|
|
| سطر ۳۶: |
سطر ۳۶: |
| | | | |
| | شهر طالقان به لحاظ قرار گرفتن در رشته کوه‌های البرز میانی دارای آب و هوای کوهستانی و ییلاقی است به همین دلیل دارای جمعیت فصلی بوده و در تابستان جمعیت آن به بیش از ۱۲ هزار نفر می‌رسد. این در حالیست که جمعیت ثابت شهر طالقان حدود ۵۰۰۰ نفر است.<ref>[http://news.moe.org.ir/vdcakune149nu.5k4.txt وب‌گاه خبری وزارت نیرو]، بازدید: مه ۲۰۰۹.</ref> | | شهر طالقان به لحاظ قرار گرفتن در رشته کوه‌های البرز میانی دارای آب و هوای کوهستانی و ییلاقی است به همین دلیل دارای جمعیت فصلی بوده و در تابستان جمعیت آن به بیش از ۱۲ هزار نفر می‌رسد. این در حالیست که جمعیت ثابت شهر طالقان حدود ۵۰۰۰ نفر است.<ref>[http://news.moe.org.ir/vdcakune149nu.5k4.txt وب‌گاه خبری وزارت نیرو]، بازدید: مه ۲۰۰۹.</ref> |
| − |
| |
| − | == ریشهٔ لغوی طالقان ==
| |
| − | دهخدا ریشهٔ طالقان را تالکان دانسته، وی می‌نویسد: صاحب انجمن آرا و به تبعیت او مؤلف آنندراج، طالقان را معرب این کلمه دانسته‌اند: «تالکان و تلکان، نام دو ولایت است یکی در خراسان و دیگری در حوالی شهر قزوین که نخست تلک، که سنگی است سفید و براق و معرب آن طلق، در آنجا یافته شد، بنابراین، این نام یافت و طالقان معرب آن است کذا فی القاموس».<ref>[http://loghatnameh.com/dehkhodaworddetail-16ec899da8454bec8f2e7cd1da0c4c33-fa.html لغتنامه دهخدا]</ref>
| |
| − |
| |
| − | "زمان رضاخانی" طالقان را شکل دگرگون شدهٔ تلکان می‌داند. تل در گیلان و مازندران به منطقه‌ای نسبتا بلند گفته می‌شود. مردم طالقان نیز از دیرباز، «بلندترین» منطقه را «تل» می‌نامیدند. برای مثال یک طالقانی به بالاترین منطقه از روستای خود می‌گوید: «تَلی سر» (سر یا بالای تل). به هر روی، «طالقان» شکل عربی شدهٔ «تلکان»، یعنی «سرزمین پر کوه» است که این معنی با ویژگی‌های جغرافیایی طالقان نیز سازگاری دارد. {{مدرک}}
| |
| − |
| |
| − | <includeonly></includeonly>== جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی ==
| |
| − | [[پرونده:20090329(008).jpg||راست|270px|دریاچه طالقان|thumb]]
| |
| − | * منزل [[سید محمود علایی طالقانی|آیت‌الله طالقانی]] در [[گلیرد (طالقان)|گلیرد]] و یادمان درویش [[عبدالمجید طالقانی]] در مهران از آثار دیدنی و تاریخی و فرهنگی طالقان به شمار می‌آیند.
| |
| − | * از دیگر آثار و بناهای تاریخی طالقان - مصون مانده از آسیب‌های طبیعی - می‌توان به برخی قلعه‌ها، امامزاده‌ها، مقابر، حمام‌ها و آسیاب‌های آبی اشاره کرد.
