign="top" |
| |
| − | * دارعالیه
| |
| − | | valign="top" |
| |
| − | * درب قرمز ([[آل قاپی]])
| |
| − | | valign="top" |
| |
| − | * پایتخت
| |
| − | |}
| |
| − |
| |
| − | === اسامی قدیمی استانبول در زبان‌های مختلف ===
| |
| − | {|
| |
| − | | valign="top" |
| |
| − | * [[فارسی]]: تخت روم، قیصرزمین
| |
| − | * زبان‌های [[اسکاندیناوی]]: میکلاگارد ''معنی: شهر بزرگ''
| |
| − | * زبان‌های [[اسلاو|اسلاوی]]: تزارگراد ''معنی: شهر پادشاه''
| |
| − | | valign="top" |
| |
| − | * [[عربی]]: رومیة الکُبری ''معنی: شهر بزرگ رومیان''
| |
| − | * [[عبری]]: کوشتاندینا (''قسطنطنیه'')
| |
| − | |}
| |
| − |
| |
| − | == تاریخچه ==
| |
| − | :{{اصلی|تاریخ استانبول}}
| |
| − |
| |
| − | === دوران باستان ===
| |
| − | اولین نشانه‌های سکونت انسان در استانبول متعلق به عصر مفرغ است نشانه‌هایی از سکونت انسان عهد مفرغ در ''فکرتپه'' واقع در بخش آسیایی استانبول پیدا شده‌است. همچنین نشانه‌هایی از سکونت فنیقی‌ها در کادیکوی موجود است.
| |
| − |
| |
| − | === دوره بیزانس ===
| |
| − | مستعمره نشین‌های [[یونانی]] ''مگارا'' در سال ۶۶۷ قبل از میلاد این شهر را بنا نهادند و به افتخار پادشاه خود ''بیزاس'' نام آن را [[بیزانتیوم]] نهادند. در زمان جنگ‌های میان [[هخامنشیان|امپراطوری هخامنشی]] ایرانیان به رهبری [[داریوش کبیر]] در خلال جنگ هایشان با یونانیان شهر بیزانس را به تصرف خود در آوردند که تا پایان زمان سلطنت [[اردشیر درازدست]] همچنان در اختیار ایرانیان باقی‌ماند و ایرانیان تا سال ۱۹۶ که امپراطوری روم بر این شهر تسلط یافت، بر بیزانس حکومت می‌کردند.
| |
| − |
| |
| − | === امپراتوری روم شرقی ===
| |
| − | {{اصلی| قسطنطنیه}}
| |
| − | [[پرونده:Bizansist touchup.jpg|چپ|بندانگشتی|250px| تصویر یک هنرمند از قسطنطنیه]]
| |
| − | در سال ۱۹۶ میلادی رومیان بر بیزانس مسلط شده و شهر رو به خرابی نهاد به خصوص آنکه رومیان پایتخت جدید خود را به نیکومدیا ([[کوجاالی]] کنونی) منتقل نموده بودند. در این سالها گروههای بزرگی از رومیان به بیزانس (استانبول فعلی) مهاجرت کردند. موقعیت سوق‌الجیشی بیزانس امپراتور کنستانتین بزرگ را وا داشت تا در سال ۳۳۰ '''رم جدید''' را در محل ''بیزانتیوم'' بعنوان پایتخت [[امپراطوری روم شرقی]] بنا نهد که پس از مرگ وی این شهر ''قسطنطنیه'' یا ''کنستانتینوپولیس'' نامیده شد و نام روم جدید به فراموشی سپرده شد
| |
| − |
| |
| − | === امپراتوری عثمانی ===
| |
| − | [[پرونده:Zonaro GatesofConst.jpg|بندانگشتی|200px|فتح استانبول بوسیله عثمانی‌ها]]
| |
| − | در ۲۹ ماه می سال ۱۴۵۳ سلطان [[محمد دوم]] فاتح بعد از ۵۳ روز محاصره در حالی وارد [[قسطنطنیه]] شد که
| |
| − | توپ او یک حفره بسیار عظیم و بزرگی را در دیوارهای قسطنطنیه ایجاد کرد. محل این حفره امروزه به [[توپکاپی]] (دروازه توپ) معروف است. سلطان [[محمد فاتح]] پس از فتح استانبول آن را به عنوان سومین [[پایتخت]] [[امپراطوری عثمانی]] اعلام نمود.
| |
| − | پس از فتح استانبول سلطان [[محمد فاتح]] ''کاخ توپکاپی'' و ''بازار استانبول'' را بنا می‌نهد و مدارس، [[حمام|حمامها]] و بناهای زیادی در شهر ایجاد می‌کند. نقش [[معمار سینان]] در خلق آثار [[معماری]] این دوره برجسته بوده‌است.
| |
| − |
| |
| − | === جمهوری ترکیه ===
| |
| − | زمانیکه جمهوری ترکیه در سال ۱۹۲۳ تشکیل شد پایتخت آن از استانبول به [[آنکارا]] تغییر پیدا کرد. اما استانبول محوریت خود بعنوان مرکز تجاری، صنعتی ترکیه را حفظ نمود و هم اکنون نیز بزرگترین شهر [[ترکیه]] می‌باشد.
| |
| − |
| |
| − | == جغرافیا ==
| |
| − | [[پرونده:Istambul and Bosporus big.jpg|بندانگشتی|چپ|250px| <small>تصویر ماهواره‌ای از استانبول و بسفر</small>]]
| |
| − | استانبول در ساحل دریای مرمره قرار دارد و تنگه بسفر که این دریا را به دریای سیاه متصل می‌کند، از وسط این شهر می‌گذرد. بخش غربی شهر در قاره [[اروپا]] (شبه جزیره [[تراکیه]]) و بخش شرقی آن در [[آسیا]] (شبه جزیره [[آناتولی]]) واقع است. وسعت شهر استانبول ۱۵۳۹ کیلومترمربع است.
| |
| − |
| |
| − | === زمین‌شناسی ===
| |
| − | استانبول نزدیک گسل آناتولی شمالی واقع شده‌است این گسل از شبه جزیره آناتولی تا دریای مرمره ادامه دارد. دو صفحه از طبقات زمین‌شناسی، آفریقا و اروپا-آسیا به یکدیگر فشار می‌آورند این خط مرزی مسئول چند لرزش و لغزش مهلک در تاریخ معاصر بوده‌است. در سال ۱۵۰۹ زمین لرزه‌ای مهیب موجب ایجاد سونامی شد و دیوارهای ساحلی شهر را تخریب و بیش از ۱۰۰ مسجد را ویران نمود و موجب کشته شدن ۱۰۰۰۰ نفر شد. در سال ۱۷۶۶ مسجد ایوب کاملاً تخریب گشت. در سال ۱۸۹۴ لرزش بسیاری از قسمت‌های بازار بزرگ استانبول را نابود کرد. یک لرزش در [[اوت ۱۹۹۹|ماه اوت سال ۱۹۹۹]] در [[کوجاالی]] در ۱۰۰ کیلومتری شرق استانبول موجب مرگ، ۱۸۰۰۰ نفر شد.
