بابیة الحشویة

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو

مصحف نابته.

ابن ندیم در الفهرست بابی منعقد کرده و در آن اخبار مجبّره و بابیه الحشویه و نام کتاب های آنان را برمی شمرد. [۱] وی در این باب از نجار، حفص القرد و ابن کلّاب نام برده و در ترجمه ابن الکلاب می گوید: «وی از بابیة الحشویة می باشد». [۲]

به نظر می رسد این لفظ مصحّف نابته است. چنان که زمخشری در اساس البلاغة، می گوید: « نابته فرقه ای از حشویه هستند». [۳] عبدالرحیم خیاط نیز در الانتصار و الرد علی ابن الراوندی الملحد، لفظ نابته را بسیار استعمال کرده [۴]، و چنان که پیداست مراد وی، طرفداران معاویة بن ابی سفیان است که از اهل حدیث بوده اند.

البته ظاهراً نابته لقبی است که بر عموم اهل حدیث اطلاق شده و اختصاص به طرفداران معاویه ندارد.

در چاپ های جدید الفهرست، این نام چنان که آیت الله سید مهدی روحانی ذکر کرده اند به صورت صحیح «نابتة الحشویة » ضبط شده است. و مصحّح کتاب در پاورقی اشاره دارد که در برخی از چاپ های قبل این نام به صورت بابیة الحشویة بوده است. شایان ذکر است که در ترجمه فارسی الفهرست، این نام به صورت بابیه الحشویه ضبط شده است. [۵]

پانویس

  1. الفهرست، ابن ندیم، ص229
  2. الفهرست، ابن ندیم، ص229
  3. اساس البلاغة، زمخشری، ص728
  4. الانتصار و الرد علی ابن الراوندی الملحد، عبدالرحیم خیاط، ص18، 27، 69، 75، 89، 139، 144، 156
  5. ترجمه الفهرست، م. رضا تجدد، ص335 / الفهرست، ابن ندیم، ص229