|
|
| (یک نسخهٔ میانی توسط کاربر مشابهی که نشان داده نشده) |
| سطر ۱: |
سطر ۱: |
| − | {{Coord|۱۵|۳۷|۵۹|N|۳۲|۳۱|۵۹|E|display=inline|display=title}}
| + | جمهوری سودان کشوری است در شمال خاوری [[آفریقا]] و پایتخت آن [[خارطوم]] است. سودان ۳۰ میلیون و ۸۹۴ میلیون نفر جمعیت دارد و واحد پول آن پوند سودان است. |
| − | {{جعبه اطلاعات کشور|
| + | بیش از ۹۷ درصد از مردم این کشور مسلمان‌اند.<ref>{{cite web|url=http://www.sd.undp.org/sudan%20overview.htm|title=Sudan Overview|publisher=UNDP Sudan|accessdate=20 June 2012}}</ref> |
| − | نام اصلی = جمهوریة السودان |
| + | |
| − | نام فارسی رسمی = جمهوری سودان |
| + | |
| − | نام عادی = سودان |
| + | |
| − | تصویر پرچم = Flag of Sudan.svg |
| + | |
| − | تصویر نشان ملی = Emblem of Sudan.svg|
| + | |
| − | شعار ملی = «پیروزی از آن ماست»|
| + | |
| − | سرود ملی = [[سرود ملی سودان|ما سرباز خدا و سرباز میهنیم]] |
| + | |
| − | نقشه = Sudan (orthographic projection).svg|thumb|200px |
| + | |
| − | پایتخت = [[خارطوم]] |latd=15|latm=31|latNS=N|longd=32|longm=35|longEW=E|
| + | |
| − | بزرگترین شهر = [[ام دورمان]] |
| + | |
| − | زبان رسمی = [[زبان عربی|عربی]] و [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] |
| + | |
| − | نوع حکومت = [[جمهوری]] |
| + | |
| − | نوع حاکمان = [[رئیس جمهور]]{{سخ}}[[معاون اول رئیس جمهور]] |
| + | |
| − | نام حاکمان = [[عمر حسن البشیر]]{{سخ}}[[سالوا کیر]] |
| + | |
| − | نحوه تشکیل = خودکفایی |
| + | |
| − | موارد منجر به تشکیل = از [[مصر]] و{{سخ}}[[بریتانیای کبیر]] |
| + | |
| − | تاریخ تشکیل = [[۱ ژانویه]] [[۱۹۵۶ (میلادی)|۱۹۵۶]]؛
| + | |
| − | [[۱۰ دی]] [[۱۳۳۴]] |
| + | |
| − | مساحت = ۱۸۸۶۰۶۸|
| + | |
| − | رتبه مساحت = ۱۶ام |
| + | |
| − | درصد آبها = ۶ |
| + | |
| − | سال براورد جمعیت = [[۲۰۰۷ (میلادی)|۲۰۰۸]] |
| + | |
| − | جمعیت = ۳۰٬۸۹۴٬۰۰۰ |
| + | |
| − | رتبه جمعیت = ۳۱ام |
| + | |
| − | تراکم جمعیت = ۱۴ |
| + | |
| − | رتبه تراکم جمعیت = ۱۹۴ام |
| + | |
| − | سال تولید ناخالص داخلی = |
| + | |
| − | تولید ناخالص داخلی = |
| + | |
| − | رتبه تولید ناخالص داخلی = |
| + | |
| − | سرانه تولید ناخالص داخلی = |
| + | |
| − | رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی = |
| + | |
| − | سال شاخص توسعه انسانی = |
| + | |
| − | شاخص توسعه انسانی = |
| + | |
| − | رتبه شاخص توسعه انسانی = |
| + | |
| − | وضع شاخص توسعه انسانی = |
| + | |
| − | واحد پول = [[پوند]] سودان |
| + | |
| − | کد واحد پول = SDG |
| + | |
| − | منطقه زمانی = EAT |
| + | |
| − | منطقه زمانی تابستانی = DST |
| + | |
| − | utc = +۳ |
| + | |
| − | dst = +۳ |
| + | |
| − | کد بین‌المللی خودرو = |
| + | |
| − | دامنه اینترنتی = sd. |
| + | |
| − | پیش‌شماره تلفنی = ۲۴۹ |
| + | |
| − | }}
| + | |
| − | '''جمهوری سودان''' کشوری است در شمال خاوری [[آفریقا]] و پایتخت آن [[خارطوم]] است. سودان ۳۰ میلیون و ۸۹۴ میلیون نفر جمعیت دارد و واحد پول آن [[پوند سودان]] است.
| + | |
| − | بیش از ۹۷ درصد از مردم این کشور [[اسلام|مسلمان‌اند]].<ref>{{cite web|url=http://www.sd.undp.org/sudan%20overview.htm|title=Sudan Overview|publisher=UNDP Sudan|accessdate=20 June 2012}}</ref> | + | |
| | پیش از سال ۲۰۰۵ عربی تنها زبان رسمی سودان بود.<ref name="LeClerc">{{cite web |author= Leclerc, Jacques |url= https://web.archive.org/web/20121023185417/http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/afrique/soudan.htm |title= L'aménagement linguistique dans le monde, "Soudan" |publisher=Trésor de la langue française au Québec |language=French |accessdate=31 May 2013}}</ref> در قانون اساسی سال ۲۰۰۵ عربی و انگلیسی، هر دو، به عنوان زبان‌های رسمی کشور اعلام شدند.<ref name=Const>{{cite web |url= https://web.archive.org/web/20070609150809/http://www.mpil.de/shared/data/pdf/inc_official_electronic_version.pdf |title=2005 constitution in English |accessdate=31 May 2013}}</ref> | | پیش از سال ۲۰۰۵ عربی تنها زبان رسمی سودان بود.<ref name="LeClerc">{{cite web |author= Leclerc, Jacques |url= https://web.archive.org/web/20121023185417/http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/afrique/soudan.htm |title= L'aménagement linguistique dans le monde, "Soudan" |publisher=Trésor de la langue française au Québec |language=French |accessdate=31 May 2013}}</ref> در قانون اساسی سال ۲۰۰۵ عربی و انگلیسی، هر دو، به عنوان زبان‌های رسمی کشور اعلام شدند.<ref name=Const>{{cite web |url= https://web.archive.org/web/20070609150809/http://www.mpil.de/shared/data/pdf/inc_official_electronic_version.pdf |title=2005 constitution in English |accessdate=31 May 2013}}</ref> |
| | | | |
| − | این کشور سومین کشور بزرگ [[آفریقا]] و نیز دومین کشور بزرگ عربی پس از [[الجزایر]] می‌باشد. | + | این کشور سومین کشور بزرگ آفریقا و نیز دومین کشور بزرگ عربی پس از [[الجزایر]] می‌باشد. |
