بریتانیا: تفاوت بین نسخه‌ها

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{Coord|51|30|N|0|7|W|display=inline|display=title}} {{بهبود منبع}} {{دیگر کاربردها|انگلیس}} {{جعبه اطلا...» ایجاد کرد)
 
 
(یک نسخهٔ میانی توسط کاربر مشابهی که نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{Coord|51|30|N|0|7|W|display=inline|display=title}}
 
{{بهبود منبع}}
 
{{دیگر کاربردها|انگلیس}}
 
{{جعبه اطلاعات کشور|
 
نام اصلی = United Kingdom of Great Britain and{{سخ}}Northern Ireland |
 
نام فارسی رسمی = پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی |
 
نام عادی = بریتانیا |
 
تصویر پرچم = Flag of the United Kingdom.svg |
 
تصویر نشان ملی = Royal Coat of Arms of the United Kingdom.svg |
 
شعار ملی = ''Dieu et mon droit'' |
 
سرود ملی =  God Save the Queen{{سخ}}[[خدا ملکه را نگاه بدارد]]{{سخ}}[[پرونده:Reinounido.ogg]] |
 
نقشه = EU-United Kingdom.svg|200px |
 
پایتخت = [[لندن]] |latd=۵۱|latm=۳۰|latNS=N|longd=۰|longm=۷|longEW=W|
 
بزرگ‌ترین شهر = [[لندن]] |
 
زبان رسمی = [[زبان انگلیسی]] |
 
نوع حکومت = [[پادشاهی مشروطه]] |
 
نوع حاکمان = • [[ملکه]]{{سخ}}• [[نخست‌وزیر]]{{سخ}}|
 
نام حاکمان = [[الیزابت دوم]]{{سخ}}[[دیوید کامرون]] |
 
نحوه تشکیل = [[Act of Union 1800|تشکیل]] |
 
موارد منجر به تشکیل = |
 
تاریخ تشکیل = [[۱ ژانویه]] [[۱۸۰۱ (میلادی)|۱۸۰۱]] |
 
مساحت = ۲۴۴٬۸۲۰ |
 
رتبه مساحت = ۷۹ام |
 
درصد آبها = ۱٫۳۴ |
 
سال براورد جمعیت = [[۲۰۰۴ (میلادی)|۲۰۰۴]] |
 
جمعیت = ۶۲٬۰۴۱٬۷۰۸<sup>۱</sup> |
 
رتبه جمعیت = ۲۲ام |
 
سال سرشماری = [[۲۰۰۱ (میلادی)|۲۰۰۱]] |
 
جمعیت سرشماری = ۵۸٬۷۸۹٬۱۹۴ |
 
تراکم جمعیت = ۲۵۴٫۷ |
 
رتبه تراکم جمعیت = ۵۱ام |
 
سال تولید ناخالص داخلی = ۲۰۰۹ |
 
تولید ناخالص داخلی = ۲٫۱۳۹ بیلیون [[دلار]] |
 
رتبه تولید ناخالص داخلی = ۶ام |
 
سرانه تولید ناخالص داخلی = ۳۴٬۶۱۹ [[دلار]] |
 
رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی = ۱۹ام |
 
سال شاخص توسعه انسانی = ۲۰۰۷ |
 
شاخص توسعه انسانی = ۰٫۹۴۷ |
 
رتبه شاخص توسعه انسانی = ۲۱ام |
 
وضع شاخص توسعه انسانی = <font color="#009900">بسیار بالا</font> |
 
واحد پول = [[پوند استرلینگ]] (£) |
 
کد واحد پول = GBP |
 
منطقه زمانی = GMT |
 
منطقه زمانی تابستانی = BST |
 
utc = +۰ |
 
dst = +۱ |
 
کد بین‌المللی خودرو = GB |
 
دامنه اینترنتی = [[.uk]] |
 
پیش‌شماره تلفنی = ۴۴ |
 
پاورقی = <sup>۱</sup> منبع:یورواستات [http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&language=en&pcode=tps00001&tableSelection=1&footnotes=yes&labeling=labels&plugin=1] |
 
}}
 
 
 
'''بریتانیا'''<ref>[http://www.guardian.co.uk/styleguide/b Guardian and Observer style guide: B | Info | guardian.co.uk<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> یا '''پادشاهی متحد بریتانیا''' با نام رسمی ''پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی'' {{به انگلیسی|United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland <small>و به اختصار:</small> UK}} کشوری است واقع در اروپای غربی و به پایتختی شهر [[لندن]]. این کشور از چهار بخش تشکیل شده‌است: سه بخش آن کشورهای باستانی [[انگلستان]] و [[اسکاتلند]] و [[ولز]] هستند که روی‌هم [[بریتانیای کبیر]] را تشکیل می‌دهند. بخش چهارم [[ایرلند شمالی]] است که در [[جزیره ایرلند]] قرار دارد. پادشاهی متحد توسط [[اقیانوس اطلس]] از غرب و شمال، [[دریای شمال]] در شرق، [[کانال مانش]] در جنوب و [[دریای ایرلند]] در غرب احاطه شده است.
 
