|
|
| (یک نسخهٔ متوسط توسط کاربر دیگری نشان داده نشده) |
| سطر ۱: |
سطر ۱: |
| − | {{coord|12|06|N|16|02|E|type:country|display=title}}
| |
| − | {{جعبه اطلاعات کشور|
| |
| − | نام اصلی = جمهورية تشاد{{سخ}}République du Tchad |
| |
| − | نام فارسی رسمی = جمهوری چاد |
| |
| − | نام عادی = چاد |
| |
| − | تصویر پرچم = Flag of Chad.svg |
| |
| − | تصویر نشان ملی = Coat of arms of Chad.svg |
| |
| − | شعار ملی = "یک‌پارچگی، کار، پیشرفت" |
| |
| − | سرود ملی = "[[سرود ملی چاد|لا چادین]]" |
| |
| − | نقشه = Chad (orthographic projection).svg|thumb|200px |
| |
| − | پایتخت = [[انجامنا]] |latd=12|latm=06|latNS=N|longd=15|longm=02|longEW=E|
| |
| − | بزرگترین شهر = [[انجامنا]] |
| |
| − | زبان رسمی = [[زبان فرانسوی|فرانسوی]], [[زبان عربی|عربی]] |
| |
| − | نوع حکومت = [[جمهوری]] |
| |
| − | نوع حاکمان = • [[رئیس جمهور]]{{سخ}}• [[نخست‌وزیر]] |
| |
| − | نام حاکمان = [[ادریس دبی]]{{سخ}}[[جلاسم نادینگار]] از سال [[۲۰۱۰ (میلادی)]] |
| |
| − | نحوه تشکیل = استقلال |
| |
| − | موارد منجر به تشکیل = از [[فرانسه]] |
| |
| − | تاریخ تشکیل = [[۱۱ اوت]] [[۱۹۶۰ (میلادی)|۱۹۶۰]] |
| |
| − | مساحت = ۱٬۲۸۴٬۰۰۰ |
| |
| − | رتبه مساحت = ۲۱ام |
| |
| − | درصد آبها = ۱.۹ |
| |
| − | سال براورد جمعیت = [[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]] |
| |
| − | جمعیت = ۱۰٬۷۸۰٬۶۰۰ |
| |
| − | رتبه جمعیت = ۷۵ام |
| |
| − | تراکم جمعیت = ۷.۹ |
| |
| − | رتبه تراکم جمعیت = ۲۱۲ام |
| |
| − | سال تولید ناخالص داخلی = |
| |
| − | تولید ناخالص داخلی = |
| |
| − | رتبه تولید ناخالص داخلی = |
| |
| − | سرانه تولید ناخالص داخلی = |
| |
| − | رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی = |
| |
| − | سال شاخص توسعه انسانی = |
| |
| − | شاخص توسعه انسانی = |
| |
| − | رتبه شاخص توسعه انسانی = |
| |
| − | وضع شاخص توسعه انسانی = |
| |
| − | واحد پول = [[فرانک]] CFA |
| |
| − | کد واحد پول = XAF |
| |
| − | منطقه زمانی = WAT |
| |
| − | منطقه زمانی تابستانی = DST |
| |
| − | utc = +1 |
| |
| − | dst = +1 |
| |
| − | کد بین‌المللی خودرو = |
| |
| − | دامنه اینترنتی = [[.td]] |
| |
| − | پیش‌شماره تلفنی = ۲۳۵ |
| |
| − | }}
| |
| | '''چاد''' ({{lang-ar|تشاد}} ''{{transl|ar|Tšād}}''، : ''{{lang-fr|Tchad}}'' ({{IPAc-en|audio=En-us-Chad.ogg|ˈ|tʃ|æ|d}} ) با نام رسمی '''جمهوری چاد''' ، کشوری [[کشور محصور در خشکی|بی دریا و همه سو خشک]] در [[مرکز آفریقا|مرکز آفریقاست]]. پایتخت آن [[انجامنا]] است.مساحت این کشور در حدود۱٬۲۸۴٬۰۰۰ کیلومتر مربع است.این کشور از نظر ردهٔ مساحتی در جهان رتبهٔ بیستم را به نام خود کرده‌است که جزء سی کشور بزرگ [[دنیا]] و از بزرگ ترین کشورهای آفریقا است.با این که مساحت این کشور اندکی از کشور ایران کوچک تر است، و مقدار | | '''چاد''' ({{lang-ar|تشاد}} ''{{transl|ar|Tšād}}''، : ''{{lang-fr|Tchad}}'' ({{IPAc-en|audio=En-us-Chad.ogg|ˈ|tʃ|æ|d}} ) با نام رسمی '''جمهوری چاد''' ، کشوری [[کشور محصور در خشکی|بی دریا و همه سو خشک]] در [[مرکز آفریقا|مرکز آفریقاست]]. پایتخت آن [[انجامنا]] است.مساحت این کشور در حدود۱٬۲۸۴٬۰۰۰ کیلومتر مربع است.این کشور از نظر ردهٔ مساحتی در جهان رتبهٔ بیستم را به نام خود کرده‌است که جزء سی کشور بزرگ [[دنیا]] و از بزرگ ترین کشورهای آفریقا است.با این که مساحت این کشور اندکی از کشور ایران کوچک تر است، و مقدار |