| |
| − |
| |
| − | === آب و هوا ===
| |
| − |
| |
| − | تابستان‌های گرم و مرطوب و زمستان‌های سرد، بارانی و برفی ویژگی آب و هوای استانبول است. میزان بارش سالیانه استانبول به طور میانگین ۸۷۰ میلی‌متر است. میزان رطوبت نیز اغلب زیاد است.
| |
| − |
| |
| − | به طور متوسط بیشترین درجه حرارت در طول ماه‌های مختلف زمستان بین ۷ درجه سلسیوس (۴۶ درجه فارنهایت) و ۹ درجه سلسیوس (۵۰ درجه فارنهایت) است. بارش برف در استانبول برای یک یا دو هفته در طول فصل زمستان عادی است؛ اما یکی از این بارش‌ها می‌تواند سنگین باشد. غالباً این بارش در بین ماه‌های دسامبر و مارس رخ می‌دهد.
| |
| − |
| |
| − | در ماه‌های تابستان ازژوئن تا انتهای سپتامبر به طور میانگین درجه حرارت روزها از ۲۸ سلسیوس (۸۲ درجه فارنهایت) شروع می‌شود. گرمترین ماه، ژوئیه با متوسط درجه حرارت ۲۳٫۲ درجه سلسیوس و سردترین ماه، ژانویه با متوسط درجه حرارت ۵٫۴ درجه سلسیوس است. بالاترین درجه حرارت ثبت شده در استانبول ۴۰٫۵ درجه سلسیوس (۱۰۵ درجه فارنهایت) در آگوست سال ۲۰۰۰ و پائین‌ترین درجه حرارت -۱۶٫۱ درجه سلسیوس (۳ درجه فارنهایت) در فوریه سال ۱۹۲۷ بوده‌است.
| |
| − |
| |
| − | این شهر تا حدودی بادخیز است و به طور متوسط (میانگین) سرعت بادی حدود ۱۷ کیلومتر در ساعت دارد. تابستان خشک‌ترین فصل است، هر چند تابستانها هم بارش باران وجود دارد.
| |
| − | {{-}}
| |
| − | {| class="wikitable" style="font-size:۹۰٪;width:۱۰۰٪;border:۰px;text-align:center;line-height:۱۲۰٪;"
| |
| − | ! style="background: #۹۹CCCC; color: #۰۰۰۰۸۰" height="۱۷" |ماه
| |
| − | ! style="background: #۹۹CCCC; color:#۰۰۰۰۸۰;" | ژانویه
| |
| − | ! style="background: #۹۹CCCC; color:#۰۰۰۰۸۰;" | فوریه
| |
| − | ! style="background: #۹۹CCCC; color:#۰۰۰۰۸۰;" | مارس
| |
| − | ! style="background: #۹۹CCCC; color:#۰۰۰۰۸۰;" | آوریل
| |
| − | ! style="background: #۹۹CCCC; color:#۰۰۰۰۸۰;" | می
| |
| − | ! style="background: #۹۹CCCC; color:#۰۰۰۰۸۰;" | ژوئن
| |
| − | ! style="background: #۹۹CCCC; color:#۰۰۰۰۸۰;" | ژوئیه
| |
| − | ! style="background: #۹۹CCCC; color:#۰۰۰۰۸۰;" | آگوست
| |
| − | ! style="background: #۹۹CCCC; color:#۰۰۰۰۸۰;" | سپتامبر
| |
| − | ! style="background: #۹۹CCCC; color:#۰۰۰۰۸۰;" | اکتبر
| |
| − | ! style="background: #۹۹CCCC; color:#۰۰۰۰۸۰;" | نوامبر
| |
| − | ! style="background: #۹۹CCCC; color:#۰۰۰۰۸۰;" | دسامبر
| |
| − | |-
| |
| − | ! style="background: #۹۹CCCC; color:#۰۰۰۰۸۰;" |میانگین بیشترین دما°C
| |
| − | | style="background: #DDDDDD; color:#۰۰۰۰۰۰;" | ۹
| |
| − | | style="background: #DDDDDD; color:#۰۰۰۰۰۰;" | ۹
| |
| − | | style="background: #FFFFCC; color:#۰۰۰۰۰۰;" | ۱۱
| |
| − | | style="background: #FFFF۹۹; color:#۰۰۰۰۰۰;" | ۱۶
| |
| − | | style="background: #FFCC۶۶; color:#۰۰۰۰۰۰;" | ۲۱
| |
| − | | style="background: #FF۸۰۰۰; color:#۰۰۰۰۰۰;" | ۲۶
| |
| − | | style="background: #FF۸۰۰۰; color:#۰۰۰۰۰۰;" | ۳۰
| |
| − | | style="background: #FF۸۰۰۰; color:#۰۰۰۰۰۰;" | ۳۱
| |
| − | | style="background: #FFCC۶۶; color:#۰۰۰۰۰۰;" | ۲۵
| |
| − | | style="background: #FFFF۹۹; color:#۰۰۰۰۰۰;" | ۲۱
| |
| − | | style="background: #FFFFCC; color:#۰۰۰۰۰۰;" | ۱۵
| |
| − | | style="background: #FFFFCC; color:#۰۰۰۰۰۰;" | ۱۱
| |
| − | |-
| |
| − | ! style="background: #۹۹CCCC; color:#۰۰۰۰۸۰;" height="۱۶;" |میانگین کمترین دما°C
| |
| − | | style="background: #FFFFFF; color: black;" | ۳
| |
| − | | style="background: #FFFFFF; color: black;" | ۲
| |
| − | | style="background: #FFFFFF; color: black;" | ۳
| |
| − | | style="background: #DDDDDD; color: black;" | ۷
| |
| − | | style="background: #FFFFCC; color: black;" | ۱۲
| |
| − | | style="background: #FFFF۹۹; color: black;" | ۱۶
| |
| − | | style="background: #FFFF۹۹; color: black;" | ۱۸
| |
| − | | style="background: #FFFF۹۹; color: black;" | ۲۰
| |
| − | | style="background: #FFFFCC; color: black;" | ۱۵
| |
| − | | style="background: #FFFFCC; color: black;" | ۱۲
| |
| − | | style="background: #DDDDDD; color: black;" | ۹
| |
| − | | style="background: #FFFFFF; color: black;" | ۵
| |
| − | |-
| |
| − | |}
| |
| − |
| |
| − | === بافت شهر ===
| |
| − | [[پرونده:محله‌های استانبول.PNG|بندانگشتی|وسط|750px|محله‌های شهر استانبول.]]
