نمایش مبدأ برای ابوالهذیل علاف

ابوالهذیل محمد بن هذیل بن عبدالله (یا عبیدالله) بن مکحول بصری، ملقب به علاف از بزرگترین متکلمین قرن دوم و سوم و از نخستین پیشوایان [[معتزله]] می باشد. وی که [[محمد شهرستانی]] از او با عنوان «ابوالهذیل حمدان بن هذیل علاف» یاد می کند در حوالی سال 130 هجری قمری زاده شده و بیشتر عمر خود را در [[بصره]] گذرانده است. ابوهذیل شاگرد [[عثمان بن ابی عثمان]]، [[بشر بن سعید]] و [[ابوعثمان زعفرانی]] است که این جمله شاگردان [[واصل بن عطا]] (م: 131 هـ. ق) و [[عمرو بن عبید]] (م: 144 هـ. ق) بوده اند. ابوالهذیل به سبب عمر بلند و استمرار تدریس، شاگردان بسیاری پرورش داده است. تا جایی که می توان از جمله آنان به [[مأمون عباسی|مأمون]] خلیفه عباسی اشاره کرد. ابوهذیل را در جدل بسیار زبردست دانسته اند و وسعت اطلاعات او را به حدّ اغراق آمیزی تشریح کرده اند. وی در دوره مأمون که دوره بلوغ و نشاط اعتزال است، در گسترش آراء خویش بسیار کوشا بوده است. سفرها و مناظرات بسیار وی با دانشمندان [[مرجئه]] [[جبریه]]، [[امامیه]] و حتی دیگر متکلمان [[معتزله]] نمونه گویای این تلاش است. ابوهذیل در سال های آخر عمر به کوری دچار شده و در سال 226 یا 227 و یا 235 هجری قمری در [[سامرا]] درگذشت. وی که نسبت به بنی هاشم گرایش داشته، صراحتاً [[علی علیه السلام]] را بر [[عثمان بن عفوان|عثمان]] برتری می داده است. جالب اینجاست که نماز میت بر جنازه وی بنابر مذهب امامیه، با پنج تکبیر بوده است. از ابوهذیل بیش از 1200 کتاب که قریب به اتفاق آن ها در ردّ بر مخالفین نگاشته شده، نقل شده است. <ref> [[تاریخ بغداد]]، [[خطیب بغدادی]]، ج3، ص366 / [[دائرة المعارف بزرگ اسلامی]]، ج6، ص388 / [[سیر اعلام النبلاء]]، [[محمد بن احمد ذهبی]]، ج9، ص214 / [[لسان المیزان]]، [[ابن حجر عسقلانی]]، ج6، ص597 / [[الملل و النحل]]، [[محمد شهرستانی]]، ج1، ص53</ref>


==پانويس==