نمایش مبدأ برای موریتانی

{{تمیزکاری}}
{{coord|۱۸|۰۹|N|۱۵|۵۸|W|type:country|display=title}}
{{جعبه اطلاعات کشور|
نام اصلی =  الجمهوریة الإسلامیة الموریتانیة |
نام فارسی رسمی =  جمهوری اسلامی موریتانی |
نام عادی = موریتانی |
تصویر پرچم = Flag of Mauritania.svg |
تصویر نشان ملی = Seal of Mauritania.svg |
شعار ملی = سربلندی، برادری، دادگری |
سرود ملی =  [[سرود ملی موریتانی]] |
نقشه = Mauritania (orthographic projection).svg |
پایتخت = [[نوآکشوت]] |latd=۱۸|latm=۰۹|latNS=N|longd=۱۵|longm=۵۸|longEW=E|
بزرگ‌ترین شهر = [[نوآکشوت]] |
زبان رسمی = [[عربی]] و [[فرانسوی]] |
نوع حکومت = [[جمهوری اسلامی چند حزبی]] |
نوع حاکمان = • [[رئیس جمهور]]{{سخ}}• [[نخست‌وزیر]] |
نام حاکمان = [[محمد ولد عبدالعزیز]]{{سخ}}[[مولا اولد محمد لاقدف]] |
نحوه تشکیل = استقلال |
موارد منجر به تشکیل = از [[فرانسه]] |
تاریخ تشکیل = [[۲۸ نوامبر]] [[۱۹۶۰ (میلادی)|۱۹۶۰]] |
مساحت = ۱٬۰۳۰٬۷۰۰ |
رتبه مساحت = ۲۹ام |
درصد آبها = ۰٫۰۳ |
سال براورد جمعیت = [[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]] |
جمعیت = ۳٬۰۶۹٬۰۰۰ |
رتبه جمعیت = ۱۳۵ام |
تراکم جمعیت = ۳٫۰ |
رتبه تراکم جمعیت = ۲۲۱ام |
سال تولید ناخالص داخلی =  |
تولید ناخالص داخلی =  |
رتبه تولید ناخالص داخلی =  |
سرانه تولید ناخالص داخلی =  |
رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی =  |
سال شاخص توسعه انسانی =  |
شاخص توسعه انسانی =  |
رتبه شاخص توسعه انسانی =  |
وضع شاخص توسعه انسانی =  |
واحد پول = [[اوگوئیا]]  |
کد واحد پول = MRO |
منطقه زمانی = GMT |
منطقه زمانی تابستانی =  |
utc = +۰ |
dst =  |
کد بین‌المللی خودرو =  |
دامنه اینترنتی = [[.mr]] |
پیش‌شماره تلفنی = ۲۲۲ |
}}

'''موریتانی''' یا '''جمهوری اسلامی موریتانی''' ([[عربی]]: الجمهوریة الإسلامیة الموریتانیة، [[فرانسوی]]: République islamique de Mauritanie) کشوری در شمال غربی [[آفریقا]] به پایتختی [[نوآکشوت]] است و بندر [[نواذیبو]] نیز دومین شهر مهم کشور می‌باشد.

مساحت موریتانی یک میلیون و سی هزار و هفتصد کیلومتر مربع است که نود درصد آن را [[صحرا]] پوشانده‌است. جمعیت این کشور دو میلیون و هفتصد هزار نفر متشکل از عرب از قبایل بنی حسان، هلالی و بنی سلیم، و اقوام [[آمازیغ]] (بربر) و سیاهپوست است.

ماهی از [[اقیانوس اطلس]] و سنگ آهن تقریباً تنها کالاهای صادراتی موریتانی هستند.

== جغرافیا ==
موریتانی از سوی باختر به [[اقیانوس اطلس]] و از شمال با صحرای غربی در شمال شرقی با [[الجزایر]] از سوی خاور با [[مالی]] و در جنوب با [[سنگال]] هم مرز است.
بیشتر مساحت موریتانی پوشیده‌است از فلات‌های صحرای بزرگ که بر فرازشان قلّه‌های منفرد قرار دارد. 