| |
| − | {{شهرهای استان استانبول}}
| |
| − | نواحی استانبول به ۳ قسمت اصلی تقسیم می‌شود:
| |
| − | * شبه جزیره تاریخی استانبول قدیمی بخش‌ها و نواحی امین اونو و فاتح را در بر می‌گیرد. این مناطق در سواحل شمالی شاخ طلایی (خلیج) واقع شده‌اند که مرکز قدیمی شهر را از قسمت‌های شمالی و جوانتر سمت اروپایی جدا و متمرکز می‌کند. شبه جزیره تاریخی با دیواره‌های [[قسطنطنیه]] در غرب به انتها می‌رسد. شبه جزیره توسط دریای مرمره در جنوب و بسفر در شرق احاطه شده‌است.
| |
| − | * شمال شاخ طلایی، مناطق تاریخی بَی اوغلو و بشیکتاش هستند که محل اسکان آخرین سلطان بوده و زنجیره‌ای از روستاهای سابق مانند اورتاکوی و ببک در میان سواحل بسفر ادامه می‌یابد. در بخش‌های اروپایی و آسیایی بسفر، استانبولی‌های ثروتمند عمارت‌های بزرگ چوبی زیبایی را ساخته‌اند که این عمارت و ساختمان‌ها ''یالی'' نامیده می‌شوند که به عنوان اقامتگاه تابستانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
| |
| − | * کوی‌های [[اوسکودر]] و [[کادیکوی]] که در سمت آسیایی قرار گرفته‌اند، در واقع شهرهای مستقلی هستند و امروزه مناطق تجاری و مسکونی مدرنی در آنها ایجاد شده و حدودیک سوم از جمعیت استانبول در خود جای داده‌است.
| |
| − |
| |
| − | افزایش رشد اداره و ساختمان‌های مسکونی بطور غالب در مناطق شمالی سمت اروپایی متمرکز گشته‌است و بخصوص در زمینه تجارت و مراکز خرید ماسلاک، لونت و اتیلَر که بین پل بسفر و پل سلطان احمد فاتح قرار گرفته‌اند، شهرت خاصی دارند.
| |
| − |
| |
| − | رشد اقماری استانبول در طول نیمه دوم قرن بیستم بوقوع پیوست، در این سالها بخش مهمی از شهر تحت تاثیر ساخت و سازهای غیرقانونی گسترش یافت اما در سالهای اخیر این مناطق تخریب و توسط ساختمان سازی‌های انبوه مانند[http://www.myworld.com.tr/tr/proje.asp دنیای من], [http://www.incity.com.tr Incity], [http://www.uphillcourt.com دادگاه علیا] و پروژه‌های مشابه که توسط شرکت‌های دولتی هدایت می‌شوند (مانند [http://www.toki.gov.tr/english/index.asp توکی])، جایگزین شدند.
| |
| − |
| |
| − | == روش زندگی ==
| |
| − | فعالیت فرهنگی، جهانگردی و تجارت و بازرگانی به اهمیت زندگی در شهر ادامه خواهند داد. در حالیکه، رشد جمعیت، ترافیک، جلوگیری از تخریب خانه سازی، تجدید و نوسازی تاریخی ساختمان‌ها و عمارات و طراحی کردن یک جاده حمل و نقلی سوم به بوسفروس به طور همتد، بوجود خواهد آمد. زندگی روزانه در استانبول رنگارنگ و در حال جنبش و ادامه‌است همراه با دقت بسیار در نگهداری روم، روم شرقی و عمارت‌های ترکی. استانبول اغلب اوقات مرکز و پایتخت ترکیه در مواقع تجارت، پذیرایی، سرگرمی، فرهنگی، آموزشی، خرید، جهانگردی و هنری به شمار می‌آید. بیش از نیمی از جمعیت در قسمت اروپایی زندگی و کار می‌کنند. گروه بزرگی از مردم در مناطق مسکونی، قسمت آناتولیایی زندگی می‌کنند و از پل‌ها و گذرگاه‌ها برای رفتن به کار در شهر استفاده می‌کنند.
| |
| − |
| |
| − | استانبول در دوره‌های اجتماعی، فرهنگی و فعالیت‌های تجارتی و بازرگانی قوی آن بطور زیادی افزایش تنوع و رنگ دارد. در امتداد رستوران‌های ترکیه‌ای، خاوردورو روش‌های پخت (خوراک‌ها) در حال رشد می‌باشد در کنار بسیاری از گروه‌ها بصورت جدید رستوران‌هایی افتتاح شده‌اند. در صورتیکه ستاره‌های مشهور دنیای موسیقی پاپ استادیوم‌ها را از جمعیت پر می‌کردند، فعالیت‌هایی مثل اُپرا، رقص ورزشی و هنری باله و تئاتر در سراسر سال ادامه داشت.
| |
| − |
| |
| − | در طول فستیوال‌های فصلی ارکست‌های مشهور دنیا، آوازهای دسته جمعی و گروهی، کنسرت‌ها و اثرات جاز در بیشتر مواقع می‌توانند در یک خانه کامل هم اجرا شوند. نمایش‌ها در گروهی از مکان‌ها مانند بخش‌های تاریخی مانند حاجی ایرن، برج روملی حصاری، یدیکول، حیاط محله توپ خانه و پارک گلانه به خوبی مرکز فرهنگی آتاترک، سالن کنسرت جمال رشید ری و سالن‌های مدرن و جدید تئاتر و دیگر فضاهای آزاد برگزار می‌شود. برای مواردی مثل زندگی شبانه، تعدادی از باشگاه‌های ورزشی، دیسکوها، بارها (مشروب فروشی‌ها)، چادرهای صحرایی، نمایشگاه‌ها و رستوران‌ها با موزیک همراه هستند. تعداد کلوپ‌ها رستوران‌ها و دیکسوها افزایش یافته و به محل‌های فضای باز در تابستان منتقل می‌شوند.