| |
| − | * بقعهٔ شیخ حسین الهی معروف به جد بزرگوار در روستای دیزان، جنب مسجد آیت‌الله شیخ مرتضی دیزانی
| |
| − | * ارژنگ قلعه در میناوند، قلعه منصور و قلعه کیقباد در شمال هرنج، قلعه دختر در گته ده، قلعه پراچان و قلعه فالیس، امامزاده هارون در جوستان، شاه محمد حنیفه در کرکبود، امامزاده زکریا در میراش، امامزاده ابراهیو در در تکیه ناوه و نیز امامزاده‌های روستای‌های سیدآباد، اورازان، کش، کشرود، کلاه رود، اسفاران، خچره، بقعه میر در وشته، و مقبره پیران در دیزان، مهران، گته ده و اوانک، بقایای آسیاب‌های آبی در برخی از روستاها و نیز آثار نهر بزرگ انتقال آب از طالقان به قزوین در امتداد قله‌های رشته کوه‌های جنوبی طالقان، بسیار دیدنی است.
| |
| − | * حمام قدیمی دیزان-قلاسی-آقای باغ-هفت قلای سی-قلا یاک-طاقی لایه (ساعت آفتابی اهالی روستا) در روستای دیزان.(وجوداسامی مانند قلایاک، قلاسی، هفت قلا ی سی و... نشان از قدمت تاریخی دیزان و وجود قلعه‌های متعدد در زمانهای گذشته این روستا می‌باشد
| |
| − | قلعه ارژنک در بالای قله
| |
| − | قلادوش واقع در میناوند
| |
| − | قرار دارد
| |
| − | * مرتفع ترین آبشار طالقان:در روستای '''بزج'''واقع است. ((نام آن '''شل بن'''می‌باشد))
| |
| − | * یخچال طبیعی: واقع در روستای خودکاوند یکی از روستاهای میان طالقان - یخچال مذکور در اسپی سنگ خودکاوند بالاتر از دره نرکده شفت واقع است
| |
| − |
| |
| − | == روستاها ==
| |
| − | [[File:Moallem square,Taleghan,Iran.jpg|330px|thumb|میدان معلم در طالقان عکس: امیررضا توسلی]]
| |
| − | {{اصلی|شهرستان طالقان}}
| |
| − |
| |
| − | ; روستاهای [[بالا طالقان]]
| |
| − |
| |
| − | ۱- ابصار
| |
| − | ۲- [[آسکان]]
| |
| − | ۳- [[اورازان]]
| |
| − | ۴- [[پراچان]]
| |
| − | ۵- [[جوستان]]
| |
| − | ۶- [[حصیران]]
| |
| − | ۷- [[خچیره]]
| |
| − | ۸- [[خودکاوند]]
| |
| − | ۹- [[خیکان]]
| |
| − | ۱۰- [[دراپی]]
| |
| − | ۱۱- [[دهدر]]
| |
| − | ۱۲- [[دیزان]]
| |
| − | ۱۳- [[سفچ خانی]]
| |
| − | ۱۴- [[کرکبود]]
| |
| − | ۱۵- [[کولین]]
| |
| − | ۱۶- [[گته ده]]
| |
| − | ۱۷- [[گراب]]
| |
| − | ۱۸- [[گلیرد]]
| |
| − | ۱۹- [[گوران]]
| |
| − | ۲۰- [[لمبران]]
| |
| − | ۲۱- [[مرجان (روستا)|مرجان]]
| |
| − | ۲۲- [[منگولان]]
| |
| − | ۲۳- [[مهران]]
| |
| − | ۲۴- [[ناریان]]
| |
| − | ۲۵- [[نساء علیا]]
| |
| − | ۲۶- [[نویز]]
| |
| − | ۲۷- [[هشان]]
| |
| − |
| |
| − | ; روستاهای [[میان طالقان]]
| |
| − |
| |
| − | ۱- آرتون
| |
| − | ۲- [[آردکان]]
| |
| − | ۳- آرموت تکیه (شامل آرموت و تکیه آرموت)
| |
| − | ۴- آوانک
| |
| − | ۵- باریکان
| |
| − | ۶- بزج
| |
| − | ۷- پردسر
| |
| − | ۸- جزن
| |
| − | ۹- [[جزینان]] (گزینان)
| |
| − | ۱۰- [http://www.yaghazi.ir [[حسنجون]] (شامل [[حسنجون و سیدآباد]])]
| |
| − | ۱۱- خسبان
| |
| − | ۱۲-خودکاوند
| |
| − | ۱۳- دنبلید
| |
| − | ۱۴- زیدشت
| |
| − | ۱۵ - [[سگران]]
| |
| − | ۱۶ - سگران چال
| |
| − | ۱۷- شهرک