| | بسیار ناچیزی از نیجر بزرگ تر است، اماجمعیت آن از یک هفتم ایران کمتر وحتی از جمعیت نیجر هم کمتر است.مقدار عظیمی از این مساحت این کشور در بیابان صحرا است و اکثر زمین‌های | | بسیار ناچیزی از نیجر بزرگ تر است، اماجمعیت آن از یک هفتم ایران کمتر وحتی از جمعیت نیجر هم کمتر است.مقدار عظیمی از این مساحت این کشور در بیابان صحرا است و اکثر زمین‌های |
| سطر ۵۰: |
سطر ۴: |
| | حکومتی این کشور بر اساس نظام جمهوری است. جمهوری چاد از شمال با کشور لیبی، از شرق با کشور سودان شمالی، از جنوب با کشورهای آفریقای مرکزی و کامرون واز غرب با کشورهای | | حکومتی این کشور بر اساس نظام جمهوری است. جمهوری چاد از شمال با کشور لیبی، از شرق با کشور سودان شمالی، از جنوب با کشورهای آفریقای مرکزی و کامرون واز غرب با کشورهای |
| | نیجر و نیجریه همسایه است. | | نیجر و نیجریه همسایه است. |
| − |
| |
| − | == سیاست ==
| |
| − | جمهوری چاد در تاریخ [[۱۱ اوت]] [[۱۹۶۰ (میلادی)|۱۹۶۰]] به استقلال رسید ولی هنوز آرامش کامل در آن برقرار نشده و این کشور در سالهای اخیر بارها به تحریک نیروهای خارجی با جنگ داخلی روبرو شده است.
| |
| − |
| |
| − | آقای «ادریس دبی» درحال حاضر به عنوان رئیس جمهور بر کشور چاد حکومت می‌کند.
| |
| − |
| |
| − | جمهوری چاد علاوه بر [[سازمان ملل متحد]] (UN)، در بانک توسعه آفریقا (ADB)، کمیسیون اقتصادی آفریقا (ECA)، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)، گروه ۷۷ (G-۷۷)، بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه (IBRD)، سازمان وحدت آفریقا (OAU)، جنبش غیر متعهد (NAM)، سازمان کنفرانس اسلامی (OIC)، سازمان تجارت جهانی (WTO)، صندوق بین‌المللی پول (IMF)، سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری (ICAO)، اتاق بازرگانی اسلامی (ICC)، جامعه بین‌المللی توسعه (IDA)، صندوق بین‌المللی توسعه کشاورزی (IFAD)، سازمان بین‌المللی کار (ILO)، سازمان بین‌المللی ارتباطات دور ماهواره‌ای (INTELSAT)، کمیسیون سازمان ملل متحد برای تجارت و توسعه (UNCTAD)، سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO)، سازمان هواشناسی جهانی (WMO) و سازمان جهانی بهداشت (WHO) عضویت دارد.
| |
| − |
| |
| − | == جغرافیای طبیعی و ویژگیهای اقلیمی ==
| |
| − | [[پرونده:GueltaCamels.jpg|thumb]]
| |
| − | جمهوری چاد با ۱٬۲۸۴٬۰۰۰ کیلومتر مربع مساحت در آفریقای مرکزی و در ناحیه [[صحرای بزرگ آفریقا]] واقع است. این کشور ۱۰۹۴ کیلومتر با [[کامرون]]، ۱۱۹۷ کیلومتر با [[جمهوری آفریقای مرکزی]]، یکهزار و ۵۵ کیلومتر با جمهوری عربی [[لیبی]]، ۱۱۷۵ کیلومتر با [[نیجر]]، ۸۷ کیلومتر با [[نیجریه]] و ۱۳۶۰ کیلومتر با [[سودان]] مرز مشترک دارد.