'''بریتانیا'''<ref>[http://www.guardian.co.uk/styleguide/b Guardian and Observer style guide: B | Info | guardian.co.uk<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> یا '''پادشاهی متحد بریتانیا''' با نام رسمی ''پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی'' {{به انگلیسی|United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland <small>و به اختصار:</small> UK}} کشوری است واقع در اروپای غربی و به پایتختی شهر [[لندن]]. این کشور از چهار بخش تشکیل شده‌است: سه بخش آن کشورهای باستانی [[انگلستان]] و [[اسکاتلند]] و [[ولز]] هستند که روی‌هم [[بریتانیای کبیر]] را تشکیل می‌دهند. بخش چهارم [[ایرلند شمالی]] است که در [[جزیره ایرلند]] قرار دارد. پادشاهی متحد توسط [[اقیانوس اطلس]] از غرب و شمال، [[دریای شمال]] در شرق، [[کانال مانش]] در جنوب و [[دریای ایرلند]] در غرب احاطه شده است.
  
سطر ۶۱: سطر ۹:
 
در بسیاری از منابع [[ایران|ایرانی]]، کل کشور بریتانیا سهواً [[انگلستان]] یا به طور خلاصه [[انگلیس]] خوانده شده‌است. در منابع رسمی باید از عبارت‌های «پادشاهی متحد»، «پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی»، «بریتانیای کبیر» یا «بریتانیا» استفاده کرد.<ref>ملاحظهٔ [[:پرونده:British diagram.PNG|این تصویر]]</ref> در این متن و متون رسمی دیگر، عبارت [[انگلیس]] یا [[انگلستان]] فقط به [[انگلیس]] در نیمه جنوبی '''بریتانیا''' اشاره خواهد داشت.
 
در بسیاری از منابع [[ایران|ایرانی]]، کل کشور بریتانیا سهواً [[انگلستان]] یا به طور خلاصه [[انگلیس]] خوانده شده‌است. در منابع رسمی باید از عبارت‌های «پادشاهی متحد»، «پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی»، «بریتانیای کبیر» یا «بریتانیا» استفاده کرد.<ref>ملاحظهٔ [[:پرونده:British diagram.PNG|این تصویر]]</ref> در این متن و متون رسمی دیگر، عبارت [[انگلیس]] یا [[انگلستان]] فقط به [[انگلیس]] در نیمه جنوبی '''بریتانیا''' اشاره خواهد داشت.
  
== مقام سلطنت ==
 
در بریتانیا، مقام سلطنت جنبه تشریفاتی و نمادین دارد و اگرچه بسیاری از نهادهای حکومتی به نام پادشاه یا ملکه این کشور فعالیت می‌کنند، اما او عملاً دارای اختیارات اجرایی و در نتیجه، مسئولیت سیاسی نیست و تصمیمات حکومتی، حتی در مورد بسیاری از موضوع‌های مربوط به خاندان سلطنتی و نهاد سلطنت، به نام پادشاه یا ملکه اما توسط دولت، پارلمان و دیگر نهادها گرفته و اجرا می‌شوند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2011/10/111028_l32_girls_british_throne.shtml برابری تاریخی دختران و پسران خانواده سلطنتی بریتانیا بر سر تاج و تخت]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
 
 
هم‌اکنون [[الیزابت دوم]] رئیس دولت در بریتانیا و پانزده کشور دیگری است که وی بر آن‌ها سلطنت می‌کند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/rolling_news/2012/02/120206_l03_rln_uk_queen_jubilee.shtml شصتمین سالگرد آغاز سلطنت ملکه بریتانیا]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
 
 
== نظام حقوقی ==
 
 
بریتانیا نظام حقوقی واحدی ندارد بلکه دارای ۳ نظام حقوقی مجزا است. [[نظام حقوقی انگلستان]] محدود به [[انگلستان]] و [[ولز]] است. [[نظام حقوقی ایرلند شمالی]] که محدود به [[ایرلند شمالی]] است، و [[نظام حقوقی اسکاتلند]] که در [[اسکاتلند]] اجرا می‌شود. نظام حقوقی انگلستان و ایرلند هر دو بر اساس اصول [[کامن لا]] تنظیم شده‌اند. کامن لا به طور خلاصه به این معنی است که [[حقوق]] توسط قضات دادگاه‌ها با در نظر گرفتن قوانین، سابقه قضایی و عقل سلیم ساخته می‌شود. نظام حقوقی اسکاتلند هم ترکیبی از کامن لا و [[نظام حقوق مدون]] است. [[قانون اتحاد ۱۷۰۷]] بین پادشاهی‌های اسکاتلند و انگلستان که منجر به تشکیل پادشاهی متحد بریتانیای کبیر شد، استقلال نظام قضایی اسکاتلند از بقیه بریتانیا را تضمین می‌کند.
 
 
== واحد پول ==
 
واحد پول بریتانیا [[پوند استرلینگ]] (Pound Sterling) است که با نماد '''£''' شناخته می‌شود. پول مسکوک در تمامی بریتانیای کبیر یکی است و توسط بانک مرکزی بریتانیا (Bank of England) تولید و توزیع می‌شود. اما بانکهای [[اسکاتلند]] و [[ایرلند شمالی]] مجاز هستند اسکناس‌های خود را چاپ و توزیع کنند. تمامی این اسکناس‌ها علی‌رغم تفاوت ظاهری «پوند استرلینگ» هستند و از نظر ارزش برابرند (هرچند که در بازارهای غیررسمی ارز ایرلند با قیمتهای متفاوت عرضه می‌شوند{{مدرک}}).
 