| | سودان بزرگترین کشور آفریقا و و بزرگترین کشور جهان عرب بود تا اینکه در سال ۲۰۱۱ [[سودان جنوبی]] در پی برگزاری یک همه‌پرسی از این کشور جدا شد. | | سودان بزرگترین کشور آفریقا و و بزرگترین کشور جهان عرب بود تا اینکه در سال ۲۰۱۱ [[سودان جنوبی]] در پی برگزاری یک همه‌پرسی از این کشور جدا شد. |
| | | | |
| | نام این کشور از عبارت عربی «بلاد السودان» گرفته شده‌است که به معنی «سرزمین سیاهان» است. کشور سودان در سال ۱۹۵۶ استقلال خود را از انگلیس به دست‌آورد. به استثنای یک دوره ۱۰ ساله بین سالهای ۱۹۷۲ و ۱۹۸۳ میلادی، کشور سودان از زمان کسب استقلال دستخوش ناآرامی سیاسی و جنگ داخلی بوده‌است.<ref>[http://www.afran.ir/modules/publisher/item.php?itemid=434 موسسه مطالعاتی و تحقیقاتی آفران]. بازدید: مارس ۲۰۱۴.</ref> | | نام این کشور از عبارت عربی «بلاد السودان» گرفته شده‌است که به معنی «سرزمین سیاهان» است. کشور سودان در سال ۱۹۵۶ استقلال خود را از انگلیس به دست‌آورد. به استثنای یک دوره ۱۰ ساله بین سالهای ۱۹۷۲ و ۱۹۸۳ میلادی، کشور سودان از زمان کسب استقلال دستخوش ناآرامی سیاسی و جنگ داخلی بوده‌است.<ref>[http://www.afran.ir/modules/publisher/item.php?itemid=434 موسسه مطالعاتی و تحقیقاتی آفران]. بازدید: مارس ۲۰۱۴.</ref> |
| − | نظام قانونی این کشور برپایه شریعت اسلامی قرار داده شده‌است. این کشور با دو جنگ داخلی و جنگ [[دارفور]] روبه‌رو بوده و با مسائلی چون [[پاکسازی قومی]] و [[برده‌داری]] درگیر است.<ref>[http://www.state.gov/g/drl/rls/hrrpt/2009/af/135978.htm 2009 U.S Dept of State Human Rights Report: Sudan]</ref> | + | نظام قانونی این کشور برپایه شریعت اسلامی قرار داده شده‌است. این کشور با دو جنگ داخلی و جنگ دارفور روبه‌رو بوده و با مسائلی چون پاکسازی قومی و برده‌داری درگیر است.<ref>[http://www.state.gov/g/drl/rls/hrrpt/2009/af/135978.htm 2009 U.S Dept of State Human Rights Report: Sudan]</ref> |
| − | | + | |
| − | در شاخص فساد اداری، این کشور به عنوان یکی از فاسدترین کشورهای جهان از نظر میزان فساد اداری و اختلاس ذکر شده‌است.<ref>Corruption Perceptions Index 2013. [http://cpi.transparency.org/cpi2013/results/ Full table and rankings]. Transparency International. Retrieved: 4 December 2013.</ref> بر پایه شاخص گرسنگی جهانی که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد سودان پنجمین کشور جهان از نظر گستردگی گرسنگی در میان اهالی است و از این نظر در وضعیت هشداردهنده‌ای به‌سر می‌برد.<ref>Welthungerhilfe, IFPRI, and Concern Worldwide: [http://www.ifpri.org/sites/default/files/publications/ghi13.pdf 2013 Global Hunger Index - The challenge of hunger: Building Resilience to Achieve Food and Nutrition Security]. Bonn, Washington D. C., Dublin. October 2013.</ref>
| + | |
| | | | |
| | == خلاصه تاریخ == | | == خلاصه تاریخ == |
| سطر ۶۸: |
سطر ۱۹: |
| | سودان جنوبی بعد از سال‌ها جنگ، در سال ۲۰۱۱ از کشور سودان مستقل شد. هنوز اما دو کشور به لحاظ اقتصادی به هم وابسته هستند. سودان جنوبی نفت دارد و برای فروش نفتش مجبور است که آن را از طریق خطوط لوله‌ای که از سودان می‌گذرد به تانکرهای خریداران برساند. | | سودان جنوبی بعد از سال‌ها جنگ، در سال ۲۰۱۱ از کشور سودان مستقل شد. هنوز اما دو کشور به لحاظ اقتصادی به هم وابسته هستند. سودان جنوبی نفت دارد و برای فروش نفتش مجبور است که آن را از طریق خطوط لوله‌ای که از سودان می‌گذرد به تانکرهای خریداران برساند. |
| | | | |
| − | در جنگ داخلی سودان که ریشه‌های قومی و مذهبی داشته و نهایتاً در سال ٢٠١١ به جدایی و تاسیس کشور مستقل سودان جنوبی انجامید، بیش از یک میلیون نفر جان خود را از دست دادند. مالکیت منطقه [[ابییی]] که دارای ذخایر غنی نفت است میان سودان و سودان جنوبی که در سال ٢٠١١ از سودان جدا شد، مورد مناقشه است. منطقه ابییی از زمان استقلال سودان جنوبی تحت اداره موقت نیروهای سازمان ملل متحد قرار داشته است. در این منطقه، قبیله [[دینکا]] انگاک که عمدتاً کشاورز هستند طرفدار حکومت سودان جنوبی بوده ولی کوچ نشینان عرب‌تبار که عمدتاً دامدار هستند حامی دولت سودان هستند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2013/05/130505_em-sudan-abyei-dinka.shtml رئیس قبیله دینکا در درگیری مرزی سودان کشته شد]. در: بی بی‌سی فارسی. ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۲.</ref> | + | در جنگ داخلی سودان که ریشه‌های قومی و مذهبی داشته و نهایتاً در سال ٢٠١١ به جدایی و تاسیس کشور مستقل سودان جنوبی انجامید، بیش از یک میلیون نفر جان خود را از دست دادند. مالکیت منطقه ابییی که دارای ذخایر غنی نفت است میان سودان و سودان جنوبی که در سال ٢٠١١ از سودان جدا شد، مورد مناقشه است. منطقه ابییی از زمان استقلال سودان جنوبی تحت اداره موقت نیروهای سازمان ملل متحد قرار داشته است. در این منطقه، قبیله دینکا انگاک که عمدتاً کشاورز هستند طرفدار حکومت سودان جنوبی بوده ولی کوچ نشینان عرب‌تبار که عمدتاً دامدار هستند حامی دولت سودان هستند |
| − | | + | |
| − | == دوره‌های تاریخی ==
| + | |
| − | === دوران باستان ===
| + | |
| − | [[پرونده:Sudan n3.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|[[سردیس]] یک شاه [[نوبیه|نوبی]].]]