| |
| − |
| |
| − | چاد سرزمین جلگه‌ای و صحرایی است و مهمترین ارتفاعات آن در مرز لیبی قرار دارد. حداقل ۱۲۵۹۰۰۰ کیلومتر مربع از خاک این سرزمین را خشکی‌ها فرا گرفته‌اند. به همین دلیل آب و هوای چاد در اکثر نقاط گرم و خشک ولی در بخشهای جنوبی توأم با رطوبت و بارندگی است.
| |
| − |
| |
| − | پست‌ترین نقطه چاد در [[گودال جوراب]] ۱۶۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و بلندای مرتفع‌ترین بخش این کشور در قله [[امی کوزی]] به ۳۴۱۵ متر می‌رسد.
| |
| − |
| |
| − | اراضی قابل کشت و زرع ۳ درصد، مراتع طبیعی ۳۶ درصد و اراضی جنگلی کمتر از ۲۶ درصد خاک چاد را شامل می‌شوند.
| |
| − |
| |
| − | [[پرونده:Cd-map.png|200px|thumb]]
| |
| − | از سوی دیگر [[دریاچه چاد]] درغرب این کشور واقع است و [[رودخانه شاری]] پس از مشروب کردن جنوب غربی چاد و عبور از پایتخت وارد دریاچه مزبور می‌شود.
| |
| − |
| |
| − | دولت چاد معاهدات بین‌المللی مختلفی را در زمینه حفظ محیط زیست امضا کرده‌است که از آن جمله می‌توان به پروتکل حفظ و جلوگیری از تخریب لایه اوزون، موافقتنامه‌های بیابان‌زدایی و حراست از گونه‌های گیاهی و جانوری درحال انقراض، پاکسازی کوهستان و دفن زباله‌ها اشاره کرد.
| |
| − |
| |
| − | == تقسیمات کشوری ==
| |
| − | شهر «انجامنا» پایتخت چاد است و از دیگر شهرهای مهم آن می‌توان به «سارح»، «موند» و «آبشه» اشاره کرد.
| |
| − |
| |
| − | == اقتصاد ==
| |
| − | [[پرونده:Maternity Ward Chad.jpg|thumb]]
| |
| − | چاد مرکز راههای تجاری و ارتباط میان آفریقای شمالی و آفریقای مرکزی و یکی از کشورهای فقیر جهان است. به دلیل محصور بودن در خشکی و عدم دسترسی به دریاهای آزاد، وسعت زیاد و گسترش صحراها، و بالاخره عدم ثبات سیاسی تاریخی ناشی از اختلافات بخش شمالی و جنوبی؛ توسعه اقتصادی و سیاسی چاد به تأخیر افتاده است. شورش سال ۱۹۶۶ میلادی، همچنین خشکسالی سالهای ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۴ و وابستگی به کمکهای خارجی این عقب ماندگی را تشدید کرده است.
| |
| − |
| |
| − | میزان تولید ناخالص داخلی این کشور در پایان سال ۱۹۹۹ به ۶/۱ میلیارد دلار رسید و نرخ رشد آن (۰/۱-) درصد بود.
| |
| − |
| |
| − | ۹/۳۷ درصد از تولید ناخالص داخلی این جمهوری مربوط به بخش کشاورزی، ۹/۱۳ درصد مربوط به بخش صنعت و ۲/۴۸ درصد از آن مربوط به بخش خدمات است. میانگین نرخ رشد تولید ناخالص داخلی این کشور در فاصله سالهای ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۸ حدود (۳۳/۰-) درصد بود. از سوی دیگر نرخ تورم اقتصاد چاد در سال ۱۹۹۹ به ۱۵ درصد رسید.
| |
| − |
| |
| − | چاد نزدیک به ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر نیروی کار دارد و نرخ بیکاری این کشور حدود ۲۰ درصد است.
| |
| − |
| |
| − | [[پرونده:Aeroport abeché1.jpg|thumb]]
| |
| − | درآمد سرانه ملی چاد به عنوان یک کشور فقیر کمتر از ۵۵۰ دلار در سال است. ضمن آنکه میزان بدهیهای خارجی این کشور به حدود ۷۵۰ میلیون دلار می‌رسد.
| |
| − | جمهوری چاد ذخایر غنی از نمک، اورانیوم، خاک چینی، الماس و تنگستن دارد.صنایع چاد عمدتاً در زمینه تولید منسوجات، بسته‌بندی مواد غذایی، تولید کربنات سدیم، صابون، سیگار، مصالح ساختمانی و صنایع دستی فعال است.
| |
| − |
| |
| − | از سوی دیگر پنبه، ارزن، بادام زمینی، برنج و سیب‌زمینی جزو مهمترین تولیدات بخش کشاورزی چاد به شمار می‌روند.