 
== تاریخچهٔ تقسیم پوند به واحدهای کوچک‌تر ==
 
 
اکنون پوند به یکصد پنی تقسیم می‌شود اما تا سال ۱۹۷۰ پوند تقسیمات گوناگونی داشت. یک پوند برابر با ۲۰ شیلینگ بود. هر ۲ شیلینگ واحد دیگری به نام فلورین را تشکیل می‌داد. بنا براین هر ۱۰ فلورین یک پوند می‌شد. هر شیلینگ برابر با ۱۲ پنی بود در نتیجه یک پوند ۲۴۰ پنی می‌شد. تقسیمات واحد پول بریتانیا به این موارد محدود نبود. هر پنج شیلینگ مساوی با یک کرون بود و هر پوند به ۴ کرون تقسیم می‌شد. بین سال‌های ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۰ این تقسیمات پیچیده حذف شدند و پوند بریتانیا به صورت ساده برابر با یکصد پنی شد.
 
  
 
== تاریخ ==
 
== تاریخ ==
سطر ۸۲: سطر ۱۵:
  
 
== جغرافیا ==
 
== جغرافیا ==
[[پرونده:Oil platform in the North SeaPros.jpg|بندانگشتی|چپ| سکوی حفاری شرکت [[بی‌پی]] در دریای شمال]]
 
 
بریتانیا در سواحل شمال غربی اروپا واقع شده‌است و توسط [[دریای شمال]] از [[شبه جزیره اسکاندیناوی]] و [[هلند]]، و توسط [[کانال مانش]] از [[فرانسه]] جدا می‌گردد. این کشور از دو [[جزیره]] اصلی تشکیل شده است؛ جزیره اصلی و بزرگ‌تر «بریتانیای کبیر» نامیده می‌شود و شامل [[اسکاتلند]]، [[ولز]] و [[انگلستان]] (انگلند) است. جزیرهٔ دیگر «[[ایرلند]]» است که توسط [[دریای ایرلند]] از بریتانیای کبیر جدا می‌شود و شامل [[ایرلند شمالی]] (در شمال) و [[جمهوری ایرلند]] (در جنوب) می‌باشد. [[جمهوری ایرلند]] (ایرلند جنوبی) یک کشور مستقل و عضوی از [[اتحادیه اروپا]] است و بخشی از کشور بریتانیا محسوب نمی‌شود.
 
بریتانیا در سواحل شمال غربی اروپا واقع شده‌است و توسط [[دریای شمال]] از [[شبه جزیره اسکاندیناوی]] و [[هلند]]، و توسط [[کانال مانش]] از [[فرانسه]] جدا می‌گردد. این کشور از دو [[جزیره]] اصلی تشکیل شده است؛ جزیره اصلی و بزرگ‌تر «بریتانیای کبیر» نامیده می‌شود و شامل [[اسکاتلند]]، [[ولز]] و [[انگلستان]] (انگلند) است. جزیرهٔ دیگر «[[ایرلند]]» است که توسط [[دریای ایرلند]] از بریتانیای کبیر جدا می‌شود و شامل [[ایرلند شمالی]] (در شمال) و [[جمهوری ایرلند]] (در جنوب) می‌باشد. [[جمهوری ایرلند]] (ایرلند جنوبی) یک کشور مستقل و عضوی از [[اتحادیه اروپا]] است و بخشی از کشور بریتانیا محسوب نمی‌شود.
  
 
[[آب و هوا|آب و هوای]] بریتانیا، مرطوب و معتدل بوده، و میانگین دما در [[تابستان]] بین ۱۷ تا ۱۳ درجه و در [[زمستان]] بین ۷ تا ۵ درجه سانتی گراد متغیر است. میزان بارندگی سالانه در نوسان بوده، و در اطراف «منطقه دریاچه» (Lake District) بالاترین میزان را دارد.
 
[[آب و هوا|آب و هوای]] بریتانیا، مرطوب و معتدل بوده، و میانگین دما در [[تابستان]] بین ۱۷ تا ۱۳ درجه و در [[زمستان]] بین ۷ تا ۵ درجه سانتی گراد متغیر است. میزان بارندگی سالانه در نوسان بوده، و در اطراف «منطقه دریاچه» (Lake District) بالاترین میزان را دارد.
[[پرونده:British diagram.PNG|بندانگشتی|قواعد نامگذاری [[جزایر بریتانیا]]]]
+
۷۶ درصد زمین‌های بریتانیا زیر کشت هستند.
۷۶ درصد زمین‌های بریتانیا زیر کشت هستند، و اگرچه عده کمی از جمعیت این کشور به کشاورزی مشغول هستند، اما تولیدات آنها، علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، به خارج نیز صادر می‌شوند. محصولات مهم کشاورزی بریتانیا عبارت‌اند از: [[گندم]] – [[جو]] – [[سیب زمینی]] – [[گوجه فرنگی]] – [[نیشکر]] و [[سبزیجات]]. این کشور دارای [[چراگاه|چراگاههای]] دائمی زیادی است که در آنها [[گوسفند]]، [[گاو]]، [[خوک]] و [[طیور]] پرورش می‌یابد. در اقتصاد بریتانیا، [[صیادی]] و [[جنگلداری]] جایگاه ویژه‌ای دارد. ذخایر معدنی آن شامل: [[زغال سنگ]] که در صنعت تولید [[برق]] بکار می‌رود؛ [[نفت]] و [[گاز طبیعی]] که در مراکز صنعتی، تجاری و مسکونی به مصرف می‌رسند، و [[منیزیم]]، [[فسفات]] – [[مس]] و [[آنتیموان]] است. صادرات این کشور که شامل: [[گوشت]] – [[لبنیات]] – کالاهای الکترونیکی - ماشین آلات صنعتی - [[اتومبیل]] - [[کشتی]] – قطعات و [[موتور هواپیما]] - غلات – تنباکو و نفت می‌باشد. بریتانیا از خدمات یک شبکه حمل و نقل بسیار گسترده بهره‌مند است.
+
 