| + | |
| − | سرزمین سودان از لحاظ تاریخی بخشهای بزرگی از فرمانروایی‌های [[پادشاهی کوش|کوش]] و [[نوبیه]] را تشکیل می‌داده است.<ref>[http://www.nytimes.com/2013/04/01/world/africa/in-sudan-archaeologists-unearth-ancient-kingdoms.html?ref=world Ancient Kingdoms in Land of War], The New York Times</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | نوبیه منطقه‌ای است در حاشیه رودخانه نیل که اکنون میان کشورهای مصر و سودان قرار گرفته است. نوبیه از دوران [[نوسنگی]] سکونت‌گاه انسان بوده و پس از آن نیز در حدود ۲۳۰۰ سال پیش از میلاد مسیح این منطقه دارای پادشاهی مستقلی شد و سپس جزو قلمرو تعدادی از [[فرعون|فرعون‌های]] مصر قرار گرفت.<ref>روحانی، بیژن: [http://zamaaneh.com/rohani/2009/03/print_post_85.html سالگرد نجات بزرگ]. در: رادیو زمانه. ۱۱ فروردین ۸۸.</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | یکی از شاهان کوشی در سده هشتم پیش از میلاد به مصر حمله برد و بدین طریق، شاهان کوشی به مدت یک شده به عنوان دودمان بیست‌وپنجم از فرعون‌ها، بر مصر فرمان راندند. فرعون‌های کوشی در زمانی از جنوب کردفان تا [[صحرای سینا]] را در قلمرو خود داشتند. شاه پیه کوشید تا قلمرو خود را به خاور نزدیک گسترش دهد اما [[سارگون دوم]]، شاه آشور، او را شکست داد. کوشی‌های سودان سرانجام به‌دست آشوری‌ها شکست داده شده و از مصر رانده شدند.
| + | |
| − | | + | |
| − | === ورود اسلام ===
| + | |
| − | تا آغاز سده هشتم میلادی شمال افریقا به اسلام گروید. دوره طولانی بازرگانی توسعه یابنده از طریق فعالیتهای اسلامی که با تغییر دین تدریجی بازرگانان سودان توسط شرکای [[آمازیغ|بربرشان]] از صحرا همراه بود. دست کم تا سده نهم اسلام به بازارهای سودان غربی راه می‌یابد اما تأثیر اولیه آن اندک است.
| + | |
| − | دومین دوران رشد و نفوذ اسلام درحوزه سواحل غربی بسمت جنوب صحرای افریقا و از جنوب تا کمربند سودان و منطقه [[نیل]] راه یافت. در این میان نقش بازرگانی و مهاجرتهای اقتصادی را در توسعه اسلام در قاره باید مهم شمرد. از سوی دیگر در حوزه سواحل شرقی افریقا، اسلام از طریق بازرگانان عرب برخاسته از سرزمینهای عرب‌زبان منطقه خاورمیانه و نیز [[خلیج فارس]] وارد کشورهای ساحلی گردید و البته گسترش اسلام در افریقای مرکزی نیز اتفاق افتاد اما نه مانند مناطق شرقی و غربی افریقا.
| + | |
| − | اما، گسترش شرقی اسلام درجهت کمربند سودانی فقط از حدود سده ۱۱ تا ۱۴ میلادی به وقوع پیوست و البته از طریق حکومتهای دینی از قرن هفدهم تقویت و استوار گردید.
| + | |
| − | | + | |
| − | === دوران ترکی و مهدوی ===
| + | |
| − | [[پرونده:Muhammad Ahmad al-Mahdi.jpg|بندانگشتی|چپ|[[محمد احمد|محمد احمد المهدی]] فرمانروای سودان.]]
| + | |
| − | تا سال ۱۸۲۰ که حکومت مشترک ترک و مصر بر سراسر شمال و جنوب سودان استقرار می‌یابد، اطلاعات محدودی از تاریخ و وضعیت سیاسی این کشور در دست است.<ref>وزارت امور خارجه، جمهوری سودان، انتشارات وزارت امور خارجه: تهران ۱۳۶۸. ص۱۳.</ref>
| + | |
| − | تاریخ جدید سودان را باید از زمان لشکرکشی و ورود نیروهای نظامی [[محمدعلی پاشا|محمدعلی پاشای]] مصری به ایالات سودان و فتح آن (۱۸۲۰-۱۸۲۱م.) آغاز کرد. حکومت مشترک دو کشور ترکیه و مصر تا سال ۱۸۸۱ ادامه یافت. با سلطه انگلستان بر مصر دامنه نفوذش را تا سودان گسترش داد. [[خدیو]] مصر اداره بخش اعظمی از سودان را به انگلیسی‌ها سپرد. پس از آن نیز ژنرال گوردون از طرف خدیو [[مصر]]، فرماندار کل سودان شد. بدین ترتیب سودان اگرچه رسمأ تحت کنترل مصریان بود، اما در واقع مستعمره بریتانیا به‌شمار می‌آمد.<ref name="موثقی، احمد"/>
| + | |
| − | | + | |
| − | جنبش مهدی سودانی که به جنبش المهدی معروف است در میان سالهای ۱۸۸۰-۱۸۸۱. م به رهبری جوانی بنام [[محمد احمد ابن عبدالله]]، بر ضد حکومت ترکی-مصری سودان صورت گرفت. در سال ۱۸۸۰م.، و در بحبوحه بحران، مهدی سودانی با ادعای [[مهدویت]]، توانست طرفدارانی را گرد خود جمع کند و جنبشی را شکل دهد که به پیروزی [[مهدیون]] و شکست و خروج اشغالگران از سودان انجامید.<ref name="موثقی، احمد"/>
| + | |
| − | | + | |
| − | در ابتدای سال ۱۸۸۴ م. نیروهای [[محمد احمد]] در همه ایالات سودان حضور داشتند. اما هنوز حکومت محمد احمد تشکیل نشده بود. در فوریه ۱۸۸۴م. انگلستان با تغییر تاکتیک و به قصد سازش با محمد احمد مهدی سودانی، سودان را مستقل از مصر اعلام کرد و [[ژنرال گوردون]] را به مقام فرمانداری کل سودان منصوب کرد.