| |
| − |
| |
| − | خانه‌های سنتی که یالی نامیده می‌شوند را می‌توان در طول تورهای قایق سواری بوسفروس مشاهده کرد. زیر ساخت‌های شهرنشینی دایماً در حال تغییر و تحول است. ساختمان‌های سنتی عثمانی از چوب ساخته شده بودند. در دهه‌های پیشین تعداد زیادی از ساختارهای بلند در نزدیک شهر ساخته شده بودند که این عمل رشد سریع جمعیت را منجر شد. با محاصره شدن شهرها مردم به استانبول به عنوان شهری با سرعت رشد سریع جذب شدند. موفقیت و پیروزی‌های زیر ساختاری تا اواسط سال ۱۹۹۰ شامل تجزیه و تحلیل مشکل فضولات بهبود شرایط ترافیک و بهبود کیفیت هوا با توجه افزایش استفاده از گاز طبیعی می‌باشد. علی‌رغم، بوجودآمدن آلودگی هوا و آب توسط تعداد زیادی از کارخانه‌ها، وسایل نقلیه موتوری و خانواده‌های خصوصی، آلودگی هوا توسط ترافیک به نگرانی جمعیت استانبول اضافه می‌کند. بیماریهای چون برونشیت و آسم بطور معمول در میان ساکنین مناطق بزرگ‌تر و وسیعتر شهر کمتر مشاهده می‌شود زیرا که تراکم جمعیت در نزدیکی این مناطق کمتر است.
| |
| − |
| |
| − | == استراحت و تفریح ==
| |
| − | بیشتر مکان‌های عمومی برای شنا کردن در شهر در باکرکوی، کوجوک جکمجه سارییی و بوسفروس می‌باشند. در بیرون شهر جزایر پرینسس دریای مرمر، سیلیوری و توزلا مانند کیلیوس و سیله در دریای سیاه وجود دارد. جزایر پرینسس، آدالاری، پرنس گروهی از جزایر دریای مرمر، جنوب کارتال و پندیک هستند. کاج و سبک نئوکلاسیک کاج سنگی (چوبی) و هنر عصر جدید روش عمارت‌های بزرگ تابستانی عصر عثمانی از قرن‌های نوزدهم و بیستم، کالسکه‌های اسبی (وسایل نقلیه موتوری مجاز نبودند) و رستوران‌های ماهی یک هدف عمومی را تشکیل می‌دهند. آنها می‌توانند توسط معبر قایق‌ها و معبرهای پر سرعت دنیز اوتوبوسو از امینونو و کارتال برسند. ۹ جزیره، در ۴ منطقه قرار گرفته‌است. سیله یک منطقه و پناهگاه ساحلی ساخته شده و مشهور ترکیه در دریای سیاه، در ۵۰ کیلومتری استانبول است. کیلیوس یک پناهگاه ساحلی آرام است که از درب شمالی اروپایی بوسفروس در دریای سیاه دور نیست. محل خوبی برای شنا کردن است و در سالهای گذشته در میان ساکنین استانبول به عنوان مکانی برای گردش عمومی بوده‌است. کیلیوس یک پارک ساحلی همراه با رستوران‌ها (ماهی) می‌باشد.
| |
| − | مجله" نیوزویک" اخیراً استانبول را شهر متصل کننده اروپا نامیده‌است.
| |
| − | بعد از چند دهه از سعی در رسیدن شرقی، افتخارات استانبول در کشف مجدد از یک شناخت مدرن و جدید بود، قسمت اروپایی آن از سردترین شهرها در دنیا بوده‌است. زیبایی‌های زیادی وجود دارد، هنوزه شهر هوای ابری همراه با بازارها، کلیساهای روم شرقی و عمارات عثمانی را دارا می‌باشد.
| |
| − |
| |
| − | == جمعیت‌شناسی ==
| |
| − | ریشه شهرنشینی استانبول توسط بسیاری از جوامع شکل گرفته‌است. اغلب جمعیت استانبول را [[ترک‌های استانبولی|ترکان استانبولی]] و بیشتر مذهب جمعیت اسلام است. با توجه به بیکاری بالا در [[کردستان ترکیه]]، بسیاری از [[مردم کرد]] به استانبول مهاجرت کرده‌اند. که امروزه بزرگترین شهر کردنشین ترکیه با جمعیت ۲٫۵ میلیون نفر کُرد خطاب می‌شود.<ref>[http://www.csr.ir/departments.aspx?lng=fa&abtid=06&depid=44&semid=1219 نبرد بی‌پایان؛ مبارزه ترکیه با کردها] ([https://web.archive.org/web/20131017054032/http://www.csr.ir/departments.aspx?lng=fa&abtid=06&depid=44&semid=1219 پیوند پایدار])</ref> اقلیت‌های مذهبی عبارت‌اند از کلیسای مسیحیان شرقی ارتودکس، کلیسای وابسته به پاپ ارمنیان مسیحی (ارامنه) و یهودیان [[سفاردی]] در دهکده‌های کوچک استانبول، ارمنیان، یهودیان و یونیان ساکن هستند.
| |
| − |
| |
| − | در برخی از قسمت‌ها مانند [[کوزگونجوک]] یک کلیسای [[ارمنیان]] بعد از یک کنیسه یهودیان وجود دارد و در بخش‌های دیگر جاده یک کلیسای ارتودکس یونان در نزدیکی یک مسجد به چشم می‌خورد. جایگاه رئیس قسطنطنیه، رهبر روحانی و معنوی کلیسای ارتودکس قسطنطنیه در استانبول است. همچنین براساس آن جا، اسقف اعظم جامعه ترکیه (کلیسای شرقی [[ارتودکس]])، یک اسقف اعظم کلیسای ارمنیان وابسته به پاپ و ترکیه بزرگ در آن جا یعنی استانبول می‌باشد.
| |
| − |
| |
| − | شهر بصورت سنتی، جایگاه رئیس جهانی است، برای بیشتر کلیساهای ارتودکس و [[اسقف]] اعظم ارامنه مانند اسقف اعظم جامعه ارتودکس ترکیه همینطور است. اقلیت‌های یونانی و ارمنی بعد از تغییرات جنگ جهانی اول که به تبعیض و تفرقه و سرکوب دایمی منجر گردید هنوز در استانبول زندگی می‌کنند. در سال ۱۹۴۲ یک مالیات ویژه تعیین شده بود. در سال ۱۹۶۴ تمام یونانی‌ها (در حدود ۰۰۰/۱۰۰ نفر) بدون شهروند شدن ترکیه از ترکیه برگردانده شدند. امروزه بیشتر یونانی‌های ترکی و ارامنه در استانبول و یا در نزدیکی استانبول زندگی می‌کنند.
| |
| − |
| |
| − | == رشد جمعیت ==
| |
| − | جمعیت شهرهای بزرگی در طول ۲۵ سال بین سالهای ۱۹۸۰ و ۲۰۰۵ بیشتر از ۳ برابر شده‌است. ۶۵ درصد از تمام استانبولی‌ها در بخش اروپایی و نزدیک به ۳۵ درصد در بخش آسیایی زندگی می‌کنند.