+
== مراقبت‌های بهداشتی ==
+
[[پرونده:NHS-Logo.svg|بندانگشتی|۱۸۰ px|لوگوی [[سازمان ملی تامین بهداشت و درمان (بریتانیا)|سازمان ملی تامین بهداشت و درمان]]]]
+
در بریتانیا به تدریج و با تاسیس [[سازمان ملی تامین بهداشت و درمان (بریتانیا)|سازمان ملی تامین بهداشت و درمان]] ([[۱۹۴۸ (میلادی)|۱۹۴۸]]) در دوره دولت کارگری [[نایرون بوین]] گسترش خدمات رایگان پزشکی و بهداشتی آغاز شد، بودجه سازمان مزبور که از محل مالیات مستقیم شهروندان بریتانیایی تامین می‌شود در طی پنج دهه گذشته همواره سنگین‌ترین بخش بودجه را به خود اختصاص داده‌است، [[سازمان ملی تامین بهداشت و درمان (بریتانیا)|سازمان ملی تامین بهداشت و درمان]] که هم اکنون در بریتانیا به عنوان یک میراث ملی محسوب می‌گردد منتقدانی نیز دارد آنان معتقدند این سازمان در قرن ۲۱ پاسخگوی احتیاجات و انتظارات مردم نیست و تامین هزینه‌های آن خارج از توانایی مالی دولت قرار دارد.<ref>{{یادکرد وب
+
| نشانی = http://www.bbc.co.uk/persian/worldnews/story/2008/07/080705_an-nhs-60th.shtml
+
| عنوان = ۶۰ سال بهداشت و درمان رایگان!
+
| تاریخ بازدید = ۶ ژوئیه ۲۰۰۸
+
| نویسنده = شهریار رادپور
+
| ناشر = بی‌بی‌سی فارسی
+
| زبان = فارسی
+
}}</ref>
+
 
+
== روابط خارجی ==
+
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی یکی از پنج عضو دائم شورای امنیت [[سازمان ملل متحد]]، و از اعضای [[اتحادیه اروپا]]، [[گروه ۸ کشور صنعتی]] ([[G۸]])، [[گروه ۲۰]]، [[سازمان جهانی تجارت]] و [[پیمان دفاعی آتلانتیک شمالی]] ([[ناتو]]) است.
+
 
+
== شهرهای بزرگ ==
+
[[پرونده:Canary-wharf-one.jpg|180px|نمایی از مراکز تجاری [[کاناری وارف]] در شهر [[لندن]] که بزرگ‌ترین شهر بریتانیا و یکی از مراکز تجاری [[اروپا]] است.|thumb]]
+
[[پرونده:Manchester skyline from tower block.jpg|180px|نمایی از مرکز شهر [[منچستر]] در شب.|thumb]]
+
[[پرونده:Glasgow Finnieston area.jpg|180px|نمایی از منطقه فینیستون در شهر [[گلاسگو]].|thumb]]
+
 
+
تقسیمات کشوری در پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی دارای مراکز زیر هستند:
+
* [[لندن]]: مرکز [[انگلستان]] (انگلند) و هم‌زمان پایتخت کل کشور پادشاهی متحد
+
* [[ادینبرا]] (ادینبورگ): مرکز [[اسکاتلند]]
+
* [[کاردیف]]: مرکز [[ولز]]
+
* [[بلفاست]]: مرکز [[ایرلند شمالی]]
+
 
+
شهر [[لندن]] پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر پادشاهی متحد است. جدول زیر ده شهر پرجمهیت پادشاهی متحد را به همراه «جمعیت شهر» و «جمعیت شهر+حومه» نشان می‌دهد:
+
 