| + | |
| − | محمد احمد پس ازآنکه [[ام دورمان]] را پایتخت خویش قرار داد در طی یک بیماری در ژوئن ۱۸۸۵م. درگذشت.<ref name="موثقی، احمد"/>
| + | |
| − | | + | |
| − | با مرگ محمد احمد بین پیروان او اختلاف افتاد و سرانجام «عبدالله» به همراه نیروهایش که به «انصار» معروف شدند، در سال ۱۸۹۱ توانستند کلیه مخالفان را سرکوب نمایند.<ref>وزارت امور خارجه، جمهوری سودان، انتشارات وزارت امور خارجه: تهران ۱۳۶۸. صص۱۶-۱۷.</ref> اما دیری نگذشت که در سال ۱۸۹۶ در جنگ با نیروهای انگلیسی شکست خوردند و عبدالله به قتل رسید. در ادامه سلطه کامل انگلستان بر سودان نیروهای باقی‌مانده «المهدی» نیز در شهر «ام درمان» در جنگی با نیروهای انگلیسی شکست خورده و کاملاً منهدم شدند و به این شکل انگلستان سودان را تا ۶۰ سال تحت انقیاد کامل خود در آورد. در سال ۱۸۹۹ سودان به طور کامل مستعمره انگلستان گردید.<ref>همان منبع. ص۱۸.</ref> در همین سال «سر ریچنالد وینگیت» در سمت فرماندار کل سودان سازمان اداری سودان را با اقتباس از تشکیلات انگلیسی پی‌ریزی کرد.
| + | |
| − | | + | |
| − | در سالهای ۱۸۸۹و ۱۸۹۰م. خشکسالی و گرسنگی و بیماری‌های واگیردار، سودان را در کام خود کشید در چنین وضعیتی در سال ۱۸۹۶، انگلیس و فرانسه به ترتیب از شمال و از غرب وارد عملیات نظامی علیه دولت عبدالله شدند. نیروهای مشترک انگلیسی-مصری به فرماندهی [[لرد کیچنر]] در سپتامبر ۱۸۹۸ م. ام دورمان، مرکز دولت عبدالله را اشغال کردند و عبدالله با اندک نیروی باقیمانده‌اش به سمت [[کردفان]] عقب‌نشینی کردند وبدین طریق سودان عملأ مستعمره کامل بریتانیا شد.<ref name="موثقی، احمد">موثقی، احمد، جنبش‌های اسلامی معاصر، نشر سمت، چاپ دوم ۱۳۷۷.</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | === دوره معاصر ===
| + | |
| − | پس از استقلال مصر در سال ۱۹۲۲، یکی از افسران سودانی به نام «[[علی عبداللطیف]]» با همکاری مصر جنبش استقلال طلبانه‌ای را آغاز کردند. در سال ۱۹۲۴ سرآغاز مبارزات مردم سودان علیه استعمار انگلستان به شمار می‌رود و کم‌کم فکر استقلال بین طبقات مختلف و دانشجویان سودانی رشد یافت. در سال ۱۹۴۳ حزب سیاسی «[[العشقاد]]» و حزب دیگری به نام «[[الامه]]» هر دو با هدف استقلال‌طلبی تأسیس شدند.<ref>کورنون، ماریان، تاریخ معاصر افریقا (ابراهیم صدقیانی)، انتشارات امیرکبیر: تهران ۱۳۶۵. ص۱۵۱.</ref> در نوامبر ۱۹۵۳ سودانی‌ها برای اولین بار مجلس کشور خود، در انتخابات شرکت کردند و حزب «العشقاد» با ۵۱ کرسی به رهبری «[[اسماعیل ازهری]]» به پیروزی رسید. در سال ۱۹۵۵ [[مجلس موسسان]] ملی خواستار خروج کلیه نیروهای انگلیسی از این کشور شدند و در دسامبر همان سال مجلس سودان تصمیم به استقلال سودان به عنوان یک کشور مستقل و حاکم گرفت. نهایتاً در سال ۱۹۵۶ پرچم‌های بریتانیا و مصر از کشور سودان پایین کشیده شد و جشن استقلال در ژانویه ۱۹۵۶ برگزار گردید.<ref>براکینسکی، بیداری آفریقا (علوی نیا، رضوانی)، انتشارات حقیقت: تهران ۱۳۵۲. ص۴۲.</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | بر همین اساس در سال ۱۹۵۸ «ابراهیم عبود» کودتا نمود، و در سال ۱۹۶۴ مجدداً یک دولت ائتلافی تشکیل شد. در سال ۱۹۶۹ سرهنگ «[[جعفر نمیری]]» کودتا نمود و طی ۱۶ سال [[دیکتاتوری]] خود را در توسعه روابط آمریکا با آمریکا ادامه داد. در سال ۱۹۸۵ ژنرال «[[سوار الذهب]]» با پشتیبانی حرکت‌ها و جنبش‌های مردم و گروه‌های سیاسی توانست با کودتای بدون خونریزی قدرت را دست بگیرد، اما اعلام کرد که با انتخابات و رأی مردم کنار خواهد رفت و قدرت را به شخص منتخب مردم واگذار خواهد کرد.<ref>وزارت امور خارجه، جمهوری سودان، انتشارات وزارت امور خارجه: تهران ۱۳۶۸. ص۱۳۱.</ref> به این صورت یک سال بعد، «[[صادق المهدی]]» از حزب الامه قدرت را به دست گرفت. در ۳۰ ژوئن ۱۹۸۹، «ژنرال [[عمر البشیر]]» با یک حرکت نظامی بدون خونریزی حکومت المهدی را سرنگون و قدرت را به دست گفت و دولت «نجات ملی» را برقرار کرد. او طی انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۹۹۶ با اکثریت آرا رئیس جمهور سودان گردید.<ref>سید جوادی، سیدباقر، شناسنامه مطبوعات جهان: سودان، بنیاد اندیشه اسلامی، ۱۳۷۹. صص۲۲-۲۳.</ref><ref>تقی‌زاده، ابا صالح: [http://www.irdc.ir/fa/content/6363/print.aspx تاثیر انقلاب اسلامی ایران در سودان]. مرکز اسناد انقلاب اسلامی. ۱۶ تیر ۱۳۸۷.</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | === جنگ دارفور ===
| + | |
| − | [[پرونده:Map of Darfur 2011.png|بندانگشتی|چپ|نقشه منطقه دارفور در غرب سودان.]]