| |
| − | ۱۸- فشندک
| |
| − | ۱۹- کرود
| |
| − | ۲۰- کلندر
| |
| − | ۲۱ کولج
| |
| − | ۲۲- گلینک
| |
| − | ۲۳- میراش
| |
| − | ۲۴- میناوند
| |
| − | ۲۵- نویزک
| |
| − | ۲۶- ورکش
| |
| − | ۲۷- وشته
| |
| − | ۲۸- هرنج
| |
| − |
| |
| − | ; روستاهای [[پایین طالقان]]
| |
| − |
| |
| − | ۱- اسفاران
| |
| − | ۲- امیرنان
| |
| − | ۳- انگه
| |
| − | ۴- اوچان
| |
| − | ۵- اهوراک
| |
| − | ۶- پرگه
| |
| − | ۷- [[تکیه ناوه]] (شامل تکیه ناوه و عالی سر)
| |
| − | ۸- خوران
| |
| − | ۹- خورانک
| |
| − | ۱۰- روشنابدر
| |
| − | ۱۱- سنگ بن
| |
| − | ۱۲- سوهان
| |
| − | ۱۳- شهر آسر
| |
| − | ۱۴- کجیران
| |
| − | ۱۵ – کش
| |
| − | ۱۶ – کش رود
| |
| − | ۱۷- کلانک
| |
| − | ۱۸- کلارود
| |
| − | ۱۹- لهران
| |
| − | ۲۰-موچان
| |
| − | ۲۱-[[میر]]
| |
| − | ۲۲- نساء سفلی
| |
| − |
| |
| − | == مشاهیر طالقان ==
| |
| − | {{بدون منبع}}
| |
| − |
| |
| − | * [[جهانگیر ذوقی طالقانی]] مشهور به ناظم الشعرا سراینده مرثیه‌های پرشور عاشورائی
| |
| − | * [[صاحب بن عباد]] وزیر دانشمند دیلمیان، [[فخرالدوله دیلمی|فخرالدوله]] و [[مجدالدوله دیلمی]]، از ده تکیه ناوه
| |
| − | * آیت الله شیخ جعفر کلانکی طالقانی فرزند یعغوب از فرهیختگان وزاهدان روستای کلانک
| |
| − | * آیت‌الله حاج [[سید محمود علایی طالقانی]] فرزند مرحوم آقا سید ابو الحسن از ده گلیرد اولین امام جمعه پس از انقلاب
| |
| − | * [[درویش عبدالمجید طالقانی]] از ده مهران ابداع کننده خط [[شکسته نستعلیق]]
| |
| − | * [[درویش خان]] (غلامحسین درویش) فرزند حاجی بشیر از ده زیدشت از اساتید موسیقی اواخر دوره قاجار
| |
| − | * آیت‌اله حاج [[شیخ محمد حسن طالقانی]] فرزند مرحوم ملا عبدالله از ده کرود از علمای برجسته طالقان و از حامیان [[نواب صفوی]]
| |
| − | * [[دکتر حشمت]] از ده شهراسر همرزم [[میرزا کوچک خان جنگلی]]
| |
| − | * [[برادران امیدوار]] اولین جهانگردان ایرانی
| |
| − | * [[علی راجی]] شاعر و مدیحه‌سرای اهل بیت علیه السلام از روستای دیزان
| |
| − | * شیخ [[حسین غفاری]] از ده حسنجون و نویسنده کتاب تاریخ طالقان
| |
| − | * [[جلال آل احمد]] از ده اورازان و نویسنده معاصر که کتابی به نام اورازان دارد
| |
| − | * حجت الاسلام [[میرزا هادی آقااحمدی]] عالم وارسته و مردمی معاصر از روستای دیزان
| |
| − | * [[عنایت بخشی]] متولد ۱۳۲۴ و هنرمند سینما و تلویزیون از ده [[حسنجون]]
| |
| − | * [[غلامحسین امیرخانی]] از ده تکیه ناوه رئیس انجمن خوشنویسان (معاصر)
| |
| − | * دکتر [[احمد احمدیان]] فرزند مشهدی علی میرزا از ده کرود، قاضی و مستشار دیوانعالی کشور و وزیر دادگستری کابینه [[مهندس بازرگان]]
| |
| − | * [[ابو الحسن معینی]] از ده حصیران و استاندار لرستان در رژیم پهلوی
| |
| − | * آیت الله العظمی شیخ [[مرتضی طالقانی]] از روستای دیزان واز علمای به نام حوزه علمیه نجف اشرف در نیمه اول سده چهاردهم هجری، استاد علمای بنام همچون [[محمد تقی جعفری|علامه محمد تقی جعفری]] و...