| |
| − |
| |
| − | در سال ۱۹۱۴ افزایش جمعیت با تکان و لرزش بیش از ۵۰ درصدی با توجه به مطالعات برآورده شده‌است. تعداد زیادی از سال ۱۹۲۷ تا سال ۲۰۰۰ مورد سرشماری و آمار قرار گرفته‌اند. تعداد زیادی از سال ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ براساس محاسبات پیش بینی شده‌اند. جمعیت استانبول بین سالهای ۱۹۸۰ و ۱۹۸۵ به ۲ برابر رسید.
| |
| − | {| class="wikitable"
| |
| − | | valign="top" |
| |
| − | {|
| |
| − | ! style="background:#efefef;" |  ؛ سال
| |
| − | ! style="background:#efefef;" | جمعیت
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۳۳۰]] || align="right" | ۴۰٬۰۰۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۴۰۰]] || align="right" | ۴۰۰٬۰۰۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۵۳۰]] || align="right" | ۵۵۰٬۰۰۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۵۴۵]] || align="right" | ۳۵۰٬۰۰۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۷۱۵]] || align="right" | ۳۰۰٬۰۰۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۹۵۰]] || align="right" | ۴۰۰٬۰۰۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۲۰۰]] || align="right" | ۱۵۰٬۰۰۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۴۵۳]] || align="right" | ۳۶٬۰۰۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۴۷۷]] || align="right" | ۷۵٬۰۰۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۵۶۶]] || align="right" | ۶۰۰٬۰۰۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۸۱۷]] || align="right" | ۵۰۰٬۰۰۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۸۶۰]] || align="right" | ۷۱۵٬۰۰۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۸۸۵]] || align="right" | ۸۷۳٬۵۷۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۸۹۰]] || align="right" | ۸۷۴٬۰۰۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۸۹۷]] || align="right" | ۱٬۰۵۹٬۰۰۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۰۱]] || align="right" | ۹۴۲٬۹۰۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۱۴]] || align="right" | ۹۰۹٬۹۷۸
| |
| − | |-
| |
| − | |}
| |
| − | | valign="top" |
| |
| − | {|
| |
| − | ! style="background:#efefef;" | سال
| |
| − | ! style="background:#efefef;" | جمعیت
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۲۷]] اکتبر|| align="right" | ۶۸۰٬۸۵۷
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۳۵]] اکتبر || align="right" | ۷۴۱٬۱۴۸
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۴۰]] اکتبر || align="right" | ۷۹۳٬۹۴۹
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۴۵]] اکتبر || align="right" | ۸۶۰٬۵۵۸
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۵۰]] اکتبر || align="right" | ۹۸۳٬۰۴۱
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۵۵]] اکتبر || align="right" | ۱٬۲۶۸٬۷۷۱
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۶۰]] اکتبر || align="right" | ۱٬۴۶۶٬۵۳۵
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۶۵]] اکتبر || align="right" | ۱٬۷۴۲٬۹۷۸
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۷۰]] اکتبر || align="right" | ۲٬۱۳۲٬۴۰۷
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۷۵]] اکتبر || align="right" | ۲٬۵۴۷٬۳۶۴
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۸۰]] اکتبر || align="right" | ۲٬۷۷۲٬۷۰۸
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۸۵]] اکتبر || align="right" | ۵٬۴۷۵٬۹۸۲
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۹۰]] اکتبر || align="right" | ۶٬۶۲۰٬۲۴۱
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۱۹۹۷]] نوامبر|| align="right" | ۸٬۲۶۰٬۴۳۸
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۲۰۰۰]] اکتبر || align="right" | ۸٬۸۰۳٬۴۶۸
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۲۰۰۵]] ژانویه || align="right" | ۹٬۷۹۷٬۵۳۶
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۲۰۰۶]] ژانویه|| align="right" | ۱۰٬۰۳۴٬۸۳۰
| |
| − | |-
| |
| − | | [[۲۰۱۰]] ژانویه|| align="right" | ۱۳٬۲۵۶٬۰۰۰
| |
| − | |}
| |
| − | |}
| |
| − |
| |
| − | == مذهب ==
| |
| − | اکثریت قریب به اتفاق مردم در سراسر ترکیه و در استانبول، مسلمان، و به طور خاص اعضای شاخه سنی هستند. بسیاری از سنی‌ها به دنبال مکتب حنفی از تفکر اسلامی، اگر چه حدود ۱۰ درصد از اهل سنت از شاخه شافعی پیروی می‌کنند.. بزرگترین مذهب غیر سنی مسلمان ترکیه علوییون ترکیه با بیش از ۴،۵ میلیون نفر جمعیت در ترکیه هستند که یک سوم از همه علوییون ترک در استانبول زندگی می‌کنند.<ref>http://www.scribd.com/doc/37355320/Social-structure-survey-2006-KONDA-Research</ref>
| |
| − |
| |
| − | == اقتصاد ==
| |
| − | استانبول همیشه مرکز زندگی اقتصادی کشور بوده‌است که این به خاطر موقعیت اتصالی بین‌المللی راه‌های مرزی زمینی و دریایی می‌باشد. آن تقریباً ۲۰ درصد از کار صنعتی ترکیه و ۳۸ درصد از فضای کاری صنعتی ترکیه را شامل می‌شود. بعلاوه ۵۵ درصد از تولیدات شهر ترکیه از تجارت و دادوستد و ۴۵ درصد از دادوستد کشور از عمده فروشی و ۲/۲۱ درصد تولیدات ترکیه از فراورده‌های انبوه ملی بدست می‌آید. ۴۰ درصد از مالیات‌های جمع‌آوری شده در ترکیه و ۵/۲۷ درصد از محصولات ملی ترکیه‌است. تا سال ۱۹۸۰، تولید ناخالص ملی (GDP) استانبول بطور میانگین در یک سال ۵ درصد رشد داشته‌است.
| |
| − |
| |
| − | دراواخر دهه سال ۱۹۹۰ اقتصاد ترکیه و استانبول بطور خاص دچار دو شوک مهم و اساسی شد. اول، بحران اقتصادی آسیایی بین ژوئیه ۱۹۹۷ و شروع سال ۱۹۹۸، بحران روسیه بین آگوست ۱۹۹۸ و اواسط ۱۹۹۹ اثرات منفی در تمام قسمت‌های اقتصادی داشت به خصوص در میان صادرات، بر این اساس، یک شکل گیری جدید و مجدد اقتصادی استانبول در شروع و اواسط ۱۹۹۹ مشاهده شد.