رود مهم این کشور [[رود سنگال]] است و بلندترین نقطه آن [[کدیه‌الجل]]، با ۹۱۵ متر است.
آب و هوای این کشور خشک و داغ است و فقط در جنوب کشور باران کافی می‌بارد. خشکسالی مداوم گله‌های گاو و گوسفند بادیه‌نشینان را تلف کرده‌است.

== اطلاعات عمومی ==
* نرخ رشد سالانه جمعیت: دو درصد.
* تراکم جمعیت: ۲٫۵ نفر در هر کیلو متر مربع.
* شاخص توسعه انسانی (رتبه): صد و پنجاهمین کشور در بین صد و هفتاد و هفت کشور.
* جمعیت زیر خط فقر: ۴۶٫۳ درصد.
* امید به زندگی: پنجاه و دو سال.
* مرگ و میر کودکان: صد و بیست در هزار نفر.
* شیوع ویروس ایدز: ۰٫۶ درصد.
* درصد باسوادی: ۵۱٫۲ (مرد: ۵۹٫۵، زن: ۴۳٫۴).
* تولید ناخالص داخلی (PIB): ۱٫۲ میلیارد دلار.
* تولید ناخالص ملی بر سهم قدرت خرید هر فرد(PPA): ۱۷۷۶.
* تولید ناخالص ملی(PNB) بر جمعیت: ۴۲۰ دلار.
* بدهی‌های خارجی: ۷۸۵٫۴ میلیون دلار. سرعت رشد: ۶٫۶ درصد.
* تعداد خطوط تلفنی و تلفن همراه: یک تلفن برای ۱۴۱٫۴ نفر.
* مهم‌ترین شرکای اقتصادی: الجزایر، بلژیک و لوکزامبورگ، برزیل، چین و فرانسه. سرمایه گذاری گسترده‌ای در استخراج نفت صورت گرفته که در سال جاری بهره برداری از آن آغاز شده‌است و بهره برداری و درامد حاصل از نفت آینده درخشانی را برای اقتصاد موریتانی رقم خواهد زد.
* واحد پول: اوگیا (یک یورو برابر با دویست و سی و شش اوگیا).
* منابع اصلی:. معادن و صنایع(۳۰ درصد): آهن، سنگ گچ؛. کشاورزی (۲۴ درصد): دامپروری، تولید برنج، ذرت خوشه‌ای و ذرت، ماهیگیری (هشت پا)؛ گردشگری.
* یارانه سرانه: ۸۵٫۲۰ دلار.

== تاریخ ==
:{{اصلی|تاریخ موریتانی}}
سرزمین موریتانی در قدیم بنام شنقیط شناخته می‌شد در دوره استعمار فرانسه به موریتانی مشهور گردید. در سال ۷۰۸ میلادی در دوره موسی بن نصیر اسلام و بعضی قبایل عرب وارد این منطقه شدند

در قرن هفدهم فرانسویان بر ساحل این سرزمین پا گذاشتند، ولی تا ۱۹۰۳ امیرنشین‌های دور از ساحل را ضمیمه نکردند. موریتانی در ۱۹۶۰ استقلال یافت.در ۱۹۷۶ وقتی اسپانیا از صحرای غربی دست کشید، مراکش و موریتانی این سرزمین را بین خود تقسیم کردند، ولی موریتانی نتوانست چریک‌های [[پولیساریو]] را، که برای استقلال صحرای غربی می‌جنگند، شکست دهد و از ادعای خود منصرف شد (۱۹۷۹). در ۱۹۸۹، تنش میان اعراب مسلط شمال و سیاهپوستان افریقای جنوبی به خشونت انجامید. این کشور پس از ۱۹۷۶ تحت حاکمیت نظامیان بود و در ۱۹۷۹ تک‌حزبی گردید. در ۱۹۹۲ انتخابات چندحزبی برگزار شد. 