+
{| class="wikitable" style="text-align:right; margin-right:۶۰px"
+
|-
+
!rowspan=۲|رتبه
+
!rowspan=۲ align=center |شهر
+
!rowspan=۲|جمعیت{{سخ}}<small>در محدوده شهری{{سخ}}</small>
+
!  rowspan=۱ colspan=۲|جمعیت{{سخ}}<small>با احتساب حومه</small>
+
!rowspan=۲|<small>رتبه</small>
+
!rowspan=۲| منطقه
+
|-
+
| ۱ ||align=right | [[لندن]]<ref name="englandstats">[http://www.statistics.gov.uk/statbase/ssdataset.asp?vlnk=8271&More=Y KS01 Usual resident population: Census 2001, Key Statistics for urban areas<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> || '''۷٬۱۷۲٬۰۹۱''' || ۸٬۵۰۵٬۰۰۰ ||۱||[[انگلستان]]
+
|-
+
| ۲ ||align=right | [[بیرمنگهام]]<ref name="englandstats"/> || '''۹۷۰٬۸۹۲''' ||  ۲٬۲۸۴٬۰۹۳||۲||[[انگلستان]]
+
|-
+
| ۳ ||align=right | [[گلاسگو]]<ref name="scotlandstats">[http://www.scrol.gov.uk/scrol/common/home.jsp Census Results - Home<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> || '''۶۲۹٬۵۰۱''' || ۱٬۱۶۸٬۲۷۰ ||۵||[[اسکاتلند]]
+
|-
+
| ۴ ||align=right | [[لیورپول]]<ref name="englandstats"/> || '''۴۶۹٬۰۱۷''' || ۸۱۶٬۲۱۶ ||۶||[[انگلستان]]
+
|-
+
| ۵ ||align=right | [[لیدز]]<ref name="englandstats"/> || '''۴۴۳٬۲۴۷''' || ۱٬۴۴۹٬۴۶۵||۴||[[انگلستان]]
+
|-
+
| ۶ ||align=right | [[شفیلد]]<ref name="englandstats"/> || '''۴۳۹٬۸۶۶''' || ۶۴۰٬۷۲۰ ||۷||[[انگلستان]]
+
|-
+
| ۷ ||align=right | [[ادینبرا]]<ref name="scotlandstats"/> || '''۴۳۰٬۰۸۲''' ||  -- ||۹||[[اسکاتلند]]
+
|-
+
| ۸ ||align=right | [[بریستول]]<ref name="englandstats"/> || '''۴۲۰٬۵۵۶''' || ۵۵۱٬۰۶۶ ||۸||[[انگلستان]]
+
|-
+
| ۹ ||align=right | [[منچستر]]<ref name="englandstats"/> || '''۳۹۴٬۲۶۹''' || ۲٬۲۴۴٬۹۳۱ ||۳||[[انگلستان]]
+
|-
+
|۱۰ ||align=right | [[لستر|لِستِر]]<ref name="englandstats"/> || '''۳۳۰٬۵۷۴''' || -- ||۱۰||[[انگلستان]]
+
|}
+
 
+
== پرچم بریتانیای کبیر ==
+
{{Image label begin|image=Flags of the Union Jack.svg|width={{{width|350}}}|float={{{float|left}}}}}
+
{{Image label small|x=۰٫۰۳|y=۰٫۲۳|scale={{{width|350}}}|text=[[پرچم پادشاهی انگلستان]]}}
+
{{Image label small|x=۰٫۴۶|y=۰٫۲۳|scale={{{width|350}}}|text=[[پرچم پادشاهی اسکاتلند]]}}
+
{{Image label small|x=۰٫۳۲|y=۰٫۴۹|scale={{{width|350}}}|text=[[پادشاهی بریتانیا]]}}
+
{{Image label small|x=۰٫۷۰|y=۰٫۵۱|scale={{{width|350}}}|text=[[پرچم سنت پتریک (ایرلند شمالی)]]}}
+
{{Image label small|x=۰٫۵۲|y=۰٫۷۶|scale={{{width|350}}}|text=[[پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی]]}}
+
{{Image label end}}
+
{{اصلی|پرچم بریتانیا}}
+
کشور پادشاهی متحد در سال ۱۷۰۷ میلادی در پی اتحاد پادشاهی [[انگلستان]] (شامل انگلستان و ولز) در جنوب و پادشاهی [[اسکاتلند]] در شمال بریتانیا به وجود آمد. پرچم مشهور بریتانیا از ترکیب پرچمهای این دو پادشاهی و ایرلند شمالی ایجاد شده‌است: [[پرچم سنت اندروز]] ([[اسکاتلند]]) دارای زمینه آبی با ضربدر سفید، و [[پرچم سنت جرج]] ([[انگلستان]]) دارای زمینه سفید و صلیب سرخ. [[پرچم سنت پتریک]] که دارای زمینه سفید با ضربدر سرخ است بعداً به عنوان نماد [[ایرلند شمالی]] به پرچم اتحاد افزوده شد. این پرچم «پرچم اتحاد» نام دارد که به زبان انگلیسی Union Jack و Union Flag نامیده می‌شود.
+
 
+
نقش پرچم بریتانیا در طول ۳۰۰ سال گذشته در پرچمهای کشورهای بسیاری از جمله [[هند]]، [[استرالیا]]، [[زلاندنو]]، [[قبرس]]، [[آمریکا]]، [[فلسطین]]، [[کنیا]]، [[نیجریه]]، [[سیلان]]، [[جامائیکا]]، [[کانادا]] و [[سنگاپور]] وجود داشته‌است. در سال [[۱۹۹۹ (میلادی)|۱۹۹۹]] پس از بازپس دادن [[هنگ کنگ]] به [[جمهوری خلق چین]]، نقش [[پرچم بریتانیا]] از [[پرچم هنگ کنگ]] حذف شد.
+
 