| |
| − |
| |
| − | زمین لرزه‌ای که مرکز آن در کجاعلی بود در ۱۷ آگوست ۱۹۹۹، با دومین شوک بزرگ اقتصادی برای شهر از شرق بعد از بحران موجود در روسیه ترکیب شد.
| |
| − |
| |
| − | بخشی از کاهش نیروی انسانی و سرمایه به علت بلای طبیعی، یک کاهش در GDP حدوداً ۲ درصدی بوده‌است. با وجود این رکود اقتصادی، اقتصاد استانبول در سالهای اخیر بهبودی یافته‌است. امروزه استانبول مرکز صنعتی ترکیه‌است. بسیاری از نقشه‌ها و طرح‌های تولیدی اصلی در شهر متمرکز شده‌است. استانبول و ایالات اطراف آن کتان، میوه، روغن زیتون، ابریشم و تنباکو تولید می‌کنند. فراورده‌های غذایی، تولید منسوجات، محصولات روغنی، مواد لاستیکی و فلزی، چرم، مواد شیمیایی، الکترونیکی، شیشه‌ای، ماشینی، کاغذ و محصولات کاغذی و نوشیدنی‌های الکلی از تولیدات صنعتی مهم شهر می‌باشند.
| |
| − |
| |
| − | چشم انداز اصلی دیگر از اقتصاد استانبول (Tourism) گردشگری و جهانگردی است. هزاران هتل و صنعت‌های دیگر مرتبط با جهانگردی در استانبول وجود دارد که به گردشگران و بازدیدکنندگان به طور حرفه‌ای خدمت می‌کنند.
| |
| − |
| |
| − | == حمل ونقل ==
| |
| − | {{اصلی|حمل و نقل عمومی در استانبول}}
| |
| − | [[پرونده:Istanbul tram RB1.jpg|بندانگشتی|چپ|275px|قطار برقی استانبول |]]
| |
| − |
| |
| − | === ترافیک راه آهن ===
| |
| − | شهر استانبول شاهراه ارتباطی بین نواحی مختلف دنیا است و جاده‌های بین‌المللی فراوانی از آن عبور می‌کند.
| |
| − |
| |
| − | === ترافیک هوایی ===
| |
| − | استانبول ۲ فرودگاه بین‌المللی دارد: بزرگترین فرودگاه، [[فرودگاه بین‌المللی آتاترک]] در یشیلکوی، ۲۴ کیلومتری مرکز شهر می‌باشد که در قسمت اروپایی شهر واقع شده‌است. فرودگاه جدید، [[فرودگاه بین‌المللی صبیحه گوکچن]] در ۲۰ کیلومتری شرقی از طرف آسیایی و ۴۵ کیلومتری شرقی اروپایی مرکز شهر قرار گرفته‌است.
| |
| − |
| |
| − | === ترافیک راه آهن ===
| |
| − | [[پرونده:Tünel Istanbul.jpg|بندانگشتی|چپ|220px|خط تونل که در سال ۱۸۷۵ آغاز به کار کرد، دومین خط مترو در جهان پس از متروی لندن است که در سال ۱۸۶۳ ساخته شده بود.<ref>[http://books.google.com/books?id=dsPPnydoDlkC&pg=PT510&lpg=PT510&dq=Istanbul+second-oldest+subway+london&source=bl&ots=rqT_mFHWXy&sig=fCYVIgX4RexT6wL638OjFqLsKHM&hl=en&sa=X&ei=OAVrULemG4Sk4gTElYGADQ&ved=0CDIQuwUwAQ]</ref>]]
| |
| − |
| |
| − | ایستگاه سیرکجی، آخرین توقف گاه یا ایستگاه برای تمام راه آهن‌ها در سمت اروپایی است. فقط یک مسافت طولانی روزانه پیموده می‌شود (به بخارست). دورتر از بوسفروس در ایستگاه حیدرپاشا راه‌ها چندین برابر در طی روز به آنکارا سفر می‌کنند و کمتر از مقصدهای دیگری در آناتولیا عبور می‌کنند. در حال حاضر ۲ ایستگاه وجود دارد که توسط گذرگاه بوسفروس متصل می‌شود. پروژه مارمارای سرانجام به سیستم ریلی با یک ایستگاه تبادل کننده متصل خواهد شد که همچنین با سیستم [[متروی استانبول|مترو]] هم در ارتباط خواهد بود.
| |
| − |
| |
| − | [[پرونده:Istanbul Rapid Transit Map.png|بندانگشتی|275px| نقشه حمل و نقل ریلی استانبول]]
| |
| − |
| |
| − | E۵، E۹۰ و آزادراه حمل و نقل و ترانزیت اروپایی (TEM) سه جاده اصلی هستند که از مرز اروپایی به ترکیه و از قسمت مرز درون شهری به شرق می‌رسد. آزادراه ویژه نزدیک استانبول به خوبی گسترش یافته‌است و بطور دائم در حال گسترش و توسعه یافتن است. آزادراه به آنکارا و ادرینه می‌رسد. همچنین ۲ شاهراهدور شهر وجود دارد. قدیمی تر آن E۵ نامیده می‌شود که اغلب اوقات برای ترافیک درون شهر مورد استفاده قرار می‌گیرد، در صورتیکه اخیراً بیشتر TEM بزرگراهی است که اغلب توسط ترافیک درون شهری یا بین قاره‌ای استفاده می‌شود.
| |
| − |
| |
| − | پل بسفر و پل سلطان محمد فاتح نسبتاً (بطور نسبی)، برای این ۲ بزرگراه، گذرگاه تنگه بوسفروس را فراهم می‌کنند.
| |
| − |
| |
| − | === کشتیرانی ===
| |
| − | قسمتی از استانبول در کشور از اهمیت بیشتری برخوردار است. بخش قدیمی در golden Horn (برج طلایی) بطور عمده برای کشتیرانی خصوصی بکار گرفته می‌شود. سرویس‌های معینی به خوبی سفرهای دریایی در چند قسمت وجود دارد مانند: پیرئوس، یونان؛ دوبرونیک، کرواسی؛ ونیز، ناپل، ایتالیا؛ مارسی، فرانسه؛ حیفا، اسرائیل در دریای مدیترانه و همچنین اودسار، اوکراین در دریای سیاه.
| |
| − |
| |
| − | == فوتبال ==
| |
| − | استانبول چند تیم فوتبال خانگی دارد، در میان این تیم‌ها، ۳ تقسیم بندی اصلی وجود دارد:
| |
| − | [[فنرباغچه]]، [[گالاتاسرای]] و [[بشیکتاش]].