| |
| − | * [[حبیب‌الله برنگی]] فرزند آقا رضا از ده کرود، شاعر، نویسنده و تاریخ‌نگار طالقان
| |
| − | * شیخ [[عزیزالله فرید بزجی]] از ده بزج و رئیس دفتر و منشی مرحوم دکتر حشمت
| |
| − | * [[مهندس خلیل طالقانی]] فرزند میرزا علی‌اصغر از ده اوانک وزیر کشاورزی کابینه دکتر [[علی امینی]]
| |
| − | * آیت‌الله [[میرزا مسیح کرودی]] طالقانی فرزند مرحوم قاسم از ده کرود از علمای معروف دوره [[مظفرالدین شاه قاجار]] و امام جماعت [[مدرسه سپهسالار]]
| |
| − | * آیت‌الله شیخ [[مسیح پارسا]] از ده اوانک از علما و شعرای معروف طالقان درگذشت ۱۳۱۹ ه. ق
| |
| − | * [[محمدعلی مکلای طالقانی|میرزا محمدعلی مکلای طالقانی]] از ده نویزک مرثیه سرا و عالم سده ۱۳ هجری
| |
| − | امیر الادباء
| |
| − | * [[سعیدخان رفیعی بزجی]]:ایشان یکی از برجسته ترین اساتید در ادبیات فارسی بودند.
| |
| − | * [[ملا نظر علی]] از ده سوهان از علمای بنام اوایل سده ۱۴ هجری
| |
| − | * دکتر [[یحیی پویا]] فرزند حاجی ملا باشی از ده اوانک استاد کرسی خون‌شناسی دانشگاه تهران
| |
| − | * [[محمد داودی]] از روستای گوران پژوهشگر در تاریخ، ادبیات، و زبان‌های شمال ایران.<ref>[//en.wikipedia.org/wiki/Mohammad_Davoudi]</ref>
| |
| − | * آیت‌الله [[سید ابوالحسن رفیعی]] طالقانی از ده اورازان امام جماعت مسجد جامع تهران در اوایل سده ۱۴ هجری
| |
| − | * [[ابراهیم بوذری|حاج میرزا ابراهیم بوذری]] فرزند میرزا علی اصغر از ده کرود خوشنویس معاصر و استاد انجمن خوشنویسان ایران
| |
| − | * [[حامد برنگی]] نویسنده، مترجم و قهرمان جهان در ورزشهای رزمی
| |
| − | * [[علی آقا احمدی دیزانی|میرزا علی آقااحمدی دیزانی]] ادیب و نویسنده توانای دوره قاجار
| |
| − | * [[زین‌العابدین دیزانی|میرزا زین‌العابدین دیزانی]] خوشنویس و عالم برجسته
| |
| − | * [[ابراهیم آقا احمدی|میرزا ابراهیم آقا احمدی]] عالم توانای دههٔ ۴۰ و ۵۰ خورشیدی
| |
| − | * [[عزیز و نگار]] دو دلداده عاشق که داستانی ماندگار را خلق کردند
| |
| − | * [[علی‌اکبر فرهنگی]] پدر علم مدیریت رسانه
| |
| − | * [[احسان حدادی]] برنده مدال نقره المپیک ۲۰۱۲ لندن در رشته پرناپ دیسک از روستای زیدشت
| |
| − | * [[مهرداد میناوند]] بازیکن تیم ملی فوتبال ایران و تیم پرسپولیس از روستای میناوند
| |
| − | * پهلوان [[محمدرضا طالقانی]] رئیس فدراسیون کشتی ایران در چند دوره و محافظ امام خمینی در روز ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ از روستای باریکان
