حلبچه: تفاوت بین نسخه‌ها

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو
جز حلبچه» را محافظت کرد ([ویرایش=فقط مدیران] (بی‌پایان) [انتقال=فقط مدیران] (بی‌پایان)))
 
سطر ۲۸: سطر ۲۸:
 
این شهر در منطقه شهرزور عراق قرار دارد.
 
این شهر در منطقه شهرزور عراق قرار دارد.
  
== تاریخچه ==
 
  
=== بمباران شیمیایی ===
 
{{اصلی|عملیات انفال|بمباران شیمیایی حلبچه}}
 
ساکنان حلبچه در جریان جنگ [[ایران]] و [[عراق]]، در تاریخ ۱۶ تا ۱۷ مارس ۱۹۸۸ توسط رژیم وقت عراق بمباران شیمیایی شدند و بیشتر از پنج هزار غیرنظامی و بی‌دفاع در یک نیمروز در این شهر جان باختند. این بمباران شیمیایی تقریباً هم‌زمان بود با عملیاتی مرسوم به [[عملیات انفال]] (عملیات انفال عملیاتی بود که پیرامون آن حدود ۱۸۲ هزار نفر به‌ویژه کودکان و زنان و سالخوردگان مناطق کردنشین توسط ارتش حزب بعث عراق کشته و زنده به گور شدند.){{مدرک}} مناطق اطراف حلبچه در آن زمان (زمان بمباران شیمیایی) در اشغال نیروهای ایرانی و هم‌چنین در دست گروه‌های پیش‌مرگ کُرد بود.
 
 
[[احمد ناطقی]]، سعید صادقی و سعید جان بزرگی (که به دلیل استنشاق گازهای شیمیایی بعدها جانش را از دست داد) عکاسانی بودند که هم‌زمان با بمباران شیمیایی، در حلبچه بودند و عکس‌های مهمی از قربانیان حلبچه ثبت کردند. انتشار عکس‌های آن‌ها به دلیل آنکه در لحظهٔ مرگ قربانیان گرفته شد؛ تکان‌دهنده بود و تأثیر فراوانی بر افکار عمومی جهان گذاشت. عکس عمر خاور (مرد کردی که کودکی را در آغوش دارد) از آثار [[احمد ناطقی]] و تندیس همین تصویر در چند جای حلبچه نصب شده‌است.
 
 
[[پرونده:Chemical_weapons_Halabja_Iraq_March_1988.jpg|چپ|بندانگشتی|250px]]
 
 
عکاسان سایر کشورهای جهان دو روز بعد، از این جنازه عکس گرفته‌اند اما به دلیل گذشت زمان؛ جنازه‌ها از حالت اولیه خارج شده و از تأثیرگذاری کمتری برخوردار بودند.{{مدرک}}
 
 
گازهای سمی به‌کاررفته از سوی دولت عراق در حلبچه [[گاز خردل]]، [[سارین]]، [[تابون]] و [[وی‌اکس]] بود که از سوی برخی دولت‌های غربی به رژیم بعث عراق تحویل داده شده بود و معامله‌گر [[هلندی]] [[فرانس فان آنرات]] در این مسئله نقش کلیدی داشت.
 
 
[[کیهان کلهر]] قطعه‌ای به یاد قربانیان حلبچه نواخت که در آلبوم شهر خاموش منتشر شد.{{مدرک}}{{سر خط}}
 
خانوادهٔ کامکار هم در اثری به نام ((پوئم سمفونی حلبچه و خرمشهر))با زبان ساز و آواز پیرامون فاجعه حلبچه پرداخته‌اند.{{مدرک}}
 
 
== مردم ==
 
 
=== زبان ===
 
=== زبان ===
 
حلبچه از مناطق گورانی و (هورامی) زبان بوده که در آن کردی [[سورانی]] به مرور جانشین گویش [[گورانی]] گشته‌است. {{نیازمند منبع}} مردم حلبچه در حال حاضر به زبان [[کردی سورانی]] و [[هورامی]] صحبت می‌کنند.<ref name="Ghosts of Halabja">{{یادکرد وب | تاریخ بازبینی=۲۸ سپتامبر ۲۰۱۳ | عنوان=Ghosts of Halabja: Saddam Hussein and the Kurdish Genocide: Saddam Hussein ... | نشانی=http://books.google.com/books?id=4eMhpwyDJlwC&pg=PA33&dq=Halabja+Hewrami&hl=en&sa=X&ei=t_1DUpqzAubk4AP4xYCoCQ&ved=0CDAQ6AEwAA#v=snippet&q=Halabja%20Hewrami&f=false | کد زبان=en}}</ref>
 