+
امروزه چهار کشور [[استرالیا]]، [[زلاندنو]]، [[فیجی]] و [[تووالو]] کماکان نقش [[پرچم بریتانیا]] را در پرچم ملی خود حفظ کرده‌اند. این نقش همچنان در پرچم برخی از استان‌های [[کانادا]] ([[بریتیش کلمبیا]]، [[مانیتوبا]] و [[آنتاریو]]) و پرچم ایالت [[هاوایی]] در [[ایالات متحده آمریکا]] حضور دارد.
+
 
+
== گروه کشورهای همسود ==
+
{{اصلی|اتحادیه کشورهای همسود}}
+
بریتانیا در راس [[اتحادیه کشورهای همسود]] (مشترک‌المنافع) قرار دارد. ارگان کشورهای مشترک‌المنافع شامل ۵۳ کشور مستقل است که همه آنها به جز [[موزامبیک]] و [[کامرون]] قبلاً [[مستعمره]] [[امپراتوری بریتانیا]] بوده‌اند. چهارچوب همکاری کشورهای این ارگان بر اساس [[اعلامیه سنگاپور]] مصوب سال ۱۹۷۱ حول توسعه ارزشهای مشترک مانند حقوق بشر، حکومت قانون، آزادی‌های فردی، مساوات، دموکراسی، تجارت آزاد، صلح جهانی و همکاری‌های چندجانبه‌است.
+
 
+
درحال حاضر [[ملکه الیزابت دوم]] نماد همبستگی میان تمامی ۵۳ عضو ارگان کشورهای همسود است. عضویت در این ارگان به عنوان اتحاد سیاسی تلقی نمی‌شود و پذیرش ملکه الیزابت دوم به عنوان نماد ارگان به معنای پیروی سیاسی کشورهای عضو از بریتانیا نیست.
+
 
+
در عین حال، بالاترین مقام تشریفاتی دربار بریتانیا (ملکه الیزابت دوم) عنوان «ریاست کشور» را در ۱۶ عضو کشورهای همسود دارا است. این کشورها به اصطلاح «[[قلمرو همسود بریتانیا]]» خوانده می‌شوند. مقام ریاست کشور مقامی تشریفاتی است و در عمل کارهای روزمره کشورهای قلمرو از طریق دولت انتخابی به ریاست نخست وزیر انجام می‌شود. این کشورها شامل [[استرالیا]]، [[زلاندنو]]، [[پاپوآ گینه نو]]، [[جزایر سلیمان]]، [[تووالو]] ([[اقیانوسیه]])، [[کانادا]] ([[آمریکای شمالی]])، [[بلیز]] ([[آمریکای جنوبی]])، و [[آنتیگوا و باربودا]]، [[باهاما]]، [[باربادوس]]، [[گرنادا]]، [[جامایکا]]، [[سنت کیتز و نویس]]، [[سنت لوسیا]]، [[سنت وینسنت و گرنادین]] ([[هند غربی]] و [[جزایر کارائیب]]) هستند.
+
 
+
=== بازیهای المپیک کشورهای همسود ===
+
هر چهار سال یکبار [[بازی‌های کشورهای همسود]] در یکی از شهرهای اعضا برگزار می‌شود. این [[رویداد چندورزشی]] بزرگ‌ترین رویداد ورزشی بعد از [[المپیک]] و [[بازی‌های آسیایی]] است. ایده برگزاری این بازیها در سال ۱۸۹۱ مطرح شد، در سال ۱۹۱۱ به بهانه تاج‌گذاری «[[جرج پنجم بریتانیا]]» پادشاه بریتانیا بین تیمهای [[استرالیا]]، [[آفریقای جنوبی]]، [[کانادا]] و بریتانیا انجام گرفت، و از سال ۱۹۳۰ به همه اعضای کشورهای همسود تعمیم یافت.
+
 
+
در دهه اخیر شهرهای [[کوالالامپور]] در [[مالزی]] (۱۹۹۸)، [[منچستر]] در بریتانیا (۲۰۰۲)، و [[ملبورن]] در [[استرالیا]] (۲۰۰۶) میزبان این بازی‌ها بوده‌اند. میزبان بازیهای سال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴ به ترتیب شهرهای [[دهلی نو]] در [[هند]] و [[گلاسگو]] در بریتانیا خواهند بود.
+
 
+
=== رانندگی در کشورهای همسود ===
+
در تمامی کشورهای همسود (به استثنای [[کانادا]]) رانندگی مانند بریتانیا از سمت چپ جاده انجام می‌شود و اتومبیل‌ها معمولاً فرمان راست هستند.
+
 
+
=== آمار کشورهای همسود ===
+
۵۳ عضو [[ارگان کشورهای همسود]] ([[مشترک‌المنافع]]) روی هم ۱٬۹ میلیارد نفر جمعیت دارند که تقریباً معادل ۳۰٪ جمعیت کره زمین است. تولید ناخالص ملی این گروه معادل ۷٬۸ ترلیون دلار معادل ۱۶ درصد اقتصاد جهانی است. مساحت کل کشورهای همسود ۳۱٬۵ میلیون کیلومتر مربع معادل یک سوم خشکی‌های زمین است. پهناورترین کشورهای عضو ارگان همسود [[کانادا]] (۹٬۸ میلیون کیلومتر مربع)، [[استرالیا]] (۷٬۷ میلیون کیلومتر مربع) و [[هند]] (۳٬۱ میلیون کیلومتر مربع) هستند.
+
 
