آشتیان

شهرستان آشتیان یکی از شهرستانهای استان مرکزی در ایران است که در گذشته از توابع سرزمین تفرش (گبرش) از متعلقات عراق عجم بوده که آیین زرتشتی داشته‌اند لذا نام این شهر تاریخی بنا به روایات تغییر یافته آتشدان است که در گذر تاریخ نام این مکان از آتشدان بر اثر روایدادهای مختلف به، ابرشتیجان، براشتیجان، سیجان، استجان، اشتیجان برگردانده شده است. در زمان سکونت گبریها در سرزمین پهناور گبرش (تفرش) قسمتی از این سرزمین به موبدان و آتشکده‌ها جهت عبادت اختصاص داده شده است که بنا به تفسیر (دهگان) لغت آشتیان معرف معبد و قربانگاه بوده و کلمه آشتیان مرکب از دو جزء ((یشت)) به معنی پرستش، قربانی، دعا و سرود مذهبی و((یان)) معرف مکان و جایگاه می‌باشد. این شهر در موقعیت جفرافیایی به طول ۳۴ و عرض ۵۵ قرار دارد. این شهرستان از شمال به تفرش و قم و از جنوب به اراک و محلات محدود گشته و ۱۳۴۸ کیلومتر مربع مساحت دارد که از این لحاظ کوچکترین شهرستان استان مرکزی است. شهرستان آشتیان دارای ۱ شهر، ۱ بخش و ۳ دهستان به مرکزیت آشتیان است.

جغرافیای سیاسی

شهرستان آشتیان یکی از شهرستان‌های استان مرکزی است که با ۱۱۹۲ کیلومتر مربع مساحت، در شرق استان مرکزی واقع شده است و مرکز آن هم شهر آشتیان است که در مجموع ۹/۳٪ مساحت کل استان را در بر می‌گیرد. و در رتبه هشتم قرار دارد، این شهرستان دارای یک بخش، ۳ دهستان و ۳۷ روستا می‌باشد. اسامی آن‌ها شامل: بخش مرکزی،دهستان گرکان, دهستان سیاوشان و دهستان مزرعه نو می باشد.

منابع

• کتاب تاریخ قم نوشته حسن بن محمد بن حسن قمی
• کتاب مختصرالبلدان

حقیقت، عبدالرفیع، فرهنگ تاریخ و جغرافیایی شهرستان‌های ایران، تهران: انتشارات کومش، ۱۳۷۶، ص ۳۲