| |
| − |
| |
| − | فنرباغچه از سال ۱۹۷۰ تا سال ۱۹۵۹، ۱۶ بار مسابقه ملی داشته‌است. بازیهای خانگی باشگاه‌های ورزشی در استادیوم شوکرو سراج اغلو در کادیکوی انجام می‌شود. ظرفیت و گنجایش این استادیوم ۵۰۰/۵۲ تماشاگر می‌باشد. کریستوف داوم اولین مربی و سرپرست از طرف اتحادیه ترکیه بوده‌است که از ابتدای تابستان سال ۲۰۰۳ تا انتهای فصل
| |
| − | ۲۰۰۶-۲۰۰۵ سرپرستی تیم را عهده دار بوده‌است. فنرباغچه توسط زیکو تا ماه ژوئیه سال ۲۰۰۶ سرپرستی شده‌است. بیشتر بازیکنان فنرباغچه مشهور و شناخته شده هستند، مانند استفان آپیاه، ماتیاس کژمان، و بازیکن میانی برزیلی الکساندرو دی سوزا.
| |
| − | * گالاتسرای از سال ۱۹۰۵ تا سال ۱۹۵۹، ۱۶ بار مسابقه ملی داشته است و برنده [[جام یوفا]] و سوپر جام یوفا در سال ۲۰۰۰ بوده‌است. آنها در استادیوم عالی سامی یان بازی می‌کنند که ۵۰۰/۲۲ نیمکت و صندلی گنجایش دارد.
| |
| − | * بشیکتاش قدیمی‌ترین انجمن و اتحادیه ورزش‌های ترکیه است (۱۹۰۳) که ۱۲ مسابقه ملی داشته است. بشیکتاش بطور مجموع شامل فدراسیون ترکیه‌است که برای ۲ فصل در سالهای ۱۹۵۷ و ۱۹۵۸ بازی کرده‌است. بشیکتاش در هر دو سال برنده شد. بازیهای خانگی در استادیوم اینونو برگزار می‌گردد. این استادیوم ۰۰۰/۳۲ نفر ظرفیت دارد.
| |
| − |
| |
| − | ایستانبول سپور چهارمین باشگاه ورزشی بزرگ استانبول می‌باشد (۱۹۲۶). در حال حاضر در دومین بخش بازی می‌کند. با اینکه در نام او استانبول وجود دارد، این تیم طرفداران زیادی در استانبول ندارد درست برخلاف فنرباغچه، گالاتسرای و بشیکتاش. بازیهای خانگی این تیم در استادیوم گونگورن برگزار می‌شود. این استادیوم ۵۰۰/۱۰ نفر ظرفیت دارد.
| |
| − |
| |
| − | == شهرهای خواهرخوانده ==
| |
| − | {|
| |
| − | | valign="top" |
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Iran.svg|20px]] [[ایران]]-[[تبریز]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Iran.svg|20px]] [[ایران]]-[[اصفهان]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Kazakhstan.svg|20px]] [[قزاقستان]]-[[آلماتی]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Jordan.svg|20px]] [[اردن]]-[[امان]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Azerbaijan.svg|20px]] [[آذربایجان]]-[[باکو]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Spain.svg|20px]] [[اسپانیا]]-[[بارسلونا]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Germany.svg|20px]] [[آلمان]]-[[برلین]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Hungary.svg|20px]] [[مجارستان]]-[[بوداپست]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Argentina.svg|20px]] [[آرژانتین]]-[[بوینس آیرس]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of South Korea.svg|20px]] [[کره جنوبی]]-[[بوسان]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Egypt.svg|20px]] [[مصر]]-[[قاهره]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Venezuela.svg|20px]] [[ونزوئلا]]-[[کاراکاس]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Bangladesh.svg|20px]] [[بنگلادش]]-[[چیتاگونگ]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Germany.svg|20px]] [[آلمان]]-[[کلن]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Romania.svg|20px]] [[رومانی]]-[[کنستانتا]]
| |
| − | | valign="top" |
| |
| − | * [[پرونده:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]] [[امارات متحده عربی]]-[[دبی]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Albania.svg|20px]] [[آلبانی]]-[[دوررِس (آلبانی)|دورس]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Italy.svg|20px]] [[ایتالیا]]-[[فلورانس]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Sweden.svg|20px]] [[سوئد]]-[[استکهلم]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of France.svg|20px]] [[فرانسه]]-[[استراسبورگ]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Georgia.svg|20px]] [[گرجستان]]-[[تفلیس]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Italy.svg|20px]] [[ایتالیا]]-[[ونیز]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Poland.svg|20px]] [[لهستان]]-[[ورشو]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]]-[[جمهوری خلق چین]]-[[جی آن]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Cuba.svg|20px]] [[کوبا]]-[[هاوانا]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of the United States.svg|20px]] [[ایالات متحده]]-[[هوستون]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Indonesia.svg|20px]] [[اندونزی]]-[[جاکارتا]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Saudi Arabia.svg|20px]] [[عربستان سعودی]]-[[جده]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Malaysia.svg|20px]] [[مالزی]]-[[جوهر بهرو]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Afghanistan.svg|20px]] [[افغانستان]]-[[کابل]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Russia.svg|20px]] [[روسیه]]-[[کازان]]
| |
| − | | valign="top" |
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Sudan.svg|20px]] [[سودان]]-[[خارطوم]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Pakistan.svg|20px]] [[پاکستان]]-[[لاهور]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Turkmenistan.svg|20px]] [[ترکمنستان]]-[[مرو]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Ukraine.svg|20px]] [[اوکراین]]-[[اودسا]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Kyrgyzstan.svg|20px]] [[قرقیزستان]]-[[اوش]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Bulgaria.svg|20px]] [[بلغارستان]]-[[پلاودیف]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of the Czech Republic.svg|20px]] [[جمهوری چک]]-[[پراگ]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Morocco.svg|20px]] [[مراکش]]-[[رباط]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Brazil.svg|20px]] [[برزیل]]-[[ریو دوژانیرو]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Bosnia and Herzegovina.svg|20px]] [[بوسنی و هرزگوین]]-[[سارایوو]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Uzbekistan.svg|20px]] [[ازبکستان]]-[[سمرقند]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[چین]]-[[شانگهای]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Japan.svg|20px]] [[ژاپن]]-[[شیمونوساکی]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Macedonia.svg|20px]] [[مقدونیه]]-[[اسکوپیه]]
| |
| − | * [[پرونده:Flag of Russia.svg|20px]] [[روسیه]]-[[سن پترزبورگ]]
| |
| − | |}
| |
| − |
| |
| − | == مسجدهای تاریخی استانبول ==
| |
| − | * [[ایاصوفیه]] که پیش از جمهوریت مسجد ایاصوفیه بوده‌است.