| + | |
| − | در منطقه دارفور درگیری‌های خشن میان گروه‌های قومیتی، بر سر مالکیت زمین، امری رایج بود. در پایان دهه ۱۹۸۰ یک جنبش برتری‌جویانه عرب پا گرفت، که گفته می‌شد مورد حمایت معمر قذافی بود. گروه‌هایی مانند "فور"ها، "زغاوه"ها و "ماسالیت"ها احساس می‌کردند که دولت جانب عرب‌ها را گرفته است. آغاز جنگ دارفور را معمولاً سال ۲۰۰۳ می‌دانند، با این حال جنبش‌های شورشی پیش از آن شکل گرفته بودند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2013/05/130507_an_sudan_darfur.shtml دارفور: بن‌بست خونین سودان]. در: بی‌بی‌سی فارسی. ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۲.</ref> مقامات سازمان ملل در مارس ۲۰۰۴ گفتند که شبه نظامیان [[جنجوید]] هوادار دولت به قتل عام سازماندهی شده روستاییان غیر عرب در دارفور دست زده‌اند. "سند دوحه برای صلح در دارفور" در مه ۲۰۱۱ در قطر امضا شد. اما در سپتامبر ۲۰۱۲ درگیری با شورشیان در دارفور و کردفان جنوبی رخ داد.<ref>همان منبع.</ref> سازمان ملل متحد تعداد کشته‌شدگان جنگ دارفور را سیصد هزار تن و تعداد آوارگان آن را دو و نیم میلیون نفر تخمین زده است.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2010/02/100220_u02-darfur.shtml بی‌بی‌سی فارسی]. ۲ اسفند ۸۸.</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | در چند سال اخیر، بزرگترین عامل تلفات جانی در دارفور، درگیری میان گروه‌های مختلف عرب بوده است. با اینکه تصور رایج درباره این درگیری، ستیز شورشیان آفریقایی‌تبار با دولت و اعراب دارفوری است، برخی گروه‌های کوچکتر آفریقایی‌تبار هم برای [[خارطوم]] جنگیده‌اند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2013/05/130507_an_sudan_darfur.shtml دارفور: بن‌بست خونین سودان]. در: بی‌بی‌سی فارسی. ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۲.</ref>
| + | |
| − | | + | |
| − | دیوان بین‌المللی کیفری در سال ۲۰۰۹ میلادی کیفرخواستی را علیه [[عمر البشیر]] به دلیل ارتکاب به جرایم جنگی در دارفور صادر کرد، اما او هنوز دستگیر نشده است. او متهم شده است که بر اقدام برای پاکسازی بخشی از جامعه فورها، زغاوه‌ها و ماسالیت‌ها نظارت کرده است.
| + | |
| − | | + | |
| − | == جغرافیا ==
| + | |
| − | [[پرونده:Sudan political map 2000.jpg|چپ|بندانگشتی|350px|تقسیمات کشوری سودان پیش از جدایی [[سودان جنوبی]]]]
| + | |
| − | جمهوری سودان با یک میلیون و ۸۸۶ هزار و ۰۶۸ کیلومتر مربع گستره در شمال آفریقا و در کنار [[دریای سرخ]]، میان [[مصر]] و [[اریتره]] است. درازای کرانه‌های سودان به ۸۵۳ کیلومتر می‌رسد. همچنین این کشور از سوی شمال ۱۲۷۳ کیلومتر با مصر، از شمال باختری ۳۸۳ کیلومتر با [[لیبی]]، از سمت باختر ۱۳۶۰ کیلومتر با [[چاد]]، از سمت جنوب باختری ۱۱۶۵ با [[آفریقای مرکزی]]، از سمت جنوب با جمهوری [[سودان جنوبی]] و بالاخره از سمت شرق ۶۰۵ کیلومتر با [[اریتره]] مرز مشترک دارد.
| + | |
| − | | + | |
| − | بخش پهناوری از سودان را دشت‌های بزرگی تشکیل می‌دهد که به دست دره بزرگ رودخانه نیل به دو بخش خاوری و باختری جدا می‌شود. همچنین ۵ درصد از خاک این سرزمین را زمین‌های قابل کشت و ۴۶ درصد از آن را [[چراگاه|چراگاه‌های طبیعی]] شامل می‌شوند. پست‌ترین بخش سودان در کرانهٔ [[دریای سرخ]] هم سطح آبهای جهان است و بلندای بلندترین بخش این کشور در قله «[[کینیتی]]» به ۳۱۸۷ متر می‌رسد. آب و هوای سودان گرم و خشک است.
| + | |
| − | | + | |
| − | == آب و هوا ==
| + | |
| − | زمین‌های سودان دشت گسترده‌ای است و کوه‌ها و بلندی‌های آن در جنوب و دورترین بخش باختری آن قرار دارد. [[کوه‌های نوبه]] در مرکز و [[کوه‌های دریای سرخ]] دربخش خاوری سودان هستند. سودان دربخش مداری آفریقا است و آب و هوای آن در جنوب استوایی و در مرکز سافنا و در شمال قاره‌ای است.
| + | |
| − | بخش دریای سرخ خاوری دارای [[باران‌های زمستانی]] است و از [[مارس]] تا [[ژوئن]] (≈[[اسفند]] تا [[خرداد]]) درجه گرمای بالاست و در روز به ۴۲ و در شب ۲۷ [[درجه سلسیوس]] می‌رسد. با ریزش [[باران]] درجه گرما کاهش یافته و از ماه [[ژوئیه]] تا [[اکتبر]] (≈[[تیر (ماه)|تیر]] تا [[مهر (ماه)|مهر]]) ادامه می‌یابد. از [[نوامبر]] تا [[فوریه]] (≈[[آبان]] تا [[بهمن]]) هوا [[گرم و معتدل]] شده و درجه گرما در روز به ۳۰ درجه و در شب ۱۶ و یا پائین‌تر می‌رسد.
| + | |
| − | | + | |
| − | == مردم ==
| + | |
| − | [[پرونده:Political Regions of Sudan, July 2010.svg|thumb|225px|
| + | |
| − | {{legend|#f7931d|ایالات شمالی و مرکزی سودان}}
| + | |
| − | {{legend|#8cc63f|منطقه [[دارفور]]}}
| + | |
| − | {{legend|#800080|منطقه شرقی سودان}}
| + | |
| − | {{legend|#FFFF00|منطقه ابیه}}
| + | |
| − | {{legend|#fb6282|[[کردفان جنوبی]] و ایالات نیل آبی}}]]
| + | |
| − | هماهنگ با تازه‌ترین برآورد، جمهوری سودان بیش از ۳۴ میلیون نفر جمعیت دارد که ۴۵ درصد از آنها زیر ۱۴ سال، ۵۳ درصد بین ۱۵ تا ۶۵ سال و ۲ درصد بقیه بیشتر از ۶۵ سال سن دارند.
| + | |
| − | | + | |
| − | نرخ رشد سالانه جمعیت سودان ۶٪۳ درصد است. این کشور به ازای هر هزار نفر از جمعیت خود ۵۸/۳۴ نفر نرخ زاد و ولد، ۲۸/۱۲ نفر نرخ مرگ و میر و ۷/۰ نفر نرخ کوچ کردن دارد. امید به زندگی در بین مردان سودانی به ۴۹/۵۵ سال و در زنان این کشور به ۶۶/۵۷ سال می‌رسد.