{| class="wikitable"
|-
! ماه
! سال
! رخداد
|-
|
|سالهای ۱۴۹۰
|اولین گروههای پرتغالی و اسپانیایی وارد این سرزمین شدند
|-
|
|۱۹۲۰
|این سرزمین تحت سیطره فرانسه قرار گرفت
|-
|[[۲۸ نوامبر]]
|۱۹۶۰
|به دنبال قیام رهبران قبایل و از جمله سیدی ولد مولای الزین و احمد العیده فرانسه استقلال موریتانی را برسمیت شناخت و جمهوری اسلامی موریتانی تأسیس شد.
|-
|[[۲۸ نوامبر]]
|[[۱۹۶۰ (میلادی)|۱۹۶۰]]
|استقلال مستعمره سابق فرانسه با نام جمهوری اسلامی موریتانی
|-
|
|
|مختار پسر دادا نظامی تک حزبی را برقرار کرد
|-
|
|[[۱۹۷۴ (میلادی)|۱۹۷۴]]
|کنار گذاشتن فرانک و جایگزینی واحد پول ملی با نام اوگیا
|-
|
|[[۱۹۷۵ (میلادی)|۱۹۷۵]]
|در ماه فوریه موریتانی عهدنامه‌ای را با مغرب و اسپانیا{{سخ}}در مورد صحرای غربی امضا کرد و جنوب ریو دو ارو را به تصرف خود درآورد{{سخ}}جبهه پولیساریو مقاومت کرد
|-
|[[ژوئیه]]
|[[۱۹۷۸ (میلادی)|۱۹۷۸]]
|کودتای سرهنگ مصطفی ولد محمد صالح. آتش بس با جبهه پولیساریو
|-
|[[۵ اوت]]
|[[۱۹۷۹ (میلادی)|۱۹۷۹]]
|موریتانی از ادعاهای خویش بر صحرای غربی صرفنظر کرد
|-
|[[دسامبر]]
|[[۱۹۸۰ (میلادی)|۱۹۸۰]]
|رییس ستاد ارتش معاویه ولد سید احمد طایع دولت نظامی را تشکیل داد. طرح قانون اساسی دمکراتیک به کنار نهاده شد
|-
|[[دسامبر]]
|[[۱۹۸۴ (میلادی)|۱۹۸۴]]
|کودتای سرهنگ معاویه پسر طایع
|-
|[[آوریل]]
|[[۱۹۸۶ (میلادی)|۱۹۸۶]]
|انتشار «بیانیه آفریقایی‌های سیاه ستمدیده» موجب بروز نا آرامی و سرکوب آن شد
|-
|
|[[۱۹۸۹ (میلادی)|۱۹۸۹]]
|به دنبال ادعای جامعه آفریقاییان سیاه پوست تنش شدیدی با داکار پیش آمد: ده‌ها هزار مربی مذهبی سیاه پوست به سنگال رانده شده بودند و این کشور نیز صد هزار موریتانی تبار ساکن سنگال را به کشورشان بازگردانده بود. درگیری سختی بین گروه‌ها پیش آمد
|-
|[[آوریل]]
|[[۱۹۸۹ (میلادی)|۱۹۸۹]]
|بروز درگیری‌های مرزی با سنگال که صدها کشته برای طرفین به جا گذاشت
|-
|[[اوت]] [[۱۹۸۹ (میلادی)|۱۹۸۹]]
|[[آوریل]] [[۱۹۹۲ (میلادی)|۱۹۹۲]]
|روابط دیپلماتیک با سنگال به حال تعلیق درآمد
|-
|[[فوریه]]
|[[۱۹۸۹ (میلادی)|۱۹۸۹]]
|موریتانی در تأسیس کشورهای مغرب عربی(UMA) شرکت کرد
