جدّه
جده الگو:به عربی، شهری است در غرب کشور پادشاهی عربستان سعودی واقع در شبه جزیره عربستان.
این شهر بر کرانهٔ دریای سرخ قرار دارد، و به عروس (البحر الأحمر) «عروس دریای سرخ» ملقب است. شهر جده در منتصف ساحل دریای سرخ واقع شدهاست. این شهر پایتخت اقتصادی وگردشگری عربستان سعودی است.
پیشینهٔ تاریخی
تاریخ منشأ شهر جده به ۳۰۰۰ سال پیش بر میگردد که توسط مجموعه أی از ماهی گیران که بعد از توقف صید در این مکان استقرار میگرفتهاند نامگذاری شدهاست. بعد از آن قبیله قضاعه قبل از ۲۵۰۰ سال به آنجا کوچیده أند وبنیاد ساختمان نهاده أند. أما تحول تاریخی این شهر در عهد خلیفه سوم عثمان بن عفان بوده، که در سال ۶۴۷ میلادی هنگامی که بدستور وی أولین بندرگاه برای استقبال حجاج که از راه دریا میآمدند و به زیارت مکه برای أدای عمره و حج میرفتند ساخته شد.
تسمیت
در اصل تسمیت شهر جده سه قول معروف وجود دارد:
- بکسر الجیم: گویند جده نام شیخ قبیلهٔ قضاعه:(جدة بن جرم بن ریان بن حلوان بن علی بن إسحاق بن قضاعة) بوده بنا براین نام شهر جده گذارده أند.
- بضم الجیم : جُده بمعنای ساحل دریا به عربی (شاطیء البحر). این مقوله یاقوت حموی در معجم البلدان و ابن بطوطه در سفرنامه خود ذکر کردهاست.
- بفتح الجیم: جَده گویند: بمعنای جَدَه یعنی مادر پدر ویا مادر مادر (مادر بزرگ)، همچنین گویند جَده مادر بنی البشر یعنی حوا زوجه آدم، گویند حوا در جده مدفون است، و آدم در هند مدفون است. همچنین قبرستانی در شهر جده وجود دارد که به نام (مقبره أمنا حوا) معروف است.
منابع
- دکتر: شامی، یحیی، (موسوعة المدن العربیة والاسلامیة) ، دارالفکر العربی، بیروت، چاپ سال ۱۹۹۳ میلادی به (عربی).
- دکتر: زاهیة، قدوره، (تاریخ العرب الحدیث) ، دارالنهضة العربیة چاپ سال ۱۹۸۰ میلادی به (عربی).
- المستشار: مانع، محمد، مانع،، الموسوعة الخلیجیة(العواصم والمدن الخلیجیة)، ناشر، وکالة باناجة للاعلام، چاپ سال، ۱۹۸۷ میلادی به (عربی).
- دکتر: السید عبدالعزیز، بن سالم، (تاریخ العرب فی العصر الجاهلیة) ، دارالنهضة العربیة چاپ سال ۱۹۷۸ میلادی به (عربی).
- دکتر: زاهیة، قدوره، (شبه الجزیرة العربیة) ، دارالنهضة العربیة چاپ سال ۱۹۸۵ میلادی به (عربی).
- الحموی، یاقوت، ابوعبدالله ، (مُعجَم اَلبُلدان) ، دارالکتب العلمیة، بیروت، لبنان، جلد یکم، چاپ سال ۱۹۹۰ مبلادی به (عربی).