+
== دین و مذهب ==
+
امروزه حداقل دو میلیون مسلمان در بریتانیا زندگی می‌کنند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2011/05/110506_l13_church_mosque.shtml کلیسای دیروز، مسجد امروز]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
+
{{بخش خرد}}
+
 
+
== لهجه در فرهنگ بریتانیا ==
+
در نقاط مختلف کشور بریتانیا، مردم به لهجه‌های گوناگون تکلم می‌کنند و هر ناحیه [[لهجه]] خاص خود را دارد. در بریتانیا نسبت به کشورهای انگلیسی‌زبان دیگر مانند ایالات متحده آمریکا، تنوع لهجه بیشتر است و مردم بریتانیا قادرند لهجه‌های مختلف را بهتر تشخیص دهند. لهجه و گویش یک شهروند علاوه بر زادگاه او، می‌تواند نشانگر طبقه اجتماعی او نیز محسوب شود. در برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی سراسری بریتانیا، لهجه‌ای که مورد استفاده قرار می‌گیرد، لهجه مردم طبقه متوسط و تحصیلکرده جنوب بریتانیا است. در گذشته هنگامی که مردم در برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی بی‌بی‌سی شرکت می‌کردند، با این لهجه صحبت می‌کردند که به [[انگلیسی بی‌بی‌سی]] معروف بود اما امروزه لهجه‌های مناطق مختلف بریتانیا نیز شنیده می‌شود. به دلیل کاربرد زیاد لهجه رسمی لندن و جنوب [[انگلستان]] —که ''Estuary English'' نیز نامیده می‌شود<ref>لهجه‌ای که در اصل متعلق به منطقه لندن و دهانه رود تیمز (''Thames Estuary'') است.</ref>
+
— سخن گفتن با این گویش در غرب و مرکز [[انگلند]] نیز متداول شده است.<ref>{{یادکرد |فصل=A|کتاب=Dictionary of English Language and Culture|نویسنده =Michael Mayor/Stephen Bullon/Michael Murphy |ترجمه=|ناشر =Pearson Education Limited|چاپ=|شهر=La Italy/Tipografica |کوشش=Della Summers|ویرایش= Third Impression|صفحه=7-6 |سال=2008|شابک=3-85313-582-0-978}}‎</ref>
+
 
+
== جستارهای وابسته ==
+
* [[انگلستان]]
+
* [[اسکاتلند]]
+
* [[ولز]]
+
* [[ایرلند شمالی]]
+
* [[امپراتوری بریتانیا]]
+
* [[اتحادیه اروپا]]
+
* [[نشان پادشاهی بریتانیای کبیر]]
+
  
 
== پانویس ==
 
== پانویس ==
 
{{پانویس|۲|اندازه=ریز}}
 
{{پانویس|۲|اندازه=ریز}}
  
== پیوند به بیرون ==
 
{{ویکی‌سفر}}
 
{{ویکی‌انبار-رده|United Kingdom}}
 
{{ویکی گفتاورد}}
 
* [http://maps.google.co.uk نقشهٔ گوگلی بریتانیا]
 
* [http://www.direct.gov.uk/ وب‌گاه دولت پادشاهی متحده]
 
* [http://www.royal.gov.uk/ وب‌گاه خاندان سلطنتی بریتانیا]
 
* [http://www.britishembassy.gov.uk/servlet/Front?pagename=OpenMarket/Xcelerate/ShowPage&c=Page&cid=1017171028220 وب‌گاه سفارت بریتانیا در تهران]
 
* [http://www.royal.gov.uk/output/page5010.asp سرود ملی بریتانیا] از سایت رسمی دربار
 
* [http://www.bbc.co.uk/persian/world/2013/04/130426_l03_uk_royal_succession.shtml نحوه وراثت تاج و تخت در بریتانیا تغییر یافت]
 
{{موضوع اروپا}}
 
{{کشورهای اتحادیه اروپا}}
 
{{اعضای اتحادیه کشورهای همسود}}
 
{{اعضای ناتو}}
 
{{شورای امنیت}}
 
{{مناطق انگلیسی‌زبان}}
 
{{گروه هشت}}
 
{{کشورهای گروه هشت}}
 
{{جنگ علیه تروریسم}}
 
{{سازمان امنیت و همکاری اروپا}}
 
{{پادشاهی‌ها}}
 
{{شهرهای بریتانیا}}
 
{{کشورهای قاره آمریکا}}
 
{{گروه بیست}}
 
{{برندگان جایزه نوبل ۲۰۱۲}}
 
{{سازمان‌های اطلاعاتی جهان}}
 
{{برندگان جایزه نوبل ۲۰۱۰}}
 
 
[[رده:بریتانیا]]
 
[[رده:بریتانیا]]
 
[[رده:اروپای شمالی]]
 
[[رده:اروپای شمالی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۰۱:۳۸

بریتانیا[۱] یا پادشاهی متحد بریتانیا با نام رسمی پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی الگو:به انگلیسی کشوری است واقع در اروپای غربی و به پایتختی شهر لندن. این کشور از چهار بخش تشکیل شده‌است: سه بخش آن کشورهای باستانی انگلستان و اسکاتلند و ولز هستند که روی‌هم بریتانیای کبیر را تشکیل می‌دهند. بخش چهارم ایرلند شمالی است که در جزیره ایرلند قرار دارد. پادشاهی متحد توسط اقیانوس اطلس از غرب و شمال، دریای شمال در شرق، کانال مانش در جنوب و دریای ایرلند در غرب احاطه شده است.