حلبچه از مناطق گورانی و (هورامی) زبان بوده که در آن کردی [[سورانی]] به مرور جانشین گویش [[گورانی]] گشته‌است. {{نیازمند منبع}} مردم حلبچه در حال حاضر به زبان [[کردی سورانی]] و [[هورامی]] صحبت می‌کنند.<ref name="Ghosts of Halabja">{{یادکرد وب | تاریخ بازبینی=۲۸ سپتامبر ۲۰۱۳ | عنوان=Ghosts of Halabja: Saddam Hussein and the Kurdish Genocide: Saddam Hussein ... | نشانی=http://books.google.com/books?id=4eMhpwyDJlwC&pg=PA33&dq=Halabja+Hewrami&hl=en&sa=X&ei=t_1DUpqzAubk4AP4xYCoCQ&ved=0CDAQ6AEwAA#v=snippet&q=Halabja%20Hewrami&f=false | کد زبان=en}}</ref>
سطر ۵۲: سطر ۳۵:
 
=== مذهب ===
 
=== مذهب ===
 
اهالی حلبچه [[مسلمان]] [[سنی]] هستند.<ref name="Ghosts of Halabja" />
 
اهالی حلبچه [[مسلمان]] [[سنی]] هستند.<ref name="Ghosts of Halabja" />
=== فرهنگ ===
 
=== تجارت ===
 
 
=== جمعیت ===
 
=== جمعیت ===
 
جمعیت حلبچه در حدود ۸۰٫۰۰۰ نفر است.  
 
جمعیت حلبچه در حدود ۸۰٫۰۰۰ نفر است.  
  
== جستارهای وابسته ==
 
* [[عملیات انفال]]
 
* [[کردها]]
 
* [[رژیم بعث عراق]]
 
* [[احمد ناطقی]]
 
* [[جنایت‌های جنگی]]
 
  
 
== منابع ==
 
== منابع ==
سطر ۷۰: سطر ۴۵:
 
* [http://www.chak.info/farsi/farsi.htm وب‌گاه چاک - مرکز هلبچه، علیه «انفال» و ژنوساید و پاکسازی نژادی خلق کرد]
 
* [http://www.chak.info/farsi/farsi.htm وب‌گاه چاک - مرکز هلبچه، علیه «انفال» و ژنوساید و پاکسازی نژادی خلق کرد]
  
== پیوند به بیرون ==
 
* {{یوتیوب|QizOKsMZCzk|فیلمی از قربانیان حملات شیمیایی صدام}}
 
{{استان سلیمانیه}}
 
  
{{عراق-خرد}}
+
 
  
 
[[رده:حلبچه]]
 
[[رده:حلبچه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۰۲:۲۸

حلبچهالگو:سخهه‌له‌بجه
<center>
<center>یادمان قربانیان حمله شیمیایی به حلبچه.عکس از احمد ناطقی<center>
مختصات جغرافیایی الگو:Coord
کشور الگو:IRQ
منطقه 22px کردستان عراق
استان حلبچه
جمعیت حدود ۳۳۷٫۰۰۰ (۲۰۱۳)
مساحت ، کیلومتر مربع
تراکم جمعیت کیلومتر مربع
پیش شماره
وبگاه

حَلَبْچِه یا حلبجه (به کردی: هه‌له‌بجه Helebce) از شهرهای کردستان عراق در ۱۵–۱۰ کیلومتری مرز ایران و ۲۲۵ کیلومتری شمال شرقی بغداد است. این شهر در منطقه شهرزور عراق قرار دارد.


زبان

حلبچه از مناطق گورانی و (هورامی) زبان بوده که در آن کردی سورانی به مرور جانشین گویش گورانی گشته‌است. الگو:نیازمند منبع مردم حلبچه در حال حاضر به زبان کردی سورانی و هورامی صحبت می‌کنند.[۱]

قومیت

مردم حلبچه کرد هستند.[۱]

مذهب

اهالی حلبچه مسلمان سنی هستند.[۱]

جمعیت

جمعیت حلبچه در حدود ۸۰٫۰۰۰ نفر است.


منابع

الگو:پانویس

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ الگو:یادکرد وب