| + | |
| − | | + | |
| − | از سوی دیگر ۵۲ درصد از ساکنان کشور سودان پیش از جدا شدن سودان جنوبی، از نژاد [[سیاهپوستان آفریقایی]]، ۳۹ درصد [[عرب]] و ۸ درصد از نژاد قبیله «[[بجا]]» بودند اما امروزه بیشتر مردم سودان از نژاد عرب سودانی می‌باشند اما در بعضی بخشهای جنوبی و همچنین در [[دارفور]] اکثریت با نژاد سیاه است.
| + | |
| − | {{Bar box
| + | |
| − | |title=دین در سودان <ref>http://looklex.com/e.o/sudan.religions.htm</ref>
| + | |
| − | |titlebar=#ddd
| + | |
| − | |width=320px
| + | |
| − | |left1=دین
| + | |
| − | |right1=درصد
| + | |
| − | |float=left
| + | |
| − | |bars=
| + | |
| − | {{Bar percent|[[اسلام|مسلمان]]|Green|97}}
| + | |
| − | {{Bar percent|[[مسیحیت|مسیحی]]|Blue|3}}
| + | |
| − | }}
| + | |
| − | [[مسلمانان]] ۹۷ درصد، و ۳ درصد باقی‌مانده را پیروان ادیان محلی [[آنیمیست]] و [[مسیحیان]] و [[قبطی‌ها]] تشکیل می‌دهند.همچنین اقلیتی از پیروان مذهب شیعه دوازده امامی در شهرهای خارطوم، ام درمان، شندی، ابوزبد، پورت سودان و دیگر استان‌های این کشور زندگی می‌کنند.
| + | |
| − | | + | |
| − | مسلمانان سودان اکثراً مالکی مذهب و بخش زیادی از آنان تابع فرقه‌های تصوف و مقید به آداب و رسوم آنان هستند. انبوه مکتب‌خانه‌های قرآنی که به کودکان خردسال تلاوت و حفظ قرآن را با همان لوح‌های چوبی قدیم آموزش می‌دهند از ویژگی‌های جامعه سنتی و مذهبی سودان بشمار می‌آید.
| + | |
| − | | + | |
| − | عربی زبان رسمی سودان است و زبان انگلیسی زبان دوم به شمار می‌آید.
| + | |
| − | | + | |
| − | دست کم ۹/۵۹ درصد از مردان و ۹/۴۴ درصد از زنان بالای ۱۵ سال سودان باسوادند. جنگهای خونین سودان با همسایگان و درگیری‌های داخلی این کشور از پیشرفت امکانات و بهداشت در این کشور جلوگیری کرده‌است. این کشور در چند سال گذشته از داشتن غذا و بهداشت بی‌بهره بوده‌است.
| + | |
| − | | + | |
| − | == استانها ==
| + | |
| − | [[پرونده:الولايات السودانية 2013.jpg|چپ|بندانگشتی|300px|[[استان‌های سودان]]]]
| + | |
| − | کشور سودان به ۱۵ [[استان]] بخش گردیده‌است که به آنها ولایت می‌گویند، نام این استانها و مراکز آنها در فهرست زیر آمده‌است:
| + | |
| − | {|
| + | |
| − | ||
| + | |
| − | * [[دریای سرخ (استان سودان)|دریای سرخ]] - ''بورتسودان''
| + | |
| − | * [[جزیره (استان سودان)|جزیره]] - ''ود مدنی''
| + | |
| − | * [[دارفور جنوبی]] - ''نیالا''
| + | |
| − | * [[کردفان جنوبی]] - ''کادوقلی''
| + | |
| − | * [[استان خارطوم]] - ''خارطوم''
| + | |
| − | * [[سنار|سِنار]] - ''سنجه''
| + | |
| − | * [[دارفور شمالی]] - ''فاشر''
| + | |
| − | * [[کردفان شمالی]] - ''ابیض''
| + | |
| − | ||
| + | |
| − | * [[شمالیه]] - ''دنقلا''
| + | |
| − | * [[دارفور غربی]] - ''جنینه''
| + | |
| − | * [[قضارف]] - ''قضارف''
| + | |
| − | * [[کسلا]] - ''کسلا''
| + | |
| − | * [[رود نیل (استان سودان)|رود نیل]] - ''دامر''
| + | |
| − | * [[نیل سفید]] - ''ربک''
| + | |
| − | * [[نیل آبی]] - ''دمازین''
| + | |
| − | ||
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | ۱۰ استان سودان در روز ۱۸ تیر سال ۱۳۹۰ مستقل و کشور سودان جنوبی را بوجود آوردند این استانها عبارتند از:
| + | |
| − | | + | |
| − | {|
| + | |
| − | ||
| + | |
| − | * [[استوائیه شرقی]] - ''کبویتا''
| + | |
| − | * [[استوائیه غربی]] - ''یامبیو''
| + | |
| − | * [[استوائیه وسطی]] (نام قدیم: [[بحرالجبل]]) - ''جوبا''
| + | |
| − | * [[بحرالغزال شمالی]] - ''اویل''
| + | |
| − | * [[بحرالغزال غربی]] - ''واو''
| + | |
| − | ||
| + | |
| − | * [[جونقلی|جونقَلی]] - ''بور''
| + | |
| − | * [[دریاچه‌ها (استان سودان)|دریاچه‌ها]] - ''رمبیک''
| + | |
| − | * [[نیل بالا]] - ''ملکال''
| + | |
| − | * [[واراب]] - ''واراب''
| + | |
| − | * [[وحدت (استان سودان)|وحدت]] - ''بانتیو''
| + | |
| − | ||
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | == اقتصاد ==
| + | |
| − | جنگهای داخلی، ناپایداری دیرین دستگاه سیاسی، ویژگی‌های بد آب و هوایی، پایین بودن ارزش کالاهای تولیدی در بازار جهانی و سیاستهای نادرست اقتصادی از عمده دلایل تنگ دستی اقتصادی سودان به شمار می‌رود.
| + | |
| − | کم و بیش ۸۰ درصد از نیروی کار این کشور در بخش کشاورزی کار می‌کنند ولی این بخش بیشتر غیرمکانیزه و پیشرفت چندانی نداشته‌است. صنایع سرپای سودان نیز بیشتر در زمینه فرآوری و تبدیل فراورده‌های کشاورزی ایجاد شده‌اند.
| + | |
| − | | + | |
| − | سودان کشوری با اقتصاد نفتی بود و از درآمدهای نفتی‌اش رو به رشد اقتصادی بود تا اینکه سودان جنوبی، از این کشور جدا شد و ۷۵ درصد از منابع نفتی سودان را گرفت.
| + | |
| − | گوشه‌گیری کشور سودان در جهان، آسیب‌های به فراوانی به اقتصاد این جمهوری وارد کرده‌است ولی دولت این کشور به تازگی تصمیم گرفته تا با استفاده از الگوهای خارجی به بهبود بخش نفت بپردازد.