بریتانیا توسط حکومت سلطنت مشروطه مبتنی بر نظام پارلمانی به مرکزیت شهر لندن اداره می‌شود. این سرزمین از چهار کشور: انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی تشکیل شده. سه کشور اخیر دارای دولت‌های محلی هستند که با حدود اختیارات مختلف در چهار پایتخت به نام‌های ادینبرو، کاردیف و بلفاست اداره می‌شوند. هر چند جزایر گرنزی، جرزی و من تحت حمایت پادشاهی متحد هستند ولی جزو آن به شمار نمی‌روند. پادشاهی متحد دارای چهارده سرزمین آن سوی دریا است. این سرزمین‌ها بقایای امپراتوری بریتانیا هستند. این امپراتوری که بزرگترین امپراتوری تاریخ به شمار می‌رود در اوج خود در سده‌های ۱۹ و ۲۰ تقریباً یک چهارم زمین‌های کره زمین را شامل می‌شد. تأثیر فرهنگ بریتانیایی را می‌توان در زبان، فرهنگ و نظام‌های حقوقی مستعمرات سابق این امپراتوری مشاهده کرد.

پادشاهی متحد کشوری توسعه‌یافته است و دارای ششمین اقتصاد بزرگ دنیا بر اساس تولید ناخالص داخلی و هشتمین اقتصاد دنیا بر پایهٔ برابری قدرت خرید است. این پادشاهی نخستین کشور صنعتی دنیا است و در طول سده ۱۹ و اوایل سده ۲۰ قدرتی پیشرو در سطح بین‌الملل به شمار می‌رفت. این کشور هنوز هم در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی، نظامی، علمی و سیاسی دارای قدرت گسترده بین‌المللی است و جزو معدود اعضای ثابت دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد از زمان پیدایش آن در سال ۱۹۴۶ است. این کشور یکی از قدرت‌های شناخته‌شده‌ی دارای جنگ‌افزار اتمی در جهان است و از لحاظ هزینه‌های نظامی رتبهٔ چهارم جهان را دارد.

بریتانیا عضو اتحادیه اروپا و پیش از آن عضو جامعه اقتصادی اروپا از زمان پیدایش آن در سال ۱۹۷۳ بوده است. همچنین بریتانیا، عضو اتحادیه کشورهای همسود، شورای اروپا، جی۷، گروه هشت، گروه ۲۰، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و سازمان تجارت جهانی نیز می‌باشد.

در بسیاری از منابع ایرانی، کل کشور بریتانیا سهواً انگلستان یا به طور خلاصه انگلیس خوانده شده‌است. در منابع رسمی باید از عبارت‌های «پادشاهی متحد»، «پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی»، «بریتانیای کبیر» یا «بریتانیا» استفاده کرد.[۲] در این متن و متون رسمی دیگر، عبارت انگلیس یا انگلستان فقط به انگلیس در نیمه جنوبی بریتانیا اشاره خواهد داشت.


تاریخ[ویرایش]

الگو:اصلی براساس برخی منابع نام بریتانیا برگرفته از نام قدیم این ناحیه در زمان بریتانیای روم به همراه شمایلی انسان‌دیسی شده در ظاهر یک بانو از الهه‌ای فنیقیه‌ای می‌باشد.[۳][۴]

جغرافیا[ویرایش]

بریتانیا در سواحل شمال غربی اروپا واقع شده‌است و توسط دریای شمال از شبه جزیره اسکاندیناوی و هلند، و توسط کانال مانش از فرانسه جدا می‌گردد. این کشور از دو جزیره اصلی تشکیل شده است؛ جزیره اصلی و بزرگ‌تر «بریتانیای کبیر» نامیده می‌شود و شامل اسکاتلند، ولز و انگلستان (انگلند) است. جزیرهٔ دیگر «ایرلند» است که توسط دریای ایرلند از بریتانیای کبیر جدا می‌شود و شامل ایرلند شمالی (در شمال) و جمهوری ایرلند (در جنوب) می‌باشد. جمهوری ایرلند (ایرلند جنوبی) یک کشور مستقل و عضوی از اتحادیه اروپا است و بخشی از کشور بریتانیا محسوب نمی‌شود.

آب و هوای بریتانیا، مرطوب و معتدل بوده، و میانگین دما در تابستان بین ۱۷ تا ۱۳ درجه و در زمستان بین ۷ تا ۵ درجه سانتی گراد متغیر است. میزان بارندگی سالانه در نوسان بوده، و در اطراف «منطقه دریاچه» (Lake District) بالاترین میزان را دارد. ۷۶ درصد زمین‌های بریتانیا زیر کشت هستند.

پانویس[ویرایش]

الگو:پانویس
  1. Guardian and Observer style guide: B | Info | guardian.co.uk
  2. ملاحظهٔ این تصویر
  3. http://www.67notout.com/2013/10/britannia-leads-to-goddess-diana.html
  4. http://www.jrbooksonline.com/pob/pob_ch07.html