| |
| − | * [[مسجد سلطان احمد]] یا مسجد آبی.
| |
| − | * [[مسجد فاتح]]
| |
| − | * [[مسجد سلیمانیه]]
| |
| − | * [[مسجد بایزید]]
| |
| − |
| |
| − | == استانبولی‌های سرشناس ==
| |
| − | * [[اورهان پاموک]]
| |
| − | * [[بولنت اجویت]]
| |
| − | * [[تانسو چیلر]]
| |
| − | * [[رجب طیب اردوغان]]
| |
| − | * [[عزیز نسین]]
| |
| − | * [[ابراهیم متفرقه]]
| |
| − |
| |
| − | == تعدادی از جاذبه‌های گردشگری استانبول ==
| |
| − | * [[موزه ایاصوفیا]]
| |
| − | * [[مسجد سلطان احمد]]
| |
| − | * [[برج دختر]]
| |
| − | * [[مینیا تورک]]
| |
| − | * [[تنگه بسفر]]
| |
| − | * [[روملی حصار]]
| |
| − | * [[یدی کوله]] (هفت برج)
| |
| − | * [[برج گالاتا]]
| |
| − | * [[کاخ توپکاپی]]
| |
| − | * [[کاخ بیلر بی]]
| |
| − | * [[کاخ چراغان]]
| |
| − | * [[کاخ دلمه‌باغچه]]
| |
| − | * [[تپه‌های چاملیجا]] (بام استانبول)
| |
| − | * [[جزیره بیوک آدا]] (یا پرنسس)
| |
| − | * [[موزه هنرهای اسلامی ترکیه]]
| |
| − | * [[موزه باستان‌شناسی]]
| |
| − | * [[موزه فرش ترکیه]]
| |
| − | * [[بازار بزرگ استانبول]] (کاپالی چارشی)
| |
| − | * [[میسیر چارشیسی (بازار ادویه)]]
| |
| − | * موزه موزاییک واقع در بازار پشت ایاسوفیه
| |
| − | * موزه قالی واقع در مسجد سلطان احمد
| |
| − |
| |
| − | == نگارخانه ==
| |
| − | <gallery>
| |
| − | پرونده:Istanbul - Pierre Loti Cafe - 01.jpg|چشم‌انداز شاخ زرین
| |
| − | پرونده:Blue mosque2.jpg|مسجد سلطان احمد
| |
| − | پرونده:Aya sofya.jpg|مسجد ایاصوفیه
| |
| − | پرونده:Bezm-i_Âlem_Valide_Sultan_Camii_(Dolmabahçe_Mosque).jpg|مسجد دولمه‌باغچه
| |
| − | پرونده:Istanbulbosphorusfrombridge.jpg|[[تنگه بسفر]] از روی پل بسفر
| |
| − | پرونده:Buyukada 1196.jpg|نمایی از [[بیوک آدا]] (یکی از جزایر استانبول)
| |
| − | پرونده:Dolmabahce.jpg|[[کاخ دلمه‌باغچه]]
| |
| − | پرونده:Topkapi Palace Bosphorus.JPG|[[کاخ توپ‌قاپی]]
| |
| − | پرونده:Gate of Salutation Topkapi Istanbul 2007 Pano.jpg|دروازه همایون [[کاخ توپ‌قاپی]]
| |
| − | پرونده:Bosphorus University.jpg|[[دانشگاه بغازیچی]] (بسفر)
| |
| − | پرونده:Burgazada.JPG|نمایی از مرغ دریایی؛ که در پس‌زمینه آن جزیره بورگازآدا دیده می‌شود.
| |
| − | پرونده:Maiden's Tower in evening.JPG|نمایی از برج دختر در یک جزیره دور از ساحل آسیایی در ورودی جنوبی [[تنگه بسفر]] در استانبول
| |
| − |
| |
| − | </gallery>
| |
| | | | |
| | == پانویس == | | == پانویس == |
| سطر ۴۱۵: |
سطر ۸: |
| | == منابع == | | == منابع == |
| | * [[:w:en:Istanbul|ویکی‌پدیای انگلیسی]] | | * [[:w:en:Istanbul|ویکی‌پدیای انگلیسی]] |
| − |
| |
| − | == پیوند به بیرون ==
| |
| − | {{ویکی‌سفر}}
| |
| − | {{ویکی‌انبار-رده|Istanbul}}
| |
| − | * [http://wikitravel.org/en/Istanbul راهنمای گردشگری در استانبول] در ویکی‌گشت
| |
| − | * [http://www.goturkey.com/content.php?cid=48777&typ=c&lng=en& اطلاعات جامعی دربارهٔ استانبول] از درگاه رسمی گردشگری ترکیه
| |
| − | * [http://www.gototurkey.ir/istanbul.cgi اطلاعات جامعی در مورد استانبول] از وب‌گاه رایزنی فرهنگی و توریستی سفارت ترکیه در ایران
| |
| − | * [http://www.visit2istanbul.com اطلاعات در مورد استانبول به انگلیسی]
| |
| − | * [http://www.pbase.com/dosseman/archaeological_museum_istanbul عکس‌هایی از موزه باستان‌شناسی استانبول]
| |
| − |
| |
| − | {{شهرهای ترکیه}}
| |
| − | {{پایتخت فرهنگی اروپا}}
| |
| − | {{موضوعات دبی}}
| |
| − |
| |
| − | [[رده:استانبول]]
| |
| − | [[رده:آثار باستانی یونان در ترکیه]]
| |
| − | [[رده:آثار تاریخی ترکیه]]
| |
| − | [[رده:امپراتوری روم شرقی]]
| |
| − | [[رده:پایتخت کشورهای سابق]]
| |
| − | [[رده:پایتخت‌های پیشین]]
| |
| − | [[رده:پایتخت‌های فرهنگی اروپا]]
| |
| − | [[رده:شهرهای امپراتوری عثمانی]]
| |
| − | [[رده:شهرهای بندری در ترکیه]]
| |
| − | [[رده:شهرهای ترکیه]]
| |
| − | [[رده:شهرهای راه ابریشم]]
| |
| − | [[رده:شهرهای یونان باستان]]
| |
| − | [[رده:محل‌های رومی در ترکیه]]
| |
| − | [[رده:مکان‌های مقدس]]
| |
| − | [[رده:مناطق مسکونی ساحلی در ترکیه]]
| |
| − | [[رده:میراث جهانی یونسکو در ترکیه]]
| |
این کلان شهر به عنوان پایتخت فرهنگ اروپا در سال ۲۰۱۰ انتخاب شده‌است. همچنین از لحاظ تعداد گردشگران خارجی سومین شهر توریستی جهان به شمار می‌رود.