| + | |
| − | | + | |
| − | میزان تولید ناخالص داخلی سودان در سال ۱۹۹۹ به ۴/۱۱ میلیارد دلار رسید که دست کم ۴۱ درصد از آن مربوط به بخش کشاورزی، ۱۷ درصد مربوط به بخش صنعت و ۴۲ درصد مربوط به بخش خدمات است.
| + | |
| − | نرخ رشد تولید ناخالص داخلی این کشور در پایان سال ۱۹۹۹ میلادی به ۴ درصد رسید، درحالی که میانگین نرخ یاد شده در میان سالهای ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۸ (۹۵/۲-) درصد بود.
| + | |
| − | | + | |
| − | سودان کشور تهی‌دستی است به طوری که درآمد سرانه ملی آن به تازگی از ۳۲۰ دلار فراتر نرفته‌است و دست کم ۴۷ درصد از مردم آن در زیر خط فقر زندگی می‌کنند.
| + | |
| − | نرخ تورم این کشور کم و بیش ۲۰ درصد است و شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی آن رشدی برابر با ۱۶ درصد در سال دارد. سودان نزدیک به ۱۲ میلیون تَن نیروی کار دارد و نرخ بیکاری آن بیش از ۴۰ درصد است.
| + | |
| − | | + | |
| − | از سوی دیگر این کشور گنجایش تولید یک میلیارد و ۸۱۵ میلیون کیلووات ساعت انرژی الکتریکی دارد.
| + | |
| − | | + | |
| − | سودان دارای اندوخته‌های سرشار از سنگ آهن، نفت، مس، کروم، روی، تنگستن، میکا، نقره و طلاست. تولید طلای سودان در آستانه سال ۲۰۰۰ میلادی به حدود ۵ تن در سال رسید.
| + | |
| − | پارچه، سیمان، فراورده‌های نفتی، شکر، صابون و کفش مهمترین تولیدات صنعتی سودان هستند. بیشترِ فراورده‌های کشاورزی این سرزمین را پنبه، ارزن، خرما و سبزیجات هستند.
| + | |
| − | | + | |
| − | سودان در سال ۱۹۹۹ بالغ بر ۵۸۰ میلیون دلار کالا به خارج فرستاد که بیشتر شامل پنبه، کنجد و دام‌های اهلی بود.
| + | |
| − | عربستان سعودی، ایتالیا، آلمان، مصر، فرانسه، ژاپن و چین بزرگترین خریداران کالا از سودان هستند.
| + | |
| − | | + | |
| − | این کشور همچنین در سال ۱۹۹۹ میلادی بیش از ۴/۱ میلیارد دلار کالا خرید که بیشتر شامل مواد خوراکی، فراورده‌های نفتی، کالاهای صنعتی، ماشین آلات و ماشین‌های ترابری، دارو و دستگاه‌های پزشکی، پوشاک و پارچه بود. چین، فرانسه، انگلستان، آلمان، ژاپن، هلند و کانادا در ردیف عمده‌ترین صادرکنندگان کالا به سودان قرار دارند.
| + | |
| − | | + | |
| − | سودان نزدیک به ۲۴ میلیارد دلار بدهی خارجی دارد که دست کم ۵/۷ میلیارد دلار از آن کوتاه مدت است. واحد پول سودان «[[جنیه]]» است و پس از جدایی جنوب از شمال و از دست دادن منابع نفتی و جنگلی، نرخ تورم در این کشور افزایش زیادی داشته‌است و هر دلار آمریکا کم و بیش با 5/5 جنیه سودان خریداری می‌شود. (نرخ برابری ژوئن2011)
| + | |
| − | | + | |
| − | == ارتباطات ==
| + | |
| − | در سودان بیش از پانصد هزار شماره تلفن ثابت و میلیون ها شماره تلفن همراه وجود دارد. مردم این جمهوری امواج ۱۲ ایستگاه رادیویی (AM)، یک ایستگاه رادیویی (FM) و یک ایستگاه رادیویی با طول موج کوتاه را دریافت می‌کنند و برنامه‌های تلویزیون سودان از راه ۳ شبکه دولتی در سراسر کشور پخش می‌شود.
| + | |
| − | | + | |
| − | از نظر ویژگی ترابری و راههای رفت‌وآمد نیز نزدیک به ۵۳۱۱ کیلومتر راه آهن، ۱۱ هزار و ۹۰۰ کیلومتر جاده اصلی و فرعی، ۵۳۱۰ کیلومتر راه آبی، ۷ بندر ماهی گیری و بازرگانی، ۶۱فرودگاه بزرگ و کوچک در سودان وجود دارد که تنها یک فرودگاه از آنها توانایی پذیرش هواپیماهای پهن پیکر را داراست.
| + | |
| − | مهمترین بندر این کشور پورت سودان است.