|-
|
|[[۱۹۹۱ (میلادی)|۱۹۹۱]]
|حکومت در پی تنشهای اجتماعی و تحت فشار بین‌المللی، قانون اساسی جدیدی را تدوین و نظام چند حزبی را برقرار نمود
|-
|[[۱۲ ژوئیه]]
|[[۱۹۹۱ (میلادی)|۱۹۹۱]]
|قانون اساسی که در نظام چند حزبی پیش بینی شده بود، از طریق همه پرسی تصویب شد. زبان عربی تنها زبان رسمی کشور اعلام گردید
|-
|[[۱۷ ژانویه]]
|[[۱۹۹۲ (میلادی)|۱۹۹۲]]
|معاویه پسر طایع در انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی رسید. نیروهای مخالف تقلب در انتخابات را افشا کردند. در اتنخابات مجلس و شهرداریها نیز همین پیشامد تکرار شد
|-
|[[۱۹۹۹ (میلادی)|۱۹۹۹]]
|[[۱۹۹۵ (میلادی)|۱۹۹۵]]
|برقراری روابط دیپلماتیک با اسراییل که با مخالفت درسطح کشور مواجه شد
|-
|[[دسامبر]]
|[[۲۰۰۰ (میلادی)|۲۰۰۰]]
|موریتانی از جامعه اقتصادی دولتهای غرب آفریقا (Cedeao) خارج شد
|-
|[[۸ ژوئن|۸]] و [[۹ ژوئن]]
|[[۲۰۰۳ (میلادی)|۲۰۰۳]]
|شکست کودتا علیه رییس جمهور ولد طایع
|-
|[[سوم اوت]]
|[[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]]
|اعلام کودتا: سرهنگ علی پسر محمد وال برای یک دوره انتقالی دو ساله به ریاست جمهوری برگزیده شد
|-
|[[۲۲ نوامبر]]
|[[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]]
|اولین سفر رسمی دوجانبه علی محمد وال به مغرب که اولین سفر رسمی او به خارج از کشور بعد از کودتا محسوب می‌شود و انعقاد سه قرارداد همکاری با مغرب
|-
|[[۸ دسامبر]]
|[[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]]
|حضور رئیس جمهور جدید موریتانی در راس هئیت بلند پایه در اجلاس فوق العاده سران کشورهای اسلامی در جده و ملاقات وی با بسیاری از رهبران کشورهای اسلامی از جمله رئیس جمهور ایران و استقبال دوستانه سعودیها از هئیت موریتانی
|-
|
|[[۲۰۰۷ (میلادی)|۲۰۰۷]]
|اولین انتخابات دمکراتیک درموریتانیا - انتخاب سیدی ولد الشیخ عبد الله رئیس جمهوری
|-
|[[۶ اوت]]
|[[۲۰۰۸ (میلادی)|۲۰۰۸]]
|کودتاچیان، [[شیخ عبداللهی]] [[رئیس جمهور]] و [[یحیی ولد احمد وقف]]، [[نخست وزیر]] موریتانی را در اردوگاه نظامی وابسته به گارد ریاست جمهوری بازداشت کردند
|}