| |
| − | ارزش صادرات چاد در سال ۱۹۹۹ به ۲۷۰ میلیون دلار رسید. کشورهای فرانسه، کامرون و آمریکا دراین سال بزرگترین شرکای صادراتی چاد بودند.
| |
| − | همچنین دراین سال جمهوری چاد بیش از ۲۰۱ میلیون دلار کالا وارد کرد. کامرون، فرانسه، نیجریه، ژاپن، زئیر، کنگو و آمریکا بزرگترین صادرکنندگان کالا به چاد هستند.
| |
| − |
| |
| − | واحد رسمی پول چاد «فرانک» است و هر دلار آمریکا تقریباً با ۲۰۰ فرانک چاد برابری می‌کند.
| |
| − |
| |
| − | ذخایر معدنی: نمک، اورانیوم، خاک چینی، الماس و تنگستن
| |
| − |
| |
| − | تولیدات صنعتی: منسوجات، کربنات سدیم، صابون، سیگار
| |
| − |
| |
| − | محصولات کشاورزی: پنبه، ارزن، بادام زمینی، برنج، سیب زمینی
| |
| − |
| |
| − | شرکای عمده وارداتی: فرانسه، کامرون، آمریکا
| |
| − |
| |
| − | شرکای عمده صادراتی: کامرون، فرانسه، نیجر، ژاپن، زئیر
| |
| − |
| |
| − | == مردم ==
| |
| − |
| |
| − | [[پرونده:Ouaddaian girl from Chad.jpg|thumb]]
| |
| − | براساس جدیدترین آمار (۲۰۰۷ میلادی) جمهوری چاد بالغ بر ۱۰٬۷۸۰٬۶۰۰ نفر جمعیت دارد.
| |
| − |
| |
| − | نرخ رشد جمعیت این کشور نزدیک به ۳۱/۳ درصداست. از سوی دیگر به طور میانگین در هر کیلومتر مربع از خاک این سرزمین ۷۷/۶ نفر زندگی می‌کنند.
| |
| − |
| |
| − | چاد به ازای هر هزار نفر از جمعیت خود ۸/۴۸ نفر نرخ زاد و ولد و ۷/۱۵ نفر نرخ مرگ و میر دارد.
| |
| − |
| |
| − | امید به زندگی در میان مردان چاد ۵/۴۸ سال و در بین زنان این کشور ۵/۵۲ سال است. حدود ۷۵ درصداز مردم چاد مسلمانند و مابقی افراد به دین مسیح اعتقاد دارند. زبان رسمی مردم چاد فرانسوی است ولی در برخی از نقاط مردم به زبان عربی صحبت می‌کنند.
| |
| − |
| |
| − | حداقل ۱/۶۲ درصد از مردان و ۷/۳۴ درصد از زنان بالای ۱۵ سال چاد باسوادند.
| |
| − |
| |
| − | چاد یکی از کشورهای عقب مانده جهان است و شیوع گسترده برخی بیماریهای مرگبار همه ساله جان تعداد کثیری از ساکنین این کشور را می‌گیرد.
| |
| − |
| |
| − | مردم چاد از نژاد عرب، سودانی و بانتویی هستند. اعراب شمال این کشور زندگی بادیه‌نشینی دارند ولی جنوبی‌ها اکثراً سیاهپوستان قبایل بانتویی هستند.
