نمایش مبدأ برای عمرویه (از معتزله)

از [[معتزله]]. 

ایشان پیروان [[عمرو بن عبید]] بن باب می باشند. <ref> [[تعریفات العلوم و تحدیدات الرسوم]]، [[سیدعلی جرجانی]]، ص129</ref>

[[عمرو بن عبید]] و [[واصل بن عطا]] رئیس [[معتزله]] اند <ref> [[التبصیر فی الدین]]، [[شهفور اسفراینی]]، ص69 / [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج2، ص358 / [[الملل و النحل]]، [[محمد شهرستانی]]، ج1، ص52 / [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص345</ref> و از بعضی از قرائن می توان تقدم [[عمرو بن عبید]] بر [[واصل بن عطا]] را استنباط نمود. 

عمرو به اصول خمسه اعتزال پای بند بوده و در جزئیاتی با [[واصل بن عطا]] اختلاف داشته است. به عنوان مثال بنابر نقل [[عبدالقاهر بغدادی]]، عمرو هر دو گروه حاضر در جنگ جمل را [[فاسق]] می دانسته در حالی که [[واصل بن عطا]] یکی از آن دو ـ البته به صورت غیر معین و نامعلوم ـ را متهم به فسق می کرده است. <ref> [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص137</ref> البته در مقابل چنین نقل قولی از عمرو، باید به جمله [[حسن بن موسی نوبختی]] اشاره کرد که می نویسد: «[[عمرو بن عبید]]، [[علی علیه السلام]] را اولی به حق می دانست». <ref> [[فرق الشیعة]]، [[حسن بن موسی نوبختی]]، ص12</ref> و همچنین به کلام [[فخر رازی]] توجه نمود که می گوید: «[[عمریه]] (بدون واو) از [[معتزله]] و پیروان [[عمرو بن عبید]] هستند و معتقدند، شهادت طلحه و زبیر به هیچ وجه پذیرفته نیست». <ref> [[اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین]]، [[فخر رازی]]، ص39</ref>

شایان ذکر است که گویا رؤسای [[معتزله]] ـ عمرو، [[واصل بن عطا]] و حفص ـ در سالی که ولید به قتل می رسد (126هـ. ق) در مسجدالحرام اجتماع کرده و می خواسته اند از [[امام صادق علیه السلام]] برای محمد بن عبدالله [[نفس زکیه]] بیعت بگیرند، امام امتناع می فرمایند و آنان عمرو را برای بحث با امام انتخاب می نمایند. و وی در این مناظره مغلوب می گردد. <ref> [[وسائل الشیعة]]، [[حرّ عاملی]]، ج15، ص41</ref> 

رک: [[معتزله]]. 

[[ابوالحسن اشعری]] در [[مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین]]، در ضمن ابواب متعددی به آرای مسلمین در باب امامت [[ابوبکر]]، امامت [[علی علیه السلام]]، امامت [[عثمان بن عفان]]، [[خوارج]]، حکمین، قتال بین صحابه، افضل مردم بعد از [[رسول الله صلی الله علیه و آله]]، طریق اثبات امامت و... اشاره می کند و در این باب عقایدی را به [[معتزله]] نسبت می دهد ولی سخنی از [[عمرو بن عبید]] به میان نمی آورد. این در حالی است که [[آیت الله سید مهدی روحانی]] در دست نویس های خود به جلد دوم مقالات ارجاع داده است. <ref> [[مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین]]، [[ابوالحسن اشعری]]، ج2، ص141</ref>

[[علی بن حسین مسعودی]] در [[مروج الذهب و معادن الجوهر]] می نویسد: «[[عمرو بن عبید]] همانند هشام بن حکم قائل بود به این که امامت توسط خدا و [[رسول الله صلی الله علیه و آله]]، منصوص در مورد [[علی علیه السلام]] است و پس از او در حسن و حسین و فرزندان طاهرین آن ها علیهماالسلام است». <ref> [[مروج الذهب و معادن الجوهر]]، [[علی بن حسین مسعودی]]، ج5، ص22</ref>

== پانویس ==