| + | |
| − | | + | |
| − | == پیوند به بیرون ==
| + | |
| − | {{ویکی‌سفر}}
| + | |
| − | * [http://www.bbc.co.uk/persian/world/2011/01/110106_sudan_maps.shtml تفاوت‌های شمال و جنوب سودان به روایت آمار]
| + | |
| − | | + | |
| − | == جستارهای وابسته ==
| + | |
| − | * [[تخاصم چاد و سودان]]
| + | |
| − | | + | |
| | == منابع == | | == منابع == |
| | {{پانویس|۲}} | | {{پانویس|۲}} |
| | * {{یادکرد وب| نشانی = http://www.sudanembassyir.com/aboutsudan.htm| عنوان = دربارهٔ سودان| تاریخ بازدید = ۱۷ اسفند ۱۳۸۷| تاریخ = | ناشر = پایگاه اطلاع‌رسانی سفارت سودان در جمهوری اسلامی ایران | زبان = فارسی}} | | * {{یادکرد وب| نشانی = http://www.sudanembassyir.com/aboutsudan.htm| عنوان = دربارهٔ سودان| تاریخ بازدید = ۱۷ اسفند ۱۳۸۷| تاریخ = | ناشر = پایگاه اطلاع‌رسانی سفارت سودان در جمهوری اسلامی ایران | زبان = فارسی}} |
| | * {{یادکرد وب| نشانی = http://web.archive.org/web/20080214115532/http://www.irtp.com/farsi/references/info/bazar/rah25.htm| عنوان = جمهوری سودان| تاریخ بازدید = ۱۷ اسفند ۱۳۸۷| تاریخ = | ناشر = گمرک جمهوری اسلامی ایران | زبان = فارسی}} | | * {{یادکرد وب| نشانی = http://web.archive.org/web/20080214115532/http://www.irtp.com/farsi/references/info/bazar/rah25.htm| عنوان = جمهوری سودان| تاریخ بازدید = ۱۷ اسفند ۱۳۸۷| تاریخ = | ناشر = گمرک جمهوری اسلامی ایران | زبان = فارسی}} |
| − | * {{یادکرد وب| نشانی = http://www.hamshahrionline.ir/News/?id=45417| عنوان = آشنایی با سودان| تاریخ بازدید = ۱۷ اسفند ۱۳۸۷| تاریخ = | ناشر = همشهری آنلاین | زبان = فارسی}} | + | * {{یادکرد وب| نشانی = http://www.hamshahrionline.ir/News/?id=45417| عنوان = آشنایی با سودان| تاریخ بازدید = ۱۷ اسفند ۱۳۸۷| تاریخ = | ناشر = همشهری آنلاین | |
| − | | + | |
| − | {{اتحادیه آفریقا}}
| + | |
| − | {{اتحادیه عرب}}
| + | |
| − | {{مناطق انگلیسی‌زبان}}
| + | |
| − | {{سازمان‌های اطلاعاتی جهان}}
| + | |
| − | {{موضوعات قوم سامی}}
| + | |
| − | | + | |
| − | [[رده:سودان|سودان]]
| + | |
| − | [[رده:آفریقای شرقی]]
| + | |
| − | [[رده:آفریقای شمالی]]
| + | |
| − | [[رده:اتحادیه عرب]]
| + | |
| − | [[رده:جمهوری‌های فدرال]]
| + | |
| − | [[رده:دیکتاتوری نظامی]]
| + | |
| − | [[رده:رنگ‌های خوراکی]]
| + | |
| − | [[رده:سرزمینهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۵۶ (میلادی)]]
| + | |
| − | [[رده:کشورها و مناطق عربی‌زبان]]
| + | |
| − | [[رده:کشورهای آفریقا]]
| + | |
| − | [[رده:کشورهای اسلامی]]
| + | |
| − | [[رده:کشورهای اقیانوس هند]]
| + | |
| − | [[رده:کشورهای انگلیسی‌زبان]]
| + | |
| − | [[رده:کشورهای خاورمیانه]]
| + | |
| − | [[رده:کشورهای درحال توسعه]]
| + | |
| − | [[رده:کشورهای عضو اتحادیه آفریقا]]
| + | |
| − | [[رده:کشورهای عضو سازمان ملل متحد]]
| + | |
| − | [[رده:کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی]]
| + | |
| − | [[رده:کشورهای فدرال]]
| + | |
| − | [[رده:مستعمرات سابق بریتانیا]]
| + | |
نام این کشور از عبارت عربی «بلاد السودان» گرفته شده‌است که به معنی «سرزمین سیاهان» است. کشور سودان در سال ۱۹۵۶ استقلال خود را از انگلیس به دست‌آورد. به استثنای یک دوره ۱۰ ساله بین سالهای ۱۹۷۲ و ۱۹۸۳ میلادی، کشور سودان از زمان کسب استقلال دستخوش ناآرامی سیاسی و جنگ داخلی بوده‌است.[۴]
نظام قانونی این کشور برپایه شریعت اسلامی قرار داده شده‌است. این کشور با دو جنگ داخلی و جنگ دارفور روبه‌رو بوده و با مسائلی چون پاکسازی قومی و برده‌داری درگیر است.[۵]
در ۱۸۲۰ و ۱۸۲۱ سودان به دست مصری‌ها تسخیر شد. در دههٔ ۱۸۸۰ یک رهبر اسلامی که ادعای مهدویت می‌کرد مصری‌ها را به مبارزه طلبید. پیروان این شخص خارطوم را فتح کردند. ژنرال چارلز جورج گوردن، فرماندار کل سودان را که منتصب مصریان بود کشتند (۱۸۸۵) و یک حکومت مذهبی بر پا کردند بریتانیا مداخله کرد، از ۱۸۹۹ سودان مشترکاً از سوی بریتانیا و مصر اداره می‌شد. پس از جنگ جهانی اول ملی‌گرایی به شدت رشد کرد، اما استقلال تا ۱۹۵۶ به دست نیامد.
کشور سودان در سال ۱۹۵۶ استقلال خود را از انگلیس به دست‌آورد. به استثنای یک دوره ۱۰ ساله بین سالهای ۱۹۷۲ و ۱۹۸۳ میلادی، کشور سودان از زمان کسب استقلال دستخوش ناآرامی سیاسی و جنگ داخلی بوده‌است.[۶]
سودان از نظر سیاسی همچنان بی‌ثبات و حکومت آن به طور متناوب در دست غیر نظامیان و نظامیان است. آخرین بار نظامیان طی کودتایی در ژوئن ۱۹۸۹ به قدرت رسیدند.
دارفور بخشی در غرب سودان است که از سال ۲۰۰۳ در آن درگیری‌هایی آغاز شده است. اهالی دارفور اکثراً آفریقایی‌تبار اما پیرو دین اسلام هستند اما از نحوه اختصاص بودجه دولتی ناخرسندند و دولت را متهم کرده‌اند که در این زمینه، بین آنان و اهالی عرب‌تبار منطقه تبعیض قائل می‌شود. آفریقایی‌تباران دارفور، که گروه‌های مسلحی را برای مقابله با دولت مرکزی تشکیل داده‌اند، گفته‌اند که دولت گروه‌های شبه نظامی عرب تبار ایجاد کرده و آنها را برای سرکوب آفریقایی‌تباران به کار می‌برد.[۷]
سودان جنوبی بعد از سال‌ها جنگ، در سال ۲۰۱۱ از کشور سودان مستقل شد. هنوز اما دو کشور به لحاظ اقتصادی به هم وابسته هستند. سودان جنوبی نفت دارد و برای فروش نفتش مجبور است که آن را از طریق خطوط لوله‌ای که از سودان می‌گذرد به تانکرهای خریداران برساند.
در جنگ داخلی سودان که ریشه‌های قومی و مذهبی داشته و نهایتاً در سال ٢٠١١ به جدایی و تاسیس کشور مستقل سودان جنوبی انجامید، بیش از یک میلیون نفر جان خود را از دست دادند. مالکیت منطقه ابییی که دارای ذخایر غنی نفت است میان سودان و سودان جنوبی که در سال ٢٠١١ از سودان جدا شد، مورد مناقشه است. منطقه ابییی از زمان استقلال سودان جنوبی تحت اداره موقت نیروهای سازمان ملل متحد قرار داشته است. در این منطقه، قبیله دینکا انگاک که عمدتاً کشاورز هستند طرفدار حکومت سودان جنوبی بوده ولی کوچ نشینان عرب‌تبار که عمدتاً دامدار هستند حامی دولت سودان هستند