| |
| − |
| |
| − | ویژگیهای جمعیتی چاد در آستانه سال ۲۰۰۰ میلادی
| |
| − | [[پرونده:Chadian delegation.jpg|thumb]]
| |
| − | * مساحت: ۱۲۸۴۰۰۰ کیلومتر مربع
| |
| − | * جمعیت: ۸۸۰۰۰۰۰ نفر
| |
| − | * نرخ رشد سالانه جمعیت :۳۱/۳ درصد
| |
| − | * میانگین نرخ رشد جمعیت در سالهای ۱۹۹۸-۱۹۹۰: ۷/۲ درصد
| |
| − | * نسبت جمعیت زیر ۱۴ سال: ۴۸ درصد
| |
| − | * نسبت جمعیت ۱۵ تا۶۴ سال: ۴۹ درصد
| |
| − | * نسبت جمعیت بالای ۶۵ سال: ۳ درصد
| |
| − | * نرخ زاد و ولد در هرهزار نفر: ۸۱/۴۸ نفر
| |
| − | * نرخ مرگ و میر در هر هزار نفر: ۷۱/۱۵ نفر
| |
| − | * نسبت جنسی مردان در کل جمعیت: ۹۴/۰
| |
| − | * نرخ مرگ و میر کودکان در هر هزار نفر: ۶۶/۹۶ درصد
| |
| − | * نرخ باروری زنان: ۶۳/۶ درصد
| |
| − | * امید به زندگی در بین مردان: ۵/۴۸ سال
| |
| − | * امید به زندگی در بین زنان: ۵۶/۵۲ سال
| |
| − | * تراکم نسبی جمعیت در هر کیلومتر مربع: ۷۷/۶ نفر
| |
| − | * نسبت با سوادی مردان بالای ۱۵ سال: ۱/۶۲ درصد
| |
| − | * نسبت با سوادی زنان بالای ۱۵ سال: ۷/۳۴ درصد
| |
| − | * تیره‌های جمعیتی:عرب، سودانی، بانتوئی
| |
| − | * مذهب اکثریت جمعیت: اسلام ۷۵ درصد
| |
| − | * مذهب اقلیت جمعیت: مسیحی ۲۰ درصد، آنیمیست ۵ درصد
| |
| − | * زبان رسمی: فرانسوی، عربی
| |
| − |
| |
| − | == افسردگی ==
| |
| − | هر ساله آماری از سوی موسسه‌های آمارگیری و سازمان جهانی بهداشت درباره میزان شادی و افسردگی در کشورهای جهان بر اساس فاکتورهایی مانند میزان مشارکت مردم در فعالیتهای ورزشی و آمار شیوع افسردگی و همچنین میزان اشتیاق برای فعالیتهای شغلی و کارهای داوطلبانه اعلام می‌شود. کشور آفریقایی چاد به عنوان افسرده‌ترین کشور جهان و رتبه اول افسردگی در جهان انتخاب شد.
| |
| − |
| |
| − | == ارتباطات ==
| |
| − |
| |
| − | توسعه نیافتگی چاد حتی در بخش مخابرات نیز به چشم می‌خورد به گونه‌ای که در پایان سال ۲۰۰۰ بسیاری از مناطق شهری و روستایی این کشور از نعمت امکانات مخابراتی محروم بودند.
| |
| − |
| |
| − | تا پایان سال ۱۹۹۹ حداکثر ۶۵ هزار شماره تلفن ثابت دراین جمهوری فعال بود ولی آمار دقیقی از تعداد خطوط تلفن همراه در دست نیست.
| |
| − |
| |
| − | از نظر راههای مواصلاتی نیز بیش از ۲۳ فرودگاه بزرگ و کوچک و ۹۲ هزار کیلومتر جاده اصلی و فرعی در این جمهوری وجود دارد. البته تنها فرودگاه «انجامنا» توانایی پذیرش هواپیماهای بزرگ را دارد.
| |
| − |
| |
| − | == مناسبات اقتصادی با ایران ==
| |
| − | ایران و چاد در قالب همکاریهای بین کشورهای مسلمان ارتباطات محدود اقتصادی دارند. بیشتر طرحهای مشترک دو کشور مربوط به فعالیت بخش فنی و مهندسی ایران در چاد است.
| |
| − |
| |
| − | در شش ماهه نخست سال ۱۳۷۹ هیچ کالایی بین دو کشور مبادله نشد و تقریباً ارتباطات بازرگانی در حد صفر بود.
| |
| − |
| |
| − | جمهوری اسلامی ایران طی سال ۱۳۷۸ حدود ۱۵ هزار دلار کالا به چاد فروخت که یک دهم رقم مشابه سال پیش از آن بود. نمایشگاه اختصاصی کالاهای ایرانی طی خرداد ماه ۱۳۷۸ در شهر انجامنا برپا شد.
| |
| | | | |
| | == منابع == | | == منابع == |
| | {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
| | ۱. گمرک جمهوری اسلامی ایران | | ۱. گمرک جمهوری اسلامی ایران |
| − | == جستارهای وابسته ==
| |
| − | {{ویکی‌سفر}}
| |
| − | {{ویکی‌انبار-رده|Chad}}
| |
| − | * [[تخاصم چاد و سودان]]
| |
| − |
| |
| − | {{اتحادیه آفریقا}}
| |
| − | {{سازمان‌های اطلاعاتی جهان}}
| |
| − | {{یکاهای پول آفریقا}}
| |
| − |
| |
| − | {{جغرافیا-خرد}}
| |
| − |
| |
| | [[رده:چاد|چاد]] | | [[رده:چاد|چاد]] |
| | [[رده:ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۶۰ (میلادی)]] | | [[رده:ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۶۰ (میلادی)]] |