== سیاست ==
در موریتانی رئیس جمهور و ۷۷ عضو مجمع ملی با رأی تمامی افراد بالغ برای شش سال انتخاب می‌شوند. مجلس سنا به طور غیرمستقیم انتخاب می‌گردد. رئیس جمهور، نخست وزیر و شورای وزیران را انتصاب می‌کند. احزاب عمده سیاسی عبارتند از: • حزب دموکراتیک و سوسیالیست جمهوریخواه (تنها احزاب قانونی سابق) • حزب بازسازی و تجمع برای دموکراسی • وحدت ملی. 

مخالفان دولت موریتانی، دولت کنونی در این کشور به ریاست جمهوری [[محمد ولد عبدالعزیز]] را یک رژیم نظامی می‌دانند. این ژنرال پیشین در کودتای ۲۰۰۵ و سال ۲۰۰۸ میلادی شرکت داشت و این دو کودتا باعث به دست گرفتن قدرت توسط وی شده است.

عبدالعزیز همچنین ریاست [[دولت انتقالی]] را بر عهده گرفت و مدتی بعد از این مقام کناره گیری کرد تا در انتخابات سال ۲۰۰۹ شرکت کند و در این انتخابات پیروز شد. مخالفان در موریتانی این اقدام عبدالعزیز را نیرنگی برای کسب قدرت توصیف می‌کنند.
از زمان روی کار آمدن محمد ولد عبدالعزیز به عنوان رئیس جمهوری این کشور سرمایه‌گذاری‌های عربستان در موریتانی نیز کاهش یافته‌است و همچنین سطح روابط موریتانی و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به سبب نزدیک شدن نواکشوت به تهران و سفرهای متقابل میان مقامات ایرانی و موریتانیایی به طور چشمگیری کاهش یافته‌است.<ref>[http://www.mehrnews.ir/NewsPrint.aspx?NewsID=1478327 خبرگزاری مهر]. ۱۷ آذر ۱۳۹۰.</ref>

در بهمن‌ماه ۸۹ و پس از روی دادن [[بهار عربی]] در بسیاری از کشورهای منطقه، دولت موریتانی در پی تهدید سندیکاهای کارگری و احزاب مخالف دولت به برگزاری تظاهرات اعتراض‌آمیز، قیمت مواد غذایی اساسی را ۳۰درصد کاهش داد.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8911010411 خبرگزاری فارس]. ۱ بهمن ۱۳۸۹.</ref>

== تقسیمات کشوری ==
[[پرونده:Mauritania regions named.svg|بندانگشتی|300px|تقسیمات کشوری موریتانی]]
[[پرونده:Rock Art Mauritania.jpg|چپ|بندانگشتی|180px|صخره هنر موریتانی]]
موریتانی به ۱۲ استان و ۵۸ شهرستان بخش شده‌است. تقسیمات موریتانی شامل ۱۲ استان افزون بر نواکشوت، ۵۳ شهرستان و ۲۸۰ شهر است. استان‌های این کشور از این قرارند:
* [[استان حوض الشرقی]]
* [[استان حوض الغربی]]
* [[استان عصابا]]
* [[استان گورگول]]
* [[استان براکنا]]
* [[استان ترارزا]]
* [[استان اَدرار]]
* [[استان داخلت نواذیبو]]
* [[استان تگانت]]
* [[استان گیدیماکا]]
* [[استان تیریس زمور]]
* [[استان اینچیری]]
* [[نواکشوت]] (مرکز ناحیه)
{{-}}
== منابع ==
{{ویکی‌سفر}}
{{ویکی‌انبار-رده|Mauritania}}
{{پانویس}}
* [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/country_profiles/791083.stm بی بی سی انگلیسی]
* [http://www.ami.mr موریتانی]
* ویژه نامه روزنامه صحرای مغربی ۲۱ نوامبر ۲۰۰۵
* لوموند دیپلماتیک نوامبر ۲۰۰۵
* روزنامه القدس العربی ۲۷ نوامبر ۲۰۰۵
* روزنامه الشرق الاوسط روزهای اول تا ۱۲ دسامبر ۲۰۰۵
* وب‌گاه‌های‌های دولتی موریتانی

{{اتحادیه آفریقا}}
{{اتحادیه عرب}}
{{کشورهای خاورمیانه}}
{{کشورهای جمهوری اسلامی}}
{{موضوعات قوم سامی}}
[[رده:موریتانی|موریتانی]]
[[رده:آفریقای شمالی]]
[[رده:اتحادیه عرب]]
[[رده:ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۶۰ (میلادی)]]
[[رده:جمهوری‌های اسلامی]]
[[رده:دیکتاتوری نظامی]]
[[رده:کشورها و مناطق عربی‌زبان]]
[[رده:کشورهای آفریقا]]
[[رده:کشورهای اسلامی]]
[[رده:کشورهای درحال توسعه]]
[[رده:کشورهای عضو اتحادیه آفریقا]]
[[رده:کشورهای عضو اتحادیه عرب]]
[[رده:کشورهای عضو سازمان ملل متحد]]
[[رده:کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی]]
[[رده:کشورهای عضو فرانسه‌زبانی]]
[[رده:کشورهای فرانسوی‌زبان]]
[[رده:کشورهای هم‌مرز با اقیانوس اطلس]]
[[رده:مهندسی سیاسی بر پایه کودتا]]