| |
| − | * سعید رفیعی از روستای بزج درتاریخ ۹۲/۲/۱ درگذشت وی از اساتید ادبیات در گذشته بوده است
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | == کوی منتظران ==
| |
| − | {{اصلی|اهل توقف طالقان}}
| |
| − | از اواخر دهه شصت، یک مجموعه مسکونی عجیب در شرق شهر طالقان شکل گرفته که مربوط است به پیروان تجددگریز میرزا صادق مجتهد تبریزی (متوفای ۱۳۱۱ خورشیدی) که از امکانات مدرن و جدید استفاده نمی‌کنند. آنها همچنان بر تقلید از میرزا صادق تبریزی باقی مانده‌اند و به سبک زندگی یک قرن پیش ایرانیان زندگی می‌کنند. این محل به «ترک آباد» و «فانوس آباد» هم مشهور است. تا چند سال پیش اهالی شهرک طالقان آنها را اسماعیلی مذهب می‌پنداشتند.<ref>حسین عسگری، «روستای ایستا: پژوهشی درباره اهل توقف در طالقان»، تهران: نشر محبی، ۱۳۸۹، ص۵۹.</ref>
| |
| − |
| |
| − | == جستارهای وابسته ==
| |
| − | * [[عزیز و نگار]]
| |
| − | * [[آردکان]]
| |
| − | * [[اورازان]]
| |
| − | * [[میناوند]]
| |
| − | * [[فشندک]]
| |
| − | * [[مرجان (روستا)|مرجان]]
| |
| − | * [[خودکاوند]]
| |
| − | * [[حسنجون و سیدآباد]]
| |
| − | * [[سگران]]
| |
| − | * [[ورکش]]
| |
| | | | |
| | == منابع == | | == منابع == |
| سطر ۲۱۶: |
سطر ۴۶: |
| | * [http://www.fallingrain.com/world/IR/26/Taleqan.html مختصات و ارتفاع] | | * [http://www.fallingrain.com/world/IR/26/Taleqan.html مختصات و ارتفاع] |
| | | | |
| − | == پیوند به بیرون ==
| |
| − | {{ویکی‌سفر}}
| |
| − | * [http://karood.com/ طالقان-کرود]
| |
| − | * [http://barikan.org باریکان]
| |
| − | {{استان البرز}}
| |
| − | {{مراکز شهرستان‌های استان البرز}}
| |
| | | | |
| | [[رده:شهرها و روستاهای تات‌زبان]] | | [[رده:شهرها و روستاهای تات‌زبان]] |
| | [[رده:شهرهای استان البرز]] | | [[رده:شهرهای استان البرز]] |
| | [[رده:مناطق مسکونی در شهرستان طالقان]] | | [[رده:مناطق مسکونی در شهرستان طالقان]] |
شهر طالقان از به هم پیوستن چهار منطقه بنام‌های شهرک، گلینک، کولج و پرده سر تشکیل شده‌است که شهرک به عنوان هستهٔ اصلی آن است و شهر طالقان، گاه شهرک هم نامیده می‌شود.[۱]
شهر طالقان به لحاظ قرار گرفتن در رشته کوه‌های البرز میانی دارای آب و هوای کوهستانی و ییلاقی است به همین دلیل دارای جمعیت فصلی بوده و در تابستان جمعیت آن به بیش از ۱۲ هزار نفر می‌رسد. این در حالیست که جمعیت ثابت شهر طالقان حدود ۵۰۰۰ نفر است.[۲]
